March
Muhulo, March 1
“Amulyaandaanye,” mbwaamba Jehova, “alimwi amuleke kuguma cintu cisofweede.”—2Kor. 6:17.
Luyando ndotujisi kuli Leza alimwi a Jwi lyakwe lulatukulwaizya kumvwida Jehova noliba leelyo banamukwasyi naa balongwe ibayeeya kuti bajisi mizeezo mibotu nobasola kutusinikizya kuti tutole lubazu muzilengwa izitali zyamumagwalo kujatikizya bafwide. Balakonzya kusola kutupa kulimvwa bubi ikuti naa twakaka kutola lubazu, ambweni kwiinda mukwaamba kuti tiitwakali kubayanda naa kubalemeka basikwaazwa. Ambweni balakonzya kwaamba kuti kusala kwesu kuyoopa kuti muntu iwafwa atalike kupenzya baabo ibacipona. Mumasena aaku Caribbean, banji basyoma kuti ciindi muntu naafwa, “ceelo” inga kaciliko afwaafwi kutegwa cisubule baabo ibakali kumupenzya. Bbuku limwi lyaamba kuti, “ceelo” cilakonzya nokuba “kubapenzya kapati bantu bali mucilawo.” Mu Africa ncilengwa buya kutazima mulilo busiku boonse aŋanda yadilwe. Nkaambo nzi? Bamwi baamba kuti kucita boobo cigwasya kutanda myuuya! Mbuli babelesi ba Jehova, cakutadooneka tatwaasyomi makani aakubeja aali woonse naa kutola lubazu muzilengwa zisumpula bubeji bwa Saatani!—1Kor. 10:21, 22. w19.04 16 ¶11-12
Bwabili, March 2
Zintu zyoonse nzyomuyanda kuti bantu bamucitile, anywebo nzyomweelede kubacitila.—Mt. 7:12.
Jesu wakayiisya njiisyo izyakali kuyoobagwasya basikumutobela kutegwa kabeendelezya bamwi cakutasalulula. Mucikozyanyo, amuyeeye kujatikizya Mulawo Wabukkale Bubotu. Toonse tulayanda kweendelezyegwa cabululami. Aboobo tweelede kubeendelezya kabotu bamwi. Ikuti twacita oobo, abalo balakonzya kukulwaizyigwa kutweendelezya kabotu. Pele ino mbuti kuti naa tatweendelezyegwi cabululami? Jesu alimwi wakayiisya basikumutobela kuba alusyomo lwakuti Jehova ‘uyoobona kuti aabo ibamukwiilila isyikati amasiku bakoswedwa cabululami makani.’ (Lk. 18:6, 7) Munzila imwi, kaambo aaka ncisyomezyo cakuti Leza wesu sibululami ulaazyi masunko ngotujana mumazuba aaya aamamanino alimwi uyootukosweda cabululami makani muciindi cakwe ceelede. (2Tes. 1:6) Ciindi notutobela njiisyo nzyaakayiisya Jesu, tuyakubeendelezya munzila yabululami bamwi. Alimwi ikuti naa twakeendelezyegwa cakutalulama munyika eeyi ya Saatani, tulaumbulizyigwa kuzyiba kuti Jehova uyoobona kuti twakoswedwa cabululami makani. w19.05 5 ¶18-19
Bwatatu, March 3
Kamulibambilide lyoonse kuliiminina kumuntu uuli woonse uukonzya kumubuzya kaambo kajatikizya bulangizi mbomujisi, pele amucite boobo amoyo mubombe alimwi abulemu kapati.—1Pet. 3:15.
Sena muli bakubusi ibacili kucikolo? Basicikolonyoko inga kabasyoma munjiisyo yakusanduka. Aboobo inga mwayanda kuti mubapandulwide twaambo itumupa kusyoma kuti twakalengwa buya kweelana ancoliyiisya Bbaibbele, pele ambweni mulimvwa kuti inga tamucikonzyi. Ikuti kacili boobo, mweelede kutalika kubala! Inga kamujisi twaambo tobile twakucitila boobo: (1) kutegwa muyumye lusyomo lwanu lwakuti Leza ngowakalenga zintu zyoonse alimwi (2) kutegwa mwiiye kukapandulula kabotu kasimpe kamu Jwi lya Leza. (Rom. 1:20) Cakusaanguna, ambweni mulakonzya kulibuzya kuti, ‘Nkaambo nzi basicikoloma ncobasyoma munjiisyo yakusanduka? Mpoonya kwiinda mukubelesya mabbuku eesu, amuvwuntauzye cakusitikila. Kwiiminina nzyomusyoma inga kacitali cintu cikatazya mbuli mbomuyeeya. Bantu banji basyoma munjiisyo yakusanduka akaambo buyo kakuti muntu ngobalemeka kapati wakabaambila kuti njamasimpe. Ikuti naa mwajana kaambo komwe naa tobilo ntomukonzya kubaambila, mulakonzya kugwasya muntu umwi uuyandisisya kapati kwiiya kasimpe.—Kol. 4:6. w19.05 29 ¶13
Bwane, March 4
Mbubonya mutumbu mbwaumbulizya mwanaakwe, andime ndiyoozumanana kumuumbulizya nywebo.—Is. 66:13.
Ciindi musinsimi Elija naakali kutija baabo ibakali kuyanda kumujaya, wakatyompwa kapati cakuti wakali kulombozya kufwa. Jehova wakatuma mungelo singuzu kutegwa amuswaye mwaalumi ooyo iwakatyompedwe. Mungelo ooyo wakamupa lugwasyo luyandika kapati. Wakapa Elija cakulya icakali kupya alimwi akumukulwaizya kuti alye. (1Bam. 19:5-8) Cibalo eeco citondezya kaambo aaka ikayandika kapati: Zimwi ziindi kantu kasyoonto nkotukonzya kumucitila umwi kalakonzya kugwasya kapati. Ambweni cakulya, cipego citaduli naa kkaadi iijisi majwi aakulwaizya zilakonzya kumutondezya mukwesu naa mucizyi uutyompedwe mbotumuyanda alimwi ambotumubikkila maano. Ikuti naa catuyumina kubandika amuntu umwi kujatikizya mbwalimvwide, tulakonzya kutondezya kuti tulamubikkila maano kwiinda mukucita zimwi akati kazintu eezyi izigwasya. Jehova wakamupa lugwasyo Elija ndwaakali kuyandika kutegwa aunke ku Cilundu ca Horebu, kulamfwu abantu aabo ibakali kuyanda kumujaya. Ino twiiya nzi kucikozyanyo eeci? Ikuti katuyanda kupa luumbulizyo kuli baabo ibakatundululwa, tweelede kusaanguna kubagwasya kulimvwa kukwabililwa, kufwumbwa naa nkuuŋanda yabo naa ku Ŋanda ya Bwami. w19.05 16 ¶11; 17 ¶13-14
Bwasanu, March 5
Cisi ciyoolila, . . . mukwasyi wabamuŋanda ya Natani uyoolila ulikke.—Zek. 12:12.
Amweezeezye kuti mubala caandaano 12 cabusinsimi bwa Zekariya, icaamba lufwu lwa Mesiya. (Zek. 12:10) Ciindi nomwasika mukapango 12, mwabala kuti “mukwasyi wabamuŋanda ya Natani” uyoolila kapati akaambo kalufwu lwa Mesiya. Muciindi cakwiinda cakufwambaana kakunyina kubikkila maano kukaambo aaka, mwaima akulibuzya kuti: ‘Ino nkuswaangana kuli buti ikuliko akati kabamuŋanda ya Natani alimwi a Mesiya?’ Mpoonya mwasoleka kuvwuntauzya. Lugwalo lujisi kaambo kakozyenye ndugwalo lwa 2 Samuele 5:13, 14, ooko nkomwaiya kuti Natani wakali umwi wabana ba Mwami Davida. Lugwalo lwabili ilujisi kaambo kakozyenye ilwa Luka 3:23, 31, lutondezya kuti Jesu wakali mumulongo wazyalani lya Natani kwiinda muli Mariya. Mpoonya mwakkomana kapati! Mwalizyi kuti kuli businsimi bwaamba kuti Jesu wakali kuyoozwa mumukwasyi wa Davida. (Mt. 22:42) Pele Davida wakajisi bana basankwa ibainda ku 20. Aboobo sena tacigambyi kuti Zekariya wakaamba cacigaminina kuti bamukwasyi wa Natani kuugama bakalijisi twaambo twakulila akaambo kalufwu lwa Jesu? w19.05 30 ¶17
Mujibelo, March 6
Amusandulwe kwiinda mukucinca mizeezo yanu, kutegwa muzyibe kuyanda kwa Leza, ikubotu, kutambulika alimwi kulondokede.—Rom. 12:2.
Ino ncinzi ncotweelede kucita? Kuti katubala cakusitikila, tulakonzya kusinizya kuti nzyotwakaiya kuzwa mu Bbaibbele nzyamasimpe. Alimwi tuyoosinizya kuti zyeelelo zya Jehova zililuzi. Mpoonya, mbubwenya mbuli cisamu cijisi miyanda miyumu, tuyoosimpa miyanda, ‘akukkalikila mulusyomo lwesu.’ (Kol. 2:6, 7) Kamuyeeyede kuti, kunyina muntu uumbi uukonzya kupa kuti lusyomo lwanu luyume. Aboobo amuzumanane kubukulusya mizeezo iimweendelezya lyoonse. Amupaile cakutaleka alimwi akulomba lugwasyo lwamuuya wa Jehova. Amuzinzibale kuyeeya akuzumanana kulingula mizeezo yanu alimwi anzyomulombozya. Amusale balongwe ibali kabotu ibayoomugwasya kucinca mizeezo yanu. Kwiinda mukucita boobo, muyoolikwabilila kuzintu zibyaabi izili munyika ya Saatani alimwi akucikonzya “kunyonyoona mizeezo iilubide yoonse acintu cili coonse cisumpulwa kuti cikazyanye aluzyibo lwa Leza.”—2Kor. 10:5. w19.06 13 ¶17-18
Nsondo, March 7
Ibukombi busalala alimwi butasofweede mumeso aa Leza wesu alimwi Taata mboobu: ikulanganya bamucaala abamukabafwu mumapenzi aabo.—Jak. 1:27.
Mbubwenya Rute mbwaakakakatila kuli mukamufwu Naomi, andiswe tweelede kuzumanana kubagwasya aabo ibafwidwa muyandwa wabo. (Rut. 1:16, 17) Ba Paula bakaamba kuti: “Mbobakafwida buyo balumi bangu, bantu banji bakaboola kundigwasyilizya alimwi akunduumbulizya. Pele nokwakainda ciindi, bakajata bubi azintu zyamubuumi zyabuzuba abuzuba. Aboobo buumi bwangu bwakacinca cakumaninina. Cilagwasya kapati ciindi bantu nobazyiba kuti muntu uuli mubuumba uyandika kuzumanana kugwasyigwa kwamyezi minji, noiba myaka buya kuzwa ciindi naafwidwa.” Nokuba boobo, bantu baliindene. Bamwi balafwambaana kucinca akubuzyibila bukkale bupya. Pele bamwi, kufwumbwa buyo nobacita cintu cimwi ncobakali kucitila antoomwe abayandwa babo bakafwa, cibapa kubayeeya. Bantu balausa munzila ziindene-indene. Katuyeeya kuti Jehova watupa coolwe alimwi amukuli wakulanganya baabo ibakafwidwa mbobakakwetene limwi. w19.06 24 ¶16
Muhulo, March 8
Ndilalyaanga kazangala kuti kasinke mulomo wangu, kufwumbwa kuti mubi kali kumbele lyangu.—Int. 39:1.
Ciindi mulimo wesu nowalesyegwa, tweelede kuzyiba “ciindi cakuumuna.” (Muk. 3:7) Tweelede kubikkila maano kutegwa tutayubununi makani aamaseseke. Makani aayo alakonzya kubikkilizya mazina aabakwesu abacizyi, masena nkotuswaanganina, mbotucita mulimo wesu wakukambauka alimwi ambotutambula cakulya cakumuuya. Tatweelede kuyubununa makani aaya kubeendelezi bamfwulumende naa kwaambila balongwe besu abamukwasyi ibali mucisi motukkala naa kumasi aambi. Ikuti naa twacegwa mukakole aaka, tulakonzya kubikka buumi bwabakwesu muntenda. Tutalekeli twaambo tutayi koomoonga kutwaandaanya. Saatani ulizyi kuti ŋanda yaandeene taikonzyi kwiima. (Mk. 3:24, 25) Uyoosola cakwiinduluka-induluka kutwaandaanya. Kwiinda mukucita boobo, uyanda kuti katulwana akati kesu muciindi cakulwana nguwe. Nobaba Banakristo basimide beelede kubikkila maano kutegwa batacegwi akakole aaka. Ikuti twabeleka canguzu kumana mazwanga ngotukonzya kuba angawo abakwesu, tatukazumizyi cintu cili coonse kutwaandaanya.—Kol. 3:13, 14. w19.07 11-12 ¶14-16
Bwabili, March 9
Muzike wa Mwami . . . weelede kuba amoyo mutete kubantu boonse, uukonzya kuyiisya kabotu.—2Tim. 2:24.
Kanji-kanji, bantu balautambula kabotu mulumbe wesu kutali akaambo kazintu nzyotwaamba, pele akaambo kanzila mbotuwaamba. Balakkomana ciindi notubatondezya luzyalo, bupampu alimwi akubabikkila maano. Tatubasinikizyi kuswiilila nzyotwaamba. Muciindi caboobo, tulasoleka kumvwisya twaambo tujatikizya mbobabubona bukombi alimwi akubikkila maano kujatikizya mbobalimvwa. Mucikozyanyo, ciindi Paulo naakali kwaambaula aba Juda, wakali kubelesya Magwalo. Nokuba boobo, ciindi naakali kwaambaula abasyaabusongo bana Giriki ku Areopagi, kunyina naakaamba kuti wakali kuzubulula kuzwa mu Magwalo. (Mil. 17:2, 3, 22-31) Mbuti mbotukonzya kutobela cikozyanyo ca Paulo? Kuti mwajana muntu uutalisyomi Bbaibbele, inga cabota kutabelesya bbala lyakuti “Bbaibbele” cacigaminina ciindi nomubandika anguwe. Kuyungizya waawo, kuti naa mwabona kuti muntu umwi tayandi kubonwa abamwi ciindi nomubala Bbaibbele anguwe, amumutondezye magwalo munzila njobatakonzyi kubona bamwi, mbuli kubelesya fooni naa tabbuleti. w19.07 21 ¶5-6
Bwatatu, March 10
Amucenjele kuti myoyo yanu itakoongelezyegwi, kuti mukaleye akutalika kukotamina baleza bambi.—Dt. 11:16.
Cabucenjezu, Saatani wakasunka bana Israyeli kukomba mituni kwiinda mukubelesya makani aabulimi kutegwa abape kucita ncaakali kuyanda. Ciindi bana Israyeli nobakanjila mu Nyika Yakasyomezyedwe, bakeelede kwiiya nzila mpya yabulimi. Nobakali mu Egepita, bakali kutilaila myuunda yabo kwiinda mukubelesya maanzi aakali kuzwa mu Mulonga wa Nile. Nokuba boobo, mu Nyika Yakasyomezyedwe kwakanyina mulonga mupati, aboobo kutegwa balime zyakulya bakali kuyandika maanzi aamvwula alimwi amume. (Dt. 11:10-15; Is. 18:4, 5) Aboobo bana Israyeli bakeelede kwiiya nzila zipya zyabulimi. Nkaambo nzi Jehova ncaakacenjezya kujatikizya kukomba baleza bakubeja kakuli wakali kwaamba makani aakwiiya nzila zipya zyabulimi? Jehova wakalizyi kuti bana Israyeli bakali kukonzya kusunkwa kwiiya nzila zimwi zyabulimi kubantu batakali kukomba Leza ibakabazingulukide, nkaambo balimi bana Kanana bakali kukomba Baala alimwi bakali kweendelezyegwa anjiisyo zyakwe.—My. 25:3, 5; Bab. 2:13; 1Bam. 18:18. w19.06 3 ¶4-6
Bwane, March 11
Eeci ncondizumanana kupailila, kuti luyando lwanu luzumanane kuvwula lyoonse.—Flp. 1:9.
Ciindi mwaapostolo Paulo, Sila, Luka alimwi a Timoteyo nobakasika mumunzi wa Filipi, walo iwakali kweendelezyegwa abana Roma, bakajana bantu banji ibakali kuuyandisisya mulumbe wa Bwami. Bakwesu basungu bone aaba bakatalisya mbungano alimwi bakwesu abacizyi bapya bakatalika kuswaangana antoomwe, ambweni muŋanda yamucizyi wazina lya Lidiya, iwakali kusamausya kapati. (Mil. 16:40) Tiikwakainda ciindi cilamfwu, mbungano eeyi mpya yakatalika kujana buyumuyumu. Saatani wakapa kuti bantu ibatakali kukayanda kasimpe banyonganye makani mabotu ngaakali kukambauka Paulo alimwi abeenzinyina. Ba Paulo alimwi a Sila bakajatwa, bakaumwa amisako alimwi bakabikkwa muntolongo. Nobakaangununwa kuzwa muntolongo, bakaswaya bakwesu alimwi abacizyi bapya akubakulwaizya. Mpoonya Paulo, Sila alimwi a Timoteyo bakazwa mumunzi, pele ambweni Luka wakacaala. Ino bakwesu alimwi abacizyi aaba bapya bakacita buti? Kwiinda mukugwasyigwa amuuya wa Jehova, bakazumanana kumubelekela Jehova. (Flp. 2:12) Eelo kaka Paulo wakalijisi twaambo tubotu twakubakkomanina bakwesu alimwi abacizyi aaba bapya! w19.08 8 ¶1-2
Bwasanu, March 12
Sikukweleta muzike wayooyo uukweletesya.—Tus. 22:7.
Sena mwakalonga caino-ino? Kulonga kuladula alimwi ncuubauba kuba azikwelete. Aboobo mutani kukweleti mali kutegwa muule zintu nzyomutayandiki. (Tus. 22:3) Cilakonzya kukatazya kuzyiba mweelwe wamali ngotweelede kukweleta ciindi notuli mubukkale butyompya. Mucikozyanyo, ciindi notulanganya munamukwasyi uuciswa. Mubukkale buli boobu, amuyeeye kuti ‘mupailo akukombelezya’ zilakonzya kumugwasya kusala cabusongo. Kutegwa aingule mipailo yanu, Jehova ulakonzya kumupa luumuno oolo ‘iluyookwabilila myoyo yanu amizeezo yanu,’ akumugwasya kukkalikana mumizeezo kutegwa musale cabusongo. (Flp. 4:6, 7; 1Pet. 5:7) Amuzumanane kuba azilongwe zibotu abamwi. Amubandike abalongwe banu kujatikizya mbomulimvwa alimwi abuyumuyumu mbomujisi, ikapati aabo ibakali mubukkale bukozyenye abukkale bwanu. Kucita boobu kulakonzya kumugwasya kulimvwa kabotu. (Muk. 4:9, 10) Balongwe mbomwakajisi kamutanalonga bayoozumanana kuba balongwe banu. w19.08 22 ¶9-10
Mujibelo, March 13
Akababunganya antoomwe kubusena butegwa Amagedoni.—Ciy. 16:16.
Nkaambo nzi Jehova ncaakabelesya busena bwa Megido kuulika nkondo yakwe mpati yamamanino? Megido alimwi amasena aali afwaafwi a Kkuti lya Jezreeli akali masena ikwakali kulwaninwa nkondo zinji. Zimwi ziindi, Jehova wakali kubagwasya bantu bakwe kutegwa bazunde munkondo eezyo. Mucikozyanyo, “kumbali amaanzi aa Megido,” Leza wakagwasya Mubetesi Baraki, imuna Israyeli kuzunda basikalumamba bana Kanana ibakali kusololelwa asilutwe wazina lya Sisera. Baraki alimwi amusinsimi mukaintu Debora, bakamulumba Jehova iwakabapa kuzunda munzila yamaleele. Bakaimba kuti: “Nyenyeezi zyakalwana kujulu . . . zyakalwana Sisera. . . . Aboobo basinkondonyoko boonse bafwe mbubonya oobo, O Jehova, pele aabo bakuyanda babe mbuli zuba nolipasula mubulemu bwalyo.” (Bab. 5:19-21, 31) Mbubwenya buyo, lyankondo ya Amagedoni, basinkondonyina a Leza abalo bayoonyonyoonwa, pele aabo ibamuyanda Leza bayoofwutuka. Pele kuli kwiindana kupati akati kankondo zyobilo eezyi. Lyankondo ya Amagedoni, bantu ba Leza tabakalwani. Alimwi buya, tabanoojisi zilwanyo! Bayooba ‘anguzu kufwumbwa buyo kuti kabanoobateme akuba alusyomo’ muli Jehova alimwi ampi zyakwe zyabasikalumamba bakujulu.—Is. 30:15; Ciy. 19:11-15. w19.09 9 ¶4-5
Nsondo, March 14
Amuboole kulindime.—Mt. 11:28.
Nzila imwi mbotukonzya kuunka kuli Jesu nkwiinda mukwiiya zinji kujatikizya zintu nzyaakaamba alimwi akucita. (Lk. 1:1-4) Mukuli wesu kutugama kubala zibalo zyamu Bbaibbele zijatikizya Jesu. Kuyungizya waawo, tulaunka kuli Jesu ciindi notusala kubbapatizyigwa alimwi akuba sikwiiya wa Kristo. Nzila aimbi mbotuunka kuli Jesu nkwiinda mukulomba lugwasyo kubaalu bamumbungano ikuti naa kwayandika kucita boobo. Jesu ulazibelesya ‘zipego eezyi mubantu’ kulanganya mbelele zyakwe. (Ef. 4:7, 8, 11; Joh. 21:16; 1Pet. 5:1-3) Tweelede kubweza ntaamu kulomba lugwasyo kulimbabo. Tatukonzyi kulangila kuti baalu inga bazizyiba nzyotuyeeya alimwi anzyotuyandika. Amubone ncaakaamba mukwesu wazina lya Julian. Wakaamba kuti: “Ndakalomba lugwasyo, mpoonya kuswaigwa abaalu ooku kwakaba akati kazipego ziinda kubota nzyondakatambula.” Baalu basyomeka ibali mbuli baabo bobilo ibakaswaya ba Julian, balakonzya kutugwasya kuzyiba “mizeezo ya Kristo,” nkokuti kumvwisya, kwiiya mizeezo yakwe alimwi ambwazibona zintu. (1Kor. 2:16; 1Pet. 2:21) Masimpe, eeci ncecipego cipati ncobakonzya kutupa. w19.09 21 ¶4-5
Muhulo, March 15
Ndilijisi mbelele zimbi izitali zyamucaanda eeci.—Joh. 10:16.
Mu Magwalo, tulabala kujatikizya baalumi abamakaintu ibasyomeka ibakali kusololelwa amuuya uusalala; nokuba boobo tabali cibeela caba 144,000. Johane Mubbapatizi ngumwi wambabo. (Mt. 11:11) Uumbi ngu Davida. (Mil. 2:34) Aaba alimwi abambi ibatabaliki bayoobusyigwa kutegwa bakapone muparadaiso anyika. Boonse buyo antoomwe abankamu mpati, bayooba acoolwe cakutondezya kuti balasyomeka kuli Jehova akubweendelezi bwakwe. Eeci nciindi cakusaanguna kuli Leza kubunganya mamiliyoni aabantu kuzwa kuzisi zyoonse kutegwa bamukombe antoomwe. Kufwumbwa naa tujisi bulangizi bwakuyoopona kujulu naa anyika, tweelede kugwasya bantu banji kusikila mpotugolela kutegwa babe cibeela cankamu mpati ‘cambelele zimbi.’ Ino-ino, Jehova uyooleta mapenzi mapati aakasinsimwa kutegwa akanyonyoone mfwulumende alimwi abukombi zyalo izyapa kuti bantu bapenge kapati. Bankamu mpati boonse balijisi coolwe citaliboteli. Bayoomubelekela Jehova anyika mane kukabe kutamani.—Ciy. 7:14. w19.09 31 ¶18-19
Bwabili, March 16
Kumazuba aamamanino kuyooboola basikasampusampu akusampaula kwabo.—2Pet. 3:3.
Mbobuyaabuswena kumamanino bweende bwa Saatani, tulakonzya kulangila kulwanwa azintu zikatazya kapati izikonzya kusunka kusyomeka kwesu kuli Leza alimwi aku Bwami bwakwe. Kulalangilwa kuti bantu bayoozumanana kutusampaula. Ikaambo kamwi kapati ncocili boobo nkakuti, tatugwasyilizyi cibeela cili coonse canyika ya Saatani. Tweelede kuyumya bube bwesu bwakusyomeka lino kutegwa tukazumanane kusyomeka lyamapenzi mapati. Lyamapenzi mapati, kuyooba kucinca kujatikizya bakwesu ibasololela anyika. Aciindi cimwi, bananike boonse ibacinooli anyika bayoobunganizyigwa kujulu kutegwa batole lubazu munkondo ya Amagedoni. (Mt. 24:31; Ciy. 2:26, 27) Eeci caamba kuti ba Kabunga Keendelezya tabanoocili aandiswe anyika. Nokuba boobo, bankamu mpati bayoozumanana kukamantana. Bakwesu beelela akati kambelele zimbi banoosololela. Aboobo tuyooyandika kutondezya kusyomeka kwesu kwiinda mukubagwasyilizya bakwesu aaba alimwi akutobela busolozi bwabo mbobayoopegwa a Leza. Kuti katuyanda kuyoofwutuka, tweelede kubutobela busolozi bwabo! w19.10 17 ¶13-14
Bwatatu, March 17
Kufwumbwa nkoya ambebo ndilaunka . . . Kufwumbwa nkoyoofwida ambebo nkweyoofwida.—Rut. 1:16, 17.
Naomi wakali mukaintu uusyomeka alimwi wakali kumuyanda Jehova. Pele naakafwidwa mulumi alimwi abana bakwe basankwa bobilo, wakali kuyanda kucinca zina lyakwe lyakuti Naomi akwiitwa kuti “Mara,” nkokwaamba kuti “Kulula.” (Rut. 1:3, 5, 20, bupanduluzi buyungizyidwe, 21) Rute, mukamwana wa Naomi, wakazumanana kubagwasyilizya banyinazyala mumasunko aabo. Rute tanaakali kubagwasya buyo kujana zintu nzyobakali kuyandika banyinazyala, pele alimwi wakali kubaumbulizya. Wakatondezya luyando alimwi alugwasyo kuli banyinazyala kwiinda mukwaamba majwi aazwa ansi aamoyo. Ciindi mukwesu naa mucizyi naafwidwa ngobakwetene limwi, uyandika lugwasyo. Banabukwetene balakonzya kukozyanisyigwa kuzisamu zyobilo zibambene izyali kukomenena antoomwe. Kwainda myaka minji, miyanda yazisamu eezyo ilanjilana. Ikuti naa miyanda yacisamu comwe yazyulwa mpoonya cafwa, cisamu cimbi acalo cilajatikizyigwa kapati. Mbubwenya buyo, ikuti naa umwi wafwidwa ngobakwetene limwi, ulakonzya kupenga kapati mumoyo kwaciindi cilamfwu. w19.06 23 ¶12-13
Bwane, March 18
Umwi aumwi ulasunkwa kwiinda mukoongelezyegwa akucegwa azisusi zyakwe mwini.—Jak. 1:14.
Tweelede kubikkila maano ikutali buyo kumusyobo wazyakulikondelezya nzyotukkomanina, pele alimwi abulamfwu bwaciindi ncotubelesya muzyakulikondelezya eezyo. Ikuti naa katutaciti oobo, tulakonzya kubelesya ciindi cinji mukulikondelezya lwesu tobeni ikwiinda ciindi ncotubelesya mukubelekela Jehova. Cakusaanguna mweelede kuzyiba bulamfwu bwaciindi cini ncomubelesya muzyakulikondelezya. Mbuti kuti mwalemba bulamfwu bwaciindi ncomubelesya muzyakulikondelezya munsondo yoonse? Amulembe aakkalenda bulamfwu bwaciindi ncomubelesya kweebelela TV, kulanga zintu aa Intaneti alimwi akuuma mavidiyo geemu afooni. Ikuti naa mwabona kuti mubelesya ciindi cinji kapati, amusole kubamba mulongo. Amulibikkile ciindi cinji cakusaanguna kucita zintu ziyandika kapati, mpoonya akubikka ambali ciindi cakulikondelezya. Kuzwa waawo, amumulombe Jehova kuti amugwasye kuutobela mulongo wanu. Kuti mwacita oobo, munoojisi ciindi alimwi anguzu zyakucita ciiyo canu ca Bbaibbele, kukomba mumukwasyi, kujanika kumiswaangano yambungano alimwi akubelekela Jehova mumulimo wakukambauka akuyiisya. Alimwi buya tamunoolipi mulandu kujatikizya ciindi cinji ncomwakali kubelesya mukulikondelezya. w19.10 30 ¶14, 16; 31 ¶17
Bwasanu, March 19
Moyo ulayanda kucita cibotu, pele tandijisi nguzu zyakucicita.—Rom. 7:18.
Cakuma 55 C.E., bana Korinto bakasala cintu ciyandika kapati. Nobakamvwa kuti bakwesu mu Jerusalemu alimwi amu Judaya bakali mubukkale bukatazya alimwi abucete, bakasala kusanga mali aakugwasya bakwesu aaba. (1Kor. 16:1; 2Kor. 8:6) Nokwakainda myezi misyoonto, mwaapostolo Paulo wakamvwa kuti bana Korinto kunyina nobakasanga mali kweelana ambobakasyomezyede. Akaambo kaceeci, cipego cabo kunyina nocakali kuyootolwa ku Jerusalemu muciindi ceelede kubikkilizya amali aakasangwa kuzwa kumbungano zimbi. (2Kor. 9:4, 5) Bana Korinto bakasala cintu cibotu, alimwi Paulo wakabalumbaizya akaambo kalusyomo lwabo luyumu alimwi akuyandisisya kutondezya bwaabi bwabo. Pele alimwi wakabakulwaizya kuumanizya mulimo ooyo ngobakatalika. (2Kor. 8:7, 10, 11) Ncotwiiya kulimbabo ncakuti, nobaba Banakristo basyomeka cilakonzya kubakatazya kuzuzikizya cintu cibotu ncobasala. Nkaambo nzi? Akaambo kakutalondoka, tulakonzya kwiile kunoosumpya kucita cintu ncotwakasala. Naa ambweni zintu zitalangilwi zilakonzya kupa kuti citukatazye kucita boobo.—Muk. 9:11; Rom. 7:18. w19.11 26-27 ¶3-5
Mujibelo, March 20
Amubweze ntobo mpati yalusyomo.—Ef. 6:16.
Mbubwenya mbuli ntobo mpati iikwabilila mubili, lusyomo lwanu lulamukwabilila kuzintu zibyaabi izili munyika eeyi, mbuli kutalilemeka mumakani aakoonana, kunkondo, alimwi akuzintu zyoonse iziteendelani azyeelelo zya Leza. Mbotuli Banakristo, tulwana nkondo yakumuuya alimwi basinkondoma balabikkilizya amyuuya mibi. (Ef. 6:10-12) Mbuti mbomukonzya kuba masimpe kuti mulilibambilide kulwana masunko? Cakusaanguna, mweelede kupaila kulomba lugwasyo lwa Leza. Mpoonya mweelede kubelesya Jwi lya Leza kutegwa limugwasye kulibona mbuli mbwamubona Leza. (Heb. 4:12) Ibbaibbele lyaamba kuti: “Kosyoma Jehova amoyo wako woonse, utasyomi maano aako omwini pe.” (Tus. 3:5, 6) Lino amuyeeye bukkale bumwi ibwakacitika caino-ino mubuumi bwanu alimwi akusala nkomwakacita mubukkale oobo. Mucikozyanyo, sena kuli nomwakajisi penzi lyamali? Sena mwakaciyeeya cisyomezyo ca Jehova icilembedwe kulugwalo lwa Bahebrayo 13:5 icakuti: “Ziyume zitete, tandikakusiyi pe alimwi tandikakulekelezyi pe.” Sena cisyomezyo eeci cakamupa kuba alusyomo lwakuti Jehova uyoomugwasya? Ikuti kacili boobo, nkokuti mulaibikkila maano ntobo yalusyomo lwanu. w19.11 14 ¶1, 4
Nsondo, March 21
Bana ndukono luzwa kuli Jehova.—Int. 127:3.
Mwana uyandika ciindi cinji alimwi anguzu kuzwa kubazyali boonse bobilo. Aboobo ikuti banabukwetene bazyala bana banji muciindi cisyoonto buyo, ciyoobakatazya kumubikkila maano mwana umwi aumwi kweelana ambwayandika. Banabukwetene bamwi ibakaba abana banji bakaamba kuti cakabakatazya kapati. Mukaintu ulakonzya kukatala kapati kumubili alimwi amumizeezo. Alimwi ulakonzya kulimvwa kukatala kapati cakuti takonzyi kuba anguzu zyakubala, kupaila akutola lubazu lyoonse mumulimo wamumuunda. Kuyungizya waawo, cilakonzya kumukatazya kubikkila maano lyamiswaangano ya Bunakristo alimwi takonzyi kugwasyigwa anjiyo. Aboobo, mulumi siluyando uyoocita nzyakonzya kutegwa amugwasye mukaintu wakwe ciindi bana nobayandika kubikkilwa maano, kumiswaangano alimwi akuŋanda. Mucikozyanyo, ulakonzya kumugwasyilizya mukaintu wakwe kubeleka milimo yaaŋanda. Uyoobeleka canguzu kutegwa abone kuti boonse balagwasyigwa abubambe bwa Kukomba Mumukwasyi ibucitwa lyoonse. Kunze lyaboobo, bamausyi Banakristo beelede kubeleka amikwasyi yabo mumulimo wamumuunda ciindi aciindi. w19.12 24 ¶8
Muhulo, March 22
Mwaka wa 50 uyoomubeda Mwaka Walwaanguluko.—Lev. 25:11.
Ino bana Israyeli bakali kugwasyigwa buti a Mwaka Walwaanguluko? Mucikozyanyo, amweezeezye kuti muna Israyeli ujisi zikwelete zinji aboobo wayeeya kuti asambale nyika yakwe kutegwa abbadele zikwelete eezyo. Ciindi ca Mwaka Walwaanguluko, nyika eeyo yakeelede kupilusyigwa alimwi kulinguwe. Aboobo muntu ooyo wakali “kupiluka kulukono lwakwe,” alimwi kumbele bana bakwe bakali kukonzya kwiikona nyika eeyo. Ambweni muntu wakali kukonzya kuba acikwelete cipati cakuti mane buya wakali kukonzya kulisambala mubuzike naa kusambala mwanaakwe kutegwa abbadele cikwelete eeco. Ciindi ca Mwaka Walwaanguluko, muzike wakali “kupiluka kumukwasyi wakwe.” (Lev. 25:10) Aboobo kunyina iwakali kuba muzike katajisi bulangizi bwakupiluka kumukwasyi wakwe! Kuyungizya waawo, Jehova wakaamba kuti: “Takweelede kujanika mucete akati kanu pe, nkaambo ncobeni Jehova uyoomulongezya munyika eeyo Jehova Leza wanu njayoomupa kuti ibe lukono lwanu.” (Dt. 15:4) Eeci ciliindene kapati acicitika mazuba aano! Kanji-kanji bantu bavwubide bayaabwiindila buya kuvwuba, mpoonya bacete bayaabucetaalila limwi buya. w19.12 8-9 ¶3-4
Bwabili, March 23
Kosongwaala mwanaangu, ukkomanisye moyo wangu.—Tus. 27:11.
Ciindi naakali kusunkwa, Jesu wakali kupaila “cakulila kapati akuzwa misozi.” (Heb. 5:7) Mipailo yakwe iyakali kuzwa ansi aamoyo yakatondezya kuti wakali kusyomeka kuli Jehova alimwi yakayumya makanze aakwe aakuzumanana kumvwida. Kuli Jehova, mipailo ya Jesu yakali mbuli tununkilizyo tujisi bweema bubotu. Buumi bwa Jesu boonse bwakamukkomanisya kapati Usyi alimwi bwakasumpula bweendelezi bwakwe. Tulakonzya kumwiiya Jesu kwiinda mukusoleka kusikila mpotugolela kumvwida Jehova alimwi akusyomeka kulinguwe. Ciindi notwasikilwa masunko, tweelede kuzumanana kupaila kulomba lugwasyo lwa Jehova kutegwa tumukkomanisye. Ikuti katucita zintu nzyatakkomanini Jehova, mipailo yesu takonzyi kwiitambula. Nokuba boobo, ikuti katucita zintu nzyakkomanina, tulakonzya kuba masimpe kuti mipailo yesu iizwa ansi aamoyo iyooba mbuli tununkilizyo tujisi bweema bubotu kuli Jehova. Kuyungizya waawo, tulakonzya kuba masimpe kuti kusyomeka alimwi akumvwida kwesu kulamukkomanisya Taateesu wakujulu. w19.11 21-22 ¶7-8
Kubala Bbaibbele kwa Ciibalusyo: (Zyakacitika masyikati: Nisani 9) Luka 19:29-44
Bwatatu, March 24
Ino mubwini, nguni muzike uusyomeka alimwi uucenjede?—Mt. 24:45.
Mu 1919, Jesu wakasala kakamu kasyoonto kabakwesu bananike ikuba “muzike uusyomeka alimwi uucenjede.” Muzike ooyu ulasololela mumulimo wakukambauka alimwi akupa basikutobela Kristo “cakulya aciindi ceelede.” Saatani alimwi abaabo ibali kulubazu lwakwe bali mukusola kulesya mulimo ngwacita muzike uusyomeka. Kuti muzike uusyomeka naatali kugwasyigwa a Jehova, naatali kucikonzya kuucita mulimo ooyu. Kwakali nkondo zyanyika yoonse zyobilo amapenzi aakubula mali munyika yoonse alimwi bantu ba Jehova bali kweendelezyegwa cakutalulama akupenzyegwa. Nokuba boobo, mubukkale boonse oobu, muzike uusyomeka alimwi uucenjede wazumanana kupa cakulya cakumuuya kuli basikutobela Kristo baanyika. Amuyeeye buyo kujatikizya mabbuku ngotujisi mazuba aano aatabbadelelwi, aajanika mumyaambo yiinda ku 900! Oobu mbumboni busalede butondezya kuti Jehova uli mukumugwasyilizya muzike. Mulimo wakukambauka awalo mbumboni bwazilongezyo zya Jehova. Masimpe makani mabotu ali mukukambaukwa “munyika yoonse.”—Mt. 24:14. w19.11 24 ¶15-16.
Kubala Bbaibbele kwa Ciibalusyo: (Zyakacitika masyikati: Nisani 10) Luka 19:45-48; Matayo 21:18, 19; 21:12, 13
Bwane, March 25
[Kristo] wakamvwugwa nkaambo wakali kuyoowa Leza.—Heb. 5:7.
Mwaka amwaka mu Buzuba Bwakumanya Milandu, mupaizi mupati wakali kusaanguna kuumpa tununkilizyo katanapa zipaizyo. Kwiinda mukucita boobo, wakali kuba masimpe kuti ulakkomaninwa a Leza. Ciindi naakali anyika, katanapa buumi bwakwe kacili cipaizyo, Jesu wakeelede kusaanguna kucita cintu cimwi iciyandika kapati kwiinda kupa lufwutuko kubantu. Ino ncintu nzi eeco? Wakeelede kusaanguna kusyomeka alimwi akumvwida Jehova mubuumi bwakwe kutegwa Jehova acitambule cipaizyo cakwe. Kwiinda mukucita boobo, Jesu wakatondezya kuti kucita zintu munzila njayanda Jehova ncecintu ciyandika kapati. Kuyungizya waawo, Jesu wakabusumpula bweendelezi, nkokuti wakatondezya kweelela kwabweendelezi bwa Bausyi. Mubuumi bwakwe boonse bwaanyika, Jesu wakamumvwida Jehova cakusyomeka. Nokuba kuti Jesu wakasikilwa masunko abuyumuyumu bwiindene-indene, wakalikanzide kutondezya kuti bweendelezi bwa Bausyi mbobwiinda kubota.—Flp. 2:8. w19.11 21 ¶6-7
Kubala Bbaibbele kwa Ciibalusyo: (Zyakacitika masyikati: Nisani 11) Luka 20:1-47
Bwasanu, March 26
Nywebo ndinywe mwakakatila kulindime mumapenzi aangu.—Lk. 22:28.
Ciindi coonse Jesu ncaakali kukambauka, baapostolo basyomeka bakali balongwe bakwe beni-beni. (Tus. 18:24) Jesu wakali kubayanda kapati balongwe bali boobu. Ciindi naakali kubeleka mulimo wakwe wakukambauka, kunyina mwanookwabo iwakamusyoma. (Joh. 7:3-5) Alimwi buya aciindi cimwi, banamukwasyi bakayeeya kuti wasondoka. (Mk. 3:21) Mukwiimpana, Jesu wakali kukonzya kwaamba majwi aali mulugwalo lwabuzuba bwasunu kubaapostolo bakwe basyomeka busiku katanafwa. Zimwi ziindi baapostolo bakali kumutyompya Jesu, pele kunyina naakali kubikkila maano kukulubizya kwabo, muciindi caboobo wakali kubona kuti balijisi lusyomo mulinguwe. (Mt. 26:40; Mk. 10:13, 14; Joh. 6:66-69) Mubusiku bwamamanino kali antoomwe ambabo katanajaigwa, Jesu wakaamba majwi aaya kubaalumi aaba basyomeka kuti: “Ndimwaamba kuti muli beenzuma, nkaambo ndamuzyibya zintu zyoonse nzindakamvwa kuli Taata.” (Joh. 15:15) Cakutadooneka, balongwe ba Jesu bakali kumuyumya-yumya kapati. w19.04 11 ¶11-12
Kubala Bbaibbele kwa Ciibalusyo: (Zyakacitika masyikati: Nisani 12) Luka 22:1-6; Marko 14:1, 2, 10, 11
Buzuba bwa Ciibalusyo
Lyabbila Zuba
Mujibelo, March 27
Muuya ooyo ulazuminana amuuya wesu kuti tuli bana ba Leza.—Rom. 8:16.
Ino mbuti muntu mbwakonzya kuzyiba kuti ulitambidwe kuunka kujulu? Bwiinguzi bulalibonya caantangalala mumajwi amwaapostolo Paulo ngaakalembela baabo ibakali mu Roma aabo “ibakaitwa kuba basalali.” Kuyungizya kumajwi aamulugwalo lwabuzuba bwasunu, wakabaambila kuti: “Tiimwakatambula muuya wabuzike uumupa kuyoowa alimwi pe, pele mwakatambula muuya uumupa kuba bana ba Leza, muuya ooyo uutupa koompolola kuti: ‘Abba, Taata!’” (Rom. 1:7; 8:15) Aboobo kwiinda mumuuya wakwe uusalala, Leza ulacisalazya kubananike kuti bakaitwa kujulu. (1Tes. 2:12) Jehova ulacisalazya kabotu-kabotu mumizeezo alimwi amumyoyo yabaabo ibakatambwa kuunka kujulu. (1Joh. 2:20, 27) Banakristo bananike tabayandiki kwaambilwa buya amuntu uuli woonse kuti mbananike. w20.01 22 ¶7-8
Kubala Bbaibbele kwa Ciibalusyo: (Zyakacitika masyikati: Nisani 13) Luka 22:7-13; Marko 14:12-16 (Zyakacitika nolyakabbila zuba: Nisani 14) Luka 22:14-65
Nsondo, March 28
Kunyina uujisi luyando lwiinda loolu, lwakuti muntu umwi atuulile beenzinyina buumi bwakwe.—Joh. 15:13.
“Mulawo wa Kristo” uyeeme aantalisyo iinda kubota, nkokuti luyando. (Gal. 6:2) Jesu wakali kukulwaizyigwa aluyando muzintu zyoonse nzyaakacita. Lweetelelo naa luzyalo, ncitondezyo caluyando. Akaambo kalweetelelo luli boobu, Jesu wakayiisya nkamu mpati yabantu, wakaponya baciswa, wakasanina bakafwide nzala alimwi wakabusya bafwide. (Mt. 14:14; 15:32-38; Mk. 6:34; Lk. 7:11-15) Cakulyaaba Jesu wakali kubikka nzyobayandika bamwi mubusena bwakusaanguna. Kwiinda zyoonse, wakatondezya luyando lupati kwiinda mukutuula buumi bwakwe akaambo kabamwi. Tulakonzya kumwiiya Jesu kwiinda mukubikka nzyobayandika bamwi mubusena bwakusaanguna. Alimwi tulakonzya kumwiiya kwiinda mukutondezya luzyalo kubantu ibali mucilawo cesu. Ciindi luzyalo luli boobu nolutupa kukambauka alimwi akuyiisya makani mabotu, tutobela mulawo wa Kristo. w19.05 4 ¶8-10.
Kubala Bbaibbele kwa Ciibalusyo: (Zyakacitika masyikati: Nisani 14) Luka 22:66-71
Muhulo, March 29
[Jehova] wakandituma kuti ndaambilizye kwaangununwa kubaange . . . , ikwaangununa badyaaminidwe.—Lk. 4:18.
Jesu wakajalula nzila yalwaanguluko kunjiisyo zidyaaminina nzyobakali kuyiisya basololi babukombi. Ba Juda banji kuciindi eeco bakali mubuzike kutunsiyansiya alimwi akunjiisyo zyakubeja. (Mt. 5:31-37; 15:1-11) Aabo ibakali kulibona kuti bakali kupa busolozi bwakumuuya mubwini bakali boofwu. Kwiinda mukumukaka Mesiya alimwi amumuni wakumuuya ngwaakali kupa, bakazumanana kuba mumudima alimwi akuba basizibi. (Joh. 9:1, 14-16, 35-41) Kwiinda munjiisyo zyakwe zyakasimpe alimwi acikozyanyo cakwe cibotu, Jesu wakaambilizya lwaanguluko lwakumuuya kubantu babombe myoyo. (Mk. 1:22; 2:23–3:5) Alimwi, Jesu wakapa kuti cikonzyeke kubantu kwaangununwa kubuzike bwacibi ncobakakona. Kwiinda mucipaizyo ca Jesu, Leza wakali kukonzya kubalekelela zibi aabo ibatondezya lusyomo mucinunuzyo alimwi akutondezya lusyomo lwabo muzintu nzyobacita.—Heb. 10:12-18. w19.12 10 ¶8; 11 ¶10-11
Kubala Bbaibbele kwa Ciibalusyo: (Zyakacitika masyikati: Nisani 15) Matayo 27:62-66
Bwabili, March 30
Nomwakasyoma, mwakabikkwa ciganto camuuya uusalala wakasyomezyegwa. Muuya uusalala ooyu ncisinizyo cakuti tuyoopegwa lukono lwesu kumbele.—Ef. 1:13, 14; bupanduluzi buyungizyidwe.
Jehova ubelesya muuya wakwe uusalala kutegwa acisalazye kuli boonse Banakristo bananike aaba kuti wakabasala. Munzila eeyi, muuya uusalala ‘ncisinizyo naa [ncisyomezyo]’ icipegwa kulimbabo kutegwa babe masimpe kuti kumbele bayoopona kujulu mane kukabe kutamani ikutali anyika. (2Kor. 1:21, 22) Ikuti naa Munakristo ulinanikidwe, sena caamba kuti ziyume zitete uyakuunka kujulu? Peepe. Tadooneki kuti wakasalwa kuunka kujulu. Nokuba boobo, weelede kuyeeya kucenjezya ooku kwakuti: “Bakwesu, amusungwaale kapati ikutegwa mubusinizye bwiite alimwi akusalwa kwanu, nkaambo ikuti naa mwazumanana kuzicita zintu eezyi, kunyina nomuyakwaalilwa pe.” (2Pet. 1:10) Aboobo nokuba kuti Munakristo munanike wakaitwa kuunka kujulu, uyoobutambula bulumbu bwakwe lilikke buyo kuti wazumanana kusyomeka.—Flp. 3:12-14; Heb. 3:1; Ciy. 2:10. w20.01 21-22 ¶5-6
Kubala Bbaibbele kwa Ciibalusyo: (Zyakacitika masyikati: Nisani 16) Luka 24:1-12
Bwatatu, March 31
Majwi aambwa cakutayeeya alayasa mbuli panga, pele mulaka wabasongo ulaponya.—Tus. 12:18.
Kaambo kamwi ikakapa kuti basikuumbulizya botatwe aaba batamweeteleli Jobu nkakuti tiibakali kumvwisya cini cakali kucitika kulinguwe. Aboobo, bakamuyeeyela zintu zitali kabotu alimwi akumubeteka calunya. Mbuti mbotukonzya kweeleba kucita mbobakacita beenzinyina ba Jobu? Tweelede kuyeeya kuti alikke Jehova nguuzyi makani aamasimpe oonse kujatikizya bukkale bwamuntu. Tweelede kuziswiilila cakubikkila maano nzyaamba muntu ooyo uujisi penzi. Kunze lyakuswiilila buyo nzyaamba, atusole kulibikka mubukkale bwakwe. Kuti twacita oobo, tuyoocikonzya kutondezya lweetelelo lwini-lwini kumukwesu naa mucizyi. Lweetelelo luyootugwasya kutamwaya makani aakubeja kujatikizya mapenzi ngobajisi bamwi. Muntu uuvwiya tayaki mbungano, pele ulaimwaya. (Tus. 20:19; Rom. 14:19) Majwi aakwe alakonzya kumucisa muntu uuli kale mumapenzi. (Ef. 4:31, 32) Eelo kaka inga cainda kubota ikuti twabikkila maano kubube bubotu bwamuntu ooyo alimwi akuyeeya mbotukonzya kumugwasya kulwana masunko! w19.06 21-22 ¶8-9