CIIYO 34
Amube Bantu Bayumya-yumya
IMULUMBE ngotupedwe kukambauka mmakani mabotu. Jesu wakati: “Kuleelede kuti anzina Makani Mabotu akakambaukwe kumasi oonse.” (Mk. 13:10) Jesu lwakwe wakasiya citondezyo kwiinda mukubikkila maano ku “Makani Mabotu aa-Bwami bwa-Leza.” (Lk. 4:43) Nzyobakali kukambauka baapostolo azyalo zyaambwa kuti “Makani Mabotu aa-Leza,” akuti “Makani Mabotu aa-Kristo.” (1 Tes. 2:2; 2 Kor. 2:12) Imulumbe uuli boobu ulayumya-yumya.
Ikweelana akwaambilizyigwa kwa “Makani Mabotu aateeli” kwakacitwa a “angelo . . . uuluka mujulu,” tulabakulwaizya bantu kuti: “Amuyoowe Leza akumupa bulemu.” (Ciy. 14:6, 7) Tulaambila bantu kufwumbwa nkobajanika kujatikizya Leza mwini-mwini, izina lyakwe, bube bwakwe bukondelezya, milimo yakwe iitaliboteli, makanze aakwe mabotu, imukuli ngotujisi kulinguwe ancayanda kuti tucite. Imakani mabotu alabikkilizya amakani aakuti Jehova Leza uyoonyonyoona basizibi, bamusampaula abaabo bajaya bantunyina. Pele tuuli mulimo wesu wakubeteka bantu mbotukambaukila. Ncotuyandisya kapati ncakuti, bantu banji batambule mulumbe wamu Bbaibbele kucita kuti baabone kuti mmakani mabotu ncobeni.—Tus. 2:20-22; Joh. 5:22.
Mutavwuzyi Makani Aatyompya. Masimpe nzinji zityompya mubuumi. Tulazyibona buya zintu eezyi. Mukutalisya mubandi, mulakonzya kwaamba penzi libakatazya bantu bakkala mucilawo momubelekela akulibandika mubufwaafwi. Pele bunji bwaziindi, tacigwasyi ikubandika penzi eelyo kwaciindi cilamfwu. Ibantu lyoonse bamvwa makani aatakkomanisyi, aboobo ikwaamba zintu zitakkomanisyi kulakonzya kubapa kuti bajale cijazyo naa kutamuswiilila. Kamutana sakana mumubandi wanu, amwaambe kasimpe kakatalusya kajanika mu Jwi lya Leza. (Ciy. 22:17) Nokuba kuti muntu katayandi kuzumanana amubandi, inga mwamusiila kale cimwi cintu cikulwaizya ncanooyeeya. Eeci cilakonzya kupa kuti akaswiilile ciindi ciboola.
Mbubwenya buyo, ikuti mwapegwa makani, mutaambili baswiilizi makani manji aatyompya akaambo kakuti mwabona kuti ntotwaambo tunji tuli mumakani aanu. Ikuti mwaambi kabikkilide maano kwaamba makani aakwaalilwa kwabeendelezi bantusi, lupyopyongano akwiindilila mukutalilemeka, eezyi inga zyaile kubatyompya bantu. Amwaambe makani aatyompya ciindi naajisi kaambo kagwasya. Imakani buyo masyoonto aali boobu alakonzya kumugwasya ikukankaizya kaambo nkomuyanda kwaamba. Alimwi alakonzya kutondezya cipa kuti bukkale kabuli boobu, aboobo inga abelesyegwa ikutondezya makani aambwa mu Bbaibbele ncaali makani aagwasya. Ikuti kacikonzyeka, amwaagame mapenzi pele utabi ngomubandi.
Ikanji-kanji tacikonzyeki alimwi takuyandiki kutaambila limwi makani oonse aatyompya. Ipenzi aawa ndyakwaamba makani aakulwaizya amakani aatyompya munzila iigwasya. Ikutegwa mucikonzye eeci, mweelede kubona aayandika kubikkilizya aatayandiki ampomweelede kukankaizya. Mu Mulumbe waa Cilundu, Jesu wakalailila bantu bakali kumuswiilila kuti batani kulibikkili buyo maano lwabo mbuli bwakali balembi aba Farisi, alimwi wakapa zitondezyo zisyoonto kusalazya ncaakali kwaamba. (Mt. 6:1, 2, 5, 16) Pele muciindi cakuzumanana kwaamba makani aatyompya aabeendelezi bazikombelo aabo, Jesu wakakankaizya mbociyandika ikumvwisya nzyayanda Leza akuzitobela. (Mt. 6:3, 4, 6-15, 17-34) Aboobo imakani aayo akali kugwasya kapati.
Amukanane Ajwi Liyumya-Yumya. Ikuti mwapegwa makani akwaamba mumbungano kujatikizya mbazu imwi yamulimo wa Bunakristo, amubelesye mabala aayumya-yumya ikutali aasulula bantu. Amubone kuti nywebo mulazicita eezyo nzyomukulwaizya beenzyinyoko kucita. (Rom. 2:21, 22; Heb. 13:7) Amwaambe caluyando ikutali caluciso. (2 Kor. 2:4) Ikuti kamujisi lusyomo lwakuti basyominyoko abalo bayanda kukkomanisya Jehova, nzyomwaamba ziyootondezya lusyomo oolo, aboobo eeci ciyoobagwasya kapati. Amubone mwaapostolo Paulo mbwaakatondezya lusyomo luli boobo kweelana ambokulembedwe ku 1 Ba-Tesalonika 4:1-12; 2 Ba-Tesalonika 3:4, 5; a Filimona 4, 8-14, 21.
Zimwi ziindi baalu inga bayandika kucenjezya bantu zyabukkale butali kabotu. Pele ikulibombya kuyoobagwasya ikulaya banyina amoyo mubombe. (Gal. 6:1) Mbozyaambwa zintu kweelede kutondezya kuti aabo bali mumbungano balalemekwa. (1 Pet. 5:2, 3) Ibbaibbele lilailila bakubusi kwaabikkila maano kapati makani aaya. (1 Tim. 4:12; 5:1, 2; 1 Pet. 5:5) Nokuyandika kusinsa, kulaya akululamika zintu, eezyi zyeelede kucitwa kweelana ambolyaamba Bbaibbele kuligama. (2 Tim. 3:16) Mwaambi tayelede kwaapilinganya Magwalo kucita kuti akulwaizye mizeezo yakwe. Nociba ciindi nokuyandika kululamika bantu, makani alakonzya kukananwa munzila iiyumya-yumya ikuti kakukankaizyigwa kapati mbuli mbobakonzya kutajatikizyigwa mukucita zibi, kumanizya mapenzi, kuliyumya mubuyumu-yumu akululamika nzila iitaluzi ambozyitukwabilila zyeelelo zya Jehova.—Int. 119:1, 9-16.
Nomulibambila makani, amubikkile maano mbomuyoomanizya akamwi kaambo kapati kubikkilizya amakani oonse. Nzyomwaamba kumamanino kanji-kanji tazilubiki. Sena zinooyumya-yumya?
Notubandika Abasyomima. Babelesi ba Jehova balazikkomanina ziindi nobayanzana lyamiswaangano ya Bunakristo. Eezyi nziindi zikatalusya kumuuya. Ibbaibbele litukulwaizya kubikkila maano ‘kukuyumizyanya’ notubungana mumasena motukombela. (Bahi. 10:25) Eeci cilacitwa ikutali buyo kwiinda mumakani alimwi akwiingula lyamiswaangano, pele amumibandi kaitanatalika anoyamana miswaangano.
Nokuba kuti ncilengwa cesu ikuyanda kubandika zintu zitujatikizya mubuumi, kuyumizyigwa kupati kujanika mukubandika makani aakumuuya. Eezyi zilabikkilizya azintu zitucitikila mumulimo uusetekene. Kuba aluyando kuli umwi amweenzyinyina akwalo kulayumya-yumya.
Tweelede kucenjela ikutegwa tutoongelezyegwi abantu mbotukkala limwi. Naakali kulembela Banakristo baku Efeso, Paulo wakati: “Amuleke bubeji, mwaambe lusinizyo umwi aumwi kumweenzinyina.” (Ef. 4:25) Ikwaamba zintu zyamasimpe ikutali zyakubeja kubikkilizya ikutalumbaizya zintu abantu balombozyegwa munyika. Awalo Jesu wakacenjezya kuti tutacegwi “akoongelezegwa kwabuvubi.” (Mt. 13:22) Aboobo notubandika abeenzuma, tweelede kucenjela kubona kuti tatusumpuli koongelezya ooko kwiinda mukulumbaizya buvwubi.—1 Tim. 6:9, 10.
Naakali kupa lulayo kujatikizya mbociyandika kuyumyana-yumyana, imwaapostolo Paulo utukulwaizya kuti tatweelede kubeteka naa kusampaula mukwesu ulikasya muzintu zimwi akaambo kakuti “tanasima mulusyomo,” nkaambo taninga mvwisya lwaanguluko lwa Bunakristo. Masimpe, ikutegwa mubandi wesu ubayumye-yumye bamwi, tweelede kubikkila maano mbobakakomena ambobasimide kumuuya. Cilakonzya kuba cintu cuusisya kaka ‘kubikka cilebyo kumukwesu antela kumucizyi!’—Balo. 14:1-4, 13, 19.
Aabo ibaliyumya mumapenzi mapati—mucikozyanyo, ibulwazi butasilikiki—inga bayandisya mubandi uuyumya-yumya. Imuntu uuli boobu inga kayandisya kujanika kumiswaangano. Aabo ibazyi bukkale bwakwe balakonzya kubuzya kuti: “Ino ulimvwa buti lino?” Cakutadooneka uyoolumba kukubikkila maano kwabo. Pele imakani aajatikizya bulwazi bwakwe ambweni taali ngamakani ngayandisya kapati kubandika. Imajwi aayumya-yumya alakonzya kumukonda kwiinda. Sena kuli bumboni mbomubona butondezya luyando ndwajisi kuli Jehova akuliyumya kwakwe mubukkale bukatazya? Sena mulayumizyigwa naingula? Sena inga taciboti kubikkila maano mbazu mwacita kabotu alugwasyo ndwapa kumbungano muciindi cakubikkila maano kukulezya kwakwe?—1 Tes. 5:11.
Ikutegwa mubandi wesu kauyumya-yumya, cilayandika kapati ikubikkila maano mbwayeeya Jehova kuli ceeco cibandikwa. Mu Israyeli wansiku, aabo ibakali kukazya baiminizi ba Jehova akutongooka kujatikizya mana, bakasikilwa bukali bwa Leza. (My. 12:1-16; 21:5, 6) Tupa bumboni bwakuti zikozyanyo eezyo zilatugwasya notubapa bulemu baalu akulumba kucakulya cakumuuya cipegwa aciinga camuzike musyomesi uucenjede.—1 Tim. 5:17.
Ikujana zintu zigwasya zyakubandika notuli abakwesu Banakristo tacikatazyi. Nokuba boobo, ikuti umwi kaamba majwi mabyaabi, cabusongo amulete twaambo tuyumya-yumya.
Kunyina makani tukambaukila bantu, twaambaula acibumbili naa tukanana abasyomima, atubelesye bupampu ikwaamba nzyotujisi mumoyo, “majwi aaelede aakonzya kuyaka, kuti boonse baswiilila bagwasigwe.”—Ef. 4:29.