CIBALO 7
Miswaangano ‘Iitukulwaizya Kutondezya Luyando Akucita Milimo Mibotu’
MUMYAANDA yamyaka yoonse yainda, bantu ba Jehova balijisi bubambe bwakuswaangana lyoonse antoomwe. Mu Israyeli yakaindi, basankwa boonse bakali kuunka ku Jerusalemu kumapobwe mapati otatwe. (Dt. 16:16) Mumwaanda wamyaka wakusaanguna, Banakristo bakali kuswaangana antoomwe lyoonse, ibunji bwaziindi mumaanda aabantu. (Flm. 1, 2) Mazuba aano, tulijisi miswaangano yambungano, yabbazu alimwi ayacooko. Ino nkaambo nzi babelesi ba Leza ncobaswaanganina? Ikaambo kapati nkakuti eeci ncibeela ciyandika kapati cabukombi bwesu.—Int. 95:6; Kol. 3:16.
2 Miswaangano alimwi ilabagwasya aabo ibajanika. Ikujatikizya Pobwe lya Zivwuka lyaciloba limwi alimwi, bana Israyeli bakaambilwa kuti: “Mweelede kunoobunganya bantu, baalumi, bamakaintu, bana amweenzu uuli muminzi yanu, kuti baswiilile akwiiya kuyoowa Jehova Leza wanu akulomya kutobela majwi oonse aa Mulawo ooyu.” (Dt. 31:12) Cilisalede kuti ikaambo kapati ncotuswaanganina antoomwe nkutegwa ‘tuyiisyigwe a Jehova.’ (Is. 54:13) Kuyungizya waawo, miswaangano itupa coolwe cakuzyibana, cakukulwaizyigwa alimwi akuyumizyigwa kwiinda mukuyanzana abakwesu abacizyi.
MISWAANGANO YAMBUNGANO
3 Basikwiiya ibakabungene nobwakainda buzuba bwa Pentekoste 33 C.E. bakazumanana kubikkila maano kukuyiisya kwabaapostolo, alimwi “buzuba abuzuba bakalisungweede kuswaangana mutempele amuzeezo omwe.” (Mil. 2:42, 46) Kumbele, Banakristo nobakali kuswaangana kuti bakombe Leza, bakali kubala malembe aakasololelwa amuuya kubikkilizya amagwalo aakalembwa abaapostolo alimwi abasikwiiya bambi Banakristo. (1Kor. 1:1, 2; Kol. 4:16; 1Tes. 1:1; Jak. 1:1) Alimwi kwakali mupailo wambungano. (Mil. 4:24-29; 20:36) Zimwi ziindi, milimo yamumuunda yabamisyinali yakali kuluulwa. (Mil. 11:5-18; 14:27, 28) Bakali kulanga-langa njiisyo zyamu Bbaibbele alimwi ambobwakali kuzuzikizyigwa businsimi ibwakasololelwa amuuya. Kwakali kupegwa malailile aajatikizya makani aabukkale bwa Banakristo alimwi abukombi. Boonse bakali kukulwaizyigwa kuba basungu ikwaambilizya makani mabotu.—Rom. 10:9, 10; 1Kor. 11:23-26; 15:58; Ef. 5:1-33.
Kumazuba aano aakumamanino aakatazya, tuyandika kukulwaizyigwa kwalo ikujanika kwiinda mukuswaangana antoomwe lyoonse
4 Mumazuba eesu, miswaangano ya Bunakristo ilacitwa kutobela cikozyanyo camboyakali kucitwa miswaangano kumazuba aabaapostolo. Tulaatobela malailile aakasololelwa amuuya aajanika ku Bahebrayo 10:24, 25 aakuti: “Katubikkilana maano . . . , tutanooleki kuswaangana antoomwe, mbuli bamwi ibajisi ciyanza eeci, pele katukulwaizyanya umwi amweenzinyina, alimwi atuzumanane kucita boobo ikapati mbomubwene kuti buzuba bwaswena afwaafwi.” Kumazuba aano aakumamanino aakatazya, tuyandika kukulwaizyigwa kwalo ikujanika kwiinda mukuswaangana antoomwe lyoonse kutegwa tuzumanane kuyuma kumuuya akuba Banakristo ibasyomeka. (Rom. 1:11, 12) Mbotuli Banakristo, tukkede akati kazyalani lyabantu bampelenge alimwi bapilingene. Twakaleka bukkale bwakutayoowa Leza alimwi azisusi zyanyika eeyi. (Flp. 2:15, 16; Tit. 2:12-14) Mubwini ino ncinzi cimbi ncotunga twayanda kucita kunze lyakuyanzana abantu ba Jehova? (Int. 84:10) Alimwi ncinzi cimbi ciinda kugwasya kunze lyakwiiya alimwi akubandika Jwi lya Leza? Amulange-lange miswaangano yiindene-indene iyakabambilwa kuti itugwasye.
MUSWAANGANO WAKUMAMANINO AANSONDO
5 Cibeela cakusaanguna camuswaangano wakumamanino aansondo cilabikkilizya amakani aamu Bbaibbele abambilidwe banamaleya, ibamwi akati kabo inga nciindi cakusaanguna kujanika kumuswaangano ooyu. Makani aabuleya aaya alayandika kapati nkaambo alabagwasya munzila yakumuuya bapya alimwi abasikumwaya mumbungano.—Mil. 18:4; 19:9, 10.
6 Kristo Jesu, baapostolo bakwe alimwi abeenzinyina, bakali kweendelezya miswaangano yabuleya iikozyenye amiswaangano iicitwa mazuba aano mumbungano zyabantu ba Jehova. Tacidoonekwi pe kuti Jesu ngomwaambi wakubuleya mupati kwiinda boonse ibakaponede anyika. Kujatikizya nguwe, kwakaambwa kuti: “Takunabede muntu waambaula bobuya.” (Joh. 7:46) Jesu wakali kwaambaula anguzu zya Leza, eelyo bantu ibakali kumuswiilila bakagambwa kapati. (Mt. 7:28, 29) Aabo ibakatambula mulumbe wakwe camoyo woonse bakagwasyigwa munzila zinji. (Mt. 13:16, 17) Baapostolo bakatobela cikozyanyo cakwe. Kulugwalo lwa Milimo 2:14-36, tubala makani aanjila mumoyo ngaakaamba Petro mubuzuba bwa Pentekoste 33 C.E. Bantu banji bakabweza ntaamu akaambo kakukulwaizyigwa amakani ngobakamvwa. Kumbele, bamwi bakasyoma nobakamana kuswiilila makani ngaakaamba Paulo ku Atene.—Mil. 17:22-34.
7 Mbubonya buyo aalo mazuba aano, bantu banji bagwasyigwa kumakani aabuleya aapegwa nsondo ansondo kubikkilizya amakani aabuleya aapegwa kumiswaangano yabbazu ayacooko. Makani aali boobu atugwasya kuzumanana kubikkila maano kunjiisyo zya Bunakristo alimwi akukakatila kumulimo wa Bwami. Kwiinda mukutamba baabo ibajisi luyandisisyo alimwi abuleya boonse, tulakonzya kugwasya bantu banji kuzyiba njiisyo zyamu Bbaibbele zyantalisyo.
8 Twaambo tulangwa-langwa mumakani aabuleya tuliindene-indene. Makani aapegwa ajisi twaambo tubikkilizya njiisyo zyamu Bbaibbele izijatikizya bukombi alimwi abusinsimi, njiisyo zyamu Magwalo alimwi alulayo lujatikizya buumi bwamumukwasyi amakani aamucikwati, ibukkale bujatikizya bakubusi alimwi amakani aajatikizya mbobeelede kulilemeka Banakristo. Makani amwi aamba zintu nzyaakalenga Jehova izigambya. Ambi atondezya zikozyanyo zyamu Bbaibbele zyabantu ibakajisi lusyomo, busicamba alimwi ibakali kusyomeka, ikukankaizya ziiyo nzyotukonzya kwiiya mazuba aano.
9 Kutegwa tugwasyigwe kapati amakani aabuleya, tweelede kubikkila maano kapati, kwaalanga magwalo aambwa amwaambi akumutobelezya naabala akwaapandulula. (Lk. 8:18) Notusinizya zintu zyaambwa, tuyooba amakanze aakukakatila kuzintu nzyotwiiya alimwi akuzibelesya mubuumi bwesu.—1Tes. 5:21.
10 Ikuti kakuli baambi banji, cakutadooneka imbungano inoojisi makani aabuleya mvwiki amvwiki. Kanji-kanji, eeci cilacitwa kwiinda mukutamba baambi kuzwa kumbungano izilaafwaafwi. Ikuti kakubulide baambi, makani aaya alapegwa kufwumbwa leelyo nocakonzyeka.
11 Cibeela cabili camuswaangano wakumamanino aansondo Nciiyo ca Ngazi Yamulindizi, calo cili mubandi wakubuzya akwiingula kubelesya zibalo izili mu Ngazi Yamulindizi yakwiiya. Kwiinda mukubelesya Ngazi Yamulindizi, Jehova ulatupa cakulya cakumuuya aciindi ceelede.
12 Zibalo iziyiigwa kanji-kanji inga zijisi makani aajatikizya mbozikonzya kubelesyegwa njiisyo zyamu Bbaibbele mubuumi bwabuzuba abuzuba. Zilabayumya Banakristo kulikwabilila ‘kumuuya wanyika’ abukkale bwakutalilemeka. (1Kor. 2:12) Kwiinda mu Ngazi Yamulindizi tulatambula mumuni uuyaabumwekesya kutegwa tuzimvwisye njiisyo zyamu Bbaibbele zyabukombi alimwi abusinsimi, calo icigwasya boonse ikweendelaamwi mukumvwisya kasimpe alimwi akuzumanana kweenda munzila yabantu baluleme. (Int. 97:11; Tus. 4:18) Ikujanika ku Ciiyo ca Ngazi Yamulindizi akutola lubazu mulincico kulakonzya kutugwasya kukondwa akaambo kabulangizi bwanyika mpya ya Jehova imunooli bululami. (Rom. 12:12; 2Pet. 3:13) Ikuyanzana a Banakristoma kutugwasya kuzyala mucelo wamuuya alimwi kutupa kuyandisya kubelekela Jehova cabusungu. (Gal. 5:22, 23) Tulajana nguzu zyakuliyumya mumasunko alimwi akubikka “ntalisyo mbotu yaciindi cakumbele” ikutegwa ‘tujatisye buumi bwini-bwini.’—1Tim. 6:19; 1Pet. 1:6, 7.
13 Ino ncinzi ncotukonzya kucita kutegwa tugwasyigwe ncobeni abubambe oobu bwacakulya cakumuuya? Tweelede kulibambila ciiyo kakucili ciindi, katuli tolikke naa antoomwe amukwasyi, kwaabala magwalo oonse aabikkidwe alimwi akwiingula mumajwi eesu lyamiswaangano. Ikucita boobo kuyoopa kuti kasimpe katunjile mumoyo, alimwi bamwi bayakugwasyigwa ciindi nobamvwa mbotwiingula akaambo kalusyomo ndotujisi. Alimwi ikuswiililisya ciindi bamwi nobaingula kuyoopa kuti tugwasyigwe aciiyo camvwiki imwi aimwi.
MUSWAANGANO WAMUKATI KANSONDO
14 Mbungano ilaswaangana mvwiki amvwiki ku Ŋanda ya Bwami kupulogilamu iijisi mutwe wakuti Buumi Amulimo Wesu wa Bunakristo. Muswaangano ooyu ujisi zibeela zyotatwe izyakabambilwa kutugwasya kuti “tweelele ncobeni” katuli babelesi ba Leza. (2Kor. 3:5, 6) Mulongo wamakani aabandikwa unoopegwa mwezi amwezi mu Kabbuku Kamuswaangano Wabuumi Amulimo Wesu wa Bunakristo. Kuyungizya waawo, Kabbuku Kamuswaangano Wabuumi Amulimo Wesu kajisi mibandi yacitondezyo iibelesyegwa mumulimo.
15 Cibeela cakusaanguna camuswaangano ooyu icitegwa, Mbono Izili mu Jwi lya Leza, ciyootugwasya kuzyiba nkwaakatalikila acakali kwaambwa mumakani aali muzibalo nzyotubala mu Bbaibbele alimwi akwiiya mbotukonzya kuzibelesya izili muzibalo eezyo. Muswaangano ooyu ubikkilizya kupa makani, kubala, alimwi amubandi uuyeeme aakubala Bbaibbele kwamvwiki amvwiki. Zifwanikiso alimwi amapepa aalembedwe zyakucita izitugwasya kuyiisya bamwi izili muzibalo eezyi zilibikkilizyidwe mu Kabbuku Kamuswaangano Wabuumi Amulimo Wesu. Ikwiiya Bbaibbele cakusitikila munzila eeyi kulatugwasya mubuumi bwesu alimwi amumulimo wesu wakuyiisya, kutegwa ‘tweelele ncobeni, katulibambilide cakumaninina kubeleka mulimo mubotu uuli woonse.’—2Tim. 3:16, 17.
16 Cibeela cabili camuswaangano ooyu iciitwa kuti, Amusungwaale Mumulimo Wamumuunda, cibambilidwe kugwasya boonse kulibambila mulimo wamumuunda alimwi akubagwasya kuyungizya luzyibo lwabo mukukambauka akuyiisya. Kuyungizya azibeela zyabasicikolo, kulalangwa-langwa amavidiyo aamibandi yacitondezyo. Cibeela eeci camuswaangano citugwasya kuba ‘amulaka wabantu bayiisyidwe,’ ikutegwa ‘tuzyibe mbotukonzya kumuvwiila amajwi mabotu muntu uukatede.’—Is. 50:4.
17 Cibeela catatu icitegwa, Kupona Buumi bwa Bunakristo, cijisi makani aatugwasya kubona mbotukonzya kuzibelesya njiisyo zyamu Bbaibbele mubuumi bwabuzuba abuzuba. (Int. 119:105) Lubazu lupati lwacibeela eeci camuswaangano lwiitwa kuti Ciiyo ca Bbaibbele Cambungano. Mbubonya mbuli Ciiyo ca Ngazi Yamulindizi, Ciiyo ca Bbaibbele Cambungano mubandi wakubuzya akwiingula.
18 Mwezi amwezi nokatambulwa Kabbuku Kamuswaangano Wabuumi Amulimo Wesu, sicuuno wakabunga kabaalu, naa mwaalu uumugwasyilizya, ulazilanga-langa cakusitikila izili mukabbuku akulemba mulongo. Nsondo ansondo, mwaalu uucibwene kuyiisya alimwi uusalidwe akabunga kabaalu uyooba sicuuno wamuswaangano. Milimo yakwe ibikkilizya kubona masimpe kuti muswaangano watalika akumana aciindi cibikkidwe, kulumbaizya alimwi akupa lulayo kubakwesu abacizyi ibajisi makani aabasicikolo.
19 Lyoonse notulibambila, notujanika alimwi akutola lubazu mu Muswaangano Wabuumi Amulimo, luzyibo lwesu lwa Magwalo lulayungizyigwa, tulazimvwisya njiisyo zyamu Bbaibbele, tuba basicamba kukambauka makani mabotu, alimwi tuba aluzyibo lunji mukuyiisya bantu kuba basikwiiya. Aabo ibajanika ibatanaba Bakamboni babbapatizyidwe abalo balagwasyigwa kwiinda mukuyanzana caluyando alimwi amibandi yakumuuya iiyaka lusyomo. Kutegwa tugwasyigwe kulibambila muswaangano ooyu alimwi aimbi, tulakonzya kubelesya Watchtower Library, JW Library®, Laibbulali Yaaintaneti™, alimwi alaibbulali yamu Ŋanda ya Bwami. Laibbulali yaku Ŋanda ya Bwami ijisi mabbuku aa Bakamboni ba Jehova aaliko, Watch Tower Publications Index, naa Bbuku Ligwasya Kuvwuntauzya lya Bakamboni ba Jehova, kubikkilizya ama Bbaibbele aaindene-indene, kkonkodansi, bbuku lipandulula mabala, alimwi amabbuku aambi aagwasya kuvwuntauzya. Kufwumbwa muntu ulakonzya kubelesya laibbulali eeyi noitanatalika anoyamana miswaangano.
MISWAANGANO YAMULIMO WAMUMUUNDA
20 Aaziindi ziindene-indene mukati kamvwiki alimwi amu Mujibelo amu Nsondo, tukamu twabasikumwaya tulaswaangana kwaciindi cisyoonto kumiswaangano yamulimo wamumuunda. Bunji bwaziindi miswaangano eeyi icitilwa kumaanda aabakwesu naa kumasena aambi aayelede. Ayalo Ŋanda ya Bwami ilakonzya kubelesyegwa kucitila miswaangano eeyi. Ikuba atukamu tusyoonto itubungana mumasena aaindene-indene mucilawo kupa kuti cibaubile basikumwaya ikujanika kumuswaangano wamulimo wamumuunda alimwi akuunka kucilawo. Kunze lyaboobo, basikumwaya balakonzya kwaabanizyigwa cakufwambaana akuunka kucilawo kakunyina kusowa ciindi. Kuyungizya waawo, mulangizi wakabunga ulakonzya kubalanganya kabotu aabo ibali mukakamu kakwe. Nokuba kuti kuli mpindu zijanwa eelyo kakamu kamwi akamwi nokaswaangana kalikke, zimwi ziindi inga kwayandika kuti tukamu tuli mbotubede tuswaanganine antoomwe. Mucikozyanyo, ikuti mbasyoonto basikumwaya ibaunka mumulimo mukati kamvwiki, inga cainda kugwasya kuti tukamu tuli mbotubede naa ikuti boonse baswaangana antoomwe ku Ŋanda ya Bwami naa kubusena bumbi ibweelela. Ikucita boobu kupa kuti basikumwaya boonse bajane wakubeleka limwi. Kunze lyaboobo, ambweni inga cainda kugwasya ikuti mbungano yoonse yaswaangana antoomwe ku Ŋanda ya Bwami mumazuba aakulyookezya aamunyika. Naa mbungano ilakonzya kuba amuswaangano wamulimo wamumuunda wambungano yoonse nowamana muswaangano wa Ciiyo ca Ngazi Yamulindizi.
21 Ikuti naa tukamu tuswaanganina mumasena aaindene-indene, mulangizi wakabunga nguweendelezya miswaangano yamulimo wamumuunda mukakamu kakwe. Muziindi, mulangizi wakabunga ulakonzya kulomba sikumugwasyilizya naa mukwesu umbi iweelela kuti ayendelezye miswaangano eeyi. Sikweendelezya weelede kuti kalibambilide kubandika makani aayelela alimwi aagwasya mumulimo wamumuunda. Aabo baliko balapegwa bakweenda limwi akwaambilwa cilawo cakubelekela, mpoonya umwi mukakamu ulapaila. Kumane kakamu kalaunka cakufwambaana mumuunda. Miswaangano eeyi itola maminiti aali 5 kusikila ku 7, pele yeelede kufwiimpa kwiinda waawa ikuti yacitwa nowamana muswaangano wambungano. Miswaangano eeyi yeelede kubakulwaizya, kubapa malailile aagwasya alimwi abusolozi aabo ibaunka mumulimo wakukambauka. Basikumwaya bapya naa aabo ibayandika kugwasyigwa balakonzya kubeleka abasikumwaya basimide kutegwa bayiisyigwe mulimo.
BUBAMBE BWAKUSWAANGANA MUMBUNGANO ZIPYA NAA ZISYOONTO
22 Bantu banji mbobayaabuba basikwiiya, azyalo mbungano inga ziyaabuvwula. Mulangizi wabbazu kanji-kanji nguutuma mafoomu aakulomba kutalisya mbungano mpya. Nokuba boobo, zimwi ziindi tukamu tusyoonto tulakonzya kubona kuti cilainda kugwasya kulikumbatizya kumbungano iilaafwaafwi.
23 Zimwi ziindi mbungano zisyoonto inga kazijisi bacizyi balo-balo. Nokuli boobu, imucizyi uupaila mumbungano naa iweendelezya miswaangano, ulacita oobu kasamide citambala kumutwe kweelana amalailile aamu Magwalo. (1Kor. 11:3-16) Bunji bwaziindi mucizyi nacita milimo eeyi, inga ulikkede kalangide nkamu. Bacizyi tabapi makani aabuleya aamiswaangano. Muciindi caboobo, balaabala makani aapegwa ambunga akwaapandulula naa ikuti kabayanda kucinca-cinca balakonzya kwaalanga-langa kwiinda mumubandi naa citondezyo. Ofesi yamutabi iyakubikka mucizyi umwi kuti kalanganya magwalo aazwa alimwi akuunka kuofesi yamutabi alimwi akweendelezya miswaangano. Mukuya kwaciindi, bakwesu baakweelela kucita milimo eeyi, mbambabo ibayakwiilanganya mikuli eeyi.
MISWAANGANO YABBAZU
24 Mwaka amwaka kulabikkwa bubambe bwakuti mbungano zili mubbazu lyomwe ziswaangane antoomwe kumiswaangano yabbazu yobilo yabuzuba bomwe. Eezyi ziindi zikkomanisya zibapa coolwe boonse ibajanika kumuswaangano ‘cakujalula myoyo yabo’ mukuyanzana kwa Bunakristo. (2Kor. 6:11-13) Kaijisi makani amwi aayandika kubikkilwa maano, mbunga ya Jehova isala mitwe yamiswaangano iiyeeme aa Magwalo alimwi amakani aaindene-indene aamiswaangano eeyi. Twaambo tulakananwa munzila zisiyene-siyene, mbuli makani, zitondezyo, kwiinduluka izyakacitika, kulyaambauzya alimwi akubuzya-buzya. Malailile aaya aapegwa aciindi ceelede alabayaka boonse ibajanika kumiswaangano eeyi. Kumiswaangano eeyi, basikwiiya bapya balaba acoolwe cakubbapatizyigwa ikutondezya kuti balilyaabide kuli Jehova.
MISWAANGANO YACOOKO
25 Ciindi comwe amwaka kulacitwa miswaangano mipati. Kanji-kanji miswaangano yacooko eeyi ilacitwa kwamazuba otatwe alimwi ibikkilizya mbungano izizwa mumabbazu aali mbwaabede. Mitabi misyoonto ilakonzya kubona kuti inga cainda kugwasya ikuti mbungano zyoonse izilanganizyigwa amutabi ooyo zyaswaanganina abusena bomwe. Mumasi amwi, bubambe bwamiswaangano eeyi bulakonzya kwiindana kweelana abukkale naa amalailile aapegwa ambunga. Ciindi aciindi, kulacitwa miswaangano yamasi naa yaalubazu mumasi amwi alimwi ooko inga kujanika Bakamboni banji kapati ibazwa mumasi aaindene-indene. Kwamyaka minji, ibantu banji baiya makani mabotu aa Bwami akaambo kakuti miswaangano eeyi mipati ya Bakamboni ba Jehova ilaambilizyigwa kubuleya.
26 Kubantu ba Jehova ibalyaabide, miswaangano eeyi mipati nziindi zikkomanisya kapati zyakukomba Leza calukamantano. Kumiswaangano eeyi nkobatambuda mumuni uuyungizyidwe wakasimpe. Kumiswaangano mipati imwi, kulamwaigwa mabbuku mapya aakubelesya muciiyo cesu tobeni, muciiyo cambungano naa mumulimo wesu wamumuunda. Alimwi kumiswaangano eeyi bantu balabbapatizyigwa. Miswaangano yacooko ilayandika kapati mukupa kuti muntu asime kumuuya. Ipa bumboni bwakuti bantu ba Jehova ncobeni nimbunga yabunyina bwanyika yoonse ibwa Banakristo balyaabide ibatondezya kuti mbaasikwiiya ba Jesu Kristo.—Joh. 13:35.
27 Kwiinda mukujanika kumiswaangano yambungano yakubusena nkotubede kubikkilizya amiswaangano yabbazu ayacooko yabantu ba Jehova, tulayumizyigwa kucita kuyanda kwa Jehova. Kunze lyaboobo, tulakwabililwa kumuuya wanyika walo uunga wanyonganya lusyomo lwesu lwa Bunakristo. Miswaangano eeyi yoonse ipa kuti Jehova alemekwe akutembaulwa. (Int. 35:18; Tus. 14:28) Tulamulumba Jehova kuti wapa bantu bakwe ibalyaabide miswaangano eeyi iikatalusya kumuuya kuciindi cino cakumamanino.
MULALILO WA MWAMI
28 Ciindi comwe amwaka mubuzuba mbwaakafwa Jesu Kristo, mbungano zya Bakamboni ba Jehova nyika yoonse mboizulwa zilaba a Ciibalusyo calufwu lwa Kristo, naa Mulalilo wa Mwami. (1Kor. 11:20, 23, 24) Ooyu ngomuswaangano uuyandika kapati kwiinda yoonse mumwaka kubantu ba Jehova. Twakalaililwa buya kucita Ciibalusyo.—Lk. 22:19.
29 Buzuba bwa Ciibalusyo buleendelana abuzuba bwa Pobwe Lyakwiindilila lyamu Bbaibbele, bwalo ibutondezyedwe kabotu-kabotu mu Magwalo. (Kul. 12:2, 6; Mt. 26:17, 20, 26) Pobwe Lyakwiindilila lyakali pobwe ilyakali kucitwa ciindi comwe amwaka kwiibaluka Kulonga kwabana Israyeli kuzwa ku Egepita mumwaka wa 1513 B.C.E. Kuciindi eeco, Jehova wakabikka buzuba bwa 14 bwamwezi wabo wakusaanguna kuti bube mbobuzuba bwakulya mwanaambelele wa Pobwe Lyakwiindilila abwakuzwa mubuzike mu Egepita. (Kul. 12:1-51) Ibuzuba oobu bulazyibwa kwiinda mukubala mazuba aali 13 kuzwa buzuba nowakkala mwezi mudolopo lya Jerusalem afwaafwi abuzuba bwa March 21; mubuzuba bwa March 21, ibuzuba abusiku bujisi mawoola aayelene aali 12. Ciibalusyo ciba mubuzuba bwakusaanguna eelyo mwezi nowazulila woonse; bunji bwaziindi eeci cicitika bwainda buzuba bwa March 21.
30 Kulugwalo lwa Matayo 26:26-28 kuli majwi ngaakaamba Jesu lwakwe mwini kujatikizya mboceelede kucitwa Ciibalusyo. Tacili cilengwa cijatikizya maleele pe, pele ncakulya cijisi bupanduluzi calo iciligwa abaabo baitidwe kuba basikukonanyina a Jesu Kristo mu Bwami bwakwe bwakujulu. (Lk. 22:28-30) Banakristo bambi boonse ibalyaabide alimwi abantu ibayanda kasimpe bakulwaizyigwa kujanika ku Mulalilo wa Mwami kabali basikulangilila buyo. Kwiinda mukujanika ku Ciibalusyo, batondezya kuti balalumba akaambo kacipego Jehova Leza ncaakapa kutegwa bantu boonse bagwasyigwe kwiinda mu Mwanaakwe, Jesu Kristo. Kacitanacitwa Ciibalusyo, kulapegwa makani aabuleya aalubazu aayo aabambilidwe kukulwaizya bantu kuti bakajanike ku Ciibalusyo akuba aluyandisisyo lwakwiiya Bbaibbele.
31 Bakamboni ba Jehova balazilangila kapati ziindi zyakuswaangana antoomwe kumiswaangano ooko ‘nkotubikkilana maano ikutegwa tukulwaizyanye kutondezya luyando akucita milimo mibotu.’ (Heb. 10:24) Muzike uusyomeka alimwi uucenjede ulipakamene kutubambila miswaangano iili boobu kweelana anzyotuyandika kumuuya. Babelesi ba Jehova boonse alimwi abaabo ibayanda kwiiya kasimpe bakulwaizyigwa kububikkila maano bubambe oobu bwakuswaangana antoomwe ciindi coonse. Kwiinda mukutondezya kuti balalumba akaambo kazipego Jehova nzyapa kwiinda mumbunga yakwe, babelesi ba Leza balikamantene. Ciinda zyoonse ncakuti notucita boobo tulamutembaula akumulemeka Jehova.—Int. 111:1.