ʻOkú Ke Maʻu ha ʻAonga?
1 ʻOku laui miliona ʻa e kakai he ʻahó ni ʻoku nau fiemaʻu ke ʻilo ʻa e founga ke ikuʻi ai ʻa e ngaahi palopalemá pea maʻu ʻa e moʻui fiefiá. ʻOku nau maʻu loto-vēkeveke ʻa e ngaahi tohi tokoniʻi-kita pe hanga ki ha ngaahi kulupu pe ngaahi kautahá ki ha faleʻi ki he founga ke lelei ange ai ʻenau moʻuí. ʻOku lava ke tuhu nai ʻa e niʻihi ki he ngaahi ʻaonga fakangatangata kuo nau maʻú. Ka, ʻi hono fakafua atu ki he tuʻunga ʻo e moʻui he ʻaho ní, ʻoku ako ai ʻe he kakaí fakalūkufua ke maʻu ʻa e moʻui melino, mo fiemālie lahi ʻo fakafou mai ʻi he ngaahi polokalama fakahinohino ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá? ʻOku faingataʻa ʻaupito ke lava ʻo pehē!—1 Kol. 3:18-20.
2 ʻI he tafaʻaki ʻe tahá, ʻoku tokonaki taʻetotongi mai ʻe hotau Tokotaha-Fakatupú ʻa e fakahinohino ʻaonga lahi tahá ki he tokotaha kotoa pē ʻe fanongó. ʻOku fiemaʻu ʻe Sihova ʻa e tokotaha kotoa pē ke ne maʻu ʻa e ʻaonga mei heʻene akonakí. Kuó ne foaki nima-homo mai ʻene Folofola fakamānavaʻí ke tataki ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá ki he faitotonú, pea ʻokú ne ʻai ke talaki ʻi he māmaní kotoa ʻa e ongoongo lelei ʻo hono Puleʻangá. (Sāme 19:7, 8; Mt. 24:14; 2 Tim. 3:16) Ko ha moʻui fiefia moʻoni ʻoku felāveʻi fakahangatonu ia mo e tokanga ki he ngaahi fekau ʻa Sihová.—Ai. 48:17, 18.
3 ʻOku māʻolunga mamaʻo ange ʻa e tataki ʻa Sihová ʻi he meʻa ko ia ʻoku tokonaki mai ʻe he ngaahi tohi tokoniʻi-kita pe ngaahi faʻufaʻu ki he fakaleleiʻi-kita ʻoku ʻomai ʻe he māmaní. ʻE lava ke tau maʻu ʻa e tokoni moʻoni pea mo e ngaahi ʻaonga tuʻuloa kapau te tau ngāueʻaki kakato ʻa e ngaahi tokonaki ʻa Sihová ʻa ia ʻoku fakamatalaʻi mai ʻi heʻene Folofolá pea akoʻi ʻe heʻene kautahá.—1 Pita 3:10-12.
4 Maʻu ʻa e ʻAonga ʻe Koe Tonu ʻi he Ngaahi Fakataha ʻa e Fakatahaʻangá: ʻI he ʻahó ni, ʻoku fakahā ʻe Sihova ʻa e mahuʻingaʻia moʻoni ʻi hono akoʻi kitautolu ki heʻene ngaahi foungá, pea te tau maʻu ʻa e ʻaongá ʻaki ʻetau tokanga ki heʻene fakahinohinó. ʻOku ʻomai ʻe heʻetau ngaahi fakataha fakauike ʻe nimá ʻa e fakamoʻoni ʻo e tokanga anga-ʻofa ʻa Sihová. ʻI he taimi ʻoku tau maʻu ai ʻa e ngaahi fakataha ʻa e fakatahaʻangá, ʻoku tupulekina ai ʻetau ʻiloʻi ʻa e ʻOtuá. ʻOku tau ako ʻa e founga ke maluʻi ai kitautolu mei he meʻa ʻoku koví ʻaki ʻa ʻetau ʻunuʻunu ofi kia Sihova. ʻI he founga ko ʻení, ʻoku mahiki hake ai hotau ngaahi laumālié.
5 ʻOku ʻi ai ʻa e meʻa lahi ange. ʻI he ngaahi fakataha ʻa e fakatahaʻangá ʻoku malava ai ke tau “fano” atu. (2 Kol. 6:13) ʻOku kau heni ʻa e feinga ke ʻiloʻi ʻa e niʻihi kehe ʻi he fakatahaʻangá. ʻOku tau maʻu ai ʻa e ʻaonga mei he fefakalototoʻaʻakí, hangē ko ia naʻe tohi fekauʻaki mo ia ʻe he ʻapositolo ko Paulá ʻi heʻene tohi ki he kau Lomá. (Loma 1:11, 12) ʻI he tohi ki he kau Hepeluú, naʻá ne akonakiʻi mālohi ai ʻa e faʻahinga naʻa nau fakatupulekina hono angaʻaki ʻo e liʻaki ʻa e feohi faka-Kalisitiané—Hep. 10:24, 25.
6 Ko e fakafiemālie ʻo e fiefia ʻi he moʻuí ʻoku felāveʻi fakahangatonu ia mo e hoko ʻo mahuʻingaʻia ʻi he lelei ʻa e niʻihi kehé. ʻOku fakalototoʻaʻi kitautolu ke kumi ha ngaahi founga ke tokoni ai ki he fiefia ʻa e niʻihi kehé. Ko ia, ko ʻetau ngaahi fakataha faka-Kalisitiané, ʻoku pau ko ha ʻaonga fakafoʻituitui ia maʻatautolu pea mo e ʻaonga ki he faʻahinga ko ia ʻoku tau fakatupulekina ʻa e feohi lelei mo iá. Ko e meʻa ʻoku fiemaʻu meiate kitautolú ko ʻetau kau loto-moʻoni ki ai.
7 Naʻe ʻomai ʻe he ʻapositolo ko Paulá ha poini meimei tatau ʻi heʻene akonaki kia Tīmoté ʻi heʻene tohi: “Akoʻi koe ʻaki ʻa e anga-līʻoa fakaʻotuá ko hoʻo taumuʻá ia.” (1 Tim. 4:7, NW) ʻOku lava ke tau ʻeke hifo kiate kitautolu: ‘ʻOku ou akoʻi au? ʻOku ou ako ke maʻu ha ʻaonga mei he meʻa ʻoku ou fanongo ki ai ʻi he ngaahi fakataha ʻa e fakatahaʻangá?’ ʻE ʻio ʻetau ngaahi talí kapau te tau tokanga ki he meʻa ʻoku tau fanongo ki ai ʻi he ngaahi fakatahá pea feinga ke ngāueʻaki ʻa e meʻa ʻoku tau akó. ʻI he mata ʻo e tuí, kuo pau ke tau malava ai ʻo sio fakalaka atu ʻi hotau fanga tokoua ʻoku nau fai mai hotau akoʻí ʻo sio kia Sihova ko e Faiako Maʻongoʻonga ia ʻo ʻene kakaí.—Ai. 30:20.
8 Ako Fakafaifekau Fakateokalatí mo e Fakataha Ngāué: Ko e ongo fakataha ko ʻení ʻoku faʻu ia ke ne tokoniʻi kitautolu ke tau ola lelei ʻi he ngāue fakafaifekau faka-Kalisitiané. Ko e Ako Fakafaifekau Fakateokalatí ʻoku fakataumuʻa pehē ia—ko ha ako mo ha kau ako ʻoku nau maʻu ha fakahinohino mo e akonaki ʻi ha tuʻunga tuʻumaʻu. ʻOkú ke maʻu ʻa e faingamālie ke fakahāhaaʻi ai hoʻo laka ki muʻa ʻi he tuʻunga ko e tokotaha malanga maʻá e kakaí pea ʻi he tuʻunga ko e faiako ʻo e Folofola ʻa e ʻOtuá. Ka ke maʻu ʻa e ʻaonga lahi taha mei he akó, ʻoku fiemaʻu ke ke hū ki ai, maʻu ia, kau maʻu pē ki ai, pea tuku ho lotó ʻi hoʻo ngaahi kongá. Ko hono tali mo ngāueʻaki ʻa e akonaki ʻoku ʻoatú ʻe tokoni ia kiate koe ke ke fai ha laka ki muʻa.
9 ʻOku akoʻi kitautolu ʻe he Fakataha Ngāué ki he mahuʻinga ʻo e ngāue fakafaifekau faka-Kalisitiané pea ʻoku fakahaaʻi mai ai kiate kitautolu ʻa e founga te tau malava ai ke kau ki he ngāue ʻo e ngaohi-ākongá. ʻOkú ke maʻu ha ʻaonga kakato mo ho fāmilí mei he meʻa ʻoku ʻomai ʻi he ongo fakataha ʻe ua ko ʻení? ʻOku pehē ʻe ha ongo meʻa mali Kalisitiane: “ʻI ha Fakataha Ngāue ʻe taha, naʻá ma fanongo ai ʻoku totonu ke mau lāulea ki he konga tohi fakaʻahó ʻi he tuʻunga ko ha fāmili. Naʻe ʻikai te mau fai ʻeni, ka ʻi he taimi ní ʻoku mau fai ia.” Naʻe anga-fēfē ʻena maʻu ʻa e ʻaongá? Naʻá na fakahaaʻi: “Naʻá ma ʻiloʻi ko ʻemau ngaahi fetalanoaʻaki takatakai ko ia ʻi he tēpile kaí naʻe fakafiefia ange. ʻOku ʻikai ke toe ʻi ai ha fakakikihi ʻi he taimi kai efiafí.” ʻOku aʻu ʻo maʻu ʻe he fānau īkí ʻa e ʻaonga mei he ngaahi fakatahá? ʻIo. ʻOku pehē ʻe he faʻeé: “ʻOku hā mahino ko ʻema fānaú naʻe ueʻi loloto ʻe he ngaahi fakatahá. ʻI ha uike makehe ʻe taha naʻá ma maʻu ai homa foha taʻu onó ʻokú ne tala ha ngaahi loi. Ka ko e uike ko iá ʻi he fakatahá, ko e malanga fakahinohinó naʻe fekauʻaki ia mo e loí. ʻI he fakahaaʻi ʻo e halaia lahi ʻi hono matá, naʻe sio ʻa homa fohá ki heʻene tamaí peá ne tangutu punopunou ʻi hono nofoʻangá. Naʻá ne maʻu ʻa e ʻuhingá, pea kuo ʻikai ke toe ʻi ai haʻamau ngaahi palopalema talu mei ai.”
10 ʻOku pehē ʻe ha tuofefine tāimuʻa naʻá ne fiefia ʻi he ngaahi fokotuʻu ʻoku ʻomai ke fakaleleiʻiʻaki ʻetau ngāue fakafaifekaú ʻi he Fakataha Ngāué. Ko e hā hono ʻuhingá? ʻOkú ne fakamatala: “Naʻá ku angaʻaki ha founga-tuʻumaʻu. ʻOku ou fakakaukau ʻi he taimi ʻe niʻihi ko e meʻa ko ia ʻoku fokotuʻutuʻu mai ʻi he ʻEtau Ngāue Fakafaifekau ʻo e Puleʻanga ʻe ʻikai ke ola lelei. Ka ʻi he Fakataha Ngāué, ʻi he taimi naʻá ku fanongo ai ʻoku totonu ke tau ʻahiʻahiʻi iá, naʻá ku loto-vēkeveke māfana ke ngāueʻaki ʻa e ngaahi fokotuʻú. ʻOkú ne ʻai ʻa e ngāue fakafaifekaú ke fakafiefia!” ʻI he hili ʻa e ngaahi uike ʻe niʻihi ʻo hono ngāueʻaki ʻa e fokotuʻu ke feinga ke kamata ha ako Tohitapu ʻi he ʻuluaki ʻaʻahí, naʻá ne kamata ha ako ʻi he ʻuluaki ʻaʻahí mo ha taʻahine ʻa ia naʻá ne lotu ki ha tokoni.
11 ʻI he taimi ʻokú ke fanongo ai ki ha malanga ʻoku fakakau ai ha akonaki faka-Tohitapu ki he ngaahi fili fakafoʻituitui ʻokú ke faí, ʻokú ke ongoʻi ʻoku folofola fakahangatonu mai ʻa Sihova kiate koe? Naʻe ongoʻi pehē ha tokoua. Naʻá ne pehē: “Ki mui mai ʻi ha fakataha ʻe taha, naʻe ʻi ai ha malanga ʻa ia naʻe lāulea ai ha tokoua ki he faʻahinga fakafiefia naʻe totonu ki he kau Kalisitiané pea mo e faʻahinga fakafiefia naʻe ʻikai totonú. Naʻá ku faʻa manako ke sio fuhu ʻi he televīsoné. Ka ʻi he hili ʻa e fakataha ko iá, naʻá ku fakapapauʻi ai ko e sipoti ko ʻení ko e faʻahinga fakafiefia ia ʻe ʻikai pē ke totonu ia ki he kau Kalisitiané. Ko ia ʻoku ʻikai pē ke u toe mamata ai.” ʻIo, neongo ko e tokoua ko ʻení naʻá ne fakatupulekina ha saiʻia ki he meʻa ʻoku fakamālohí, naʻá ne tali anga-fakatōkilalo ʻa e tataki ʻa Sihová.—Sāme 11:5.
12 Ko e Malanga Maʻá e Kakaí, ko e Ako Taua Leʻo, pea mo e Ako Tohi ʻa e Fakatahaʻangá: ʻOku kāpui ʻe he ngaahi malanga maʻá e kakaí ʻa ia ʻoku tau fanongo ki ai ʻi he uike taki tahá ha ngaahi kaveinga faka-Tohitapu kehekehe. Ko e hā ʻokú ke maʻu mei he ngaahi malanga ko ʻení? Ko ha husepāniti Kalisitiane ʻe taha naʻá ne fakamatala ki he ngaahi ʻaonga kuó ne maʻú: “Ko e malanga ʻe taha maʻá e kakaí naʻe fakaeʻa ai ʻa e kotoa ʻo e ngaahi fua ʻo e laumālié. Naʻe lave ʻa e tokotaha malangá, ʻi he fekauʻaki mo iá, ʻi he tuʻunga ke ngāue ki hono fakatupulekina ʻa e ngaahi fua ko ʻení, te ne fili nai ha ʻulungaanga pau ʻe taha pea ngāue ki ai ʻi ha uike. ʻI he ngataʻanga ʻo e uiké, naʻá ne fakakaukauloto ai ki he founga naʻá ne fakahāhā ai ʻa e fua ko iá ʻi heʻene ngaahi ngāue fakaʻahó. Naʻá ne ngāue leva ki ha ʻulungaanga ʻe taha ʻi he uike hoko maí. Naʻá ku saiʻia ʻi he fakakaukau ko iá pea naʻá ku kamata ke u fai ia.” Ko ha ngāueʻaki lelei ē ʻo e meʻa kuo akó!
13 ʻOku akoʻi kitautolu ʻe he Ako Taua Leʻo ke tau ngāueʻaki ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni faka-Tohitapú ʻi he ngaahi tuʻunga kehekehe ʻo e moʻuí. ʻOku tokoniʻi ai heni kitautolu ke tau tauhi maʻu ha ʻatamai mo ha loto-nonga neongo ʻa e ngaahi loto-moʻua ʻi he moʻuí. ʻOku toe tokangaʻi kitautolu ʻe he Ako Taua Leʻo ke tau laka fakataha mo e laka ki muʻa ʻa e moʻoní. Ko e fakatātaá, ʻikai ʻoku tau maʻu ʻa e ʻaonga mei hono ako ʻa e ngaahi kupu ʻi he Taua Leʻo ʻo Mē 1, 1999, ʻoku fakakaveinga: “E Hoko Eni Kotoabe,” “ʻIlonga ha Taha ʻOku Lau pea Ke Ne Tokanga ki Ai,” mo e “Faʻa Leʻo pea Tōtōivi!” Naʻe anga-fēfē hono uesia fakafoʻituitui koe ʻe he ngaahi ako ko ʻení? ʻOkú ke fakahā ʻi hoʻo ngaahi ngāué ʻokú ke tokanga ki he fakatokanga ʻa Sīsū fekauʻaki mo e kahaʻú? ʻOkú ke teuʻi koe ki he ngaahi ʻahiʻahi ʻoku hanga mei muʻá, he taimi te tau sio ai ki he “tuʻu ʻi he Potu Tapu ʻa e meʻa fakalielia ʻo e fakaʻauha”? (Mt. 24:15-22) ʻOku fakahaaʻi ʻe hoʻo ngaahi taumuʻá pea mo hoʻo ʻalunga moʻuí, ʻoku ʻikai ko ha tānaki ʻo e ngaahi koloa fakamatelié, ka ko hono fakatāpuhaaʻi ʻa e huafa ʻo Sihová ʻa e meʻa mahuʻinga taha kiate koé? ʻI he Ako Taua Leʻo, ʻikai ʻoku tau ako ai ke tau maʻu ha ʻaonga maʻatautolu he taimí ni?
14 Fakakaukau ki he lahi ʻo e meʻa ʻoku tau ako ʻi he Ako Tohi ʻa e Fakatahaʻangá ʻi he uike taki taha. ʻOku tau ako he taimí ni fekauʻaki mo e moʻui fakafāmilí. ʻI he māhina ʻe fā kuo tau ako ai ʻa e fakamatala ko iá, ʻikai kuo tau sio ai ki ha ngaahi ʻaonga ʻi hotau fāmilí tonu? ʻI hono fakahoko ʻe he tokotaha taki taha hono ngafa kuo foaki ʻe he ʻOtuá ʻi he fāmilí, ʻoku maʻu ai ʻa e ngaahi ola fakafiefia, pea ʻoku fakaivimālohiʻi ai kitautolu ke tau hanganaki tauhi anga-tonu kia Sihova.
15 ʻOku Akoʻi Kitautolu ʻe Sihova Ke Tau Moʻui Fiefia: Te tau fakaʻehiʻehi mei ha loto-mamahi lahi ʻi he taimi ʻoku tau tokanga ai ki he ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá. Ko ia ai, ʻoku tau hokosia ʻa e meʻa ʻoku ʻuhinga kotoa ki ai ʻa e moʻui fiefiá. ʻI he muimui ki he tataki ʻa Sihová, ʻoku tau hoko ai ko e faʻahinga ʻoku kau ki heʻene ngāué, kae ʻikai ko e kau mamata pē. Pea ko e faʻahinga ʻoku nau fai ʻa e ngāue ʻa e ʻOtuá ko e kakai fiefia kinautolu.—1 Kol. 3:9; Sem. 1:25.
16 Fakakaukau lelei ki he founga te ke ngāueʻaki ai ʻa e ngaahi meʻa ʻokú ke fanongo ki ai ʻi he ngaahi fakataha ʻa e fakatahaʻangá. (Sione 13:17) Tauhi loto-māfana ʻa e ʻOtuá, ʻaki ho lotó kotoa. ʻE fonu mahuohua ai ʻa hoʻo fiefiá. ʻE hoko hoʻo moʻuí ʻo fakakoloa ange, mo mohu ʻuhinga ange. ʻIo, te ke maʻu ai ʻa e ʻaongá ʻe koe tonu.