Malifalensi Aamu Kabbuku Kamuswaangano Wabuumi Amulimo Wesu
© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
JULY 7-13
MBONO IZILI MU JWI LYA LEZA TUSIMPI 21
Njiisyo Zikonzya Kumugwasya Kutegwa Muzwidilile Mucikwati
Mbotukonzya Kweebana Munzila Iipa Kuti Jehova Alemekwe
Ino kweebana kweelede kutola ciindi cilamfwu buti? Kufwambaana kupanga cakusala kanji-kanji kuletela mapenzi. (Tus. 21:5) Aboobo mweelede kweebana kwaciindi cili mbocibede kutegwa muzyibane kabotu. Nokuba boobo, tamweelede kweebana kwaciindi cilamfwu kakunyina akaambo kaya koomoonga. Bbaibbele lyaamba kuti: “Bulangizi busumpizyigwa bulacisizya moyo.” (Tus. 13:12) Kuyungizya waawo, kuti ciindi cakujanika antoomwe calampa, cilakonzya kukatazya kutantamuka sunko lyakuyanda koonana. (1Kor. 7:9) Aboobo muciindi cakubikkila maano kubulamfwu bwaciindi ncomweebana, mulakonzya kulibuzya kuti, ‘Ino ncinzi cimbi ncondiyandika kuzyiba kujatikizya muntu ooyu kanditanapanga cakusala?’
Mbomukonzya Kukkala Kabotu Mucikwati
Amulibombye. “Mutaciti cintu niciba comwe cabbivwe nanka cakulisumpula, pele umwi aumwi akati kanu alibombye mumoyo, akuyeeya kuti mweenzuma mubotu kwiinda ndime.” (Ba-Filipi 2:3) Mazwanga manji alatalika akaambo kakuti banabukwetene akaambo kakulisumpula bapa mulandu ngobakwetene limwi muciindi cakulibombya akubona mbobakonzya kulimana penzi. Kulibombya naa kulicesya kulakonzya kumugwasya kuti mutani kuyeeyi kuti ndinywe muluzi lyoonse nomuzwangana.
“Sekelela Amwanakazi Wabulombe Bwako”
13 Ino mbuti kuti lukwatano lwaba amapenzi akaambo kambobacitilana zintu banabukwetene? Ikujana cinga cagwasya kuyandika kusolekesya. Mucikozyanyo, ambweni ŋambawido imwi mbyaabi yakatalika mulukwatano alimwi lino yazibilwa buya. (Tusimpi 12:18) Mbubwenya mbokwabandikwa mucibalo cainda, eeco cilakonzya kuleta mapenzi mapati. Ikasimpi kamu Bbaibbele kamwi kaamba kuti: “Ncibotu kukala munyika yacimpayuma kwiinda kuba amwanakazi silubweko.” (Tusimpi 21:19) Ikuti kamuli mukaintu mulukwatano luli boobo, amulibuzye kuti, ‘Sena kulilemeka kwangu kupa kuti mulumi wangu cimuyumine kwiizya andime?’ Ibbaibbele lyaambila balumi kuti: “Amuyandisye banakazi banu, mutanoobagutaiki.” (Ba-Kolose 3:19) Ikuti kamuli mulumi, amulibuzye kuti, ‘Sena kutamubikkila maanu mukaintu wangu kupa kuti atalike kusola kujana luumbulizyo kumbi?’ Ee, bwaamu boonse mbubi. Nokuba boobo, ikaambo kakuti ipenzi lili boobo lilakonzya kucitika nkaambo kabotu ncomweelede kubandika mapenzi cakwaanguluka.
Mbono Zyakumuuya
Amuzumanane Kukkazika Moyo
9 Kukkazika moyo kulakonzya kutugwasya kusala camaano. Muciindi cakufwambaana kusala kakunyina kusaanguna kuyeeya, tuyoojana ciindi cakuvwuntauzya alimwi akwaalanga-langa makani ngotuyanda kusala. (Amubale Tusimpi 21:5.) Mucikozyanyo, ciindi notuyandaula mulimo, tulakonzya koongelezyegwa kuzumina mulimo uuli woonse wafwambaana kujanika, nokuba kuti taunootupi ciindi cakuswaangana akukambauka. Pele, kuti katukkazika moyo, tuyoojana ciindi cakulanga-langa twaambo tujatikizyidwe mbuli busena, mawoola aabelekwa, mulimo mboukonzya kujatikizya mukwasyi wesu alimwi acilongwe cesu a Jehova. Kwiinda mukukkazika moyo, tulakonzya kuyeeleba ntenda yakwaalilwa kusala camaano.
AMUSUNGWAALE MUMULIMO WAMUMUUNDA
Mbuti Bakamboni ba Jehova Mbobakubona Kulekana?
Tutobela ncolyaamba Bbaibbele kujatikizya cikwati akulekana. Leza wakatalisya cikwati kuti cibe caanzyo citamani akati kamwaalumi amukaintu. Kaambo kalikke kamu Magwalo ikazumizya kulekana mbwaamu.—Matayo 19:5, 6, 9.
Sena Bakamboni balapa lugwasyo kuli banabukwetene bajisi mapenzi aamucikwati?
Inzya, munzila zinji:
● Zyakumwaya. Muzyakumwaya zyesu lyoonse mulajanika makani aakonzya kuyumya zikwati, noziba zyeezyo zilibonya mbuli kuti inga tiizyabambwa. Mucikozyanyo, amubone cibalo cakuti “Kucibikkila Maano Cikwati,” alimwi acakuti “Kulekelelana” mu Sinsimuka!, No. 2 2018.
● Miswaangano. Tulabandika lulayo lugwasya lwamu Bbaibbele lujatikizya cikwati kumiswaangano yambungano, yabbazu alimwi ayacooko.
● Baalu. Baalu bambungano balapa lugwasyo kubanabukwetene, kwiinda mukubabalila magwalo mbuli lwa Baefeso 5:22-25.
Sena baalu bambungano baleelede kuzumizya Kamboni kulekana angobakwetene limwi?
Peepe. Nociba ciindi baalu nobalombwa kugwasya banabukwetene bajisi mapenzi aamucikwati, tabajisi nguzu zyakubaambila ncobeelede kucita. (Bagalatiya 6:5) Nokuba boobo, ikuti naa muntu wasala kulekana ikutali akaambo kamu Magwalo, taangulukide kukwatana amuntu uumbi.—Matayo 19:9.
Ino Bakamboni bakubona buti kwaandaana?
Bbaibbele likulwaizya banabukwetene kukkala antoomwe nociba ciindi bukkale nobutali kabotu. (1 Bakorinto 7:10-16) Mapenzi manji alakonzya kubambwa kwiinda mukupaila kuzwa ansi aamoyo, kubelesya njiisyo zyamu Bbaibbele, alimwi akutondezya luyando.—1 Bakorinto 13:4-8; Bagalatiya 5:22.
Nokuba boobo, mubukkale bukatazya mbuli boobu butobela, Banakristo bamwi basala kwaandaana angobakwetene limwi:
● Kukaka kulanganya mukwasyi acaali.—1 Timoteyo 5:8.
● Kutundululwa kumubili.—Intembauzyo 11:5.
● Kuti buumi bwakumuuya kabuli muntenda. Mucikozyanyo, akati kabanabukwetene, umwi wabo ulakonzya kutalika kusinikizya mweenzinyina kutyola milawo ya Leza munzila imwi, mpoonya sikupenzyegwa ulakonzya kuyeeya kuti kwaandaana nenzila ilikke mbwakonzya “kumvwida Leza mbwali mweendelezi kutali bantu.”—Milimo 5:29.
JULY 14-20
MBONO IZILI MU JWI LYA LEZA TUSIMPI 22
Njiisyo Zikonzya Kumugwasya Kutegwa Mubakomezye Kabotu Bana
Sena Bana Banu Bayoomubelekela Leza Baakukomena?
7 Ikuti naa muli banabukwetene ibayanda kuba abana, amulibuzye kuti: ‘Sena tuli bantu balicesya ibamuyanda Jehova alimwi a Jwi lyakwe? Sena Jehova inga watusala kulanganya mwana muvwanda?’ (Int. 127:3, 4) Ikuti naa muli bazyali, amulibuzye kuti: ‘Sena ndilabayiisya bana bangu mbociyandika kubeleka canguzu?’ (Muk. 3:12, 13) ‘Sena ndilacita kufwumbwa ncondikonzya kutegwa ndikwabilile bana bangu kuzintu zibyaabi izikonzya kubacitikila munyika ya Saatani?’ (Tus. 22:3) Mubwini, tamukonzyi kubakwabilila bana banu kumapenzi oonse ngobakonzya kujana. Eeci tacikonzyeki. Pele mulakonzya kubagwasya kulibambila mapenzi aamubuumi kwiinda mukuzumanana kubayiisya munzila yaluyando kujatikizya mbobakonzya kusyoma lulayo lwamu Bbaibbele. (Amubale Tusimpi 2:1-6.) Mucikozyanyo, ikuti naa munamukwasyi wasala kuleka kubelekela Jehova, amubagwasye bana banu kwiiya kuzwa mu Jwi lya Leza kaambo ncociyandika kapati kuzumanana kusyomeka kuli Jehova. (Int. 31:23) Ikuti mwafwidwa muyandwa wanu, amubatondezye bana banu mbobakonzya kubelesya Jwi lya Leza kulwana penzi lyabuumba alimwi akujana luumbulizyo.—2Kor. 1:3, 4; 2Tim. 3:16.
Nobazyali—Amubayiisye Bana Banu Kuyanda Jehova
17 Amutalike kubayiisya bana banu kabacili baniini. Cilayandika kapati kuti bazyali batalika kubayiisya bana babo kabacili baniini. (Tus. 22:6) Amubone cikozyanyo ca Timoteyo, walo iwakatalika kweenda a Paulo ciindi naakakomena. Banyina Timoteyo ba Yunisi, alimwi abakaapanyina ba Loisi, bakamuyiisya “kuzwa kubuvwanda.”—2Tim. 1:5; 3:15.
18 Ba Jean-Claude aba Peace banabukwetene bambi ibakkala ku Côte d’Ivoire, bakacikonzya kuyiisya bana babo boonse ibali cisambomwe kumuyanda alimwi akumubelekela Jehova. Ino ncinzi icakabagwasya kuzwidilila? Bakatobela cikozyanyo caba Yunisi aba Loisi. Bakaamba kuti, “Twakabayiisya Jwi lya Leza bana besu kuzwa kubuvwanda, twakatalika nokwakainda ciindi cisyoonto buyo kuzwa nobakazyalwa.”—Dt. 6:6, 7.
19 Ino caamba nzi ‘kuyiisya’ bana banu Jwi lya Jehova? Kweelana abupanduluzi buyungizyidwe kulugwalo lwa Deuteronomo 6:7, ibbala lyakuti “kwaayiisya” lilakonzya kusandululwa kuti “kwaainduluka-induluka naa kwaakankaizya.” Kutegwa bacite oobo, bazyali beelede kujana ciindi cinji cakuba abana babo. Zimwi ziindi bazyali balakonzya kutyompwa akaambo kakuti beelede kwaainduluka-induluka malailile kubana babo. Nokuba boobo, bazyali beelede kucibona kuti eeci ncoolwe cakugwasya bana babo kulimvwisya Jwi lya Leza alimwi akupona kweelana anzyobaiya mulindilyo.
Amumuyiisye Mwanaanu Kubelekela Jehova
Akaambo kakuti mulabayanda bana banu, mulizyi kuti mweelede kubalaya. Zimwi ziindi cilagwasya kubapandulwida buyo cimwi cintu ncociluzi naa ncocitaluzi. Pele ino kuti bazumanana kutatobela malailile? (Tusimpi 22:15) Amwiiye kuli Jesu. Cakukkazika moyo amuzumanane kubalaya kwiinda mukubasololela, kubayiisya, alimwi akubalulamika. Amusale ciindi abusena buli kabotu kuti mubape lulayo, alimwi amucite oobo calubomba. Mucizyi waku South Africa wazina lya Elaine ulayeeya bazyali bakwe mbobakali kumulaya. Lyoonse bakali kupandulula ncobakali kuyanda kuti acite. Ikuti naa bamwaambila kuti balamupa cisubulo akaambo kakutatobela malailile, masimpe bakali kucita oobo. Pele wakaamba kuti: “Kunyina nobakali kundipa lulayo cabukali naa kakunyina kundipandulwida ncobakali kundipeda cisubulo.” Akaambo kaceeci, wakalizyi lyoonse kuti bazyali bakwe bakali kumuyanda.
Mbono Zyakumuuya
Amujane Lukkomano Mumikuli Njomujisi
11 Mbubwenya buyo, tulakonzya kuba alukkomano lunji kwiinda mukulitakata kucita mulimo uuli woonse ngotupegwa mumulimo wa Jehova. Aboobo ‘amubelesye ciindi canu coonse’ mumulimo wakukambauka alimwi akubeleka canguzu mumbungano. (Mil. 18:5; Heb. 10:24, 25) Amulibambile kabotu miswaangano kutegwa kamupa bwiinguzi bukulwaizya kujatikizya makani aayiigwa. Amucilanganye cakubikkila maano kapati cibeela cili coonse ncomupegwa lyamuswaangano wamukati kansondo. Ikuti naa mwalombwa kugwasyilizya kubeleka mulimo umwi mumbungano, mweelede kubamba ciindi akusyomeka. Tamweelede kuubya-ubya mukuli uuli woonse ngomwakapegwa akuubona mbuli kuti tamuyandiki kuubeleka cakulomya. Amusolekesye kuyaambele akuba muntu uucibwene mumulimo wanu. (Tus. 22:29) Ikuti mwazumanana kumubelekela Jehova canguzu, acalo cilongwe canu anguwe ciyoozumanana kuyuma alimwi muyookkomana kapati. (Gal. 6:4) Alimwi ciyakumuubila kukkomana antoomwe abamwi ciindi nobapegwa mukuli ooyo ngomwali kulombozya.—Rom. 12:15; Gal. 5:26.
AMUSUNGWAALE MUMULIMO WAMUMUUNDA
Ino Ncinzi Ncondikonzya Kucita Kuti Ndatyola Mulawo Wabazyali?
Bunji bwamikwasyi ilijisi milawo, ambweni mbuli milawo iijatikizya ciindi ncobeelede kusika aŋanda bana, ciindi ncobeelede kutola kubelesya mafooni, makkompyuta, amatabbuleti, alimwi ambobeelede kubeendelezya bamwi.
Ino mbuti kuti mwatyola mulawo wabazyali? Tamukonzyi kucinca cakacitika, pele kuli ncomukonzya kucita kutegwa zintu zitaindili kubija. Cibalo eeci cilamugwasya kuzyiba ncomukonzya kucita.
Ncomuteelede kucita
Nzila mbotu
Nzyobaamba beenzinyoko
Ncomuteelede kucita
● Ikuti bazyali tiibazyiba kuti mwatyola mulawo, mulakonzya kusunkwa kusisa ncomwacita.
● Ikuti tiibazyiba kuti mwatyola mulawo, mulakonzya kusunkwa kupa twaambo twakulitamizya naa kupa bamwi mulandu.
Tamweelede kusala kucita zyeezyi zyaambwa atala aawa. Nkaambo nzi? Akaambo kakuti kusisa cacitika naa kupa twaambo twakulitamizya nkutasima. Citondezya buyo bazyali banu kuti tamunakomena.
“Kubeja taili nzila mbotu pe. Mukuya kwaciindi, kasimpe kayooyubunuka, alimwi cisubulo cinooli cipati kwiinda ceeco ncomwakali kunoopegwa kuti nomwakaamba masimpe kumatalikilo.”—Diana.
Nzila mbotu
● Amuzumine ncomwacita. Bbaibbele lyaamba kuti: “Ooyo uusisa zinyonyoono zyakwe takoozwidilila pe.” (Tusimpi 28:13) Bazyali banu balizyi kuti tamulondokede. Nokuba boobo bayanda kuti kamusyomeka.
“Bazyali banu banoomulekelela kuti kamwaamba masimpe, alimwi bayoomusyoma kapati.”—Olivia.
● Amulilekelele. Bbaibbele lyaamba kuti: “Amulicesye.” (1 Petro 5:5) Muyandika kulicesya kutegwa mwaambe kuti “amundilekelele” kakunyina kupa twaambo twakulitamizya.
“Bantu ibajisi cilengwa cakupa twaambo twakulitamizya, asyoonto-syoonto balacileka kulimvwa bubi ciindi nobacita cibi. Mukuya kwaciindi, tabacinoolimvwi bubi ciindi nobacita citaluzi.”—Heather.
● Amuzumine cisubulo cikonzya kuba kuti mwalubizya. Bbaibbele lyaamba kuti: “Kamumvwa kulaigwa.” (Tusimpi 8:33) Amweelebe kutongooka, alimwi amuzumine kusubulwa munzila iili yoonse njobayanda bazyali banu.
“Ikuti mwaciindizya kutongooka, acalo cisubulo ciyakwiindila buya kucisa. Amulutambule lulayo akutabikkila maano kuli nzyomwasweekelwa.”—Jason.
● Amubelekele kuti batalike kumusyoma alimwi. Bbaibbele lyaamba kuti: ‘Amusamunune buntu bwanu bwakaindi oobo bweendelana abukkale bwanu bwakaindi.’ (Baefeso 4:22) Amuzumanane kucita zibotu kutegwa bazyali banu batalike kumusyoma alimwi.
“Ikuti lyoonse kamusala cabusongo alimwi akubatondezya bazyali banu kuti tamukaciinduluki ncomwalubizya, bayootalika kumusyoma alimwi.”—Karen.
Muzeezo: Amucite zinji kwiinda alizyeezyo nzyobamwaambila kutegwa kabamusyoma. Mucikozyanyo, ciindi ciboola mwaakuzwa aŋanda, amukabazyibye bazyali banu kuti lino muli munzila kujokela kuŋanda, nokuba kuti tamumukide pe. Eeci ciyoobagwasya kuzyiba kuti muyanda kuti batalike kumusyoma alimwi.’
Nzyobaamba beenzinyoko
“Kuti mwabasisa ncomwacita bazyali banu, nkokuti mwabeja. Kumamanino, bazyali banu bayakwaazyiba masimpe, mpoonya cisubulo ciyookomena kwiinda ncobakali kunoomupa kuti nomwakabaambila masimpe kumatalikilo.”—Darius.
“Ciindi notupa bamwi mulandu kucintu ncotwacita, citondezya kuti tatusimide. Bazyali balakonzya kuleka kutusyoma ikuti katutalilekeleli ciindi notwalubizya.”—Sierra.
Kwiinduluka: Ino ncinzi ncondikonzya kucita kuti ndatyola mulawo wabazyali?
● Amuzumine ncomwacita. Bazyali banu balizyi kuti tamulondokede. Nokuba boobo bayanda kuti kamusyomeka.
● Amulilekelele. Kuzwa ansi aamoyo amwaambe kuti “amundilekelele” kakunyina kupa twaambo twakulitamizya.
● Amuzumine cisubulo cikonzya kuba mwalubizya. Amuzumine kusubulwa munzila iili yoonse njobayanda bazyali banu.
● Amubelekele kuti batalike kumusyoma alimwi. Amuzumanane kucita zibotu kutegwa bazyali banu bakamusyome alimwi.
JULY 21-27
MBONO IZILI MU JWI LYA LEZA TUSIMPI 23
Njiisyo Zigwasya Kujatikizya Makani Aabukoko
Amuyandaule Jehova, Uulingula Myoyo
5 Ino mbuti ikuti muntu kanywa bukoko, pele katanywi cakuti bamwi balakonzya kumubona kuti ulikoledwe? Bamwi bantu tababoneki kuti bakolwa nokuba kuti banywa bukoko bunji. Nokuba boobo, kuyeeya kuti cilengwa cili boobu tacinyonganyi nkulyeena. (Jeremiya 17:9) Asyoonto-syoonto inga watalika kulizibizya buyo bukoko ‘akwiindilizya kunywa imbote.’ (Tito 2:3) Mulembi Caroline Knapp waamba kuti: “Ikuba muntu uusyoma bukoko kulatalika asyoonto-syoonto akuzumanana.” Bucakolwa nkakole kabyaabi kapati!
6 Alimwi amulange kucenjezya kwa Jesu: “Amukalilangisye, kuti ambweni myoyo yanu ilalengaala nkaambo kabulyatu, abukolwi, amakataazyo aabuumi buno, abuzuba obuya nobuyoomutilimuna mbuli kooze. Nkaambo buyoobasikila boonse abakala ansi.” (Luka 21:34, 35) Ikunywa bukoko takweelede kusika antaamu yakukolwa cakuti mane ccita atalike kuuzila naa kuba mutolo, nkokuti kumubili alimwi akumuuya. Ino mbuti kuti buzuba bwa Jehova bwamujana kali muciimo eeco?
Ino Leza Ububona Buti Bukoko?
Kuciindizya kunywa kulakonzya kupa kuti muntu ‘katayeeyi kabotu.’ (Tusimpi 23:33, Today’s English Version) Ba Allen ibaambwa mucibalo cainda bakaamba kuti: “Bukolwi tabuli buyo bulwazi bwamubili; mbulwazi bujatikizya mizeezo yamuntu ambwazilanga zyintu. Nomunywa bukoko, tamubikkili maano mbobakonzya kulimvwa bamwi.”
Kuciindizya kunywa bukoko kulakonzya kupa kuti muntu katafwi nsoni. Magwalo acenjezya kuti: “Bukoko akukolwa nzezibuzya maanu.” (Hosea 4:11) Munzila nzi? Ikuti twakolwa, tulakonzya kucita zyintu nzyotutakonzyi kucita ikuti katutanywide. Cilakonzya kutupa kwaalilwa kucita zyintu zili kabotu. Bukoko bulakonzya kupa kuti katutalilemeki, calo cikonzya kupa kuti tuleke kumvwana a Leza.
Mucikozyanyo, ba John nibakakalazyanya abakaintu babo, bakazwa cabukali akuunka kwaakunywa bukoko. Nobakanywa mabbodela aali mbwaabede, kwakaboola mukaintu umwi mpobakakkede. Bakazumanana kunywa bamane bakatolana kwaakucita bumambe. Nibakamana, ba John bakausa kapati akaambo kakucita cintu ncibatakali kukonzya kucita ikuti nibatakanywa bukoko.
Kuciindizya kunywa bukoko kulakonzya kupa kuti muntu kaambaula akucita zyintu ziteelede. Ibbaibbele lilabuzya kuti: “Ngwani uuli abuusu? Ngwani uuli ankondo? . . . Mbembabo bakala ciindi cilamfu kukunywa.” (Tusimpi 23:29, 30) Kuciindizya kunywa kulakonzya kumupa kulimvwa mbuli “muntu uulala mukati kalwizi, na mbuli muntu uulala akasamu kandembela.” (Tusimpi 23:34) Akololokwa muntu iwakakoledwe ulakonzya kulijana kuti “ulaazilonda pesi katakonzyi kuyeeya cakamucisa.”—Tusimpi 23:35, Contemporary English Version.
Kuciindizya kunywa bukoko kuleta malwazi. ‘Kumamanino [bukoko] bulaluma mbuli nzoka, bulazapula mbuli cipile.’ (Tusimpi 23:32) Basilisi baabona mbwaali aamasimpe majwi aaya. Kuciindizya kunywa bukoko kulakonzya kupa kuciswa malwazi aakkansa aaindene-indene, ikuzimba muni, ikuzimba kalulizya, kuvwula kwaccuka mumubili, kulemana kubana batanazyalwa, kulebuka mubili naa kupa kuti moyo kautabeleki kabotu alimwi amalwazi aamwi. Nokuba kunywa buyo ciindi comwe cakwiindizya, kulakonzya kupa kuti muntu anetuke naa kufwa. Kunze lyakuciswa, kuli acimwi cipati cikonzya kucitika kumuntu uuciindizya kunywa bukoko calo ncobataambi basilisi mumabbuku aabo.
Cintu cipati cikonzya kucitika. Nokuba kuti umwi takolwi, kunywa kapati kulakonzya kuleta ntenda zyakumuuya. Ibbaibbele lilaamba cakusalazya kuti: “Maawe kulibaabo bafuma cifumo kuti batobele bukoko, alimwi balamuka kuleka mangolezya mane bukoko bwabakola.” Nkaambo nzi? Isaya ulaamba ntenda zyakumuuya zikonzya kucitika akaambo kakunywa kapati. Waamba kuti: “Tababiki myoyo yabo kumilimo ya-Jehova, ancito zyamaanza aakwe tabaziboni.”—Isaya 5:11, 12.
Mbono Zyakumuuya
Ino Banakristo Beelede Kububona Buti Bukoko?
2. Ndulayo nzi Bbaibbele ndolipa kulibaabo ibasala kunywa bukoko?
Jehova tayandi kuciindizya kunywa bukoko alimwi akukolwa. (Bagalatiya 5:21) Jwi lyakwe lyaamba kuti: “Utabi akati kabantu banywa kapati waini.” (Tusimpi 23:20) Aboobo kuti naa twasala kunywa, kufwumbwa naa tuli tolikke naa mpaabantu, tatweelede kunywa cakuti mane twatalika kwaalilwa kuyeeya kabotu, kulabalika, kucita zintu ziteelede naa izikonzya kunyonganya buumi bwesu. Kuti katwaalilwa kunywa cansaizi, inga cabota kucilekela limwi buya.
JULY 28–AUGUST 3
MBONO IZILI MU JWI LYA LEZA TUSIMPI 24
Amulibambile Kujatikizya Ziindi Zyamapenzi
“Amukakatile, Mutazungaani Pe”
15 Amwiiye Jwi lya Leza akuzinzibala kuyeeya ncolyaamba. Mbubwenya mbuli cisamu mbocikonzya kuzumanana kwiimikila kuti kacijisi miyanda yuunkide ansi kapati, andiswe tulakonzya kuzumanana kukakatila kuli Jehova kuti katujisi lusyomo luyumu mu Jwi lya Leza. Cisamu mbociyaabuzumanana kukomena, miyanda yancico ilaunka ansi kapati alimwi akuzumanana kuyandabala. Ciindi notwiiya akuzinzibala kuyeeya, tuyumya lusyomo lwesu alimwi akuba masimpe kuti nzila zya Leza nzeziinda kubota. (Kol. 2:6, 7) Amuzinzibale kuyeeya malailile aa Jehova, lulayo lwakwe alimwi alukwabililo lwakwe mbozyakabagwasya babelesi bakwe kaindi. Mucikozyanyo, Ezekieli wakabikkila maano ciindi mungelo naakali kupima tempele lyamucilengaano. Cilengaano eeci cakamuyumya kapati Ezekieli, alimwi cituyiisya ziiyo ziyandika kapati kujatikizya mbotukonzya kusumpula zyeelelo zya Jehova zyabukombi busalala. (Ezk. 40:1-4; 43:10-12) Andiswe tulagwasyigwa kapati kuti katujana ciindi cakwiiya akuzinzibala kuyeeya zintu zili mu Jwi lya Leza.
Amuzumanane Kukkomana Nomuli Mumapenzi
12 Lugwalo lwa Tusimpi 24:10 lwaamba kuti: “Na wawizuka mubuzuba bwamapenzi, inguzu zyako zyaceya.” Kasimpi akamwi kaamba kuti: “Mubuusu bwamoyo muntu ulafwidwa muuya.” (Tus. 15:13) Banakristo bamwi balatyompwa cakunga balacileka kubala Bbaibbele akuzinzibala kuyeeya zilembedwe Mujwi lya Leza. Mipailo yabo njakwiinzya buyo mulawo alimwi balalizandula kubakombinyina. Imasimpe ngakuti, kuzumanana kutyompwa kulakonzya kupa kuti muntu acite cintu citayandiki.—Tus. 18:1, 14.
13 Kulubazu lumwi, kuzilanga kabotu zyintu kuya kutugwasya kubikkila maano kuzyintu nzyotucita mubuumi izikkomanisya. Davida wakalemba kuti: “Ndakondwa kucita luyando lwako, O Leza wangu; mulao wako uli mumoyo wangu.” (Int. 40:8) Ikuti zyintu zyalubila, cintu ncotuteelede kucita, nkuleka kukomba. Masimpe ngakuti, kucita zyintu zitukkomanisya ngomusamu wakutyompwa. Jehova utwaambila kuti tulakonzya kukkomana ikuti katubala Jwi lyakwe akucita oobu lyoonse. (Int. 1:1, 2; Jak. 1:25) Ikuti katubala Magwalo Aasetekene alimwi akujanika kumiswaangano ya Banakristo, tulamvwa “majwi aabotezya” alo aakonzya kutukulwaizya akutukkomanisya.—Tus. 12:25; 16:24.
Mibuzyo Yabasikubala
Tusimpi 24:16 yaamba kuti: “Mululami ulakonzya kuwa ziindi zili ciloba, nokuba boobo ulanyamuka alimwi.” Sena lugwalo oolu lwaamba muntu uubisya cakwiinduluka-induluka pele uulekelelwa a Leza?
Peepe, kapango aaka takaambi boobo. Muciindi caboobo, kaamba muntu uujisi mapenzi manji pele ulaliyumya.
Zyoonse eezyi zitondezya buyo kuti Tusimpi 24:16 tayaambi kucita cibi, pele yaamba muntu uujisi mapenzi naa buyumuyumu bunji. Mubweende bwazintu oobu bubyaabi, mululami ulakonzya kuciswa naa kuba amapenzi aambi buyo. Ulakonzya kupenzyegwa amfwulumende akaambo kalusyomo lwakwe. Pele ulakonzya kusyoma kuti Leza ngomugwasyi wakwe alimwi akuti unoomugwasya kuliyumya kutegwa azwidilile. “Amuyeeye buyo ziindi zinji nzyomwakabona zintu kazibeendela kabotu babelesi ba Leza.” Nkaambo nzi ncocili boobo? Nkaambo tulijisi lusyomo lwakuti “Jehova ulabajatilila boonse aabo bayanda kuwa alimwi ulababusya boonse aabo bavwunteme akaambo kakulemenwa.”—Int. 41:1-3; 145:14-19.
Mbono Zyakumuuya
Mibuzyo Yabasikubala
Kaindi, ikuti musankwa kayanda “[ku]yaka iŋanda” yakwe naa kukwata akuba amukwasyi, wakeelede kulibuzya kuti: ‘Sena ndililibambilide kubamba mukaintu abana mbotuya kuba ambabo kumbele?’ Katanaba amukwasyi, wakeelede kubeleka canguzu mumyuunda. Aboobo, Ibbaibbele litegwa Today’s English Version lyaamba boobu kulugwalo oolu: “Utayaki ŋanda yako akuba amukwasyi kusikila waakutebula myuunda yako akuba azilyo zyeelede.” Sena njiisyo eeyi icibeleka amazuba aano?
Inzya. Imusankwa uuyanda kukwata weelede kulibambila kabotu kutegwa akakonzye kuzuzikizya mikuli yakwe. Kufwumbwa kuti katacisidwe, weelede kubeleka. Nokuba boobo, mulumi teelede kugwasya buyo mukwasyi wakwe kumubili. Ijwi lya Leza lyaamba kuti mulumi uutabapi bamumukwasyi wakwe zyintu nzobayandika kumubili, kumoyo akumuuya ulainda kubija aliyooyo uutali Munakristo. (1 Tim. 5:8) Aboobo, musankwa nalibambila kukwata akuba amukwasyi, weelede kulibuzya mibuzyo eeyi: ‘Sena ndililibambilide kupa bamumukwasyi wangu zyintu zyakumubili? Sena ndililibambilide kusololela mukwasyi wangu muzyintu zyakumuuya? Sena ndiya kuuzuzikizya mukuli wakwiiya Bbaibbele amukaintu wangu alimwi abana?’ Ijwi lya Leza lilakankaizya mboiyandika mikuli eeyi.—Dt. 6:6-8; Ef. 6:4.
Aboobo, imusankwa uuyanda mukaintu wakukwata weelede kuyeeya njiisyo iili ku Tusimpi 24:27. Mbubwenya buyo awalo musimbi weelede kulibuzya naa ulilibambilide kuzuzikizya mikuli yamukaintu. Banabukwetene ibakakwatana caino-ino abalo inga balibuzya mibuzyo iili boobo ikuti kabalombozya kuba abana. (Lk. 14:28) Ikutobela njiisyo zili boobu izyakasololelwa amuuya kulakonzya kubagwasya bantu ba Leza kutegwa batakanjili mumapenzi alimwi akubapa kuti kabakkomana mumukwasyi.
AMUSUNGWAALE MUMULIMO WAMUMUUNDA
lmd makani aayungizyidwe A kaambo 11
Makani Aamu Bbaibbele Ngotukkomanina Kuyiisya
11. Leza ulabandika andiswe.—2Tim. 3:16, 17; 2Pet. 1:20, 21.
AUGUST 4-10
MBONO IZILI MU JWI LYA LEZA TUSIMPI 25
Njiisyo Zikonzya Kutugwasya Muŋambawido Yesu
Amubelesye Nguzu Zyamulaka Wanu Munzila Iigwasya
6 Nkaambo nzi ncociyandika kusala ciindi ceelede cakwaambaula? Lugwalo lwa Tusimpi 25:11 lwaamba kuti: “Mbuli maapele aangolida mumbale zyansiliva mbolibede jwi lyaambwa aciindi ceelede.” Maapele aangolida aleebeka, pele alakonzya kweebeka kwiinda ciindi naabikkidwe kumbele lyacintu cansiliva. Mbubwenya buyo, tulakonzya katujisi makani mabotu aakwaambila muntu umwi. Pele ikuti naa twasala ciindi cibotu cakwaambaula, tulakonzya kumugwasya kapati muntu ooyo. Mbuti mbotukonzya kucita boobu?
7 Ikuti naa twaambaula aciindi citeelede, bantu tabakonzyi kucimvwisya naa kucizumina ncotwaamba. (Amubale Tusimpi 15:23.) Mucikozyanyo, mu March 2011 muzuzumo wanyika alimwi akupaya kwamaanzi zyakanyonyoona minzi minji cisi ca Japan nkocili kujwe. Bantu bainda ku 15,000 bakafwa. Nokuba kuti bunji bwa Bakamboni ba Jehova bakafwidwa banamukwasyi abalongwe, bakali kuyanda kubelesya Bbaibbele kutegwa bagwasye bamwi ibakali mubukkale bukozyenye. Pele bakalizyi kuti bunji bwabantu aabo bakali ba Bbuda alimwi akuti nzisyoonto nzyobakazyi kujatikizya Bbaibbele. Aboobo muciindi cakubaambila aciindi eeco kujatikizya bubuke, bakwesu bakabaumbulizya alimwi akupandulula ikaambo zintu zibyaabi zili boobo ncozibacitikila bantu babotu.
Amubelesye Nguzu Zyamulaka Wanu Munzila Iigwasya
15 Tweelede kubikkila maano kapati mbotwaambaula abantu mbubwenya mbotubikkila maano kuzintu nzyotwaamba. Bantu bakali kukkomana kuswiilila Jesu naakali kwaambaula akaambo kakuti wakali kwaambaula ‘kabotu,’ naa munzila yaluzyalo. (Luka 4:22) Ciindi notwaambaula munzila yaluzyalo, bantu balalangilwa kukkomana kuswiilila kulindiswe alimwi akuzumina nzyotwaamba. (Tusimpi 25:15) Tuyoocikonzya kubandika abamwi munzila yaluzyalo ikuti naa katubalemeka alimwi akubabikkila maano mbobalimvwa. Eeci ncaakacita Jesu. Mucikozyanyo, ciindi naakabona nkamu kaisolekesya kuswiilila nzyaakali kwaamba, wakakkomana kapati kuba aciindi cakuba ambabo alimwi akubayiisya. (Marko 6:34) Nociba ciindi bantu nobakali kumutukila, Jesu kunyina naakatalika kutukila awalo.—1 Petro 2:23.
16 Nokuba kuti tulabayanda bamukwasyi alimwi abalongwe, tulakonzya kwaambaula kulimbabo munzila iitali kabotu akaambo kakuti tulibazyi kabotu. Tulakonzya kuyeeya kuti tatweelede kubikkila maano kujatikizya mbotwaambaula kulimbabo. Pele Jesu kunyina naakaambaula munzila iitali kabotu kubalongwe bakwe. Ciindi bamwi akati kabo nobakakazyanya kujatikizya iwakali mupati, wakabalaya munzila yaluzyalo alimwi akubelesya cikozyanyo camwana musyoonto kutegwa abagwasye kucinca mbobakali kuyeeya. (Marko 9:33-37) Baalu balakonzya kwiiya cikozyanyo ca Jesu kwiinda mukulaya bamwi munzila yalubomba.—Bagalatiya 6:1.
Katukulwaizyanya Umwi Amweenzinyina Ikapati Lino
10 Kukulwaizya tauli buyo mukuli wabaalu balikke. Paulo wakakulwaizya Banakristo boonse kwaambaula “jwi lili kabotu kukuyaka bamwi kweelana abukkale aciindi eeco, kutegwa libe jwi likonzya kubagwasya” bamwi. (Ef. 4:29) Umwi aumwi wesu weelede kubikkila maano kubona “bukkale” bwabamwi kujatikizya nzyobayandika. Paulo wakalaya Banakristo bana Hebrayo kuti: “Amwaayumye maanza aalebukide amagondo aagonkeledwe, alimwi amuzumanane kululamika nzila zyamaulu aanu, kutegwa cibeela cilemene citazwi munswaanganino yamafwuwa, pele kuti ciponesyegwe.” (Heb. 12:12, 13) Toonse, kubikkilizya abana, tulakonzya kuyumizyanya amajwi aakukulwaizya.
Mbono Zyakumuuya
Bubotu Bwakubomba Moyo
3 Kubomba moyo, takuli kubula nguzu pe. Kuyandika nguzu kutegwa muntu acikonzye kubatama ciindi nali muyumuyumu. Kubomba moyo “mucelo wamuuya.” (Gal. 5:22, 23) Bbala lya Chigiriki ilyakabelesyegwa kupandulula “kubomba moyo” zimwi ziindi lyakali kubelesyegwa kupandulula bbiza lyamusyokwe eelyo lyakatambisyigwa naa kuyiisyigwa. Amweezyeezye bbiza lyamusyokwe ilyakayiisyigwa kubomba. Nokuba kuti bbiza eelyo lyakabomba, pele licili liyumu. Mbotuli bantu, mbuti mbotukonzya kwiiya kubomba moyo kumwi katuli bayumu? Tatukonzyi kucita oobu munguzu zyesu tobeni. Pele tweelede kupaila, kulomba Leza kutegwa atugwasye kuba abube oobu bubotu. Kuli zikozyanyo zyabantu banji ibakaiya kubomba moyo. Mucikozyanyo, bakwesu abacizyi banji balatondezya kubomba moyo ciindi nobakazyigwa. Eeci cagwasya kuti bamwi babazyibe kabotu Bakamboni ba Jehova. (Amubale 2 Timoteyo 2:24, 25.) Mbuti mbotukonzya kutondezya kubomba moyo kapati mubuumi bwesu?
Amusungwaale Mumulimo Wamumuunda
Mbomukonzya Kuliyumya Ciindi Nomwacitilwa Cakutalulama
9 Jesu wakatusiila cikozyanyo cibotu kapati kujatikizya mbotukonzya kuliyumya ciindi notwacitilwa cakutalulama. Banji tiibakali kumweendelezya kabotu kubikkilizya abamukwasyi wakwe. Mucikozyanyo, bacibbululu bakamwaamba kuti wasondoka, basololi bazikombelo bakaamba kuti nguzu wakali kuzijana kumadaimona, mpoonya basikalumamba bana Roma bakamusampaula, kumusubula mane buya akumujaya. (Mk. 3:21, 22; 14:55; 15:16-20, 35-37) Nokuba boobo, Jesu wakaliyumya kukucitilwa cakutalulama koonse ooku alimwi kunyina naakajolela cibi. Ino inga twaiya nzi kucikozyanyo cakwe?
10 Amubale 1 Petro 2:21-23. Jesu wakatusiila cikozyanyo cibotu kapati ncotweelede kutobela ciindi notwacitilwa cakutalulama. Mucikozyanyo, wakalizyi ciindi naakeelede kwaambaula aciindi naakeelede kuumuna. (Mt. 26:62-64) Zimwi ziindi bamwi nobakali kwaamba makani aakubeja kujatikizya nguwe, wakali kusala kuumuna buyo. (Mt. 11:19) Mpoonya ciindi naakali kwaambaula, kunyina naakali kubasampaula naa kubakonga basikumupenzya. Jesu wakali kulilesya nkaambo “wakalyaaba mumaanza aayooyo uubeteka cabululami.” Wakalizyi kuti Jehova wakali kubona ciindi naakali kucitilwa cakutalulama. Alimwi wakalijisi lusyomo lwakuti Jehova wakali kuyookumana kutalulama koonse aciindi ceelede.
11 Tulakonzya kumwiiya Jesu kwiinda mukulijata kwaambaula ciindi notwacitilwa cakutalulama. Kutalulama kumwi inga kakutayi koomoonga, aboobo tulakonzya kusala kukulanga buyo. Naa tulakonzya kuumuna buyo kutegwa tweelebe kwaamba cintu calo cikonzya kupa kuti zintu ziindile buya kubija. (Muk. 3:7; Jak. 1:19, 20) Pele zimwi ziindi inga twayandika kwaamba kujatikizya kutalulama ooko naa kwiiminina kasimpe. (Mil. 6:1, 2) Ikuti naa twasala kwaambaula, tweelede kucita oobo cabubombe alimwi acabulemu kapati.—1Pet. 3:15.
12 Kunze lyaboobo, tulakonzya kumwiiya Jesu kwiinda mukulyaaba “mumaanza aayooyo uubeteka cabululami.” Ciindi bamwi nobatalika kutuyeeyela zintu zitali kabotu naa nobatucitila cakutalulama, tulakonzya kusyoma kuti Jehova nguuzyi masimpe. Lusyomo luli boobu lulakonzya kutugwasya kuliyumya ciindi notwacitilwa cakutalulama, nkaambo tulizyi kuti Jehova uyoozibamba zintu. Aboobo kwiinda mukusiya makani mumaanza aa Jehova, cilakonzya kutugwasya kutazumanana kunyema naa kubikkilila. Kayi kuzumanana kunyema akaambo kabamwi kulakonzya kupa kuti tucite cintu citaluzi, tumaninwe lukkomano alimwi akunyonganya cilongwe cesu a Jehova.—Int. 37:8.
AUGUST 11-17
MBONO IZILI MU JWI LYA LEZA TUSIMPI 26
Amumutantamuke “Muntu Mufwubafwuba”
it-2-E 729 ¶6
Imvwula
Ziindi. Munyika Yakasyomezyedwe kwakali ziindi zyobilo, ciindi cacilimo acamupeyo, pele ziindi eezyi mubwini nciindi cacilimo alimwi acamainza. (Amweezyanisye Int. 32:4; Lwi. 2:11, bupanduluzi buyungizyidwe.) Kuzwa akati kamwezi wa April kusikila akati kamwezi wa October kwakali mvwula nsyoonto kapati. Eeci nceciindi nobakali kutebula. Tusimpi 26:1 itondezya kuti mvwula kunyina noyakali kuwa ciindi cakutebula. (Amweezyanisye 1Sam. 12:17-19.) Ciindi camainza, imvwula kunyina noyakali kutobelanya kuwa. Mbwaanga alimwi eeci cakali ciindi camupeyo, kwakali kutontola kapati ikuti mvwula yawa. (Ezr. 10:9, 13) Aboobo, kwakali kuyandika ciyusilo cili kabotu.—Is. 4:6; 25:4; 32:2; Job. 24:8.
w87-E 10/1 19 ¶12
Lulayo Luzyala Micelo Yaluumuno
12 Pele kujatikizya bantu bamwi inga kwayandika cisubulo buya kweelana ambolwaamba lugwalo lwa Tusimpi 26:3 kuti: “Mukkwilo ubambilidwe bbiza, itomu libambilidwe mbongolo, awalo musako ubambilidwe kuuma kumusana wabantu bafwubafwuba.” Zimwi ziindi Jehova wakali kulekela cisi cabana Israyeli kupenga akaambo kamicito yabo mibyaabi: “Nkaambo bakakaka kutobela ijwi lya Leza; bakanyansya lulayo lwa Mupatikampatila. Aboobo wakabombya myoyo yabo amapenzi; bakawa, alimwi kwakanyina wakubagwasya. Bakakwiilila Jehova kuti abagwasye mumapenzi aabo; wakabafwutula mumakatazyo aabo.” (Int. 107:11-13) Nokuba boobo, bantu bafwubafwuba balazumanana kuyumya myoyo cakuti balicisa tabakonzyi kupona nkaambo “muntu uuyumya nsingo yakwe nokuba kuti wasinswa ziindi zinji uyootyolwa cakutayeeyela cakuti takaponi alimwi.”—Tusimpi 29:1.
it-2-E 191 ¶4
Bulema
Munzila yamaambilambali. Mwami musongo Solomoni wakati: “Mbubonya mbuli muntu uulemanika maulu aakwe alimwi uulicisa mwini mbwabede muntu uubikka makani mumaanza aamufwubafwuba.” Masimpe, muntu uupa mulimo kumuntu mufwubafwuba ulakonzya kulinjizya mumapenzi. Mulimo wakwe tuukonzyi kubelekwa kabotu, alimwi buya ulakonzya kuba muntenda.—Tus. 26:6.
Mbono Zyakumuuya
Bubotu Bwakubomba Moyo
18 Nokuba kuti tulakonzya kupandulula munzila iilimvwisya, kumwi katusinizyide, tabali boonse bakonzya kumvwa nzyotwaamba. Aboobo cikonzya kugwasya nkwaamba twaambo cabupampu alimwi cabubombe. (Amubale Bakolose 4:6.) Kwaambila muntu umwi nzyotusyoma inga kwakozyanisyigwa kukumufwusila bbola. Tulakonzya kumufwusila kabotu-kabotu naa canguzu buya. Ikuti twalifwusa kabotu-kabotu, ngotusobana limwi ulalangilwa kwiikwaba akuzumanana kusobana. Mbubwenya buyo, kuti katwaambaula cabupampu alimwi acabubombe, bantu inga kabalibambilide kutuswiilila alimwi akuzumanana amubandi. Mubwini, kuti muntu kayanda buyo kukazyanya, tatweelede kuzumanana amubandi. (Tus. 26:4) Pele bantu bamwi inga tabusyi mbobabede oobo. Mubwini, banabunji inga balayanda kwiiya.
AUGUST 18-24
MBONO IZILI MU JWI LYA LEZA TUSIMPI 27
Balongwe Beni-beni Mbobatugwasya
Jehova Ulababikkila Maano Babelesi Bakwe Balicesya
12 Muntu uulicesya ulalumba kapati napegwa lulayo. Mucikozyanyo: Amweezyeezye kuti muli kumiswaangano ya Bunakristo. Nomwamana kubandika abasyominyoko banji, umwi akati kabo wamukwelela ambali akumwaambila munzila yabupampu kuti, kuli kantu kaliko mumenyo. Cakutadooneka, mulakonzya kufwa nsoni. Pele sena inga tiimwalumba kuti muntu ooyo wamwaambila? Alimwi buya, inga mwalombozya kuti nikwali muntu umwi iwafwambaana kumwaambila! Mbubwenya buyo, cakulicesya tweelede kumulumba musyomima iwatondezya busicamba kutupa lulayo ciindi notuyandika kulaigwa. Muntu ooyo tweelede kumubona kuti mweenzuma, ikutali sinkondoma.—Amubale Tusimpi 27:5, 6; Gal. 4:16.
it-2-E 491 ¶3
Simukobonyoko
Nokuba boobo, kusyoma mulongwe alimwi akulomba lugwasyo kulinguwe muziindi zyamapenzi kulaambidwe kulugwalo lwa Tusimpi ilwaamba kuti: “Utalekelezyi mweenzinyoko naa mweenzinyina wabauso, alimwi utanjili muŋanda yamwanookwanu mubuzuba bwamapenzi aako. Muntu ngomukkala limwi afwaafwi mubotu kwiinda mwanookwanu uuli kulamfwu.” (Tus. 27:10) Kuboneka kuti aawa mulembi wakali kupandulula kuti, tweelede kubikkila maano kumulongwe alimwi akulomba lugwasyo muciindi cakulomba munamukwasyi uuli kulamfwu.
Nobakubusi—Ino Muyooba Abuumi Buli Buti?
7 Ciiyo cimwi ncotukonzya kwiiya kuzwa kukusala kutali kabotu nkwaakacita Jehoasi ncakuti, tweelede kusala balongwe ibamuyanda Jehova alimwi ibayanda kumukkomanisya. Tulakonzya kusala balongwe bapati naa bana kulindiswe. Kamuyeeya kuti, Jehoasi wakali musyoonto kapati kumulongwe wakwe Jehoyada. Kujatikizya balongwe mbomusala, amulibuzye kuti: ‘Sena balandigwasya kuyumya cilongwe cangu a Jehova? Sena balandikulwaizya kupona kweelana azyeelelo zya Leza? Sena balabandika kujatikizya Jehova alimwi akasimpe? Sena balazilemeka zyeelelo zya Leza? Sena inga bandaambila buyo nzyondiyanda kumvwa naa balijisi busicamba bwakundilulamika ikuti naa ndaleya?’ (Tus. 27:5, 6, 17) Kwaamba masimpe, kuti naa balongwe banu kabatamuyandi Jehova, tamweelede kumvwana ambabo. Pele kuti kamujisi balongwe ibamuyanda Jehova, amukakatile kubalongwe aabo, nkaambo bayoomugwasya.—Tus. 13:20.
Mbono Zyakumuuya
Twaambo Tupati-Pati Kuzwa Mubbuku lya Tusimpi
27:21. Kulumbaizyigwa kulakonzya kuyubununa ibwini mbotubede. Kulibombya kulatondezyegwa ikuti kulumbaizyigwa kakutupa kulumba Jehova alimwi akutukulwaizya kuzumanana kumubelekela. Kutalibombya kulatondezyegwa eelyo kulumbaizyigwa nokutupa kulisumpula.
AMUSUNGWAALE MUMULIMO WAMUMUUNDA
Mbuti Kuti Mweenzuma Wandinyemya? Ncomweelede kuzyiba
● Kunyina balongwe batanyemezyanyi. Akaambo kakutalondoka, mweenzinyoko, naba yooyo ngomubona kuti mulamvwana kapati, ulakonzya kucita naa kwaamba cintu cikonzya kumunyemya. Masimpe ngakuti, andinywe tamulondokede pe. Aboobo, sena muli masimpe kuti tamuna buzuba mwanyemya muntu umwi?—Jakobo 3:2.
● Intaneti ilakonzya kupa kuti bamwi bamunyemye. Mucikozyanyo, mukubusi umwi wazina lyakuti David, wakaamba kuti: “Ikuti uli a Intaneti mpoonya wabona mafwoto aamweenzinyoko naakali kupobwe, utalika kuyeeya kaambo yebo ncobatakakutamba. Mpoonya ulimvwa kuusa alimwi akutabikkilwa maano.”
● Mulakonzya kulimana penzi ndyomujisi.
Ncomukonzya kucita
Amulilingule. Bbaibbele lyaamba kuti: “Utafwambaani kunyema pe, nkaambo kunyema-nyema ncitondezyo camufwubafwuba.”—Mukambausi 7:9, bupanduluzi buyungizyidwe.
“Zimwi ziindi, kwainda ciindi nobona kuti kaambo kali kukupa kunyema takali akaambo kapati.”—Alyssa.
Ncomweelede kuyeeya: Sena mulafwambaana kunyema? Amwiiye kukuzumina kulezya kwabeenzinyoko.—Mukambausi 7:21, 22.
Amulange-lange bubotu bwakulekelela. Bbaibbele lyaamba kuti: ‘Cilabota kujatila milandu.’—Tusimpi 19:11.
“Nokuba kuti mulijisi kaambo kakutongooka, cilayandika kulekelela kuzwa ansi aamoyo, alimwi eeci caamba kutacita zintu naa kutaamba majwi aakonzya kumuyeezya ooyo wakamulubizyila kutegwa atalike kulilekelela alimwi. Ikuti naa mwakamulekelela mweenzinyoko, tamweelede kwaabusya alimwi makani.”—Mallory.
Ncomweelede kuyeeya: Sena makani aayo mapati kapati? Sena inga mwamulekelela kutegwa kube luumuno?—Bakolose 3:13.
Amumubikkile maano mweenzinyoko. Bbaibbele lyaamba kuti: “Mutabikkili buyo maano kuzintu nzyomuyanda nywebo zilikke, pele akuzintu nzyobayanda bamwi.”—Bafilipi 2:4.
“Ikuti kamumuyanda akumulemeka mweenzinyoko, mulijisi kaambo keelede kumupa kufwambaana kutubamba twaambo. Mwakabeleka canguzu kutegwa kamumvwana, aboobo inga tiimwayanda kusweekelwa mulongwe.”—Nicole.
Ncomweelede kuyeeya: Sena mulatubikkila maano twaambo ntwaamba mweenzinyoko?—Bafilipi 2:3.
Masimpe ngakuti: Kuzyiba ncomweelede kucita kuti bamwi bamunyemya, ncintu ncomuyakuyandika mwaakukomena. Amwiiye lino ncomweelede kucita.
Nzyobaamba beenzinyoko
“Taali makani oonse aayelede kukkalilwa buya. Ikuti naa ndilakonzya kwaaluba buyo, ndilacita oobo. Eeci cipa kuti kube luumuno, muciindi cakubandika lyoonse nokaceya kakani.”—Kiana.
“Mubukkale buli boonse ndilalibuzya kuti, ‘Sena makani aaya mapati cakuti mane ndisweekelwe mulongwe buya?’ Mubukkale bunji, bwiinguzi mbwakuti peepe.”—Treigh.
AUGUST 25-31
MBONO IZILI MU JWI LYA LEZA TUSIMPI 28
Lwiindano Luliko Akati Kamuntu Mubi Alimwi Amululami
w93-E 5/15 26 ¶2
Sena Mulamutobela Jehova Cakumaninina?
“BALULAMI mbaasicamba mbuli syuumbwa uucili mwana-mwana.” (Tusimpi 28:1) Balatondezya lusyomo, cabusicamba balalisyoma Jwi lya Leza alimwi akuzumanana kuyaambele mumulimo wa Jehova tacikwe makani antenda nzyobakonzya kujana.
Sena Mulimuzyi Jehova Mbuli Bwakacita Nowa, Daniele a Jobu?
MAZUBA aamamanino mbwayaabuswena kumamanino, babi bazumanana “kumena mbuli nsaku.” (Int. 92:7) Aboobo, tacigambyi pe kuti zyeelelo zyakulilemeka tazitobelwi. Mubukkale buli boobu, ino mbuti mbotukonzya ‘kuba bana basyoonto caboola kucibi’ pele akuba “bantu bapati mukumvwisya zintu”?—1Kor. 14:20.
2 Bwiinguzi bulajanwa mulugwalo aayeeme cibalo cesu lwalo ilwaamba kuti: “Aabo bayandaula Jehova balakonzya kumvwisya zintu zyoonse”—nkokuti, zyoonse iziyandika kutegwa bamukkomanisye. (Tus. 28:5) Muzeezo uukozyenye ulaambidwe mulugwalo lwa Tusimpi 2:7, 9, lwalo ilwaamba kuti Jehova “ubayobweda busongo bugwasya.” Aboobo, balulami balacikonzya ‘kumvwisya cintu ciluleme, ciluzi alimwi cibotu, nkokuti bukkale boonse bubotu.’
g 10/10 p. 6, kabbokesi
“Mutalibiliki Zyajuunza”
Ino ncinzi ciyandika kapati, kusyomeka naa mali? Amubone Tusimpi tobile twamu Bbaibbele.
“Muntu mutengwana [naa mucete] uuenda cakululama mubotu kwiinda muntu muvubi uupilingene.”—Tusimpi 28:6.
“Bulilu bwazisyu buli antoomwe aluyando mbubotu kwiinda musune uuyokedwe alusulo.”—Tusimpi 15:17.
Kubula mali takweelede kupa muntu kuleka kusyomeka alimwi akuleka kulemekwa. Aboobo ciindi balumi babo nobakagusyigwa ncito, ba Renée bakaambila bana babo kuti: “Bamaalumi banji bakaisiya mikwasyi yabo. Pele bauso balo tiibakamusiya. Mwalibonena mbobamuyanda ambobamugwasya mumapenzi oonse. Bauso balaamoyo mubotu kapati!”
Mbono Zyakumuuya
Atwaacenjelele Masunko
19 Ncinzi ncotweelede kucita kutegwa cilengwa cimwi ncotutanazunda citatusololeli kucita cintu cimwi cibyaabi? Kwiinda mukucita ceeco Jesu ncaakatwaambila kucita naakati: “Amulinde,” nkokuti kulikwabilila kutegwa tutanjili mumasunko. Noziba ziindi notukonzya kulimvwa kuti kunyina cikonzya kucitika, tweelede kuzumanana kweeleba bukkale bukonzya kutusololela kukusunkwa. (1Kor. 10:12) Amuzumanane kucita zintu zyakamugwasya kuzunda kulezya. Lugwalo lwa Tusimpi 28:14 lwaamba kuti: “Ulikkomene muntu uupakamene ciindi coonse.”—2Pet. 3:14.