Lutirizgani Kuja Paubwezi ndi Yehova

1, 2. (a) Kumbi Satana watesesa kuchitanji? (b) Nchinthu wuli cho chingatiwovya kundere kufupi ndi Chiuta?

YEHOVA CHIUTA, wakulenga ŵanthu kuti ajengi nayu paubwezi. Kweni Satana wakhumba kuti tiŵanaŵanengi nge iyu, kuti tikhumbika ulongozgi waku Yehova cha. Lenili ndilu boza lo Satana wakuyambisa kutuliya panyengu yo wangunyenga Eva m’munda wa Edene. (Chiy. 3:4-6) Kwambiya pakwamba, ŵanthu anandi aja achilondo maŵanaŵanu ngaku Satana.

² Te ndi mwaŵi “chifukwa tireka kuziŵa cha fuzi” yaku Satana. Mwaviyo, tikhumba cha kuti tiwili mu chiŵana chaki. (2 Ŵakor. 2:11) Satana watesesa kutinderezge kutali ndi Yehova mwakutichitiska kuti tisankhengi vinthu viheni. Nge mo tikuwone m’nkhani yaluta, tikhoza kusankha mwazeru nchitu, vakusangaluska ndipuso vo tingachita ndi a m’banja lidu. Nkhani iyi, yitiwovyengi mo tingachitiya ndi vipangizu va mazuŵa nganu, kutama, ndalama ndipuso kujikuzga ndi chilatu chakuti ‘tindere kufupi kwaku Chiuta.’—Yak. 4:8.

VIPANGIZU VAMAZUŴA NGANU

3. Konkhoskani mo vipangizu va mazuŵa nganu vingagwiriskikiya nchitu umampha pamwenga uheni.

³ Vipangizu va mazuŵa nganu visanirika peposi. Asani tingavigwiriskiya nchitu umampha vikhoza kutiwovya kweni asani tingavigwiriskiya nchitu uheni, vikhoza kutimbanyizga ubwezi widu ndi Chiuta. Ŵanaŵaniyani kompyuta. Magazini ngenanga muŵerenga, ngakulembeka ndi kusindikizika pa kompyuta. Tikhoza kufufuza vinthu pakompyuta, kukambiskana ndi anyidu ndipuso nyengu zinyaki kuwonere vakusangaluska. Kweni tikhoza so kuŵanaŵananga za kompyuta pe po taja. Amalonda nawu anyengere ŵanthu kuti agulengi vipangizu vasonu. Munyamata munyaki wakuguliska sana yaki chifukwa chakuti wakhumbisiskanga kuja ndi kompyuta. Ichi nchinthu chakuvwisa chitima ukongwa!

4. Kumbi Mkhristu munyaki wanguchita wuli kuti waleki kumaliya nyengu yinandi pa kompyuta?

⁴ Nchinthu chamampha cha kunanga ubwezi widu ndi Yehova chifukwa chakugwiriskiya nchitu uheni vipangizu va mazuŵa nganu kweniso mwakujumpha mwesu. Jona wa vyaka 28 wangukamba kuti, “Ndiziŵa kuti Bayibolo likamba kuti tikhumbika ‘kujiwombole nyengu’ pa vinthu vo vingatiwovya kuja paubwezi ndi Chiuta, kweni ini ndamaliyanga nyengu yinandi pa kompyuta.” Iyu wagwiriskiyanga nchitu kompyuta mpaka usiku m’malu mwakusambira Bayibolo. Jon wangukamba so kuti, “Chinanga kuti ndavukanga ukongwa, kweni kwenga kwakusuzga kuti ndileki kucheza ndi anyangu pa Intaneti pamwenga kuwonere mavidiyo ngo nyengu zinyaki ngenga ngaheni.” Kuti waleki jalidu lenili, Jon wathyanga kompyuta yaki kuti yijalengi yija asani nyengu yakugone yakwana.—Ŵerengani Ŵaefesu 5:15, 16.

5, 6. (a) Kumbi apapi ŵe ndi udindu wuli pa ŵana ŵawu? (b) Kumbi apapi angachita wuli kuti ŵana ŵawu aje ndi mabwezi ngamampha?

⁵ Apapi, chinanga kuti mukhumbika cha kuwona chechosi cho ŵana ŵinu achita, kweni mutenere kuziŵa vo achita pa kompyuta. Mungaŵalekeliyanga cha kuti awoneriyengi vinthu viheni, masaza nga viwawa, vamasenga ndipuso kucheza ndi ŵanthu ajalidu liheni pa intaneti ndi chilatu chakuti alekengi kukutangwaniskani. Asani mutiŵalekele, yiwu aŵanaŵanengi kuti, ‘Ndikuti vo ndiwonere vamampha chifukwa Ada ndi Ama alivi navu nchitu.’ Nge mpapi, mwe ndi udindu wakuvikiliya mwana winu ku chinthu chechosi cho chingamuchitiska kuti waleki kuja paubwezi ndi Yehova, chinanga wangaja mura. Nyama nazu zivikiliya ŵana ŵawu ku vinthu vakofya. Ŵanaŵaniyani vo chipemberi chichita asani kutuza chirwani cho chikhumba kubaya ŵana ŵaki.—Yeruzgiyani ndi Hoseya 13:8.

⁶ Wovyani ŵana ŵinu kuti achezengi ndi Akhristu ajalidu lamampha, anamana pamwenga ŵara. Kumbukani kuti ŵana ŵinu akhumba kuti achezengi ndi imwi. Mwaviyo, saniyani nyengu kuti musekengi, muchitengi vakusangaluska, mugwirengi nchitu limoza ndipuso ‘kundere kufupi kwaku Chiuta.’b

KUTAMA

7. Nchifukwa wuli tikhumba cha kutama?

⁷ Kanandi tifumbana za umoyu kuti tiziŵi mo anyidu aliri. Tosi titama chifukwa chakuti apapi ŵidu akwamba anguzomerezga Satana kuti wanangi ubwezi wawu ndi Yehova. Kutama kufiska khumbu laku Satana, chifukwa asani tatama nkhwakusuzga kuti titeŵete Yehova. Ndipuso asani tingafwa tingamuteŵete so cha. (Sumu 115:17) Mwakawi, titesesa kuchita chechosi cho tingafiska kuti tije ndi umoyu wamampha.c Tikhumbika so kufipiya mtima umoyu wa abali ŵidu.

8, 9. (a) Kumbi tingachitanji kuti tileki kuchita vinthu mwakujumpha mwesu pa nkhani ya munkhwala? (b) Kumbi tiyanduwa wuli asani tisangaluka?

⁸ Chinanga kuti ve viyo, tikhumbika cha kuchita vinthu mwakujumpha mwesu. Anyaki ajaliya kuchiska anyawu kuti aryengi pamwenga akanengi vakurya va mitundu yinyaki, apenjengi munkhwala wa matenda ngo ŵe nangu ndipuso munkhwala wakujitowese m’malu mwakuti apharazgengi uthenga wamampha wa Ufumu waku Chiuta. Asani achita venivi, aŵanaŵana kuti atovya anyawu. Tikhumbika cha kuguliska munkhwala wewosi pa Nyumba ya Ufumu, pa maunganu nga dera ndipuso ngachigaŵa, maunganu ngechendayambi pamwenga asani ngamala. Chifukwa wuli?

⁹ Tiwungana pamoza kuti tisopi Chiuta ndipuso kuti chimwemwi chidu chilutiriyi, cho ndi chipasu cha mzimu waki. (Ŵag. 5:22) Mwaviyo, tikhumbika cha kupereka ulongozgi pa nkhani ya munkhwala, kuguliska pamwenga kupereka wa wezi pa malu nga unganu, chifukwa vikhoza kutimbanyizga cho taziya ndipuso vingachitiska kuti anyaki aleki kuja ndi likondwa. (Ŵar. 14:17) Munthu watenere kusankha yija mo wangachitiya asani watama. Palivi yo wangamaliska matenda ngosi. Chinanga wangaŵa dokotala yo waziŵa umampha nchitu yaki, nayu so wakota, watama ndipu pavuli paki watufwa. Kufipiya mtima ukongwa liŵavu lidu, kungawovya cha kuti umoyu widu uje utali. (Luka 12:25) Bayibolo likamba kuti, “mtima wakusangaluka ndi munkhwala wamampha.”—Nthanthi 17:22.

10. (a) Kumbi Yehova watiŵawona wuli ŵanthu akukota? (b) Kumbi umoyu wamampha tazamuja nawu zukwanji?

¹⁰ Mbuneneska kuti nkhwamampha kuŵanaŵaniya kawonekeru kidu. Kweni tikhumbika cha kuti tipenjengi munkhwala wakumalisiya mankhwanda ngosi nga ukoti. Asani te ndi mankhwanda, vilongo kuti te ndi zeru, tipaskika ulemu ndipuso te ndi mtima wamampha. Mwakuyeruzgiyapu, Bayibolo likamba kuti: ‘Mutu wa nyivu nchisoti chaunkhankhu; [asani] zandukiya [zasanirikiya] mu umoyu wa urunji.’ (Nthanthi 16:31) Ndimu Yehova watitiwone, nasi tikhumbika kuyesesa kujiwona nge mo iyu watitiwone. (Ŵerengani 1 Petro 3:3, 4.) Kumbi nchinthu chazeru kuti umoyu widu uje pangozi chifukwa chakuchitika upaleshoni pamwenga kugwiriskiya nchitu munkhwala kuti tiwonekengi umampha? ‘Chimwemwi chaku Yehova’ ndichu chitowesa munthu kutuliya mukati chinanga kuti wangaja wakukota pamwenga wakutama. (Neh. 8:10) M’charu chifya pe ndimu tazamutama cha ndipuso tazamukota cha. (Jobu 33:25; Yes. 33:24) Kusankha vinthu mwazeru ndipuso kugomezga malayizgu ngaku Yehova, kutiwovyengi kuja ndi umoyu wakukondwa m’malu mwakuŵanaŵaniyanga ukongwa za liŵavu lidu.—1 Tim. 4:8.

NDALAMA

11. Kumbi ndalama zingaja chiŵana munthowa wuli?

¹¹ Ndalama ziheni cha ndipuso nkhunanga cha kuchita bizinesi mwauneneska. (Wak. 7:12; Luka 19:12, 13) Kweni “kwanja ndalama” kungananga ubwezi widu ndi Yehova mwambula kusuzga. (1 Tim. 6:9, 10) “Phuruputiru la mgonezi uwu,” lo ling’anamuwa kuŵanaŵaniya ukongwa vakukhumbika pa umoyu, lingananga ubwezi widu ndi Yehova. Ndimuso lingachitiya “fuvyu la usambasi,” lo ling’anamuwa kugomezga kuti chuma chingatizisiya likondwa ndipuso chingativikiliya. (Mat. 13:22) Yesu wangukamba mwakuvwika umampha kuti, “palivi yumoza” yo wangafiska kuteŵete Chiuta ndi chuma nyengu yimoza.—Mat. 6:24.

12. Kumbi ŵanthu anandi achitanji kuti asaniyi ndalama zinandi, nanga chinthu wuli cho chitiŵachitikiya?

¹² Kuja ndi maŵanaŵanu ngakukhumba kusaniya ndalama zinandi kungaja chiŵana. (Nthanthi 28:20) Ŵanthu anandi wo akhumba kusaniya ndalama mwaliŵi, aluta ku vyaru vinyaki kuti akasaniyi ndalama zinandi. Anyaki atamba kuchita bizinesi yo yitiŵachitiska kuti ayendengi ukongwa, pamwenga agwirengi nchitu kwa nyengu yitali. Penipo anyaki, achita juga kuti asaniyi ndalama mwaliŵi. Mungazomerezganga cha kuti mtima wa mbunu ukutondekeskeni kuja paubwezi ndi Yehova kweniso banja linu.

13. Kumbi Yehova ndi ŵanthu a m’charu ichi apambana wuli mo awone ndalama?

¹³ Asani tiŵika “ufumu waku Chiuta ndi urunji waki” pa malu ngakwamba, iyu watumbikengi vo tiyesesa kuchita kuti tisaniyi vakukhumbika paumoyu. (Mat. 6:33; Ŵaef. 4:28) Iyu wakhumba cha kuti tigonengi nyengu ya maunganu chifukwa chakugwira nchitu mwakujumpha mwesu pamwenga kuŵanaŵananga za ndalama po te mu Nyumba ya Ufumu. Kweni ŵanthu anandi m’charu ichi agomezga kuti kujipereka kuti asaniyi ndalama ndiku kungaŵawovya kuti azije ndi umoyu wakuvikilirika ndipuso wambula kusuzgika munthazi. Achiska ŵana ŵawu kuti ajengi ndi chilatu chakuzisaniya chuma. Yesu wangulongo kuti nkhuŵavi zeru kuja ndi maŵanaŵanu ngaviyo. (Ŵerengani Luka 12:15-21.) Ivi vititikumbuska Gehazi, yo wawonanga kuti wakhoza kuja ndi jalidu la mbunu kweniso kuja paubwezi ndi Chiuta.—2 Ŵakar. 5:20-27.

14, 15. Nchifukwa wuli titenere cha kuthemba ndalama kuti ndizu zitivikiliyengi? Kambani chakuyeruzgiyapu.

¹⁴ Ŵanthu anyaki akamba kuti asani nkhwazi zako somba yizitu ndipu zikhumba cha kuyitaya, zifwiya m’maji. Kumbi vinthu vakuyanana ndi venivi, vingachitikiya so Mkhristu? Mura munyaki wa mumpingu, zina laki Alex wangukamba kuti, “Ndiyesesa kuphwere ndalama. Asani ndapunguwa mafuta nganandi, nganyaki nditingaweze so m’botolu.” Kweni, Alex wangwamba kuchita bizinesi ndipu waŵanaŵananga kuti walekengi nchitu yo wagwiranga kuti wayambi upayiniya. Maŵanaŵanu ngaki ngosi ngenga pakufufuza ko wangagula katundu ndipuso ko wangaguliska. Iyu wangugwiriskiya nchitu ndalama zaki ndipuso zo wangukongola kuti wayanduwi, kweni wanguyanduwa cha. Alex wangukamba kuti, “Ndakhumbisiskanga kuti ndalama zangu ziweriyepu.” Iyu wawonanga nge kuti asani wangalutirizga, bizinesi yaki yiweriyengepu.

¹⁵ Alex waŵanaŵananga ŵaka bizinesi yaki pe kwa myezi yinandi. Iyu wagonanga tulu cha ndipu watondekanga kuŵanaŵaniya ubwezi waki ndi Yehova. Bizinesi yaki nayu yinguweriyapu cha. Ndalama zaki zosi zingumala, mpaka wanguguliska nyumba yaki. Iyu wanguti, “Ndinguchitiska kuti banja langu lisuzgiki ukongwa.” Kweni wangusambirapu fundu yakukhumbika ukongwa, ndipu wangukamba kuti, “Sonu ndawamu kuti weyosi yo wagomezga charu ichi chaku Satana, waguŵengi ukongwa.” (Nthanthi 11:28) Mbuneneska kuti, kugomezga ndalama, mabizinesi pamwenga lusu lidu kuti tisaniyi ndalama m’charu ichi, kuyanana ŵaka ndi kugomezga Satana, “chiuta wa mgonezu wunu.” (2 Ŵakor. 4:4; 1 Tim. 6:17) Kwambiya penapa, Alex wakusintha umoyu waki “chifukwa cha evangeli [uthenga wamampha].” Ivi vikumuwovya kuti iyu ndi banja laki ajengi mwakukondwa ndipuso aje paubwezi wakukho ndi Yehova.—Ŵerengani Marko 10:29, 30.

KUJIKUZGA

16. Nchifukwa wuli titenere kukondwa ukongwa, nanga nchinthu wuli chingachitika asani titijikuzga?

¹⁶ Titenere kukondwa ukongwa kuti ndisi Akaboni aku Yehova. (Yer. 9:24) Chifukwa cha fundu yeniyi, nyengu zosi tiyesesa kusankha umampha vinthu ndi kulondo fundu zamampha zaku Chiuta. Kweni titenere kuphwere kuti tileki kuja ndi jalidu lakujikuzga ndi kuŵanaŵana kuti tiziŵa vinthu umampha kuruska Yehova. Kuja ndi maŵanaŵanu ngenanga, kungananga ubwezi widu ndi Yehova.—Sumu 138:6; Ŵar. 12:3.

17, 18. (a) Kambani vakuwoniyapu va m’Bayibolo va ŵanthu akujiyuyuwa ndipuso akujikuzga. (b) Kumbi m’bali munyaki wanguchita wuli kuti jalidu la kujikuzga lileki kunanga ubwezi waki ndi Yehova?

¹⁷ Bayibolo le ndi vakuyeruzgiyapu va ŵanthu akujikuzga ndipuso akujiyuyuwa. Fumu Davidi yenga yakujiyuyuwa, iyu yathembanga ulongozgi waku Yehova, ndipu Yehova wanguyitumbika. (Sumu 131:1-3) Kweni Yehova wangusisa Nebukadanezara ndi Belshazara, mafumu ngakujikuzga. (Dan. 4:30-37; 5:22-30) Mazuŵa nganu, nasi tingakumana ndi vinthu vo vingatichitiska kuti tiyambi kuja ndi jalidu la kujikuzga. Mteŵeti wakovya wa vyaka 32, zina laki Ryan, wakusamiya ku mpingu unyaki. Iyu wangukamba kuti: “Ndawonanga kuti patongi nyengu cha kuti ndije mura mumpingu, kweni mpaka chaka chingumala.” Kumbi Ryan wangukwiya pamwenga wanguwona nge kuti ŵara atimukandirizga? Kumbi wanguleka kuwungana, kuzomerezga jalidu lakujikuzga kuti linangi ubwezi waki ndi Yehova kweniso Akhristu anyaki? Asani mwenga imwi, mwatingi muchitengi wuli?

¹⁸ Ryan wangukamba kuti, “Ndinguŵerenga nkhani zinandi m’mabuku ngidu za mo ndingalindizgiya vinthu vamampha munthazi.” (Nthanthi 13:12) Wangulutirizga kukamba kuti, “Ndingwamba kuziŵa kuti ndakhumbikanga kuja wakuzika ndipuso wakujiyuyuwa kweniso ndakhumbikanga kusambizika ndi Yehova.” Ryan wanguleka kujiŵanaŵaniya, m’malu mwaki wateŵetiyanga abali mumpingu ndipuso walutanga kuchipharazga. Wachitiskanga so masambiru nga Bayibolo nganandi. Iyu wanguti, “Angundiŵika kuja mura pati pajumpha chaka chimoza ndi hafu ndipu ndingukondwa ukongwa. Panyengu iyi, ndipu ndaleka kuŵanaŵana za udindu, m’malu mwaki ndakondwanga ukongwa ndi uteŵeti.”—Ŵerengani Sumu 37:3, 4.

JANI PAUBWEZI NDI YEHOVA!

19, 20. (a) Kumbi tingachita wuli kuti vo tichita zuŵa ndi zuŵa vileki kunanga ubwezi widu ndi Yehova? (b) Kumbi ndi vakuwoniyapu nivi va ŵanthu wo anguja paubwezi ndi Yehova, vo titenere kulondo?

¹⁹ Fundu zosi zo takambiskana mu nkhani iyi ndipuso zo tingukambiskana mu nkhani ya sabata yamala, zakukhumbika ukongwa paumoyu widu. Tikondwa kuti ndisi ateŵeti aku Yehova. Banja lakukondwa ndipuso umoyu wamampha, vawanangwa vakutuliya kwaku Yehova. Tiziŵa kuti nchitu ndi ndalama vingatiwovya kuti tisaniyi vakukhumbika paumoyu. Tiziŵa so kuti vakusangaluska vingatisisipuwa ndipu vipangizu va mazuŵa nganu navu vingatiwovya. Kweni kuchita vinthu ivi pa nyengu yambula kwenere ndipuso mwakujumpha mwesu, pamwenga kuvichita pa nyengu yo tikhumbika kusopa, kungananga ubwezi widu ndi Yehova.

²⁰ Kukamba uneneska, Satana wakhumba kuti venivi ndivu vichitikengi. Kweni mukhoza kuyigwentha ngozi yeniyi kuti yileki kukuchitikiyani ndipuso kuchitikiya banja linu. (Nthanthi 22:3) Ndereni kwaku Yehova ndipu lutirizgani kuja nayu paubwezi. Te ndi vakuwoniyapu vinandi va m’Bayibolo vo vingatiwovya pa nkhani iyi. Enoke ndi Nowa ‘angwenda ndi Chiuta.’ (Chiy. 5:22; 6:9) Mosese ‘wangukunthiyapu, nge kuti wangumuwona Yo ngwambula kuwoneka.’ (Ŵah. 11:27) Yesu wawovyekanga ndi Awisi akuchanya chifukwa wachitanga vinthu vakuŵakondwesa nyengu zosi. (Yoh. 8:29) Muchitengi nge mo yiwu achitiyanga. ‘Kondwani nyengu zosi; rombani kwambula kulekezga; muwongengi pa vinthu vosi.’ (1 Ŵat. 5:16-18) Mungazomerezganga chechosi cha kuti chinangi ubwezi winu ndi Yehova!