Ko ʻEpelelí—Ko ha Taimi Ia ke Faivelenga Ai ʻi he Ngaahi Ngāue Leleí!
1 ʻI ha ofi mai ha afā ki ha feituʻu ʻoku nofoʻi, ʻoku hoko ʻo fakavavevave ai ʻa e fiemaʻu ke fakatokanga ki he kakaí fekauʻaki mo e fakatuʻutāmaki ʻoku tuʻunuku maí. Ko e ofi ange ʻa e haʻu ʻa e afaá, ko e toe fakamamafaʻi ange ia ʻa e fakatokanga kuo pau ke faí. Ko e hā hono ʻuhingá? Koeʻuhí he ko e ngaahi moʻuí ʻoku ʻi ha tuʻunga fakatuʻutāmaki! Naʻe ʻikai nai ke fanongo ʻa e kakai ia ʻe niʻihi ki he ngaahi fakatokanga ki muʻá. Naʻe fanongo nai ʻa e niʻihi ka naʻa nau taʻetokanga ke fai ha meʻa. ʻOku moʻoni tatau pē ia mo e fakatokanga fakaʻotua kuo fekauʻi ke tau fakaongo atu ki muʻa ke puhiʻi atu ʻe he “afā” ʻo e houhau māʻoniʻoni ʻa e ʻOtuá ʻa e toetoenga kotoa ʻo e māmani fulikivanu ko ʻení. (Pal. 10:25) Ko e moʻui taʻengata ʻa e laui piliona ʻo e kakaí ʻoku ʻi ha tuʻunga fakatuʻutāmaki! Kuo pau ke fakaongo atu ʻa e fakatokangá. Kuo pau ke tau “fai velega ae gaahi gaue lelei.”—Tai. 2:11-14, PM.
2 ʻI he ngaahi hongofuluʻi taʻu, kuo ueʻi ai ʻa e kakai ʻa Sihová ke nau ʻai ʻa e faʻahitaʻu Fakamanatú ko ha taimi ia ki he faivelenga makehe ʻi he ngāue fakafaifekaú. ʻI he faʻahitaʻu failau ʻo e 1939, ko e Informant, ʻa e fakamelomelo ʻo ʻEtau Ngāue Fakafaifekau ʻo e Puleʻanga, naʻá ne ʻomai ʻa e fakalototoʻa ko ʻení: “ʻI he hoko mai ʻa e faʻahitaʻu failaú, pea mo e ʻea leleí, ʻoku totonu ke tau ʻamanekina ʻa e ngaahi houa ʻi he malaʻe malangá ke ʻai ke liunga ua ʻe he kau malanga ʻa e [fakatahaʻangá], pea ʻe ngalingali tupulekina ʻa e taimi ʻa e kau tāimuʻá. Ko ʻEpelelí ko ha māhina Sāpate ʻe nima ia. ʻOku ʻi ai foki mo e Tokonaki ʻe nima. ʻAi ʻa e Tokonaki mo e Sāpate kotoa pē he lolotonga ʻo ʻEpelelí . . . ko ha taimi ia ki ha faifakamoʻoni makehe.” Ko ha taumuʻa fakamānako moʻoni ia naʻe fokotuʻu maʻá e fanga tokouá ʻi he ngaahi taʻu ʻe 60 ki muʻá! ʻI he taʻú ni, hangē pē ko ia ʻi he 1939, ko e māhina ko ʻEpelelí ʻoku ʻi ai ʻa e fakaʻosinga uike kakato ʻe nima. Ko e hā ʻa hoʻo ngaahi palani ki he māhina ko ʻení? Ko e hā ʻa e ngaahi fakaʻilonga kuó ke fokotuʻu ʻi hoʻo tohimāhiná ki ʻEpeleli 2000? Palani ke kau mohu ʻuhinga ʻi he ngaahi ngāue leleí fakataha mo e toenga ʻo e kakai ʻa Sihová he lolotonga ʻo e māhina makehe ko ʻeni ʻo e ngāue fakalaumālie fakavavevavé.
3 Ko e Meʻa ʻOku Tau ʻAmanaki ke Fakahokó: Ko e ʻaho mahuʻinga taha ʻo e taʻu 2000 ʻoku tō ia ʻi he māhiná ni. Ko ʻEpeleli 19, ʻa e ʻaho fakamanatu fakataʻu ʻo e pekia ʻa Sīsuú. ʻAi ke tau fai ha feinga makehe ke fakaafeʻi ʻa e kakai tokolahi taha ʻe malavá ki he Fakamanatú. Hangē ko ia naʻe fokotuʻu atu ʻi he māhina kuo ʻosí, ʻai ha lisi ʻo e kau maʻu Fakamanatu kotoa pē ʻe ala lava ke haʻú pea vakaiʻi ke ʻoua ʻe liʻaki ha taha. Ko e faʻahinga ke fakaafeʻí ʻoku totonu ke fakakau ai ha kau malanga pē ʻoku ʻikai ke longomoʻui, kau ako Tohitapú, ngaahi toe ʻaʻahí, faʻahinga naʻa nau ako ki muʻá, kaungāngāué, kaungāakó, ngaahi kaungāʻapí, ngaahi kāingá, pea mo e ngaahi maheni kehé. Ko kinautolu ʻoku loto ke nau ʻi aí ʻoku ʻi ai haʻanau meʻalele? Kapau ʻoku ʻikai, ʻe lava ke ke fai ha tokoni anga-ʻofa? ʻI he pō ʻo e Fakamanatú, ko kitautolu kotoa te tau maʻu ai ʻa e monū ko hono ʻai ʻa e faʻahinga ʻoku nau haʻú ke nau ongoʻi ʻoku talitali lelei kinautolu. ʻI he hili ʻa e Fakamanatú, ʻe lava ke tau fai ha tokoni fakalaumālie lahi ange ki he faʻahinga mahuʻingaʻia peheé.
4 ʻI he “fai velega ae gaahi gaue lelei” he lolotonga ʻo e ngaahi ʻaho ki muʻa mo e hili ʻa e Fakamanatú ko ha founga lelei ia ke fakahā ai kia Sihova ʻoku tau houngaʻia moʻoni ʻi he meʻa kotoa pē kuó ne fai mai maʻatautolú. Ko e kamataʻanga ʻo e faʻahitaʻu ʻafuá ʻi he feituʻu hotau vaʻá te ne malava ke ʻai ai ʻa e tokolahi ʻo kitautolu ke fakalahi ʻetau ngaahi feinga ʻi he ngāue fakaʻevangelioó. Kapau ʻokú ke ngāue tāimuʻa tokoni, te ke fiemaʻu ke fai hoʻo lelei tahá ke fakamoleki ʻa e houa ʻe 50 pe lahi ange ʻi he ngāue fakafaifekaú. (Mt. 5:37) Pipiki ofi ki he taimi-tēpile kuó ke ʻosi fokotuʻutuʻu ʻi he kamataʻanga ʻo e māhiná. (Koh. 3:1; 1 Kol. 14:40) ʻOfa ke fai ʻe he toenga ʻo kitautolú ʻa e meʻa te tau malavá ke fakalahi atu ha poupou ki he kotoa ʻo e kau tāimuʻá, fakatouʻosi ʻaki hono fakalototoʻaʻi kinautolu pea ʻi he ngāue fakataha mo kinautolu ʻi he ngāue fakamalangá. (Fakafehoanaki mo 2 Tuʻi 10:15, 16.) Kapau ʻoku tau tūtuuʻi faivelenga he lolotonga ʻo ʻEpelelí, te tau malava ke ʻamanekina ʻa e fiefia lahi pea mo ha tāpuaki meia Sihova. (Mal. 3:10) Mahalo ʻe ngāue ʻeni ko ha maka lakaʻanga ke hokohoko atu ʻi he ngāue tāimuʻa tokoní pe ko e ngāue tāimuʻa tuʻumaʻú. ʻOfa ke fakalahi atu ʻa e tākiekina fakalaumālie ʻoku tau maʻu ʻi ʻEpeleí ki he ngaahi māhina hoko maí ʻi heʻetau hokohoko atu ke hoko ko e kau malanga tuʻumaʻu ʻo e Puleʻangá.
5 ʻOku ʻikai ha veiveiua, ko e laui afe ʻo e kakai ʻa Sihova ʻi he māhina ní te nau kamata ha ngaahi ako Tohitapu lahi ange ʻi ʻapi. Te ke saiʻia ke kamata ha taha? Lotu fakahangatonu ki ha ako, pea ngāue ʻo fehoanaki mo hoʻo ngaahi lotú. ʻOku lava ke ke fakapapauʻi ʻe houngaʻia ʻa Sihova ʻi hoʻo ngaahi kole anga-fakatōkilalo ki ha tokoni ʻi hono kumi ha tokotaha loto-totonu ke akoʻí.—1 Sione 3:22.
6 Ko ha fakaofiofi ʻosi ʻahiʻahiʻi ʻeni ki he malaʻe malangá ʻa ia kuo ngāueʻaki lavameʻa ke kamata ai ha ngaahi fetalanoaʻaki. Te ke kamata ʻaki hono ʻeke: “ʻOkú ke fakakaukau ko e kotoa ʻo e fakamālohi ʻi he ngaahi ʻapiako fakapuleʻangá ko e ola ia ʻo e ngāue fakatēmenioó, pe ko e haʻu ia mei ha siʻi ʻo e akoʻi fakaemātuʻá?” Tuku ke ne tali. Kapau ʻoku pehē ʻe he tokotahá ko ha “ngāue fakatēmeniō,” lau ʻa e Fakahā 12:9-12, pea fakaeʻa ʻa e ngafa ʻo e Tēvoló ʻi hono pouaki ʻo e maveuveu ʻi he māmaní. Pea fakaava leva ʻa e polosiua Fiemaʻu ki he lēsoni 4, pea ʻeke ange ki he tokotahá pe kuo ʻi ai ha taimi kuó ne fifili ai pe ko e haʻu ʻa e Tēvoló mei fē. Hoko atu ke lau mo fetalanoaʻaki ʻi he ʻuluaki ongo palakalafí. Kapau ʻoku fili ʻa e tokotahá ʻo pehē “ko ha siʻi ʻo e akoʻi fakaemātuʻá” ʻa e ʻuhinga ki he fakamālohi ʻi he ngaahi ʻapiakó, lau ʻa e 2 Timote 3:1-3 pea ʻohake ʻa e ngaahi fasi-ʻa-anga ʻoku fakamoʻoniʻi ʻa ʻene kaunga ki he palopalema ko ʻení. Pea fakaava leva ʻa e polosiua Fiemaʻu ki he lēsoni 8, lau ʻa e palakalafi 5, pea hoko atu ʻa e fetalanoaʻakí. Kapau ʻoku lava ke fai ha alea ke ke toe foki ange, ko hoʻo fakatoka lelei nai ia ha ako Tohitapu tuʻumaʻu mo e tokotahá. ʻI he lolotonga ʻo e ʻaʻahi hono hokó, ʻeke ange kiate ia pe ʻokú ne ʻilo ha tokotaha kehe ʻe mahuʻingaʻia nai ʻi he fanongo ki he meʻa ʻokú ne akó.
7 Ko e founga ʻe taha ke “fai velega ae gaahi gaue lelei” he lolotonga ʻo ʻEpelelí ko e kau ʻi he ngaahi founga kehekehe ʻo e malangá. Kuó ke fakakaukau fekauʻaki mo e faifakamoʻoni ʻi ha paʻake pe ko ha tauʻanga meʻalele? ʻI ha tauʻanga pasi pe tauʻanga vaka? Pe te ke saiʻia ke ʻahiʻahi faifakamoʻoni ʻaki ʻa e telefoní, ʻi he halá, pe ʻi ha feituʻu fakapisinisi? Ko e hā ʻoku ʻikai ai ke ngāueʻaki ʻa e ngaahi fakakaukau ko iá ʻi he māhina ko ʻení? ʻE tokoniʻi koe ʻe Sihova ke ke fakatupu ʻa e loto-toʻa ʻoku fiemaʻú. (Ng. 4:31; 1 Tes. 2:2e) Mahalo pē te ke lava ʻo alea ke ngāue mo ha tāimuʻa pe ko ha tokotaha malanga ʻokú ne taukei ʻi he ngaahi tafaʻaki ko ʻeni ʻo e ngāue fakafaifekaú.
8 Ko ha taha pē ʻokú ne holi ke fakalahi ʻene kau ki he ngāue fakaefakamoʻoní te ne loto ke kau ki he fakamoʻoni ʻi he founga ʻikai anga-mahení. Ko e meʻa ʻoku faʻa kau ki hení ko hono fakakau mai ha tokotaha ki ha fetalanoaʻaki angafakakaumeʻa. Langaʻi hake pē ha kaveinga anga-maheni, mahalo ko hono ngāueʻaki ʻa e fakaofiofi ʻoku fakaeʻa ʻi he palakalafi 6. Feinga ke ngāueleleiʻaki naʻa mo ha kiʻi konga siʻi ʻo e taimí ne ngalingali ʻe molé. ʻOku ʻikai te tau liʻaki ʻa e sēniti ʻe 5, sēniti ʻe 10, pe ko e sēniti ʻe 20 koeʻuhí pē ʻoku ʻikai ko ha ngaahi paʻanga kakato kinautolu. Ko e hā ʻoku ʻikai ke ngāueʻaongaʻaki ai naʻa mo e miniti ʻe nimá, miniti ʻe hongofulú, pe ko ha miniti ʻe taha-nima ʻi he faifakamoʻoni ʻi he founga ʻikai anga-mahení?
9 Ko ha Taimi ki he Fakalaulauloto: Toe fakakaukau ki he ngaahi poini mālohi ko ia naʻe fakahoko ʻi he tulama ʻi he Fakataha-Lahi Fakavahe “Folofola Fakaekikite ʻa e ʻOtuá” ʻi he taʻu kuo ʻosí. Ko e tulama naʻe fakakaveinga, ko e Houngaʻia ʻi Hotau Tofiʻa Fakalaumālié, naʻá ne ʻai kitautolu ke tau fakakaukau lelei fekauʻaki mo e faikehekehe ʻi he vahaʻa ʻo Sēkope mo ʻĪsoá. Naʻe pehē ʻe ʻĪsoa ʻi he hangē ko ia ko Sēkopé, naʻá ne maʻu ʻa e mahuʻingaʻia ʻi he ngaahi meʻa fakalaumālié, ka naʻe ʻikai ke fakahaaʻi ia ʻi he ngaahi ngāue ʻa ʻĪsoá. (Sen. 25:29-34) Ko ha fakatokanga mālohi ē kiate kitautolu! Hangē ko Sēkopé, ʻai ke tau mateuteu ke tau fāinga, naʻa mo e fangatua, ki he tāpuaki ʻa Sihová. (Sen. 32:24-29) Ko e hā ʻoku ʻikai ai ke ngāueʻaki ʻa ʻEpeleli pea mo e kotoa ʻo e ngaahi māhina hoko maí ke fakafoʻou ai ʻetau faivelengá, ʻo ʻoua ʻe fakamaʻamaʻaʻi hotau tofiʻa fakalaumālie fakaofó?
10 “Oku ofi ae aho lahi o Jihova, io, oku ofi ia, bea oku fakatootoo mai aubito.” (Sef. 1:14, PM) Kuo pau ke fakaongo atu ʻa e ongoongo lelei ʻo e Puleʻangá. ʻOku ʻi he tuʻunga fakatuʻutāmaki ʻa e ngaahi moʻuí! ʻOfa ke hoko ʻa e māhina ko ʻení ʻo fakamoʻoniʻi ʻa ʻene hoko ko ha tāpuaki tefito ki he kotoa ʻo e kakai ʻa Sihová ʻi heʻetau fāʻūtaha ʻi hono fakahāhā ʻoku tau “fai velega ae gaahi gaue lelei.”
[Puha ʻi he peesi 4]
Ngaahi Meʻa ke Manatuʻi ki he Fakamanatú
Ko e kātoanga Fakamanatu ki he taʻu ní ʻoku tō ia ʻi he Pulelulu, ʻEpeleli 19. ʻOku totonu ki he kau mātuʻá ke nau fai ha tokanga ki he ngaahi meʻa hoko haké:
◼ ʻI hono fokotuʻu ʻa e taimi ki he fakatahá, fakapapauʻi ʻe ʻikai ke tufa ʻa e maá mo e uainé kae ʻoua ke tō ʻa e laʻaá.
◼ ʻOku totonu ke fakahā ʻa e taimi totonu mo e feituʻu ki he kātoangá ki he tokotaha kotoa pē, ʻo kau ai mo e tokotaha malangá.
◼ ʻOku totonu ke maʻu mo teuteu ʻa e faʻahinga mā mo e uaine ʻoku feʻungamālié.—Sio ki he Watchtower ʻo Fepueli 15, 1985, peesi 19.
◼ ʻOku totonu ke ʻomai tokamuʻa ʻo fokotuʻutuʻu ki he holó ʻa e ngaahi peletí, ngaahi ipu sioʻatá, pea mo ha tēpile mo ha meʻa ʻufiʻufi tēpile taau.
◼ ʻOku totonu ke fakamaʻa fakaʻāuliliki ʻa e Fale Fakatahaʻangá pe ko ha feituʻu kehe pē ki he fakatahá ki muʻa.
◼ Ko e kau fakanofonofó mo e kau tufá ʻoku totonu ke fili pea fakahinohinoʻi ki muʻa fekauʻaki pea mo honau ngaahi fatongiá pea mo e founga totonú.
◼ ʻOku totonu ke fai ha ngaahi fokotuʻutuʻu ke ngāue ki ha faʻahinga pē ʻo e toenga ʻo e kau paní ʻa ē ʻoku nau vaivai ʻo ʻikai malava ke ʻi aí.
◼ ʻI he taimi ʻoku fakataimi-tēpileʻi ai ha fakatahaʻanga lahi ange ʻi he tahá ke nau ngāueʻaki ʻa e Fale Fakatahaʻanga tatau, ʻoku totonu ke ʻi ai ʻa e fāitaha lelei ʻi he lotolotonga ʻo e ngaahi fakatahaʻangá koeʻuhi ke fakaʻehiʻehi ai mei he feʻefiʻefihi ʻoku ʻikai fiemaʻu ʻi he loki hūʻangá pe matapā hūʻangá, ʻi he ngaahi hala ʻaluʻanga kakaí, pea mo e tauʻanga meʻalelé.