LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • w04 11/1 p. 30-31
  • Ngaahi Fehuʻi mei he Kau Lautohí

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Ngaahi Fehuʻi mei he Kau Lautohí
  • Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2004
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • Talitekeʻi ʻa e “Laumalie ʻOku ʻo Mamani”
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2008
  • ʻOku Hala ke Inu ʻa e Ngaahi Inu ʻOlokaholó?
    ʻĀ Hake!—2007
  • Sisino ʻi he Kei Siʻí​—Ko e Hā ʻe Lava ke Fai Ki Aí?
    ʻĀ Hake!—2009
  • Ko e Sisinó ko ha Palopalema Moʻoni?
    ʻĀ Hake!—2005
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2004
w04 11/1 p. 30-31

Ngaahi Fehuʻi mei he Kau Lautohí

ʻOku anga-fēfē ʻa e vakai ʻa e fakatahaʻanga Kalisitiané ki he kai fakaputá?

ʻOku fakahalaiaʻi ʻe he Folofola ʻa e ʻOtuá fakatouʻosi ʻa e konaá mo e kai fakaputá ko ha tōʻonga ia ʻoku ʻikai feʻunga mo e faʻahinga ʻoku nau tauhi ʻa e ʻOtuá. Ko ia ai, ko e fakatahaʻanga Kalisitiané ʻoku vakai ai ki he kai fakaputa tuʻumaʻú ʻoku ʻi he tuʻunga tatau pē ia mo e vakai ki hano tōʻongaʻaki ʻa e konaá. ʻOku ʻikai ha taha konā pe kai fakaputa ʻe lava ke ne hoko ko ha konga ʻo e fakatahaʻanga Kalisitiané.

ʻOku pehē ʻe he Palovepi 23:​20, 21: “ʻOua te ke ului ki he kau kai kava; ʻa e faʻahinga ʻoku hulu ʻenau kai kanomate. ʻE hoko ko e fusimoʻomo ʻa e inu mo e kai fakaputa. Pea ʻe iku ki he kofu mahaehae ʻa e faʻa mohe.” ʻI he Teutalonome 21:20 (PM), ʻoku tau lau ai fekauʻaki mo ha tokotaha “baogataa mo agatuu,” ʻa ia naʻe tuha ke tāmateʻi ʻi he malumalu ʻo e Lao ʻa Mōsesé. Fakatatau ki he vēsí ni, ko e ongo ʻulungāanga ʻe ua ʻo e tokotaha anga-tuʻu mo taʻefakatomala ko iá ko e “uakai [pe kai fakaputa] ia moe kona.” ʻOku hā mahino, ʻi ʻIsileli ʻo e kuonga muʻá, naʻe vakai ai ki he kai fakaputá ko ha tōʻonga naʻe ʻikai ke ala tali ki he faʻahinga ko ia naʻa nau holi ke tauhi ʻa e ʻOtuá.

Ka, ko e hā ʻoku kau ki ha kai fakaputá, pea ko e hā ʻoku leaʻaki ʻe he Ngaahi Konga Tohi Tapu Faka-Kalisi Kalisitiané ʻo fekauʻaki mo e tuʻunga-leá ni? Ko ha kai fakaputa ʻoku fakamatalaʻi ia “ko ha taha ʻoku hoko ʻo tōʻongaʻaki ʻa e kai mo e inu mānumanu mo havalá.” Ko ia, ko e meʻa ʻe taha, ko e kai fakaputá ko ha tuʻunga ia ʻo e mānumanú, pea ʻoku tala mai ʻe he Folofola ʻa e ʻOtuá kiate kitautolu ko e faʻahinga ʻoku “manumanu” ko e faʻahinga kakai ia ʻe ʻikai hanau tofiʻa ʻi he Puleʻanga ʻo e ʻOtuá. (1 Kolinito 6:​9, 10; Filipai 3:​18, 19; 1 Pita 4:3) Tānaki atu ki ai, ʻi he taimi naʻe fakatokanga ai ʻa e ʻapositolo ko Paulá ki he kau Kalisitiané ki hono fai “ae gaahi gaue ae kakano,” naʻá ne lave ai ki he “faa kona, moe gaahi katoaga kai, moe gaahi mea behe ni.” (Kaletia 5:​19-21, PM) Ko e kai tōtuʻá ʻoku faʻa ʻalu fakataha ia mo e faʻa konā pea mo e ngaahi paati longoaʻa. ʻIkai ngata aí, ko e kai fakaputá ʻoku pau ʻoku kau ia ʻi he kupuʻi lea ʻa Paula “moe gaahi mea behe ni.” ʻI he hangē ko e ngaahi founga kehe ʻo e “gaue ae kakano,” ko ha taha Kalisitiane ʻoku ʻilolahia ʻi heʻene kai fakaputá pea ʻoku fakafisi ongongataʻa ia ke liliu ʻene tōʻonga mānumanú ʻoku totonu ke fakamavaheʻi ia mei he fakatahaʻangá.—1 Kolinito 5:​11, 13.a

Neongo ʻoku fokotuʻu ʻe he Folofola ʻa e ʻOtuá ʻa e konaá ʻi he tuʻunga tatau mo e kai fakaputá, ʻoku mātuʻaki faingofua ange ke ʻiloʻi ʻa e konaá ia ʻi he kai fakaputá. Ko e ngaahi fakaʻilonga ʻo e konaá ʻoku faʻa hā mahino ʻaupito ia. Kae kehe, ke fakapapauʻi ʻa e tuʻunga ʻa ia ʻoku hoko ai ʻo fakapapauʻi ha taha ko ha tokotaha kai fakaputá ʻoku faingataʻa ange ia koeʻuhi ʻe ʻikai malava ke fakapapauʻi pē ia ʻaki ʻa e fōtunga hā mai ʻi tuʻá. Ko ia ai, ko e ngāue ki he ngaahi tuʻunga ʻi he tafaʻaki ko ʻení ʻoku fiemaʻu ki ai ʻa e tokanga mo e ʻiloʻilo lahi ʻi he tafaʻaki ʻa e kau mātuʻa ʻi he fakatahaʻangá.

Ko e fakatātaá, ko e sino ngeʻengeʻé ko ha fakaʻilonga nai ia ʻo e kai fakaputá, ka ʻoku ʻikai ke pehē maʻu pē ʻa e tuʻungá ia. ʻOku tupu nai ʻa e fuʻu mamafa ia ʻa ha taha mei ha mahaki. ʻOku toe lava nai ke hoko ʻa e sino ngeʻengeʻé ia ʻi he laine fakafāmilí. ʻOku toe totonu foki ke tau manatuʻi ko e sino ngeʻengeʻé ko ha tuʻunga fakasino ia, lolotonga iá ko e kai fakaputá ko ha tuʻunga fakaeʻatamai ia. ʻOku fakamatalaʻi ʻa e sino ngeʻengeʻé “ko ha tuʻunga ʻoku fakamatalaʻi ʻaki ʻa e tōtuʻa ʻa e ngako ʻi he sinó,” lolotonga iá ko e kai fakaputá ko hono “maʻu mānumanu pe fuʻu tōtuʻa.” Ko ia ai, ʻoku ʻikai ke fakapapauʻi ʻa e kai fakaputá ia mei he lahi ʻo e sino ʻo ha taha ka ʻi he anga ʻo ʻene vakai ki he meʻakaí. ʻOku sino lelei pē nai ha taha ia pe naʻa mo tutue ka ko ha taha kai fakaputa ia. ʻIkai ngata aí, ko e meʻa ʻoku vakai ki ai ko e mamafa pe fuo totonú ia ʻoku kehekehe lahi ia ʻi he feituʻu ki he feituʻu.

Ko e hā ʻa e ngaahi fakaʻilonga ʻo e kai fakaputá? Ko ha taha kai fakaputa ʻokú ne fakahāhā ʻi he founga-tuʻumaʻu ʻa e ʻikai ha taʻotaʻofí, naʻa mo ʻene kai mānumanu tōtuʻa ʻa e meʻakaí ʻo aʻu ki he tuʻunga ʻokú ne ongoʻi mātuʻaki faingataʻaʻia ai pe hoko ʻo lua. Ko e ʻikai ke ne mapuleʻi-kitá ʻoku fakahaaʻi ai ʻoku ʻikai haʻane tokanga moʻoni fekauʻaki mo e luma ʻokú ne ʻomai kia Sihova pea mo e ongoongolelei ʻo ʻEne kakaí. (1 Kolinito 10:31) ʻI he tafaʻaki ʻe tahá, ko ha taha ʻoku kai ʻo tōtuʻa ʻi he taimi ʻe niʻihi ʻe ʻikai hokonoa pē ʻa e vakai ki ai ko ha tokotaha “manumanu.” (Efeso 5:4 [Ef 5:​5, PM]) Ka neongo ia, ʻi he laumālie ʻo e Kaletia 6:​1, ʻe fiemaʻu nai ki ha Kalisitiane pehē ha tokoni. ʻOku pehē ʻe Paula: “Kainga, neongo pe ʻe puke nima ha taha lolotonga ʻene fai ha kovi; ka ko kimoutolu, ʻa e kau fakalaumalie, mou faitoʻo ki ha taha pehe ʻo angafakaalaala.”

Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai tautefito ki he ʻahó ni ʻa e akonaki ʻa e Tohi Tapú ke fakaʻehiʻehi mei he kai ʻo fuʻu tōtuʻá? Koeʻuhí, naʻe fakatokanga ʻa Sīsū, tautefito ki hotau ʻahó ni: “Mou lamasi kimoutolu, naʻa ʻiloange ʻe mafatukituki homou loto, ko e meʻa ʻi he faʻa kai, mo e faʻa inu, mo e faʻa lotomoʻua ki he moʻui ni, pea lapasi kimoutolu ʻe he ʻaho ko ia ʻo hangē ko ha hele puna.” (Luke 21:​34, 35) Ko e fakaʻehiʻehi mei hono maʻu tōtuʻa ʻa e meʻakaí ko e taha ia ʻa e founga mahuʻinga ke fakamamaʻo ai mei he founga moʻui fakatupu maumau fakalaumālié.

Ko e fakafuofuá ko ha anga-lelei faka-Kalisitiane ia. (1 Timote 3:​2, 11) Ko ia ai, kuo pau ke tokoniʻi ʻe Sihova ʻa e faʻahinga kotoa pē ʻoku nau feinga tōtōivi ke ngāueʻaki ʻa e akonaki ʻa e Tohi Tapú ki he tōʻongaʻaki ʻa e kai mo e inu fakafuofuá.—Hepelu 4:16.

[Fakamatala ʻi lalo]

a Sio ki he “Ngaahi Fehuʻi mei he Kau Lautohí” ʻi he ʻīsiu ʻo e Watchtower ʻo Mē 1, 1986.

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share