Kasimpe Kajatikizya Amagedoni
“Njemyuuya yabadaimona, . . . alimwi ileendeenda kuya kubami boonse banyika, . . . bakaba bungika antoomwe mubusena butegwa muci-Hebrayo Harmagedoni.”—CIYUBUNUZYO 16:14, 16, The Bible in Tonga 1963
AMAGEDONI, zimwi ziindi iyaambwa kuti “Harmagedoni,” ndizyina lyabusena. Nokuba boobo, kulibonya kuti busena oobu kunyina nibwakaliko anyika pe.
Pele ino mubwini bbala lyakuti Amagedoni lyaamba nzi? Nkaambo nzi ibbala lyakuti “Amagedoni” kanji-kanji ncolibelesyegwa kwaamba cintu cicitika mbuli nkondo?
Bakabungana Kubusena Bwiitwa Kuti Amagedoni
Ibbala lyaci Hebrayo lyakuti Har–Magedoni lyaamba “Cilundu ca Megido.” Nokuba kuti taakwe cilundu cini cakaliko, ibusena bwiitwa kuti Megido nkobuli. Bujanika mpozyaandaanina nzila kunyika lwaambo lwabusena bana Israyeli bansiku nkobakali kukkala. Nkondo zinji zyakali kulwanwa afwaafwi akubusena oobu. Aboobo, ibbala lyakuti Megido lyakali kubelesyegwa kwaamba nkondo.a
Nokuba boobo, mubwini kaambo kapati kajatikizya Megido takajatikizyi nkondo zyakali kulwanwa pe, pele ikaambo ncozyakali kulwanwa. Megido cakali cibeela cabusena bwa Nyika Yakasyomedwe yalo Jehova njaakapa bana Israyeli. (Kulonga 33:1; Joshua 12:7, 21) Wakakonka kubantu aabo kuti wakali kuyoobakwabilila kulibasinkondonyina alimwi wakacita oobo. (Deuteronomo 6:18, 19) Mucikozyanyo, kwakali ku Megido Jehova nkwaakabakwabilila bana Israyeli camaleele kuzwa kuli basikalumamba bamwami waci Kanana Jabini alimwi amupati wabasikalumamba bakwe Sisera.—Babetesi 4:14-16
Aboobo, ibbala lyakuti “Harmagedoni,” naa “Amagedoni,” kuli ncoliiminina. Lijatikizya mbunga zyabasikalumamba zilaanguzu zyobilo iziyakulwana.
Businsimi buli mubbuku lya Ciyubunuzyo bwaamba kuti cilasika ciindi ino-ino Saatani alimwi amadaimona aakwe nobayooyunga mfwulumende zyabantu kubunganya basikalumamba bazyo, aboobo, kwiinda mukucita boobo ziyookazya bantu ba Leza amulimo wabo. Kulwanwa ooku kuyoopa kuti mamiliyoni aabantu bakajaigwe ciindi Leza nayoozunda basinkondonyina.—Ciyubunuzyo 19:11-18.
Nkaambo nzi Leza, walo waambwa mu Bbaibbele kuti ngu ‘siluzyalo, sibuuya, alimwi uutafwambi kukalala,’ ncayoojaila bantu banji boobu? (Nehemiya 9:17) Kutegwa tumvwisye kaambo Leza ncayoocitila boobu, tweelede kwiingula mibuzyo yotatwe: (1) Ino mbaani bayootalisya nkondo? (2) Ino Leza uyoojatikizyigwa buti ankondo eeyi? (3) Ino nkondo eeyi iyooleta bubotu nzi anyika alimwi akubantu?
1. INO MBAANI BAYOOTALISYA NKONDO?
Leza takatondenzyi lunya kwiinda mukulwana nkondo ya Amagedoni. Muciindi caboobo, Leza uyoobakwabilila bantu bali kabotu kuli basinkondonyina. Basilunya ibali munkondo eeyi “[m]bami bamunyika yoonse,” beendelezi banyika. Nkaambo nzi ncobayakulwana? Nkaambo mbuli muntu weendelezya zidooli, Saatani uyoopa kuti mfwulumende ambunga zyabasikalumamba zilwane baabo bakomba Jehova Leza.—Ciyubunuzyo 16:13, 14; 19:17, 18.
Mbwaanga bantu balalulemeka lwaanguluko lwakukanana alimwi alwaanguluko lwabukombi, muzeezo wakuti mfwulumende inga zyacesya naa kunyonyweeda limwi mbunga zyabukombi inga walibonya kuti ncintu citakonzyi kucitika. Nokuba boobo, kulwanwa kuli boobu kwakacitika mumwaanda wamyaka wa 20 alimwi kulacitika amazuba aano.b Pesi kuli kwiindana kuliko kobilo kupati akati kakulwana kwamusyule alimwi akooko ikujatikizya nkondo ya Amagedoni. Cakusaanguna, nkondo eeyi iyoolwanwa nyika yoonse. Cabili, Jehova Leza uyoobweza ntaamu mpati kwiinda mbwaakali kucita kaindi. (Jeremiya 25:32, 33) Ibbaibbele lipandulula kulwana ooku kuti ‘ninkondo yabuzuba bupati bwa Leza Singuzuzyoonse.’
2. INO LEZA UYOOJATIKIZYIGWA BUTI ANKONDO EEYI?
Jehova waambila baabo bamukomba kuti kabali basiluumuno alimwi akuti kabayanda basinkondonyina. (Mika 4:1-3; Matayo 5:43, 44; 26:52) Aboobo, tabakabelesyi zilwanyo kutegwa bakalikwabilile ciindi baakulwanwa. Ikuti Leza atakabwezi ntaamu yakufwutula bantu bakwe, bayakumana kujaigwa. Aboobo zyina lya Jehova Leza naa mpuwo yakwe inga yabija. Ikuti basinkondonyina baba bantu ba Leza bakacikonzye kunyonyoona bantu bakwe, ciyakulibonya kuti Jehova tajisi luyando, taluleme, alimwi tajisi nguzu. Pele eeci tacikonzyi kucitika.—Intembauzyo 37:28, 29.
Leza tayandi kunyonyoona muntu uuli woonse, aboobo ulabacenjezya bantu kujatikizya ncatiikacite. (2 Petulo 3:9) Kwiinda muzibalo zilembedwe mu Bbaibbele, ulabayeezya bantu boonse kuti kaindi wakabajolela cibi bantu bakali kulwana bantu bakwe. (2 Bami 19:35) Ibbaibbele alimwi lilacenjezya kuti kumbele ciindi Saatani abantu mbabelesya baakulwana bantu ba Leza, Jehova alimwi uyakubweza ntaamu yakulwana baabo balwana bantu bakwe. Mubwini, Jwi lya Leza lyakasinsima kuti Jehova uyoobanyonyoona basizibi. (Tusimpi 2:21, 22; 2 Batesalonika 1:6-9) Aciindi eeco, basikulwana tabakadooneki kuti balwana aa Leza Singuzuzyoonse.—Ezekiele 38:21-23.
3. INO NKONDO EEYI IYOOLETA BUBOTU NZI?
Inkondo ya Amagedoni iyoopa kuti mamiliyoni aabantu bakafwutuke. Masimpe ngakuti, njiiyoosaanguna kacitanatalika ciindi caluumuno anyika.—Ciyubunuzyo 21:3, 4.
Ibbuku lya Ciyubunuzyo lyaamba kujatikizya “nkamu mpati” yabantu batakonzyi kubalwa ibayoofwutuka nkondo eeyi. (Ciyubunuzyo 7:9, 14) Kwiinda mukusololelwa a Leza, bantu aaba bayoogwasya kubambulula nyika kutegwa ikabe Paradaiso kweelana amakanze aa Jehova aakusaanguna.
Sena tulizyi kulwanwa ooku nokuyoobasikila bantu ba Leza?
[Bupanduluzi buyungizidwe]
a Kubelesya zyina lyabusena bumwi kwaamba nkondo tacili ceenzu pe. Mucikozyanyo, Hiroshima, idolopo lyamucisi ca Japan ilyakanyonyoonwa abbomba lyanyukkiliya mazuba aano liiminina nkondo yanyukkiliya.
b Holocaust, ninkondo yacijaye-jaye, eeyi nkondo ncikozyanyo camfwulumende imwi yakali kuyanda kunyonyoona bukombi amisyobo yabantu. Ciindi mfwulumende ya Soviet Union niyakali kulela, mbunga zyabukombi izyakali mu U.S.S.R. azyalo zyakadyaamininwa kapati. Amubone cibalo cakuti “A Peaceable People Defend Their Good Name,” cili mu Ngazi Yamulindizi yamu Cingisi yamu May 1, 2011, yakamwaigwa a Bakamboni ba Jehova.
[Cifwanikiso icili apeeji 6]
Jehova Leza wakabakwabilila bantu bakwe kaindi
[Cifwanikiso icili apeeji 7]
Jehova uyoobakwabilila bantu bakwe alimwi ciindi cankondo ya Amagedoni