LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • wp18 Fika 1 p. 4-7
  • Ngaahi Akonaki ʻa e Tohi Tapú—Poto Tuʻuloa

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Ngaahi Akonaki ʻa e Tohi Tapú—Poto Tuʻuloa
  • Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Maʻá e Kakai)—2018
  • Kaveinga Tokoni
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • NGAAHI TEFITOʻI MOʻONI ʻOKU FIEMAʻU KIATE KITAUTOLU HE ʻAHÓ NI
  • ANGA ʻO E ʻAONGA KIATE KOE HE TAIMÍ NI ʻA E NGAAHI AKONAKI ʻA E TOHI TAPÚ
  • 3 Tokoni ke Fekuki mo e Ngaahi Palopalemá
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Maʻá e Kakai)—2018
  • Taulaʻaki ʻa e Ngaahi Tuʻunga Tuʻuloa
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2007
  • Tonú mo e Halá: Tohi Tapú—Ko ha Tataki Alafalalaʻanga
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Maʻá e Kakai)—2024
  • 1 Tokoni ke Fakaʻehiʻehi mei he Ngaahi Palopalemá
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Maʻá e Kakai)—2018
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Maʻá e Kakai)—2018
wp18 Fika 1 p. 4-7
Kakai ʻo e matakali kehekehe

Ngaahi Akonaki ʻa e Tohi Tapú​—Poto Tuʻuloa

FAKAKAUKAU KI HE MEʻÁ NI: ʻOkú ke ʻeveʻeva ki ha misiume ʻoku fonu ai ʻa e ngaahi meʻa fakahisitōlia ʻo e kuonga muʻá. Ko e lahi taha aí kuo tamele, mole hono lanú, pea matoʻo hono konga. Ko e niʻihi kuo puli atu hono konga lahi. Neongo ia, ʻoku ʻi ai ha meʻa ʻe taha ʻoku fakaofo ʻene kei kakató, kei hā lelei ʻaupito hono fōtunga fihí. “ʻOku foʻou ange ʻa e meʻá ni ia ʻi he ngaahi meʻa kehé?” Ko hoʻo ʻeke ange ia ki he tokotaha taki mamatá. ʻOkú ne tali atu: “ʻIkai, ʻoku motuʻa ange ia ʻi he ngaahi meʻa lahi tahá, pea kuo ʻikai ʻaupito ke fai hano fakafoʻou.” ʻOkú ke ʻeke ange: “Naʻe tauhi fakalelei?” ʻOku tali mai ʻe he tokotaha taki mamatá: “ʻIkai, kuo fehangahangai ʻa e meʻá ni mo e matangi mo e ʻuha kovi tahá. Pea naʻe feinga ʻa e kau fakaʻauha tavale tokolahi ke maumauʻi ia.” Mahalo te ke fifili mo ofoofo, ‘ʻOku ngaohi eni mei he hā?’

ʻI ha founga, ʻoku hangē ʻa e Tohi Tapú ko e meʻa fakahisitōlia fakaofo ko iá. Ko ha tohi motuʻa ʻaupito ia​—motuʻa ange ia ʻi he ʻū tohi lahi tahá. Ko hono moʻoní, ʻoku ʻi ai ha ngaahi tohi motuʻa kehe. Ka ʻi he hangē ko e ngaahi meʻa fakahisitōlia motuʻa kuo matoʻo atu hono kongá, ko e konga lahi taha ʻo e ngaahi tohi motuʻá kuo maumau lahi ʻi he faai mai ʻa e taimí. Ko e fakatātaá, ko ʻenau ngaahi fakamatala ʻi he saienisí kuo fepaki ia mo e ʻilo foʻoú, ʻoku fakamoʻoni ki ai ʻa e ngaahi moʻoniʻi meʻa. Ko ʻenau faleʻi fakafaitoʻó ʻoku faʻa hā ngali lahi ange ʻene fakatuʻutāmakí ʻi heʻene ʻaongá. Pea ko e ngaahi tohi motuʻa lahi ko ha ngaahi konga pē ʻoku toe mei he ngaahi ʻuluaki tataú; kuo mole atu ha ngaahi konga ia pe mātuʻaki maumau.

Neongo ia, ko e Tohi Tapú ʻoku kei tuʻu ʻo makehe ia. Ko hono hikí naʻe kamata ia ʻo laka hake ʻi he senituli ʻe 35 kuo maliu atú, ka ʻoku kei kakato pē ʻa e Tohi Tapú. Pea neongo ne fai hono toutou ʻohofi ʻi he laui senituli—​tutu, tapui, pea mo taʻetokaʻi​—ko ʻene ngaahi fakamatalá ʻoku kei kakato pē. ʻI he ʻikai lava ke fakamoʻoniʻi kuo ʻosi hono taimí ʻi he haʻu ha ʻilo foʻou, ʻoku leaʻaki ʻe he Tohi Tapú ia ʻa e meʻa lahi ʻo hā mei ai ʻene sio fakaofo ki he kahaʻú.​—Sio ki he puha “ʻOsi Hono Taimí pe Muʻomuʻa ʻI Hono Taimí?”

NGAAHI TEFITOʻI MOʻONI ʻOKU FIEMAʻU KIATE KITAUTOLU HE ʻAHÓ NI

Kae kehe, te ke fifili nai, ‘ʻOku mātuʻaki ʻaonga ʻa e ngaahi akonaki ʻa e Tohi Tapú ki hotau ʻahó ni?’ Ke tali iá, ʻeke hifo kiate koe: ‘Ko e hā ʻa e ngaahi palopalema kovi taha ʻoku fehangahangai mo e faʻahinga ʻo e tangatá he ʻaho ní? Ko fē ai ʻoku fakalilifu tahá?’ Mahalo te ke fakakaukau ki he taú, ʻulí, faihiá, pe taʻefaitotonú. Sai, fakakaukau atu ki ha ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻoku akoʻi mai ʻe he Tohi Tapú. ʻI hoʻo fai peheé, ʻeke hifo kiate koe, ‘Kapau naʻe moʻuiʻaki ʻe he kakaí ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ení, ʻikai ʻe hoko ʻa e māmaní ko ha feituʻu lelei ange?’

ʻOFA ʻI HE MELINÓ

“Fiefia ē ko kinautolu ʻoku fakamelinó, he ʻe ui kinautolu ko e ngaahi foha ʻo e ʻOtuá.” (Mātiu 5:9) “ʻO ka ala lava, ʻo fakatatau ki he lahi taha ʻo hoʻomou malavá, mou nofo melino mo e tangata kotoa pē.”​—Loma 12:18.

MEESI, FAKAMOLEMOLE

“Fiefia ē ko e kau faimēsí, he ʻe faimeesi kiate kinautolu.” (Mātiu 5:7) “Hokohoko atu ʻa e fekātakiʻaki mo e fefakamolemoleʻaki loto-lelei neongo ai pē ʻo kapau ʻoku ʻi ai ha taha ʻokú ne maʻu ha ʻuhinga ke lāunga ai fekauʻaki mo ha taha. Hangē tofu pē ko ia ne fakamolemoleʻi loto-lelei kimoutolu ʻe Sihová,a kuo pau foki ke mou fai ʻa e meʻa tatau.”​—Kolose 3:13.

FEONGOONGOI FAKAMATAKALI

Ko e ʻOtuá naʻá ne “ngaohi mei he tangata pē taha ʻa e puleʻanga kotoa pē ʻo e tangatá ke nau nofo ʻi he funga kotoa ʻo e māmaní.” (Ngāue 17:26) “ʻOku ʻikai ke filifilimānako ʻa e ʻOtuá, ka ʻi he puleʻanga kotoa pē, ko e tangata ko ia ʻoku manavahē kiate ia mo fai ʻa e meʻa ʻoku totonú, ʻokú ne tali ia.”​—Ngāue 10:34, 35.

TOKAʻI ʻA E MĀMANÍ

“Naʻe ʻave ʻe Sihova ko e ʻOtuá ʻa e tangatá ʻo ne tuku ia ʻi he ngoue ʻo ʻĪtení ke ne ngoueʻi ia pea mo tokangaʻi ia.” (Sēnesi 2:15) ʻE hanga ʻe he ʻOtuá ʻo “fakaʻauha ʻa e faʻahinga ʻoku nau fakaʻauha ʻa e māmaní.”​—Fakahā 11:18.

FEHIʻA ʻI HE MĀNUMANÚ MO E ʻULUNGAANGA TAʻETĀÚ

“Leʻohi kimoutolu telia ʻa e faʻahinga kotoa pē ʻo e mānumanú, koeʻuhi naʻa mo hono maʻu ʻe ha taha ha meʻa lahi, ʻoku ʻikai fakatuʻunga ʻene moʻuí ʻi he ngaahi meʻa ʻokú ne maʻú.” (Luke 12:15) “Ko e fehokotaki fakasino taʻetāú mo e faʻahinga kotoa pē ʻo e taʻemaʻá pe mānumanú, tuku ke ʻoua naʻa fai ha talanoa ki ai ʻi homou lotolotongá, ʻo hangē tofu pē ko ia ʻoku totonu ki he kakai māʻoniʻoní.”​—ʻEfesō 5:3.

FAITOTONU, NGĀUE MĀLOHI

“Ko ʻemau fakaʻamú ia ke mau faitotonu ʻi he meʻa kotoa pē.” (Hepelū 13:18) “Tuku ki he tokotaha ʻoku kaihaʻá ke ʻoua te ne toe kaihaʻa; ʻi hono kehé, tuku ke ne ngāue mālohi.”​—ʻEfesō 4:28.

KO E MAHUʻINGA ʻO E TOKONI KI HE FAʻAHINGA ʻOKU FIEMAʻU TOKONÍ

“Lea fakanonga ki he faʻahinga ʻoku loto-mafasiá, poupou ki he kau vaivaí, mou kātaki ʻi he feangainga mo e tokotaha kotoa.” (1 Tesalonaika 5:14) “Tokangaʻi ʻa e kau paeá mo e kau uitoú ʻi heʻenau faingataʻaʻiá.”​—Sēmisi 1:27.

ʻOku ʻikai ke fakahokohoko mai pē ʻe he Tohi Tapú ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ení. ʻI ha ngaahi founga ʻaonga, ʻokú ne akoʻi kitautolu ke tau fakamahuʻingaʻi ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni peheé pea ngāueʻaki ia ʻi heʻetau moʻui fakaʻahó. Kapau naʻe ngāueʻaki ʻe ha kakai tokolahi ange ʻa e ngaahi akonaki kuo mau fakahokohoko atú, ʻikai ne mei siʻi ʻaupito ai ʻa e ngaahi palopalema kovi taha ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá? Ko ia ai, ko e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻi he Tohi Tapú ʻoku kei ʻaonga mo taimi tonu ange ia ʻi ha toe taimi ki muʻa! Ko e hā leva ʻoku lava ke fai maʻau he taimí ni ʻe he ngaahi akonaki ʻa e Tohi Tapú?

ANGA ʻO E ʻAONGA KIATE KOE HE TAIMÍ NI ʻA E NGAAHI AKONAKI ʻA E TOHI TAPÚ

Naʻe pehē ʻe he tangata poto tahá: “ʻOku fakatonuhiaʻi ʻa poto ʻi hono ngaahi olá.” (Mātiu 11:19, fakamatala ʻi lalo) ʻIkai ʻokú ke tui ki ai? Ko hono tesiʻi moʻoni ʻo e potó ko e anga ʻene ngāue ʻi he taimi ʻokú ke ngāueʻaki ai iá. Ko ia te ke fakaʻuhinga nai, ‘Kapau ʻoku ʻaonga moʻoni ʻa e Tohi Tapú, ʻikai ʻoku totonu ke ne fakatupu ha ngaahi ola ʻi heʻeku moʻuí? ʻOku anga-fēfē ʻene ʻaonga ki he ngaahi palopalema ʻoku ou fehangahangai mo ia he taimi ní?’ Fakakaukau atu ki ha fakatātā.

Kia Delphine,b naʻe femoʻuekina ʻa e moʻuí, kakato, mo fakafiemālie. Kae fakafokifā, naʻá ne tofanga ʻi ha mole fakamamahi hokohoko. Naʻe mate ʻene taʻahine taʻu hongofulu tupu. Naʻe movete ʻene nofo malí. Naʻá ne hoko ʻo faingataʻaʻia fakapaʻanga. ʻOkú ne manatuʻi: “Naʻe ʻikai haʻaku toe manatu pe ko hai koā au​—kuo ʻikai haʻaku taʻahine, ʻikai ha husepāniti, ʻikai ha ʻapi. Naʻá ku ongoʻi ko e koto noa pē au​—kuo ʻikai haku mahuʻinga, ʻikai ha mālohi, ʻikai ha fakakaukau ki he kahaʻú.”

Naʻe teʻeki ai ʻaupito mātā ʻe Delphine ki muʻa ʻa e mātuʻaki moʻoni ʻa e ngaahi leá ni: “Ko e lōloa ʻo ʻemau moʻuí ko e taʻu ʻe 70, pe 80 kapau ʻokú te mātuʻaki mālohi. Ka ʻoku fonu ia ʻi he faingataʻa mo e mamahi; ʻoku puli vave ia, pea ʻoku mau puna atu.”​—Saame 90:10.

Naʻe hanga ʻa Delphine ki he Tohi Tapú ʻi he taimi ʻo ʻene faingataʻaʻiá. ʻOku fakaofo ʻa e meʻa naʻe fai maʻana ʻe he Tohi Tapú. Hangē ko ia ʻe hā atu ʻi he kupu ʻe tolu hono hokó, kuo toe ʻi ai mo e tokolahi kehe kuo nau ʻilo kuo fai ʻe he Tohi Tapú ʻa e ngaahi meʻa fakaofo maʻanautolu ʻi heʻenau ngāueʻaki ʻa ʻene akonakí ki heʻenau palopalema ʻi he moʻuí. Kuo nau ongoʻi ʻoku hangē ʻa e Tohi Tapú ko e meʻa fakahisitōlia ko ia naʻe fakamatala ki ai ʻi he kamataʻangá. ʻOku ʻikai ke hangē ia ko e ngaahi tohi taʻefaʻalaua kehe kuo hoko ʻo motuʻa mo ʻosi hono taimí. Ko e ʻuhingá nai ko e Tohi Tapú ʻoku ngaohiʻaki ia ha meʻa kehe? Ko e ʻi ai ʻa e ngaahi fakakaukau ʻa e ʻOtuá​—kae ʻikai ko ha ngaahi fakakaukau pē ʻa e tangatá?​—1 Tesalonaika 2:13

Mahalo pē ʻokú ke kau mo koe ʻi hono ʻilo ko e moʻuí ʻoku nounou mo fonu ʻi he palopalema. ʻI he taimi ʻoku tuʻu fakamanamana mai ai ʻa e ngaahi palopalemá ke ne lōmekina koé, ko fē ʻokú ke hanga ki ai ki ha fakafiemālie, poupou, mo ha faleʻi alafalalaʻangá?

Tau lāulea ki ha founga tefito ʻe tolu ʻa ia ʻoku lava ke fakamoʻoniʻi ai ʻa e ʻaonga ʻa e Tohi Tapú ki hoʻo moʻuí. ʻE lava ke ne akoʻi koe ki he founga ke

  1. fakaʻehiʻehi ai mei he palopalemá ʻo ka ala lava.

  2. fakaleleiʻi ai ʻa e ngaahi faingataʻá ʻi heʻenau malanga haké.

  3. fekuki lavameʻa ai mo e ngaahi tuʻunga heʻikai lava ke ke liliu.

Ko e ngaahi kupu hokó ʻe lāulea ki he ngaahi tafaʻaki ʻe tolu ko ení.

a Ko Sihova ʻa e huafa ʻo e ʻOtuá ʻoku fakahaaʻi ʻi he Tohi Tapú.​—Saame 83:18.

b ʻI he kupu ko ení mo e tolu ka hoko maí, kuo liliu ai ʻa e ngaahi hingoa ʻe niʻihi.

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share