TSHAPITA 29

Onde Fɛtɛ Tshɛ Ngɛnyangɛnyaka Nzambi?

ONDE wɛ nangaka ntshɔ lo waa fɛtɛ?. . . Fɛtɛ koka monga ɔngɛnɔngɛnɔ efula. Onde wɛ fɔnyaka dia Ombetsha a Woke koka nanga dia sho ntshɔ lo waa fɛtɛ?. . . Eelo, nde akatshu lo fɛtɛ kɛmɔtshi ka diwala ndo ambeki ande amɔtshi wakatshu la nde. Jehowa ekɔ ‘Nzambi k’ɔngɛnɔngɛnɔ,’ ɔnkɔnɛ nde ngɛnangɛnaka lam’ayangɛnyangɛnyaso lo fɛtɛ yele bu l’awui wa kɔlɔ.​—⁠1 Timote 1:11; Joani 2:​1-11.

Lɛkɛ 29 la dibuku nɛ tɛnyaka dia Jehowa akakahanya Ndjale ka Bela l’ahende di’ase Isariyɛlɛ tenyanya lɔkɔ. Onde wɛ mbohɔka dia wɛ ambadiaka dikambo sɔ?. . . L’ɔkɔngɔ w’ase Isariyɛlɛ ntehɔ la wedi, vɔ wakembe ndo wakanɔ lokombe ndo wakasha Jehowa losaka. Ɔsɔ aki oko fɛtɛ kɛmɔtshi. Ase Isariyɛlɛ wakangɛnangɛna efula ndo sho koka mbetawɔ dia Nzambi nde lawɔ akangɛnangɛna.​—⁠Etumbelu 15:​1, 20, 21.

Suke l’ɛnɔnyi 40 l’ɔkɔngɔ wa lâsɔ, ase Isariyɛlɛ wakatshu lo fɛtɛ kekina ka woke. Mbala kɛsɔ wanɛ wakete ase Isariyɛlɛ lo fɛtɛ kɛsɔ komonga atɛmɔdi wa Jehowa. Anto asɔ wakatɛmɔlaka tozambizambi tokina ndo waki la mbekelo ka ndjasha l’awui wa dieyanelo wa lam’asa apami la wamato wele kema wadi l’omi. Onde wɛ fɔnyaka di’aki dimɛna ntshɔ lo fɛtɛ ka woho ɔsɔ?. . . Eelo, Jehowa kɔngɛnangɛna dikambo sɔ ndo nde akasha ase Isariyɛlɛ dilanya.​—⁠Walelu 25:​1-9; 1 Koreto 10:⁠8.

Bible totɛka nto dikambo dia fɛtɛ hiende ya lushi la eotwelo. Onde fɛtɛ kɛmɔtshi kaki fɛtɛ ka eotwelo kaki Ombetsha a Woke?. . . Kema. Fɛtɛ hiende ya eotwelo shɔ yakikɔ yaki anto waki komonga ekambi waki Jehowa. Fɛtɛ kɛmɔtshi ka eotwelo aki kaki Nkumekanga Hɛrɔdɛ Atipa. Nde aki owandji wa distrikɛ dia Ngalileya lam’aki Yeso lanɛ la nkɛtɛ.

Nkumekanga Hɛrɔdɛ akasale awui efula wa kɔlɔ. Nde akɔshi wadi aki ɔnango dia womoto ɔsɔ monga wadɛnde. Lokombo la womoto akɔ aki Hɛrɔdiyasi. Joani Obatizanyi laki okambi waki Nzambi akatɛ Hɛrɔdɛ dia kɛnɛ kakandasale kondjala dimɛna. Hɛrɔdɛ kɔngɛnangɛna kɛnɛ kakawotɛ Joani kɛsɔ. Ɔnkɔnɛ, nde akadje Joani lo lokanu.​—⁠Luka 3:​19, 20.

Lam’aki Joani lo lokanu, lushi la Hɛrɔdɛ sala fɛtɛ ka eotwelo kande lakakoke. Hɛrɔdɛ akasale fɛtɛ ka woke. Nde akete anto efula wa lokumu. Vɔ tshɛ wakale ndo wakanɔ ndo wakayangɛnyangɛnya. Oma lâsɔ ɔna womoto laki Hɛrɔdiyasi akɔtɔ ndo akanɔ lokombe la ntondo k’anto asɔ. Vɔ tshɛ wakangɛnangɛna nɔshi diande ndo Nkumekanga Hɛrɔdɛ akalange dia mbosha woshasha ɔmɔtshi wa woke. Nde akawotɛ ate: ‘Engɔ tshɛ kayoyɔnɔmba layokoshatɔ oyadi kahende ɔtɔi ka diolelo diami.’

Kakɔna kakahombe ɔna womoto ɔsɔ nɔmba na? Onde nde akahombe nɔmba akuta? ahɔndɔ w’amɛna? luudu la woke lakinde ndamɛ? Ɔna womoto ɔsɔ kombeya kɛnɛ ka nde mbuta. Ɔnkɔnɛ, nde akatshu otsha le Hɛrɔdiyasi wa nyango ndo akawombola ate: ‘Ɛngɔ kakɔna kahombami nɔmba?’

Hɛrɔdiyasi akahetshaka Joani Obatizanyi efula. Lâsɔ, nde akatɛ ɔnande la womoto dia nɔmba ɔtɛ waki Joani. Ɔna womoto ɔsɔ akakawola otsha le nkumekanga ndo akate ate: ‘Dimi nangaka wɛ mbishami ɔtɛ waki Joani Obatizanyi kakianɛ lo dɔnga.’

Nkumekanga Hɛrɔdɛ konangaka ndjaka Joani dikambo nde akeyaka dia Joani aki onto ɔlɔlɔ. Koko Hɛrɔdɛ akasha daka, ndo nde aki la wɔma lo woho ɔnɛ wayokanyiya anto akina waki lo fɛtɛ naka nde tshikitanya yɛdikɔ yande. Ɔnkɔnɛ nde akatome pami kɛmɔtshi otsha lo lokanu dia tohembola Joani ɔtɛ. Kombeta edja, pami kɛsɔ akaye l’ɔtɛ waki Joani lo dɔnga ndo akasha ɔna womoto akɔ. Ɔna womoto ɔsɔ akɛmbɛ nyango ɔtɛ waki Joani.​—⁠Mako 6:​17-29.

Fɛtɛ kekina ka eotwelo katɛkɛta Bible kombeta dimɛna kânga yema. Fɛtɛ kɛsɔ kakasalema dikambo dia nkumekanga ka l’Edjibito. Ndo lo fɛtɛ kɛsɔ, nkumekanga kɛsɔ akahembola onto ɔmɔtshi ɔtɛ. Oma lâsɔ nde akahanɛ odo wa pami kɛsɔ l’osongo woho wa tofudu mbɔlɛ! (Etatelu 40:​19-22) Onde wɛ fɔnyaka dia Nzambi akangɛnangɛna fɛtɛ shɔ hiende?. . . Onde wɛ otolanga monga lo fɛtɛ ya ngasɔ?. . .

Sho mbeyaka dia dikambo tshɛ diofundami lo Bible diekɔ l’oyango ɔmɔtshi. Bible tɛkɛtaka paka dikambo dia fɛtɛ hiende ya eotwelo tsho. Ndo awui wa kɔlɔ wakasalema lo fɛtɛ yakɔ hiende shɔ. Ɔnkɔnɛ, oko le yɛ, Nzambi atotɛnde lo dikambo dia fɛtɛ ya eotwelo? Onde Nzambi nangaka sho sala fɛtɛ ya eotwelo?. . .

Ekɔ mɛtɛ dia ɛlɔ kɛnɛ ndoko onto lahembolawɔ ɔtɛ lo weho waa fɛtɛ ya eotwelo ya ngasɔ. Koko anto wahatɛmɔla Nzambi ka mɛtɛ mbakatatɛ la kanyi ya sala fɛtɛ ya eotwelo. Dibuku dimɔtshi (The Catholic Encyclopedia) mbutaka lo dikambo dia fɛtɛ ya eotwelo yatawɔ lo Bible shɔ ɔnɛ: “Paka akanga wa pɛkato ato . . . mbakayângɛnyangɛnyaka efula lo kɛnɛ kendana la nshi yakawotɔ.” Onde sho nangaka monga oko anto asɔ?. . .

Kayotota dikambo diaki Ombetsha a Woke na? Onde nde akasalaka fɛtɛ ka eotwelo kande?. . . Kema, Bible hate ndoko dikambo lo kɛnɛ kendana la fɛtɛ ka eotwelo kaki Yeso. Ndo ambeki waki Yeso wa ntondo kosalaka fɛtɛ ka lushi lakandotɔ. Onde wɛ mbeyaka lande na kakayɔsaka anto yɛdikɔ ya salaka fɛtɛ ka eotwelo kaki Yeso lo datɛ dia Ngɔndɔ ka Dikumi l’Ahende 25?. . .

Wakasɔnɛ datɛ sɔ nɛ dia dibuku dimɔtshi (The World Book Encyclopedia) mbutaka ɔnɛ: “Edja efula la ntondo, ase Rɔma wakasalaka Difɛstɔ dia Saturne lushi lɔsɔ dia mbohɔ eotwelo ka wonya.” Ɔnkɔnɛ, anto wakasɔnɛ dia salaka fɛtɛ ka eotwelo ka Yeso lo datɛ diakasalaka apanganu difɛstɔ dimɔtshi!

Onde wɛ mbeyaka lande na kaki Yeso kokoka mbotɔ lo Ngɔndɔ ka Dikumi l’Ahende?. . . Nɛ dia Bible mbutaka dia lam’akotɔ Yeso, anami w’ɛkɔkɔ waki l’andja l’otsho. (Luka 2:​8-12) Lâsɔ tâkawakoke monga l’andja lo dihole sɔ lam’ele tshitshi k’efula ka longe l’ekama mongaka lo wodja ɔsɔ lo Ngɔndɔ ka Dikumi l’Ahende.

Anto efula mbeyaka dia fɛtɛ ka Nɔɛlɛ bu lushi lakotɔ Yeso. Vɔ mbeyaka ɔnɛ lo lushi lɔsɔ apanganu wakasalaka fɛtɛ kɛmɔtshi kaki kɔngɛnyangɛnyaka Nzambi. Koko kânga mbeyawɔ dikambo sɔ, anto efula salaka fɛtɛ ka Nɔɛlɛ. Vɔ ndeka nanga dia sala fɛtɛ lo dihole dia mona woho wa mbeya mɛtɛ kɛnɛ kakanyiya Nzambi lo dikambo dia fɛtɛ kakɔ. Koko sho nangaka ngɛnyangɛnya Nzambi, shi mɛtɛ?. . .

Lâsɔ lam’ongaso lo waa fɛtɛ, sho la dia ndjashikikɛ dia fɛtɛ yakɔ yekɔ amɛna lo washo waki Jehowa. Sho koka sala fɛtɛ oseka lushi tshɛ la l’ɔnɔnyi. Sho hatohombe konga paka lushi lɔmɔtshi la lânde. Sho koka ndɛ diangɔ dimɔtshi dia lânde ndo ngɛnangɛna la tɔkɛnyɔ tɔmɔtshi. Onde wɛ nangaka sala dikambo sɔ?. . . Ondo wɛ koka tɛkɛta l’ambutshi ayɛ dia vɔ kokimanyiya dia wɛ nɔngɔsɔla fɛtɛ kɛmɔtshi. Shi dikambo sɔ ayonga dimɛna efula?. . . Koko la ntondo ka wɛ nɔngɔsɔla fɛtɛ kɛmɔtshi, wɛ la dia ndjashikikɛ dia fɛtɛ kakɔ kayɔngɛnyangɛnya Nzambi.

Ohomba wa salaka nshi tshɛ kɛnɛ kalanga Nzambi mɛnyama nto lo Tukedi 12:2; Joani 8:29; Romo 12:2; ndo 1 Joani 3:⁠22.

[Osato wa lo lɛkɛ 152]

Lande na kakangɛnangɛna Nzambi fɛtɛ kɛnɛ?

[Osato wa lo lɛkɛ 153]

Kakɔna kakete lo fɛtɛ ka eotwelo kaki Hɛrɔdɛ?

[Osato wa lo lɛkɛ 154]

Bonde kaki Yeso kokoka mbotɔ lo Ngɔndɔ ka Dikumi l’Ahende 25?

[Osato wa lo lɛkɛ 156]

Ngande wakokaso ndjashikikɛ di’ɔnɛ fɛtɛ yaso ngɛnyangɛnyaka Nzambi?