NDRIMA NYA GIHEVBULO 34
NDZIMO 107 Giyeyedzo gya Nungungulu nya lihaladzo
Madhota ma nga yeyedza kharini lihaladzo ni pweya-wusiwana muthu a giridego gighoho nya gikhongolo?
“Khu wuwadi waye Nungungulu o zama gu gu phasa gasi gu u vbindrugedza.” — ROM. 2:4.
MAKUNGO NYA GIHEVBULO GEGI
Madhota ma nga phasa kharini vale va giridego gighoho nya gikhongolo libandlani.
1. Ginani gi nga giregago hwane nya gu ba muthu a giride gighoho nya gikhongolo?
GA NDRIMA yi vbindridego, hi hevbude khesi mupostoli Pawulo a embego libandla la Korinto maningano khedzi va nga ba va yede gu phara khidzo mwama wule a nga gira gighoho nya gikhongolo. Gighohi kha gya dzi laya nigu gi di yedwe gu duswa libandlani. Ganiolu, kha nga wu ganeyago lowo nya hungo nya mahungu, Nungungulu a nga phasa muthu yoyo gu vbindrugedza. (Rom. 2:4) Madhota ma nga phasa kharini gighohi gu dzi laya?
2-3. Ginani hi yedego gu gira ha guti gu khethu ndriyathu nyo khaguri a giride gighoho nya gikhongolo nigu khu ginani?
2 Madhota ma gu ba ma si tiyisegi gu khayo muthu nyo khaguri giride gighoho nya gikhongolo, kha si vbwetegi gu va mu phasa. Khu kharato, ginani hi yedego gu gira ha guti gu khethu ndriyathu libandlani giride gighoho nya gikhongolo? Nyo pheye, hi yede gu kutsa ndriyathu yoyo guya lomba giphaso ga madhota. — Isa. 1:18; Mith. 20:28; 1 Ped. 5:2.
3 Ganiolu, ahati ndriyathu a gu mba dzumeya gu lomba giphaso ga madhota? Hi yede gu ganeya ni madhota gasi gu ndriyathu yoyo a mana giphaso. Tepo hi girago isoso hi na yeyedza lihaladzo khu ndriyathu a giridego gighoho kholu hi na tiyisega gu khethu madhota ma na mu phasa. A gu mba vbindrugedza mwendro a simama gu gira silo nya mba handzega, a na luza wupari waye ni Jehovha. Nigu uye gambe a na tsundzisa libandla. Khu kharato, ambari sa gu ba si garadza, hi yede gu bhuleya madhota kholu hi ngu haladza Jehovha ni ndriyathu a giridego gighoho. — Ndzi. 27:14.
MADHOTA MA NGA PHASA KHARINI VALE VA GIRIDEGO GIGHOHO NYA GIKHONGOLO
4. Khu yavbini makungo ya madhota tepo ma bhudzisanago ni muthu a giridego gighoho nya gikhongolo?
4 A gu tshuka muthu nyo khaguri libandlani a gira gighoho nya gikhongolo, huwo nya madhota ya gu hatha madhota mararu gasi ma ya bhudzisana ni muthu yoyo.a Ayo ma yede gu dzi vbevbugisa ni gudzinogisa. Ayo ma yede gu gira isoso ambari tepo ma phasago gighohi gu dzi laya, madhota kha ma yeli gu gurumedza muthu gu a dzi laya. (Dhet. 30:19) Ayo ma ngu dziti gu khayo khandri vatshavbo va na dzi layago gu fana ni pfhumu Dhavhidhe. (2 Sam. 12:13) Gighohi gi nga hatha gu mba dzumeya wusingalagadzi wa Jehovha. (Gen. 4:6-8) Ambari ulolo, makungo nya madhota gu phasa gighohi gu gi dzi laya. Ginani egi madhota ma yedego gu gi dundruga tepo ma tshanganago ni muthu a giridego gighoho nya gikhongolo?
5. Makhalelo muni aya madhota ma yedego gu manega nawo tepo ma bhudzisanago ni muthu a giridego gighoho nya gikhongolo? (2 Thimoti 2:24-26) (Wona fotu.)
5 Madhota ma gu wona gighohi kha nga nvuta nya lisima yi dzimedego. (Luka 15:4, 6) Khu kharato, tepo madhota ma bhudzisanago ni muthu a giridego gighoho nya gikhongolo kha ma ganeyi malito nyo payi ambari kamo gu mu phara khu ndziya nya mba yadi. Ayo kha ma pimisi gu khayo esi ma yedego gu gira, gu gira siwudziso gighohi gasi mati esi ma na girago. Vbavbandze nya isoso, ayo ma na yeyedza makhalelo ma gu romo ga 2 Thimoti 2:24-26. (Leri.) Madhota ma gu simama na ma tshulegide nigu na ma rude kholu ayo ma gu vbweta gu phasa gighohi gu dzi laya.
Gu fana ni vahavisi va gale, madhota ma gu gira satshavbo ma si kodzago gasi gu phasa nvuta yi dzimedego (Wona paragrafu 5)
6. Madhota ma gu dongiseya kharini myonyo yawe na ma si gu tshangani ni muthu a giridego gighoho nya gikhongolo? (Varoma 2:4)
6 Madhota ma gu dongiseya myonyo yawe. Ayo ma gu dundrugeya malito ya mupostoli Pawulo ma gu khayo: “Khu wuwadi waye Nungungulu o zama gu gu phasa gasi gu u vbindrugedza.” (Leri Varoma 2:4.) Khu kharato, ayo ma gu dzi garadzeya gu pimedzeya wuwadi owu Jehovha a wu yeyedzago ga vathu va giridego gighoho nya gikhongolo. Madhota vahavisi, nigu ma yede gu landrisa sileletelo sa Kristo ma bwe ma pimedzeya ndziya eyi a khataleyago khiyo libandla. (Isa. 11:3, 4; Mat. 18:18-20) Madhota na ma si gu tshangani ni muthu a giridego gighoho nya gikhongolo, ayo mo pheya khu gu gombeya ga Jehovha gasi a phasa gighohi gu dzi laya. Ayo ma gu gira wugevisisi omu nya Milowo ni omu nya mabhuku yathu, nigu gambe ayo ma gu gombeya ga Jehovha gasi a ma phasa gu pwisisa muthu wule a giridego gighoho nya gikhongolo ni giemo gyaye. Ayo mo gevesisa esi va si vbwetago gu siti maningano ni egi gi giridego muthu yoyo a gira gighoho ni ndziya eyi a giridego khiyo.— Mav. 20:5.
7-8. Madhota ma nga pimedzeya kharini gulaphisa-monyo ga Jehovha tepo ma bhudzisanago ni muthu a giridego gighoho nya gikhongolo?
7 Madhota ma gu pimedzeya gulaphisa-monyo ga Jehovha. Ayo ma gu dundrugeya khedzi Jehovha a phasidego khidzo vale va giridego sighoho nya sikhongolo gale. Khu giyeyedzo, Jehovha laphisede monyo Kayimi. Mu embede esi si na giregago a gu mba vbindrugedza, nigu a gu engisa Jehovha a di hadzi gu mu kategisa. (Gen. 4:6, 7) Jehovha rumede muprofeti Nathani gasi a ya ninga wusingalagadzi Dhavhidhe. Nathani thumiside gipimaniso gi phasidego pfhumu Dhavhidhe gu dzi laya. (2 Sam. 12:1-7) Nigu Jehovha “rumede” vaprofeti vaye ga “litshigu ni litshigu” Vaisrayeli va nga ba va si engisi. (Jer. 7:24, 25) Jehovha kha nga ba a vireya gu khuye vathu vaye va dzi laya gasi gu va phasa. Gu hambana ni isoso, tepo yile kamo va nga ba va hosisa, uye a di gu va kutsa gasi va dzi laya.
8 Madhota ma gu pimedzeya giyeyedzo gya Jehovha tepo ma phasago vale va giridego sigholo nya sikhongolo. Libhuku la 2 Thimoti 4:2 la gu kutsa madhota “gulaphisa-monyo” tepo ma bhudzisanago ni ndriyathu a giridego gighoho nya gikhongolo. Khu kharato, lidhota li yede gu khala na li rude ni gu gulaphisa-monyo gasi gu phasa muthu a giridego gighoho nya gikhongolo gu gira silo nya sadi. Lidhota la gu goroga, oyu a giridego gighoho kha na ngapwa wusingalagadzi a ningwago mwendro a nga bomba kamo gu vbindrugedza.
9-10. Madhota ma nga phasa kharini muthu a giridego gighoho nya gikhongolo gu dundrugeya gwadi khesi a giridego?
9 Madhota ma gu zama gu tugula sighelo si giridego muthu a gira gighoho nya gikhongolo. Khu giyeyedzo, ginani gi nga gira wupari waye ni Jehovha wu vbola? Uye emide gu gira gihevbulo nya Bhibhiliya tshigu ni tshigu mwendro gu hongola thumoni nya gu tshumayele? Ina emide gu gombeya ga Jehovha tshigu ni tshigu? Ina uye a ngu dzumeleya gu thangedwa khu gudogoreya nya gu vivbe? Dzipari muni a gu nadzo nigu sivbungadzo muni a si hathidego? Esi a si hathidego si kuhide kharini mapimiselo yaye ni gu dzipwa gwaye? Ina uye a pwisiside edzi Papayi waye Jehovha a dzipwago khidzo maningano khesi a giridego?
10 Tepo madhota ma girago siwudziso nya nga esi khu ndziya nya yadi, si na kuha monyo nya muthu a giridego gighoho nya gikhongolo ni gu mu phasa gu dundrugeya gwadi khesi a giridego. (Mav. 20:5) Vbavbandze nya isoso, gu fana ni Nathani a thumisidego gipimaniso gasi gu phasa Dhavhidhe, madhota ma nga thumisa sipimaniso gasi gu phasa muthu gu dundrugeya khu sigiro saye ni gu pwisisa gu khuye a hosiside. Adzina ga mabhulo nya gu pheye, muthu a nga pheya gu garadzega khu kotani nya esi a giridego a bwe a dzi laya.
11. Jesu emisanide kharini ni vale va nga ba va gira sighoho?
11 Madhota ma gu dzigaradzeya gu pimedzeya giyeyedzo gya Jesu. Jesu phaside Pawulo khu gu mu wudzisa gu khuye: “Sawule, Sawule, khu ginani u nyi tshanisago?” Jesu khu gu gira giwudziso gegi, phaside Pawulo gu tugula gu khuye esi a nga ba a gira si di gu vivbide. (Mith. 9:3-6) Nigu na gu ganeya khu “Jezabheli” Jesu a di khuye: “Nyi mu ningide tepo gasi a dzi laya.” — Gutu. 2:20, 21.
12-13. Madhota ma nga ninga kharini tepo muthu a giridego gighoho nya gikhongolo gasi a dzi laya? (Wona fotu.)
12 Madhota ma gu pimedzeya Jesu nigu kha ma vbiredzeyi gu vboheya mahegiso nya gu khayo muthu a giredego gighoho nya gikhongolo kha vbweti gu vbindrugedza mapimiselo yaye ni mavbanyelo yaye. Vathu nyo khaguri va nga vbindrugedza khu tepo nyo pheye va bhulago ni madhota, ganiolu vambe va nga dzega tepo nyo laphe. Khu kharato, madhota ma nga bhudzisana ni muthu a giridego gighoho nya gikhongolo khu dzitepo nya dzingi. Adzina hwane nya gu ba va bhude ni Mukristo a giridego gighoho nya gikhongolo khu tepo nyo pheye, uye a nga pheya gu dundrugeya gwadi khesi a embedwego. Uye khu gu dzi nogisa, a nga lomba Jehovha gu khuye a mu divaleya. (Ndzi. 32:5; 38:18) Khu kharato, tepo va na bhulago naye khu dzimbe dzitepo uye a nga yeyedza makhalelo nya gu hambane ni aya a ma yeyedzidego khu tepo nyo pheye va nga bhudzisana naye.
13 Gasi gu phasa muthu a giridego gighoho nya gikhongolo, madhota ma yede gu dzi vega wulangani gwaye ni gu mu yeyedza wuwadi. Ayo ma gu gombeya ga Jehovha ma lomba gu khayo a kategisa gudzigaradza gwaye ni gu vireya gu khayo muthu a giridego gighoho nya gikhongolo a dzi laya. — 2 Thim. 2:25, 26.
Madhota ma nga tshangana ni muthu a giridego gighoho nya gikhongolo khu dzitepo nya dzingi gasi va mu ninga tepo nya gu a dzi laya (Wona paragrafu 12)
14. Khu mani a yedego gu hakha wuzundzo tepo muthu a giridego gighoho nya gikhongolo a dzi layago, nigu khu ginani hi ganeyago isoso?
14 Si ngu tsakisa ngudzu guti gu khethu muthu a giridego gighoho nya gikhongolo a nga dzi laya! (Luka 15:7, 10) Khu mani a yedego gu hakha wuzundzo? Ina madhota? Dundruga khesi mupostoli Pawulo a lovidego maningano khava va giridego sighoho nya sikhongolo. Uye a di khuye: “Adzina Nungungulu a na gira gu va dzi laya.” (2 Thim. 2:25) Tshamuselo nyo khaguri nya livhesi leli wa gu ganeya gu khuwo: “Khu kharato, Jehovha khuye basi a phasago muthu a giridego gighoho nya gikhongolo gu a vbindrugedza mavbanyelo ni mapimiselo yaye. Pawulo tshamusede maningano khu silo nya sadi si giregago hwane nya gu ba muthu a dzi layide. Muthu yoyo a nga mana guti nya gungi nya lisine, a manega ni mavbanyelo ma vbwetegago nigu a nga si kodza gu pala ni yavbini matshari ya Sathane.— 2Tm 2:26.”
15. Madhota ma nga simama kharini gu phasa muthu a giridego gighoho nya gikhongolo?
15 Tepo muthu a dzi layago, madhota ma na simama gu mu wuseya gasi gu mu phasa gu tiyisa gukhodwa gwaye ni gu mu phasa gu simama gu pala silingo sa Sathane ni gu bwe a gira silo nya sadi. (Hebh. 12:12, 13) Khu lisine, madhota kha ma bhuleyi vambe vathu mavbanyelo ya muthu a giridego gighoho nya gikhongolo. Ganiolu, ginani egi libandla li yedego gu siti?
“KAWUKA NA VA GU WONWA KHU VATSHAVBO”
16. Guya khu 1 Thimoti 5:20, Pawulo a di gu vbweta gu khuye ginani tepo a nga khuye “na gu wonwa khu vatshavbo”?
16 Leri 1 Thimoti 5:20. Pawulo embede Timoti anuye a nga ba a thuma kha nga lidhota gu khuye a yede gu tsayisa ava va nga ba va gira sighoho nya sikhongolo “na va gu wonwa khu vatshavbo.” Ginani egi Pawulo a nga ba a vbweta gu ganeya? Uye kha nga ba a ganeya khu libandla ‘latshavbo.’ Vbavbandze nya isoso, uye a di gu ganeya khu vathu nya vadugwana va nga ba va yede guti gighoho gyogyo. Si nga gira na ri ava va nga si wona khu vbafuvbi mwendro a nga va bhuleya gighoho a giridego. Madhota ma nga bhuleya basi vathu vava gu khavo gighoho gile gi lulamisidwe.
17. La gu tshuka libandla liti gu khilo muthu nyo khaguri giride gighoho nya gikhongolo, ginani gi yedwego gu girwa nigu khu ginani?
17 Dzimbe dzitepo, vathu nya vangi libandlani va ngu dziti gu khavo muthu nyo khaguri giride gighoho nya gikhongolo mwendro adzina saye gi pwade gilogyo maningano ni isoso. Ga giemo gegi, “gu wonwa khu vatshavbo” si na pata libandla latshavbo. Khu kharato, lidhota nyo khaguri li na tivisa libandla gu khilo ndriyathu nyo khaguri a kawukidwe. Khu ginani? Pawulo a hlamude gu khuye: “Gasi si khala gigengedzo ga vambe” va si giri gighoho nya gikhongolo.
18. Ginani madhota ma yedego gu gira gya gu tshuka gyanana gi gu mwalo 18 myaga gi gira gighoho nya gikhongolo? (Wona fotu.)
18 Madhota ma nga gira ginani gya gu tshuka gyanana gi nga bhabhatiswa na giri mwalo 18 myaga gi gira gighoho? Huwo nya madhota yi na hatha madhota mavili gasi ma tshangana ni gyanana gyogyo gu pata ni vavelegi vagyo nya Makristo.b Madhota ma na wudzisa vavelegi vagyo gu khayo ginani va giridego gasi gu phasa gyanana gu vbindrugedza esi si vbwetegago ni gu dzi laya. Gyanana gyogyo gyo ba gi gira esi vavelegi vagyo va ganeyago gi bwe gi vbindrugedza mapimiselo ni mithumo yagyo, madhota yoyo ma na hunga gu khayo kha si hungi gu gyanana gyogyo ni vavelegi vagyo va tshangana ni kometi nya madhota. Madhota ma ngu dziti gwadi gu khayo Jehovha ningide thumo vavelegi nya gu hevbudze ni gu kawuka sanana sawe khu lihaladzo. (Dhet. 6:6, 7; Mav. 6:20; 22:6; Efes. 6:2-4) Ganiolu, khu gu gimbiya nya matshigu madhota ma na tshangana gambe ni vavelegi gasi va wona gu khayo gyanana gi ngu ningwa giphaso gi vbwetegago gani. Ina ka, ahati gyanana gyoyo gi nga bhabhatiswa gya gu mba dzi laya gi simama ni mavbanyelo yagyo nyo vivbe ke? Ga siemo sesi, kometi nya madhota yi na tshangana nagyo gumogo ni vavelegi vagyo nya Makristo.
Gyanana gya gu gira gighoho nya gikhongolo, madhota ma yede gu bhudzisana ni gyanana gyogyo gumogo ni vavelegi vagyo nya Makristo (Wona paragrafu 18)
“JEHOVHA NA NI PWEYA-WUSIWANA NI WUHINDZI”
19. Madhota ma gu dzi garadza kharini gu pimedzeya giyeyedzo gya Jehovha tepo ma bhudzisanago ni muthu a giridego gighoho nya gikhongolo?
19 Jehovha o vbweta gu khuye madhota ma simama gu vhikeya libandla ga vathu vale va bombago gu landrisa Milayo yaye. (1 Kor. 5:7) Ganiolu, ayo gambe ma ngu gira satshavbo ma si kodzago gasi gu phasa gighohi gu dzi laya. Nigu tepo va phasago muthu yoyo, ayo mo vireya gu khayo a dzi laya. Khu ginani? Kholu ma ngu dzina gu pimedzeya giyeyedzo gya Jehovha nyo yeyedze “pweya-wusiwana nya wukhongolo ni wuhindzi.” (Jak. 5:11) Mupostoli Johane a di gu phara vandriyaye khu lihaladzo. Uye lovide gu khuye: “Vanavangu, nya gu mi loveyani esi gasi mu si giri gighoho. Ganiolu, a gu tshuka muthu a gira gighoho, hi na ni muphasedzeyi nyo lulame a gomogo ni Papayi, muphasedzeyi yoyo khu Jesu Kristo.”— 1 Joh. 2:1.
20. Ginani hi na bhulago khigyo ga ndrima yi landreyago?
20 Nya mba tsakisa khu gu, dzimbe dzitepo khandri sighohi satshavbo si dzi layago. Sa gu girega isoso, avo va yedwe gu duswa libandlani. Madhota ma yede gu phara kharini mahungu yaya nyo garadze? Hi na mana hlamulo nya giwudziso gegi ga ndrima yi landreyago.
NDZIMO 103 Madhota siningwa sa Nungungulu
a Gale tsawa wowo wu di gu ranwa pwani kometi nya wulamuli. Ganiolu, kha nga olu avo va si girigo basi thumo nyo lamule, kha hi na nga thumisa gambe lito leli. Ganiolu hi na rana basi tsawa wowo kha nga kometi nya madhota.
b Esi kha si thumi basi ga vavelegi nya Makristo, si ngu thuma gambe ga muthu a gu Fakazi a gu na ni thumo nya gu khathaleye muphya yoyo mwendro nongo a khathaleyago muphya yoyo.