Kumbi Mugomezga Kuti Nyengu Zosi Yehova Wachita Vinthu mu Nthowa Yamampha?

1-2. (a) Ntchifukwa wuli ŵanthu anandi vitiŵasuzga kugomezga ŵanthu amazaza? (b) Kumbi tikambiskanengenji mu nkhani iyi?

MAZUŴA nganu, ŵanthu anandi vitiŵasuzga kugomezga ŵanthu amazaza. Yiwu awona kuti maboma kweniso marangu, kanandi vivikiliya ŵanthu achuma kweniso wo ŵe ndi udindu ndipu ŵanthu akavu atiŵachitiya vinthu mwambula urunji. Bayibolu likamba mwakuvwika umampha kuti: “Munthu wapweteka munthu munyaki pakumulamuliya.” (Waku. 8:9) Kweniso alongozgi anyaki avisopa achita vinthu viheni vo vichitiska kuti ŵanthu anyaki alekengi kugomezga Chiuta. Mwaviyo, asani munthu wazomera kusambira Bayibolu, tikhumbika kumuwovya kuti wasambiri kugomezga Yehova kweniso ŵanthu wo wakusankha pacharu chapasi kuti alongozgengi mugulu Laki.

² Kweni mbanthu wo tisambira nawu Bayibolu pe cha wo akhumbika kugomezga Yehova ndipuso gulu laki. Chinanga ndisi taja mu uneneska kwa vyaka vinandi, tikhumbika cha kuleka kugomezga kuti nyengu zosi Yehova wachita vinthu mu nthowa yamampha ukongwa. Nyengu zinyaki pangachitika vinthu vinyaki vo vingachitiska kuti tiyeseki pa nkhani ya kugomezga Yehova. Mu nkhani iyi, tikambiskanengi vinthu vitatu vo vingachitiska kuti chivwanu chidu chiyeseki: (1) asani tiŵerenga nkhani zinyaki za mu Bayibolu, (2) asani tilonde ulongozgi kutuliya ku gulu laku Yehova, kweniso (3) asani tazikumana ndi masuzgu kunthazi.

MUGOMEZGENGI YEHOVA ASANI MUŴERENGA BAYIBOLU

3. Kumbi nkhani zinyaki za mu Bayibolu, zingachitiska wuli kuti tiyeseki pa nkhani ya kugomezga Yehova?

³ Asani tiŵerenga Mazu ngaku Chiuta, nyengu zinyaki tingajifumba mafumbu ngakukwaskana ndi mo Yehova wanguchitiya ndi ŵanthu anyaki kweniso vinthu vinyaki vo wangusankha kuchita. Mwakuyeruzgiyapu, mu buku la Numeri, tiŵerenga kuti Yehova wangulamula kuti Myisirayeli munyaki wabayiki chifukwa chakuti wangudeŵa nkhuni pa zuŵa la Sabata. Kweni mu buku lachiŵi la Samuyeli, tisambira kuti pati pajumpha vyaka vinandi, Yehova wangugowoke Fumu Davidi yo yinguchita chigololu kweniso kubaya munthu. (Nume. 15:32, 35; 2 Samu. 12:9, 13) Tingajifumba kuti, ‘Ntchifukwa wuli Yehova wangugowoke Davidi yo wanguchita chigololu kweniso kubaya munthu, kweni wangulamula kuti munthu munyaki yo wanguchita ubudi wo tingawuwona kuti ngumana wabayiki?’ Kuti timuki fumbu lenili, tingachita umampha kuŵanaŵaniya fundu zitatu asani tiŵerenga Bayibolu.

4. Kumbi lemba la Genezesi 18:20, 21 ndi Dotoronome 10:17, ngatitiwovya wuli kuti timugomezgengi ukongwa Yehova pa nkhani za cheruzgu?

⁴ Ndi nyengu zosi cha po Bayibolu likonkhoska vosi vo vinguchitika pa nkhani yinyaki. Mwakuyeruzgiyapu, tiziŵa kuti Davidi wangulapa ndi mtima wosi vo wanguchita. (Salimo 51:2-4) Kweni kumbi munthu uyu yo wanguswa dangu la kusunga Sabata wenga wa mtundu wuli? Kumbi iyu wangujichitiya chitima kuti vo wanguchita venga viheni? Kumbi wechendachiti ivi, kuvuli wanguswapu marangu ngaku Yehova? Kumbi iyu wangusulaku waka pamwenga kukana wati watcheŵeskekapu? Bayibolu likambapu cha. Kweni tingasimikiza fundu yauneneska yakuti: Yehova “wachita cha vinthu vambula urunji.” (Doto. 32:4) Iyu wasankha vinthu mwakuwona fundu zosi, kwambula kutole vo ŵanthu akamba, kwanjiya, pamwenga vosi vo vichitiska ŵanthu kuti abendezgengi cheruzgu. (Ŵerengani Genezesi 18:20, 21; Dotoronome 10:17.) Asani tisambira ukongwa vakukwaskana ndi Yehova kweniso fundu zaki, tingayamba kugomezga ukongwa cheruzgu cho wapereka. Kweni asani taŵerenga nkhani yinyaki mu Bayibolu ndipu te ndi mafumbu ngo ngangamukika cha pasonu panu, te ndi vifukwa vinandi vakusimikiziya kuti Chiuta widu “ngwakugomezgeka pa chechosi cho wachita.”​—Salimo 145:17.

5. Chifukwa chakuti ndisi ambula kufikapu, kumbi tiwona wuli vinthu? (Wonani so bokosi lakuti “Kuleka Kufikapu Kungachitiska Kuti Tilekengi Kuvwisa Umampha Vinthu.”)

⁵ Tingayeruzga mwaurunji cha chifukwa chakuti ndisi ambula kufikapu. Chifukwa chakuti tikupangika mu chikozgu chaku Chiuta, tikhumbisiska kuwona kuti munthu weyosi wachitikiya vinthu mwaurunji. (Gene. 1:26) Kweni chifukwa chakuti te ambula kufikapu, tingawona vinthu mwambula kwenere chinanga kuti tingaŵanaŵana kuti tiziŵa nkhani yosi. Mwakuyeruzgiyapu, kumbukani mo Yona wangukwiyiya chifukwa chakuti Yehova wangulenge lisungu ŵanthu aku Nineve. (Yona 3:10–4:1) Kweni ŵanaŵaniyani vo vinguchitika chifukwa chakuti Yehova wanguŵalongo lisungu. Ŵanthu a ku Nineve akujumpha 120,000 wo angulapa, angutaskika. Yapa tingakamba kuti Yona ndiyu wanguŵawona mwambula kwenere ŵanthu a ku Nineve, Yehova cha.

6. Ntchifukwa wuli Yehova wakhumbika cha kutikonkhoske vo wasankha?

⁶ Yehova wakhumbika kukonkhoske ŵanthu cha vifukwa vo wasankhiya vinthu vinyaki. Mbuneneska kuti nyengu yinyaki Yehova wanguzomereza ateŵeti ŵaki kukamba maŵanaŵanu ngawu pa vo wangusankha pamwenga vo wenga pafupi kuchita. (Gene. 18:25; Yona 4:2, 3) Ndipu nyengu zinyaki wakonkhoskanga vo wasankha kuchita. (Yona 4:10, 11) Kweni Yehova wakhumbika kutikonkhoske cha vifukwa vo wasankhiya kuchita vinthu vinyaki. Chifukwa chakuti ndi Mlengi widu, wechendachiti pamwenga asani wachita vo wakhumba, wakhumbika dankha kuzomerezeka ndi isi cha.​—Yesa. 40:13, 14; 55:9.

MUGOMEZGENGI YEHOVA ASANI MULONDE ULONGOZGI

7. Kumbi vingatisuzga kuchitanji, nanga ntchifukwa wuli?

⁷ Tikayikapu cha kuti nyengu zosi Yehova wachita vinthu mu nthowa yamampha. Kweni nyengu zinyaki vingatisuzga kugomezga ŵanthu wo wakusankha kuti alongozgengi gulu laki pacharu chapasi. Tingakayikiya ŵanthu wo ŵe ndi udindu mugulu laku Yehova asani achita nadi vinthu mwakukoliyana ndi ulongozgi waku Yehova pamwenga atende maŵanaŵanu ngawu. Mu nyengu yakali, ŵanthu anyaki wo azumbulika mu Bayibolu atenere kuti ŵenga ndi maŵanaŵanu ngenanga. Ŵanaŵaniyani vakuwoniyapu vo vazumbulika mu ndimi yachitatu. Abali a munthu yo wanguswa dangu la Sabata, panyaki akayikiyanga vakuti Mozesi wangufumba nadi Yehova wechendalamuli kuti mubali wawu wabayiki. Ndipu mubwezi waku Uriya Mhiti, yo muwolu waki wanguchita chigololu ndi Davidi, panyaki wanguŵanaŵana kuti Davidi wagwiriskiya ntchitu mazaza ngaki nge fumu kuti wakhwechi chilangu chakuti wabayiki. Fundu yauneneska njakuti, tingakamba cha kuti tigomezga Yehova asani tileka kugomezga ŵanthu wo alongozga mugulu laki kweniso mumpingu.

8. Kumbi pe kuyanana wuli pakati pa vo vakambika pa Machitidu 16:4, 5, ndi mo mpingu wa Chikhristu uchitiya vinthu mazuŵa nganu?

⁸ Mazuŵa nganu, Yehova walongozga chigaŵa cha pacharu chapasi cha gulu laki mwakugwiriskiya ntchitu “kapolu wakugomezgeka ndi wazeru.” (Mate. 24:45) Mwakuyanana ndi wupu wakulongozga wa mu nyengu ya akutumika, kapolu mwenuyu wawonere ŵanthu aku Chiuta pacharu chosi chapasi kweniso kupereka ulongozgi ku ŵara mumpingu. (Ŵerengani Machitidu 16:4, 5.) Ndipu pavuli paki, ŵara awonesesa kuti agwiriskiya ntchitu ulongozgi wenuwu mumipingu. Tilongo kuti tigomezga kuti nyengu zosi Yehova wachita vinthu mu nthowa yamampha, asani tigwiriskiya ntchitu ulongozgi wo tilonde ku gulu laki kweniso ku ŵara.

9. Kumbi mphanyengu niyi po vingatisuzga kuti tikoliyani ndi vo ŵara asankha, nanga ntchifukwa wuli?

⁹ Nyengu zinyaki vingatisuzga kuti tikoliyani ndi vo ŵara asankha. Mwakuyeruzgiyapu, muvyaka vapambula kuswera, mipingu yinandi yasazgika pamoza, vo vachitiska kuti mipingu yinyaki yiluti kudera linyaki. Nyengu zinyaki, ŵara apempha apharazgi kuti akawunganengi ku mpingu unyaki ndi chilatu chakuti mumipandu yosi mujengi ŵanthu mu Nyumba zidu za Ufumu. Asani tapempheka kuti tikawunganengi ku mpingu unyaki, vingatisuzga kulekana ndi mabwezi ngidu kweniso ŵanthu a mu banja lidu. Kumbi ŵara achita kukambirika ndi Yehova kuti akambiyi mupharazgi mpingu wo watenere kuchiwungana? Awa. Venivi vingachitiska kuti kuŵi kwakusuzga kulondo ulongozgi wo tapaskika. Kweni Yehova wagomezga ŵara ŵenaŵa kuti asankhi venivi, ndipu isi nasi tikhumbika kuŵagomezga.b

10. Mwakukoliyana ndi Aheberi 13:17, ntchifukwa wuli tikhumbika kukoliyana ndi ŵara?

¹⁰ Ntchifukwa wuli tikhumbika kukoliyana ndi ŵara kweniso vo asankha, chinanga kuti vo asankha ndivu takhumbanga cha? Chifukwa chakuti kuchita viyo, kungawovya kuti ŵanthu aku Chiuta alutirizgi kukoliyana. (Aefe. 4:2, 3) Asani ŵanthu wosi akoliyana ndi vo wupu wa ŵara wasankha, vinthu vitenda umampha mumpingu. (Ŵerengani Aheberi 13:17.) Ndipu chakukhumbika ukongwa ntchakuti tilongo kuti tigomezga Yehova asani tikoliyana ndi ŵanthu wo wakusankha kuti atiphweriyengi.​—Machi. 20:28.

11. Kumbi ndi vinthu wuli vo vingatiwovya kuti tigomezgengi ukongwa ulongozgi wo tipaskika ndi ŵara?

¹¹ Kukumbuka kuti ŵara apemphera dankha asani aphwere nkhani zakukwaskana ndi mpingu, kungatiwovya kuti tigomezgengi ukongwa ulongozgi wo atitipaska. Ndipuso yiwu aŵanaŵaniya mwakuphwere fundu zakwenere za mu Bayibolu kweniso agwiriskiya ntchitu ulongozgi wo gulu laku Yehova lipereka. Yiwu akhumbisiska kukondwesa Yehova ndipuso kuphwere umampha ŵanthu ŵaki. Abali ŵenaŵa aziŵa kuti azamumuka kwaku Chiuta ndi mo achitiya pakuphwere ŵanthu ŵaki. (1 Petu. 5:2, 3) Ŵanaŵaniyani fundu iyi: Mu charu ichi cho ŵanthu mbakugaŵikana chifukwa cha mtundu, chisopa, kweniso ndali, ŵanthu aku Yehova asopa Chiuta yumoza wauneneska, mwakukoliyana. Venivi vichitika chifukwa chakuti Yehova watumbika gulu laki!

12. Kumbi ŵara aŵanaŵaniya fundu nizi kuti aziŵi asani munthu yo wachita ubudi walapa nadi?

¹² Yehova wapereka udindu ukulu kwa ŵara wakuti awonesesengi kuti mpingu ngwakutowa. Asani Mkhristu wachita ubudi ukulu, Yehova wakhumba kuti ŵara awonengi asani mphakwenere kuti munthu yo wangalutirizga kuja mumpingu. Chinthu chinyaki cho akhumbika kuchita, nkhufufuza asani munthu yo walapa nadi vo wakuchita. Iyu wangakamba kuti walapa, kweni kumbi wativitinkha nadi vo wakuchita? Kumbi wasimikiza kuti wachitengi so cha ubudi wo wakuchita? Asani mabwezi ngaheni ndingu ngangumuchitiska kuti wachiti ubudi, kumbi wasimikiza kuti walekengi kucheza nawu? Ŵara atiyipemphere nkhani yeniyi, afufuza fundu za mu Malemba kweniso afufuza mo munthu yo wawone vo wanguchita. Pavuli paki, yiwu awona asani munthu mwenuyu wangalutirizga kuja mumpingu pamwenga cha. Ndipu nyengu zinyaki wangasezgeka.​—1 Akori. 5:11-13.

13. Kumbi tingakayikiya vinthu nivi asani mubwezi widu pamwenga mubali widu wasezgeka?

¹³ Kumbi kugomezga kwidu ŵara kungayeseka wuli? Asani munthu yo wasezgeka ndi mubali widu pamwenga mubwezi widu cha, vingatisuzga cha kukoliyana ndi vo ŵara asankha. Kweni tiyeruzgiyi kuti munthu yo wasezgeka ndi mubwezi widu wakanda yapa nani ndikandepu. Tingakayikiya asani ŵara angufufuza maukaboni ngosi pamwenga tingajifumba asani ayeruzga nadi nkhani yeniyi nge mo Yehova watingi wachitiyengi. Kumbi ntchinthu wuli cho chingatiwovya kuti tiviwonengi mwakwenere vo ŵara asankha?

14. Kumbi ntchinthu wuli chingatiwovya asani ŵara asankha kuti mubwezi widu pamwenga mubali widu wasezgeki?

¹⁴ Tingachita umampha kukumbuka kuti kusezga munthu ndi ndondomeku yo Yehova wakujalikiska, kutovya mpingu wosi kweniso kungawovya munthu yo wachita ubudi. Asani munthu wambula kulapa yo wakuchita ubudi wangalutirizga kuja mumpingu, wangachitiska so kuti ŵanthu anyaki achiti ubudi. (Aga. 5:9) Kusazgiyapu yapa, iyu wangaziŵa cha kuti ubudi wo wakuchita ngukulu, ndipuso wangawona kuti palivi chifukwa chakuti wasinthiyi maŵanaŵanu kweniso vakuchita vaki ndi chilatu chakuti waje so pa ubwezi ndi Yehova. (Waku. 8:11) Tingasimikiza kuti ŵara achita vinthu mwakuphwere asani asankha kuti munthu wasezgeki. Mwakuyanana ndi akweruzga a mu nyengu ya Ayisirayeli, yiwu aziŵa kuti ‘ayeruzgiya munthu cha kweni ayeruzgiya Yehova.’​—2 Mbiri 19:6, 7.

KUGOMEZGA YEHOVA SONU KUTITISAMBIZA KUTI TIZIMUGOMEZGI SO KUNTHAZI

15. Ntchifukwa wuli sonu ndipu titenere kugomezga ukongwa ulongozgi wo Yehova watitipaska?

¹⁵ Po umaliru wacharu chiheni ichi we pafupi ukongwa, sonu ndipu titenere kugomezga ukongwa kuti nyengu zosi Yehova wachita vinthu mu nthowa yamampha. Chifukwa wuli? Pa nyengu ya chisuzgu chikulu, tingazipaskika ulongozgi wakuwoneka nge ngwakusuzga kuwuvwisa pamwenga kuwugwiriskiya ntchitu. Mbuneneska kuti Yehova wazamulongoro nasi masu ndi masu cha. Kweni watenere kuti wazakutipaska ulongozgi kuziya mu ŵanthu wo wakuŵasankha kuti alongozgengi mugulu laki. Iyi yazamukuŵa nyengu yakukayikiya ulongozgi cha pamwenga kujifumba kuti, ‘kumbi ulongozgi wenuwu watuliya nadi kwaku Yehova, pamwenga ndi maŵanaŵanu ngawu ŵaka?’ Kumbi yimwi mwazamugomezga Yehova ndi gulu laki pa nyengu yakusuzga yeniyi? Mo muchitiya sonu ndi ulongozgi wo tipaskika ndi ŵanthu wo Chiuta wakusankha, vingakuwovyani kumuka fumbu lenili. Asani mugomezga ulongozgi wo tilonde sonu kweniso kuwuvwiya mwaliŵi, mwazamuchita so viyo pa chisuzgu chikulu.​—Luka 16:10.

16. Kumbi tazamuyeseka wuli pa nkhani ya kugomezga cheruzgu chaku Yehova pambula kuswera yapa?

¹⁶ Tikhumbika so kuŵanaŵaniya mwakuphwere mo tazamuchitiya ndi cheruzgu chaku Yehova pa nyengu yo charu chiheni ichi chazamumaliya. Sonu tilindizga kuti ŵanthu anandi wo aleka kuteŵete Yehova, kusazgapu abali ŵidu wo mbakaboni cha, asankhengi kumuteŵete umaliru wechendazi. Kweni pa Aramagedoni, Yehova wazamugwiriskiya ntchitu Yesu kuti wayeruzgi munthu weyosi. (Mate. 25:31-33; 2 Ate. 1:7-9) Nkhwaku isi cha kuzisankha kuti mbayani wo mbakwenere kuti Yehova waŵalongo lisungu kweniso kuleka kuŵalongo lisungu. (Mate. 25:34, 41, 46) Kumbi isi tazamugomezga cheruzgu cho Yehova wazamupereka, pamwenga tazamuleka kuteŵete Yehova chifukwa chakuti takoliyana cha ndi vo wasankha? Kukamba uneneska, titenere kumugomezga ukongwa Yehova kuti kunthazi so tizilutirizgi kumugomezga.

17. Kumbi tazamuyanduwa wuli ndi cheruzgu chaku Yehova pa nyengu yo charu chiheni ichi chazamumaliya?

¹⁷ Ŵanaŵaniyani mo tazamuvwiya mu charu chifya chaku Chiuta, asani taziwona vo vachitika chifukwa cha cheruzgu chaku Yehova. Kwazamuŵavi visopa vaboza, amalonda achinyengu pamwenga maboma ngo ngaja ngachikandilizga ŵanthu kweniso kuŵachitiska kuti asuzgikengi kwa nyengu yitali. Kutama, ukoti kweniso nyifwa, vazamuchika so cha pa umoyu widu. Satana ndi viŵanda vaki, azamumangika kwa vyaka 1,000. Vinthu vosi viheni vo vichitika chifukwa chakugaruka kwawu kwazamuŵavi. (Chivu. 20:2, 3) Tazamukondwa ukongwa kuti tingugomezga kuti nyengu zosi Yehova wachita vinthu mu nthowa yamampha!

18. Mwakukoliyana ndi Numeri 11:4-6 ndi 21:5, kumbi tingasambiranji kwa Ayisirayeli?

¹⁸ Kumbi mucharu chifya chaku Chiuta tazamukumana ndi masuzgu nganyaki, ngo ngazamuchitiska kuti kugomezga kwidu mo Yehova wachitiya vinthu kuyeseki? Mwakuyeruzgiyapu, ŵanaŵaniyani vo vinguchitika pati pajumpha ŵaka kanyengu kamanavi Ayisirayeli ŵati afwatulika ku ukapolu ku Ijipiti. Anyaki angwamba kudinginyika chifukwa chakuti asoŵanga vakurya vo aryanga ku Ijipiti, ndipu awonanga kuti mana ngo Yehova waŵapaskanga chenga chakurya chabwekabweka. (Ŵerengani Numeri 11:4-6; 21:5.) Kumbi nasi tazamuja ndi maŵanaŵanu nge nga Ayisirayeli asani chisuzgu chikulu chazimala? Tiziŵa cha kuti ntchitu yakutowesa charu ndi kuchisintha kamanakamana kuti chije paradayisu yazamukuŵa yikulu wuli. Panyaki tazamukuŵa ndi ntchitu yikulu yakuti tichiti ndipu umoyu ungazija wakusuzga pakwamba. Kumbi tazamudinginyika ndi vo Yehova wazakutipaska pa nyengu iyi? Fundu njakuti: Asani tiwonga vo Yehova watitipaska sonu, tazamuwonga ukongwa vo wazakutipaska pa nyengu yeniyo.

19. Kumbi mungakonkhoska wuli mwakudumuwa fundu zikuluzikulu zo tasambira mu nkhani iyi?

¹⁹ Nyengu zosi Yehova wachita vinthu mu nthowa yamampha. Tikhumbika kugomezga fundu yeniyi. Tikhumbika so kugomezga ŵanthu wo Yehova waŵasankha kuti atipaskengi ulongozgi waki. Tingaluwanga cha mazu ngo Yehova wangukamba kuziya mwa mchimi Yesaya kuti: “Mwazamusaniya nthazi chifukwa chakuja mwakufwasa kweniso kundithemba.”​—Yesa. 30:15.