Fakamanatu Akoʻanga Fakafaifekau Fakateokalati
Fakamanatu ʻa e ngaahi fakamatala mei he ngaahi konga ʻi he Akoʻanga Fakafaifekau Fakateokalati ki he ngaahi uike ʻo Mē 5 ki ʻAokosi 18, 1997. Ngāueʻaki ha lauʻi pepa kehe ke tohi ki ai ʻa e ngaahi tali ki he lahi taha ʻo e ngaahi fehuʻi te ke lava ʻo tali ʻi he taimi ʻoku vaheʻi maí.
[Fakatokangaʻi: Lolotonga ʻa e fakamanatu tohinimá, ko e Tohitapú pē ʻe lava ke ngāueʻaki ke tali ha fehuʻi. Ko e ngaahi maʻuʻanga fakamatala ʻoku hoko mai he ngaahi fehuʻí, ko e ʻai pē ia ki hoʻo fekumi fakafoʻituitui pē. Ko e ngaahi fika ʻo e peesí mo e palakalafí ʻoku ʻikai ke ʻasi nai ia ʻi he ngaahi maʻuʻanga fakamatala kotoa ki he Taua Leʻo.]
Tali Moʻoni pe Loi ki he ngaahi fakamatala taki taha ʻoku hoko haké:
1. Ko e manavaʻofa ʻa Sīsuú, ʻoku fakamatalaʻi ʻi he Maake 1:41, ʻokú ne fakaeʻa mai ʻa e tokanga ʻa Sihova ki he kakaí. [Lau Tohitapu fakauike; sio ki he w96-E 3/1 p. 5.]
2. ʻOku fakahaaʻi mai ʻe he Fakahā 7:16 ko e kau mēmipa ko ia ʻo e fuʻu kakai lahí ʻe ʻikai te nau fuesia ha fakatanga mei he māmaní. [uw p. 108 pal. 11]
3. Ko e fehuʻi ʻa Sione Papitaiso ʻoku maʻu ʻi he Luke 7:19 ʻokú ne fakahaaʻi ai naʻe siʻi ʻene tuí. [Lau Tohitapu fakauike; sio ki he w87-E 1/1 p. 16.]
4. ʻI he Pāsova fakaʻosi ʻa Sīsū mo ʻene kau ākongá, ko Pita pē naʻá ne lea kiate ia: “ʻE ʻikai ʻaupito te u fakafisinga koe.” [Lau Tohitapu fakauike]
5. ʻOku ʻikai ha fakamoʻoni faka-Tohitapu ʻoku hā ai ko e ʻaposetolo ko Pitá ko ha tangata mali. [Lau Tohitapu fakauike]
6. Ko e Puleʻanga naʻe malanga ʻa Sīsū ʻo fekauʻaki mo iá ʻoku fika ua ia, ki he tuʻunga-hau fakaleveleva ʻo e ʻOtuá. [kl p. 91 pal. 4]
7. Naʻe tohi nai ʻe Maʻake ʻene Kōsipelí ʻo tefito ki he kau Siú. [si p. 182 pal. 8]
8. ʻI he taimi naʻe tala ange ai ʻe Sīsū ki he kau Fālesí ko e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá ʻoku ʻi honau lotolotongá, naʻá ne lave kiate ia tonu ko e Tuʻi ʻi he kahaʻú. (Luke 17:21) [kl p. 91 pal. 6]
9. ʻOku ʻikai ha fakamatala faituʻunga ki he ʻuhinga ʻo e maʻu ʻe he tohi ʻa Luké ʻa e ngaahi foʻi lea lahi ange ia ʻi hono fakatahaʻi ʻa e Kōsipeli ʻe tolu kehé. [si p. 187 pal. 2]
10. ʻOku ʻikai ha ngaahi fakamatala ʻi he Tohitapú ki he ngaahi anga kuo pau ke fakahā ʻe he fuʻu kakai lahí koeʻuhi kae hao moʻui ʻi ʻĀmaketoné. [uw p. 105 pal. 5]
Tali ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení:
11. ʻI he ngaahi founga fē ʻoku maʻu ai ʻe he faʻahinga ʻo e tangatá ʻa e ʻaonga mei he feilaulau ʻa Sīsuú ʻi he taimi ko ʻení? [kl p. 68-69 pal. 17-19]
12. Ko e hā ʻokú ne taʻofi ʻa e kakai ʻe niʻihi mei heʻenau tali ʻa e akonakí? [uw p. 126 pal. 4]
13. Ko e hā ʻa e ngaahi konga Tohitapu ʻi he Sāmé pea ʻi he Hepeluú ʻoku hā ai naʻe ʻikai ke kamata pule leva ʻa Sīsū ʻi he hili pē ʻene ʻalu hake ki hēvaní? [kl p. 96 pal. 15]
14. Ko e hā ʻa e ʻuhinga ʻa Sīsū ʻi he taimi naʻá ne pehē ai: “Mou taki taha tauhi ʻi hono loto ha masima; pea mou feʻofoʻofani ʻi hoʻomou feangai”? (Maake 9:50) [Lau Tohitapu fakauike; sio ki he w85-E 5/15 p. 24 pal. 12.]
15. Ko e hā ʻa e lēsoni mahuʻinga ʻoku tau ako nai mei he fakafeangai ʻa Sīsū ki he tokoni ʻa e uitou masivá? (Maake 12:42-44) [Lau Tohitapu fakauike; sio ki he w88 3/1 p. 30 pal. 2-3.]
16. ʻOku anga-fēfē ʻa e hā ʻa e niʻihi ʻo e ngaahi ʻulungaanga ʻo Pitá ʻi he anga ʻo e founga hiki ʻo e tohi ʻa Maʻaké, pea ko e hā ʻa e fakamatala nai ki he meʻa ko ʻení? [si p. 182 pal. 5-6]
17. ʻI he taimi ʻoku tau fakatatau ai ʻa e Mātiu 6:9, 10 mo e Luke 11:2-4, ko e hā ʻoku tau fakaʻosiʻaki nai ai ko e sīpinga lotú ʻoku ʻikai ʻuhingá ia ke toutou leaʻaki ʻa e foʻi lea ki he foʻi lea? [Lau Tohitapu fakauike; sio ki he w90-E 5/15 p. 16 pal. 6.]
18. ʻI he founga fē ʻoku hoko ai ʻo mālohi ʻetau tuipau ki he falalaʻanga ʻa e Tohitapú ʻi he taimi ʻoku tau lau ai ʻa e ngaahi konga tohi hangē ko e Luke 3:1, 2? [si p. 188 pal. 7]
19. Fakatatau ki he Fakahā 7:14, ko e hā ʻa e ola ʻo hono fō ʻe ha taha hono kofú ʻi he taʻataʻa ʻo e Lamí? [uw p. 106 pal. 6-7]
20. Koeʻuhi ʻoku tau ʻilo naʻe ʻikai ʻaupito ke siʻi ʻa e tui ʻa Sīsū ki he ʻOtuá, ko e hā ʻa e ʻuhinga naʻá ne kalanga ai: “Ko hoku ʻOtua, ko hoku ʻOtua, naʻá ke liʻaki au kae ha?” (Maake 15:34) [Lau Tohitapu fakauike; sio ki he w87-E 6/15 p. 31.]
Fakakakato ʻa e ngaahi fakamatala ko ʻení ʻaki ha foʻi lea pe kupuʻi lea ʻoku totonú:
21. Ko e mā mo e uaine naʻe ngāueʻaki ʻi he kātoanga ʻo e Fakamanatú ․․․․․․․․ pē, ko e maá ʻokú ne fakatātaaʻi ʻa e ․․․․․․․․ pea ko e uainé ʻokú ne fakatātaaʻi hono ․․․․․․․․ [uw p. 115 pal. 13]
22. ʻI he taimi ʻoku tau fakakaukau atu ai ki he meʻa kuo hoko moʻoní, ʻoku hā mei he fakamoʻoní ko hono fakalūkufua ʻo e ui fakahēvaní naʻe kakato ia ʻi he taʻu ․․․․․․․․, ʻi he taimi naʻe ʻiloʻi moʻoni ai ʻa e ʻamanaki fakaemāmani ʻa e ․․․․․․․․ [uw p. 111 pal. 6]
23. Ko e “laumalie” ʻoku mavahe mei he faʻahinga ʻo e tangatá ʻi he maté ko e ․․․․․․․․ ia naʻe tupu mei he ʻOtuá. (Koh. 12:7) [kl p. 81 pal. 5-6]
24. Ko e laumālie ʻoku faifakamoʻoni mo e ivi ʻokú ne ueʻi ʻa e ʻatamai mo e loto ʻo e faʻahinga ko e ngaahi foha moʻoni ʻo e ʻOtuá, ko e ․․․․․․․․ [uw p. 113 pal. 9]
25. Hangē ko ia ʻoku fakahaaʻi ʻi he Luke 10:16, ʻi he taimi ʻoku tau tali loto-houngaʻia ai ʻa e ngaahi tokonaki fakalaumālie ʻoku ʻomai ʻo fakafou mai ʻi he ․․․․․․․․ pea mo hono Kulupu Pulé, ʻoku tau fakahā ai ʻa e fakaʻapaʻapa kia ․․․․․․․․ [uw p. 123 pal. 13]
Fili ʻa e tali ʻoku tonú ʻi he ngaahi fakamatala taki taha ʻi laló:
26. Ko e kakai māʻoniʻoni ʻoku lave ki ai ʻia Mātiu 27:52 (naʻe fakataimi pē ʻenau toetuʻu ʻi he kakano; ․․․․․․․․; naʻe fokotuʻu ki he moʻui fakahēvaní ki muʻa ia ʻia Sīsū). [Lau Tohitapu fakauike; sio ki he w91 4/1 p. 7.]
27. Naʻe hoko ʻa Sīsū ko e Mīsaiá ʻi hono (fanauʻi; papitaiso; toetuʻu), ʻa ia naʻe hoko ia ʻi he taʻu (2 K.M.; 29 T.S.; 33 T.S.). [kl p. 65 pal. 12]
28. Ko hono fakanofo ʻo e “tamaioeiki agatonu mo boto” naʻe fakapapauʻi ʻaki ia ʻa e laumālie māʻoniʻoní ʻi he taʻu (33 T.S.; 1918; 1919). (Mt. 24:45, PM) [uw p. 119 pal. 6]
29. Ko ha tuʻutuʻuni ʻoku totonu ke muimui ki ai ʻa e kotoa ʻo e kau Kalisitiané, ka ʻoku tautefito kiate kinautolu ʻi he ngaahi tuʻunga ʻo e tokangaʻi ʻa e kautaha ʻa e ʻOtuá, ko e: “Ko ia te ne nofo (ko ha taha pōlepole; ko ha taha mahuʻinga; kimui ʻaupito) ʻiate kimoutolu, ko eni ia ʻoku lahi.” (Luke 9:48) [uw p. 122 pal. 12]
30. Hangē ko ia ʻoku fakahā ʻi he (Mātiu 10; Mātiu 24; Luke 21), naʻe ʻomai ʻe Sīsū ha ngaahi fakahinohino ngāue pau kiate kinautolu naʻá ne fekau atu ke malangá. [si p. 180 pal. 31]
Fakahoa totonu ʻa e ngaahi konga Tohitapú ki he ngaahi fakamatala ʻoku hā ʻi laló:
Pal. 4:13; Tan. 7:9, 10, 13, 14; Mk. 7:20-23; 13:10; Luke 8:31
31. ʻOku totonu ke tau ʻāʻā ke ʻilo fakapapau ha faʻahinga tākiekina taʻefakaʻotua pe fakameleʻi ʻe hū mai nai ki hotau ʻatamaí mo e lotó pea ʻoku totonu ke tau toʻo ia ki muʻa ke faiaka ai. [Lau Tohitapu fakauike; sio ki he w90 5/1 p. 12 pal. 16.]
32. ʻE kau fakataha ʻa e kau tēmenioó mo Sētane ʻi he tuʻunga taʻengāue hangē ʻoku maté ʻi he lolotonga ʻa e “taʻu ʻe taha afe.” (Fkh. 20:3) [Lau Tohitapu fakauike]
33. Ko ha laumālie ʻo e fakavavevave ʻoku fiemaʻu, koeʻuhi kae lava ke fakahoko ʻa e ngāue fakamoʻoni ʻi māmani lahí ʻi ha taimi fakangatangata. [Lau Tohitapu fakauike; sio ki he w95-E 10/1 p. 27.]
34. Ko hono tali ʻa e akonakí ʻe lava ke maluʻi ai ha taha mei hano leaʻaki mo fai ha ngaahi meʻa, ʻe lava ke hoko ai ha ongoʻi fakaʻiseʻisa. [uw p. 128 pal. 6]
35. Neongo ʻoku ʻikai malava ke tau sio ki he ngaahi meʻamoʻui fakatupu ʻi he laumālié, ʻoku fakamaʻalifekina mai ʻe he Folofola ʻa Sihová ʻa ʻene kautaha fakahēvani taʻehāmaí pea mo e niʻihi ʻo ʻene ngaahi ngāue ʻa ia ʻokú ne ueʻi ʻene kau lotú ʻi he māmaní. [uw p. 117 pal. 1]