Noviembre

Komo kgalhiya laktsu kamanan, tlan nakamakgtayaya nalakkaxwilikgo xtakgalhtinkan. Min kilhtamaku, ktamakxtumit lichuwinankan tuku xlakan nina akgatekgskgo, chuna la taʼakglhuwit nema anan ktamakgaxtokgat o la nalilatamakan xtastakyaw Biblia, pero max anan akgtum párrafo niku tlan namastakgo xtakgalhtinkan. Na tlan nakawaniya pi ni ankgalhin katikamaxkika xtakgalhtinkan maski nachaxkgo xmakankan. Komo chuna natlawaya, minkamanan ni katililipuwankgolh akxni ni nakamaxkikan takgalhtin (1 Tim. 6:18). Kimputumkan tlan namastayaw kintakgalhtinkan xlakata namalankiyaw Jehová chu nakamatliwakglhaw kinatalankan (Prov. 25:11). Maski namin kilhtamaku tlan nalichuwinanaw tuku titaxtunitaw, ni xlilat lu lhuwa nalichuwinanaw kimpalakatakan (Prov. 27:2; 2 Cor. 10:18). Wata wa kalichuwinaw Jehová, xTachuwin chu xkachikin (Apoc. 4:11). w23.04 24, 25:​17, 18

Tapaxkit kinkamakgtayayan skgalalh natawilayaw chu nakgalhiyaw tlan talakapastakni (Mat. 22:​37-39). Tapaxkit nema kgalhiniyaw Dios kinkamakgtayayan chuntiya nalichuwinanaw xtachuwin maski natitaxtuyaw tuku tuwa (2 Tim. 1:​7, 8). Chu xlakata kapaxkiyaw latamanin, liskujaw nakalitachuwinanaw xatlan tamakatsinin, chu asta maklakaskinaw teléfono chu carta. Ni lakpuwanaw pi nila katitalakgpalikgolh, wata lakaskinaw pi katalakgpalikgolh chu katlawakgolh tuku tlan (Ezeq. 18:​27, 28). Na kapaxkiyaw kinatalankan, chu limasiyayaw akxni lamatliwakglhaw chu lamakgtayayaw (1 Tes. 5:11). Soldados tiku akxtum talatlawanankgo kʼakgtum guerra lamakgtayakgo. Nikxni katlawaniputunaw tuku nitlan kinatalankan chu ni katamakgapuspitniputunaw (1 Tes. 5:​13, 15). Na kalimasiyaniyaw tapaxkit tiku pulalinkgo congregación akxni kamaxkiyaw kakni (1 Tes. 5:12). w23.06 10:6; 11:​10, 11

Lu xlakaskinka pi nalimaxtuyaw kilhtamaku nalilakpuwanaw putum tuku Jehová tlawalh xlakata xmastalh talakgmaxtut chu tuku xlakata chuna tlawalh. Uma nakinkamakgtayayan tlakg nalipawanaw pi Jehová nalimin xasasti kakilhtamaku niku nakgalhiyaw latamat nema nikxni sputa. ¿Tuku xlakata chuna wanaw? Kalakapastakwi pi Jehová xatapaxuwan makamilh xapuxku xKgawasa, tiku tlakg tlan xtalalin. Akxni Jesús xlama unu kKatiyatni lhuwa tuku patilh, titaxtulh lhuwa tuku tuwa chu lu patinalh akxni makgnika. Xlikana pi Jehová lu lhuwa xtapalh xokgolh. Xlakata xla xapaxkina, ni xmastalh talakaskin pi xKgawasa xpatilh putum tuku titaxtulh kaj xlakata puntsu xkinkamaxkin latamat (Juan 3:16; 1 Ped. 1:​18, 19). Pero xlakata Jehová lu lhuwa xtapalh xokgolh talakgmaxtut, nakinkamaxkiyan latamat nema nikxni sputa kxasasti kakilhtamaku. w23.04 27:​8, 9

¿Xlikana kamalakastakwaniputun Jehová tiku nikgonita? Chuna. Xla kamalakpuwanilh tiku tsokgwilikgolh Biblia pi xlichuwinankgolh xlakata talakastakwanat (Is. 26:19; Apoc. 20:​11-13). Chu akxni Jehová wi tuku malaknu, ankgalhin makgantaxti (Jos. 23:14). Jehová lu kamalakastakwaniputun tiku nikgonita. Kalilakpuwaw tuku lichuwinalh Job. Xla liwana xkatsi pi komo xnilh, Jehová lu xʼamapa akxilhputumpara (Job 14:​14, 15, nota). Jehová na lu kaʼakxilhputumpara putum kskujnin tiku nikgonita. Lu kamalakastakwaniputun chu lakaskin pi nialh natatatlakgo chu xatapaxuwan nalatamakgo. ¿Pero tuku natlawa Jehová xpalakatakan tiku nikgolh chu ni lakgapaskgolh? Xapaxkina kinTlatkan xalak akgapun na lu kamaxkiputumpara xlatamatkan (Hech. 24:15). Lakaskin pi xʼamigos nalitaxtukgo chu nalatamakgo putum kilhtamaku kKatiyatni (Juan 3:16). w23.04 9:​5, 6

¿Tuku tlan natlawaya xlakata tlakg nakanajlaya pi mintakgalhkgalhin nakgantaxtu? Komo kgalhkgalhiya nalatapaya putum kilhtamaku kKatiyatni, kalikgalhtawakga tuku wan Biblia xlakata Paraíso chu kalilakpuwanti pi anta wila (Is. 25:8; 32:​16-18). Kalilakpuwanti la nawan milatamat. Komo ankgalhin chuna natlawaya, tuku tuwa titaxtuya la uku naliʼakxilha la tuku «ni makgapala» chu tlan natayaniya (2 Cor. 4:17). Takgalhkgalhin nema Jehová kinkamaxkiyan kinkamatliwakglhan. Chu anan atanu tuku kinkamaxkinitan. Wa xlakata, akxni tuwa namakgkatsiya namakgantaxtiya akgtum taskujut, natayaniya tuku tuwa o chuntiya xatapaxuwan naskujnaniya Jehová, katlawani oración chu kalikgalhtawakga Biblia xlakata napulalinan. Nachuna, kamakgamakglhtinanti xtamakgtaykan natalan. Ni kamakgatsankga mintakgalhkgalhin. Tlan nalipawana pi Jehová nalimaklakaskin «lanka xlitliwakga» xlakata namatliwakglhan chu “putum xatapaxuwan natayaniya” (Col. 1:11). w23.10 17:​19, 20

Lhuwa tuku tlan nalipaxtikatsiniyaw Jehová k’oración. Tlan napaxtikatsiniyaw putum tuku tlan kinkamaxkinitan. Katsiyaw pi putum tuku kgalhiyaw wa kinkamaxkinitan (Sant. 1:17). Tlan napaxtikatsiniyaw xlakata kinkamaxkinitan Katiyatni, xtamalakatsukin, latamat, kifamiliajkan, kiʼamigoskan chu xlakata kinkamaxkinitan akgtum takgalhkgalhin. Na paxtikatsiniputunaw Jehová xlakata kinkamaxkinitan talakaskin tlan natalalinaw. Anan pulaklhuwa tuku nalipaxtikatsiniyaw Jehová. Pero min kilhtamaku tuwa makgkatsiyaw naʼakxilhaw uma xlakata lamaw kkakilhtamaku niku latamanin nialh paxtikatsininankgo. Latamanin kajwatiya lilakgaputsakgo tuku lakaskinkgo nixawa napaxtikatsininankgo xlakata tuku kgalhikgo. Komo nachuna xlikatsiw, kkiʼoracioneskan kajwatiya lhuwa tuku kskiw. Xlakata nichuna nakinkaʼakgspulayan, talakaskin nalismaniyaw napaxtikatsiniyaw Jehová xlakata putum tuku kinkamaxkiyan (Luc. 6:45). w23.05 4:​8, 9

KinTlatkan Jehová, lu kinkapaxkiyan chu lu nitlan makgkatsi akxni patinanaw (Is. 63:9). Pero ni mapanu putum tuku nitlan titaxtuyaw, nema xtachuna la lhuwa kgalhtuchokgo chu lhkuyat (Is. 43:2). Tuku kinkamalaknuniyan wa pi nakinkamakgtayayan akxni “natitaxtuyaw” tuku tuwa, chu ni katimastalh talakaskin pi wi tuku nakinkaʼakgspulayan nema putum kilhtamaku namakgapala. Chu kinkamaxkiyan xʼespíritu santo xlakata natayaniyaw (Luc. 11:13; Filip. 4:13). Xla lakaskin nalipawanaw pi ankgalhin nakinkamakgtayayan natayaniyaw chu ni namakgxtakgaw (Heb. 11:6). Max nalakpuwanaw pi tuku titaxtumaw lu tuwa chu pi Jehová ni kintikamakgtayan. Pero Biblia wan pi xla nakinkamaxkiyan xlitliwakga, chu asta tlan natawakayaw «kʼakgtum patsaps» (Sal. 18:29). Ni kalakpuwaw pi Jehová ni kintikamakgtayan, ankgalhin katlawaniw oración chu kalipawaw pi nakinkakgalhtiyan (Sant. 1:​6, 7). w23.11 22:​8, 9

¡Umakgolh tachuwin lu tlan takgaxmata! Limasiya pi tapaxkit nema lakgalhinikgo tiku makgaxtokgkgo tlan namakgapala putum kilhtamaku chu nitu nalaktlawa. Komo lakaskinkgo pi xtapaxkitkan namakgapala putum kilhtamaku, talakaskin wi tuku natlawakgo. Kalilakpuwaw lhkuyat nema lakgpasawi. Xlakata ni nalakgmixa, talakaskin namapunikan kiwi. Komo nichuna natlawakan lhkuyat nalakgmixa. Nachuna la xpalakata tapaxkit nema lakgalhinikgo tiku makgaxtokgkgo: talakaskin namatliwakglhkgo xlakata ni nalakgmixa. Pero min kilhtamaku max uma tapaxkit tsuku lakgmixa xlakata ni anan tumin, tatatlakgo o xlakata tuwa makgkatsikgo nakamakgastakkgo xkamanankan. Xlakata ni nalakgmixa «klhkuyat Jah» ktamakgaxtokgat, xachixku chu xapuskat lu xliskujatkan xlakata xʼamigos Jehová nalitaxtukgo. w23.05 20, 21:​1-3

Maski kinatlatnikan ni pekuankgo chu kinkamakgpuwantinikgoyan ni napekuanaw, nila kinkamatitaxtinikgoyan uma tayat. Talakaskin lu naliskujaw xlakata nakgalhiyaw, xtachuna la akxni wi tuku katsiniyaw tlawayaw. Xlakata wi tuku nakatsiniyaw, talakaskin kaks naʼakxilhaw la tlawa tiku kinkamasiyaniman chu natlawayaw chuna la xla. Xtachuna la uma, xlakata ni napekuanaw talakaskin naʼakxilhaw tuku tlawakgo tiku ni pekuankgo chu nachuna natlawayaw. Chuna la Daniel, talakaskin liwana nalakgapasaw Biblia, xʼamigos Jehová nawanaw, natlawaniyaw oración chu nalipawanaw pi xla ankgalhin nakinkamakgtayayan. Komo chuna natlawayaw, na ni katipekuaw akxni natitaxtuyaw tuku tuwa. Lu tlan kitaxtu akxni ni pekuankan, xlakata uma tlawa pi amakgapitsin nakinkamaxkikgoyan kakni chu tlakg nakatsiputunkgo xlakata Jehová. Xlikana pi lu tlan kitaxtu komo ni napekuanaw. w23.08 2:2; 4:​8, 9

Tachuwin xagriego nema matitaxtikan «kalakputsananitit» xmalakpuwaninan tuku xtlawakgo latamanin xlakata nakatsikgo komo akgtum likan xatlan xwanit. Nachuna kilitlawatkan xlakata nakatsiyaw komo tuku kgaxmatmaw o tuku likgalhtawakgamaw xaxlikana. La uku tlakg xlakaskinka xlakata tlakg lakatsu wi lhuwa tapatin. Ni kakanajlaw putum tuku kinkawanikanan, katamalakxtumiw tuku wan Biblia chu xkachikin Jehová. Chuna niti kintikaʼakgskgawin (Prov. 14:15; 1 Tim. 4:1). Xkachikin Jehová nalakgtaxtu akxni lama nawan lhuwa tapatin, pero ni katsiyaw tuku nakinkaʼakgspulayan chatunu akinin chali tuxama (Sant. 4:14). Komo lamawku nawan akxni natsuku lhuwa tapatin o ni, Jehová nakinkamaxkiyan latamat nema nikxni sputa komo ni namakgxtakgaw. La uku chuntiya kalilakpuwaw kintakgalhkgalhinkan, ankgalhin skgalalh katawilaw chu kakgalhkgalhiw xkilhtamaku Jehová. w23.06 13:​15, 16

Ni katsiyaw la nakgantaxtu makgapitsi tuku lichuwinanit Biblia pi ama la (Dan. 12:​8, 9). Pero maski ni putum akgatekgsaw, ni wamputun pi ni katikgantaxtulh. Liwana katsiyaw pi Jehová nakinkamasiyanitilhayan tuku kilikatsitkan nawan akxni xlilat, chuna la tlawalh makgasa. Akxni kachikinin nawankgo «¡uku kgalhiyaw takaksni kkilatamatkan chu nitu kinkamakgapekuanan!», mapakgsinanin xalak kakilhtamaku natalatlawakgo ni xaxlikana takanajla chu namalakgsputukgo (1 Tes. 5:3; Apoc. 17:​16, 17). Alistalh, namasputuputunkgo xkachikin Dios (Ezeq. 38:​18, 19). Chu natsuku guerra xla Armagedón (Apoc. 16:​14, 16). Liwana katsiyaw pi nialh makgas tsankga xlakata nakgantaxtu uma. Wa xlakata, chuntiya kuenta katlawaw la kgantaxtutilhama tuku xlichuwinanit Biblia chu kakamakgtayaw latamanin nachuna natlawakgo, chu chuna napaxtikatsiniyaw Jehová. w23.08 13:​19, 20

Akxni apóstol Pablo xlichuwinama takanajla, takgalhkgalhin chu tapaxkit, wa: «Tuku tlakg xlakaskinka wa tapaxkit» (1 Cor. 13:13). ¿Tuku xlakata chuna wa? Kkilhtamaku nema aku mima, nialh katitalakaskilh nakanajlayaw pi Dios nalimin xasasti kakilhtamaku, xlakata uma tuku xkgalhkgalhimaw kgantaxtunita nawan. Pero ankgalhin natalakaskin napaxkiyaw Jehová chu nakapaxkiyaw latamanin. Uma tapaxkit ankgalhin nastaka. Akxni paxkinanaw limasiyayaw pi xaxlikana kstalaninanin Cristo akinin. Jesús kawanilh xʼapóstoles: «Wa uma tuku nalitalakgapasatit pi wixin kintamakgalhtawakgen: komo lapaxkiyatit» (Juan 13:35). Nachuna, tapaxkit tlawa pi akxtum natawilayaw. Pablo wa pi tapaxkit «tlawa pi latamanin makxtum nalakgo» (Col. 3:14). Apóstol Juan katsokgnanilh xnatalan: «Tiku paxki Dios na kapaxkilh xtala» (1 Juan 4:21). Akxni kapaxkiyaw kinatalankan, limasiyayaw pi na paxkiyaw Jehová. w23.11 8:​1, 3

Biblia lichuwinan pi kstalaninanin Cristo kgosnamaw. Tiku chankgo niku xlichanatkan kamaxkikan latamat nema ni kgalhi xlisputni (2 Tim. 4:​7, 8). Xlakaskinka lu naliskujaw chuntiya nakgosnanaw, xlakata nialh lhuwa kinkatsankganiyan nachanaw niku kilichanatkan. Apóstol Pablo lichuwinalh tuku nakinkamakgtayayan nachanaw niku kilichanatkan. Xla wa: «Kamakgaw putum takuka […] chu katayaniw niku kgosnamanaw nema Dios wilinit kkilakatinkan». Pablo ni xwamputun pi kstalaninanin Cristo nitu nalinaw, wata xwamputun pi ni nalinaw takuka nema ni xlakaskinka. Uma takuka tlawa pi ni lakapala nakgosnanaw chu kinkamakgatlakgwanan. Xlakata chuntiya nakgosnanaw, talakaskin na’akxilhaw komo limaw takuka nema ni xlakaskinka chu tunkun namakgxtakgaw. Pero anan takuka nema xlakaskinka nalinaw chu ni namakgxtakgaw. Komo xmakgxtakgwi, xtlawalh pi nialhla xkgosnaw (2 Tim. 2:5). w23.08 26:​1, 2

Komo ni xalaktsakatwa akinin, namaxkiyaw kakni tuku lakpuwankgo amakgapitsin. Makgapitsi natalan lakpuskatin talakgamanikgo, pero amakgapitsin ni lakgatikgo. Wi tiku nitlan akxilha wakan kuchu, pero amakgapitsin nichuna lakpuwankgo. Nachuna, tanu tanu tuku laksakaw xlakata la nakuchunaw. Komo lakpuwanaw pi wa tlakg tlan tuku akinin laksakaw chu kamafuerzajliputunaw amakgapitsin nachuna katlawakgolh, max nakamakgchakgxniyaw chu congregación ni makxtum katitawilalh (1 Cor. 8:9; 10:​23, 24). Jehová kinkamaxkinitan tastakyaw xlakata la nalhakgananaw. Kintalhakgankan xlimaxkit kakni Dios chu xlimasiyat pi kgalhiyaw «tlan talakapastakni» chu lhakgananaw «chuna la xlilat» (1 Tim. 2:​9, 10). Ni lakaskinaw pi kilhakgatkan wa tuku tlakg kuenta natlawakan. Xtastakyaw Biblia kamakgtaya lakgkgolotsin ni nawilikgo limapakgsin xlakata la naʼakxkita o la natakaxtaya chatum tala. w23.07 23, 24:​13, 14

Jehová kinkamasiyaniyan la nakgalhiyaw xatapaxuwan latamat. Tiku kgalhakgaxmatkgo «puskat tiku xatonta» chu tlawakgo talakgxtumit nema ni xlitatlawat, ni katsikgo pi «kPutaknun» nakitayakgo (Prov. 9:​13, 17, 18). Pero tiku kgalhakgaxmatkgo «xaxlikana liskgalala» lu tlan kakitaxtuni (Prov. 9:1). Akinin paxkiputunaw tuku Jehová paxki chu xkajniputunaw tuku xkajni (Sal. 97:10). Chu kawaniyaw amakgapitsin pi na kalitamakgtayakgolh «xaxlikana liskgalala». Akinin xtachuna pi tayayaw «niku tlakg katalhman» chu wanaw: «¡Putum tiku xatonto, kamilh unu!». Tiku makgamakglhtinanaw xaxlikana liskgalala lu nalitamakgtayayaw la uku chu kkilhtamaku nema aku mima. Komo liskujaw chuntiya naʼanaw «ktiji xla taʼakgatekgsni», nalatamayaw putum kilhtamaku (Prov. 9:​3, 4, 6). w23.06 24, 25:​17, 18

¿La makgkatsiya akxni tiku taskuja o tapina kʼescuela kgalhskinan xlakata mintakanajla? ¿Pekuana? Lhuwa chuna makgkatsiyaw. Pero xtakgalhskininkan kinkamakgtayayan nakatsiyaw tuku lakpuwankgo, chu uma kinkamaxkiyan talakaskin nakalitachuwinanaw Dios. Pero min kilhtamaku wi tiku kinkatlawaniyan takgalhskinin kaj xlakata kinkatalatlawaputunan. Max xlakata tuku kgaxmatnit kimpalakatakan (Hech. 28:22). Nachuna, lamaw «kxaʼawatiya kilhtamaku» niku lhuwa latamanin «nila wi tuku nakatalakkaxlakan» chu «xalakluku» (2 Tim. 3:​1, 3). Max tuwa nakitaxtu tlan nalikatsiya chu ni natalatlawaya tiku litalatlawaputunan mintakanajla. Pero anan akgtum tayat nema lu namakgtayayan: tsatata naku. Tiku kgalhi tsatata naku ni lakapala sitsi chu tlan machokgo xtasitsi akxni wi tiku talatlawa o ni katsi tuku nakgalhtinan. w23.09 14:​1, 2

Min kilhtamaku, xkachikin Jehová kinkastakyawayan xlakata tlan nakinkakitaxtuniyan. Akgtum liʼakxilhtit, kinkawaniyan tuku nitlan kitaxtu akxni paxkikan tumin chu akxni tlawakan tuku lakatsala xlimapakgsin Jehová. Akxni stalaniyaw xtapulalit Jehová tlan kinkakitaxtuniyan (Is. 48:​17, 18; 1 Tim. 6:​9, 10). Xla chuntiya nakamaklakaskin latamanin xlakata napulalin xkachikin akxni lama nawan lhuwa tapatin chu akxni namapakgsinan Cristo. Komo la uku kgalhakgaxmatnanaw, tlakg ni tuwa katimakgkatsiw nakgalhakgaxmatnanaw ama kilhtamaku. Wa xlakata, ankgalhin kastalaniw xtapulalit Jehová. Uma kilhchanima pi na nakakgalhakgaxmataw lakchixkuwin tiku xla kalaksaknit nakinkapulalinkgoyan (Is. 32:​1, 2; Heb. 13:17). Pulaklhuwa tuku xlakata tlan nalipawanaw Jehová, kimPulalinakan, tiku kinkamakgtayayan chuntiya natalalinaw chu nachanaw kxasasti kakilhtamaku. w24.02 25:​17, 18

Apóstol Pablo lhuwa tuku lu lipaxuwalh chuna la kskujnanima Jehová, pero nachuna lhuwa tuku nitlan titaxtulh. Makglhuwa lakgamakgat niku kilalh xlakata nalichuwinan Dios, maski tuwa xwanit. Milh kilhtamaku, kalipekua tawi xlatamat kkgalhtuchokgo chu kkatijinin «xpalakata kgalhananin». Chu milh kilhtamaku xtalamakgasitsin lu nitlan likatsinikgolh (2 Cor. 11:​23-27). Nachuna, xnatalan ni ankgalhin xpaxtikatsinikgo putum tuku xla xtlawa xlakata nakamakgtaya (2 Cor. 10:10; Filip. 4:15). ¿Tuku makgpuwantinilh Pablo chuntiya naskujnani Dios? Xla lhuwa tuku xkatsininit xlakata xtayat Jehová akxni xlikgalhtawakga Tatsokgni chu xlakata tuku xtitaxtunit kxlatamat. Liwana xkatsi pi Jehová lu xpaxki (Rom. 8:​38, 39; Efes. 2:​4, 5). Chu Pablo na lu xpaxki Jehová. Limasiyalh uma tapaxkit akxni kamakgtayalh «xasantos natalan» (Heb. 6:10). w23.07 9:​5, 6

Latamanin katsikgo pi xlakaskinka natawilakgo «mapakgsinanin», pero akxni akxilhkgo pi ni litamakgtayakgo akgtum limapakgsin o lu tuwa makgantaxtikan, nialh kgalhakgaxmatputunkgo. Biblia wan pi mapakgsinanin kamakgapatinankgo latamanin, pi Satanás kaʼakgchipanit chu nakamalakgsputukan (Sal. 110:​5, 6; Ecl. 8:9; Luc. 4:​5, 6). Pero na wan pi «putum tiku kalakatakikgo mapakgsinanin lakatakima tuku Dios lakkaxwilinit». Jehová masta talakaskin pi katawilakgolh mapakgsinanin xlakata ni tlakg na’anan taʼakglhuwit, chu lakaskin pi kakamaxkiw kakni. Kakamaxkiw «tuku kalakgchan», chuna la lilakgaxokgon chu nakakgalhakgaxmataw (Rom. 13:​1-7). Max lakpuwanaw pi akgtum limapakgsin ni litamakgtayayaw o max lu tapalaxla nakinkakitaxtuniyan, o lakpuwanaw pi nialh lakgchan tuku kinkaskinimakan. Pero akinin kgalhakgaxmataw Jehová chu xla lakaskin pi kakakgalhakgaxmatwi mapakgsinanin komo ni lakatsala xlimapakgsin (Hech. 5:29). w23.10 8:​9, 10

Akxni Sansón lakachilh, filisteos xʼakgchipanankgonit kʼIsrael (Juec. 13:1). Xlakata filisteos lu lixkajni xlikatsikgo, lu xkamakgapatinankgo israelitas. Jehová laksakli Sansón xlakata xtsukulh «kalakgmaxtu Israel kxmakankan filisteos» (Juec. 13:5). Xlakata tlan chuna xtlawalh, xtalakaskin pi Sansón xlipawa Jehová. Makgtum, lhuwa soldados xalak Filistea xʼankgonit kLehí, akgtum kachikin nema max xwi kJudá, xlakata nachipakgo Sansón. Lakchixkuwin xalak Judá lu pekuankgolh, wa xlakata makamastakgolh Sansón kxmakan xtalamakgasitsin. Lichikgolh kgantiy xalaksasti tasiw, chu linkgolh kxlakatinkan filisteos (Juec. 15:​9-13). Pero «xʼespíritu Jehová maxkilh litliwakga» chu Sansón lakpuchli tasiw. Alistalh «tekgsli akgtum xkilhlukut tantum burro nema aku xmakgnikanit», sakli… ¡chu kalimakgnilh 1,000 filisteos! (Juec. 15:​14-16). w23.09 2:​3, 4

Jehová tsinu tsinu kinkamasiyanitilhanitan la namakgantaxti xtalakaskin. Putum tuku lakkaxwilinit, ankgalhin tlan kitaxtu xlakata «tlawanit pi putum namakgtayanan nakgantaxtu xtalakaskin» (Prov. 16:4). Chu tuku kitaxtu akxni wi tuku tlawa, ankgalhin makgapala. ¿Tuku xtalakaskin Jehová chu tuku tlawanit xlakata namakgantaxti? Xla kawanilh xapulana latamanin: «Kakgalhitit lhuwa kamanan, kalhuwantit, kamalakgatsamatit katiyatni chu kakuentajtlawatit, kakakuentajtlawatit [...] putum tuku staknankgo» (Gén. 1:28). Akxni Adán chu Eva ni kgalhakgaxmatkgolh Dios, kamatitaxtinikgolh talakgalhin latamanin, pero uma ni tlawalh pi Jehová nialh xmakgantaxtilh xtalakaskin. Xla kajwatiya lakgpalilh la xʼama makgantaxti. Tunkun lakkaxwililh akgtum Tamapakgsin kʼakgapun nema xʼama makgantaxti tuku xlakpuwanit natlawa (Mat. 25:34). w23.10 20:​6, 7

Jehová nakinkamakgtayayan ni nataxlajwaniyaw maski akglhuwata kata liskujmaw namakgxtakgaw tuku nitlan. Max min kilhtamaku lakpuwanaw pi tuku nitlan tlawayaw tlakg nitlan nixawa tuku tlawalh apóstol Pedro. Pero Jehová tlan nakinkamaxkiyan litliwakga xlakata ni anta natamakgxtakgaw (Sal. 94:​18, 19). Kalilakpuwaw chatum tala tiku xkalakgati chu xkatatalakgxtumi xtalakchixkuwin akxni nina xlakgapasa Jehová. Maski makgxtakgli putuminika uma nixatlan xtayat, xmin kilhtamaku chuntiya xkgalhi nitlan tapuwan. Xla wan tuku makgtayalh namakgatlaja uma: «Jehová kimaxki litliwakga. Xlakata Jehová kilimakgtayanit xʼespíritu [...], kkatsininit pi tlan chuntiya [...] naʼanaw kxatlan tiji. Jehová kimaxkinit talakaskin nakskujnani [...], chu maski makglakgalhina akit chuntiya kimatliwakglhma». w23.09 23:12

Kgawasa, wi tuku militlawat xlakata tlakg tlan kstalanina Cristo nalitaxtuya. Milistalanit xatlan xliʼakxilhtit, liwana mililakapastaknat, miliskujat xlakata amakgapitsi nalipawankgoyan, wi tuku milikatsinit natlawaya chu naliskuja tuku namakgtayayan alistalh. Max nalakpuwana pi lu lhuwa tuku militlawat chu pi nila katimakgantaxti. Pero ni kataxlajwani, ¡tlan namakgantaxtiya! Jehová lu makgtayaputunan (Is. 41:​10, 13). Chu natalan xalak mincongregación nachuna. Akxni tlakg tlan kstalanina Cristo nalitaxtuya chuna la Jehová lakaskin, lu nalipaxuwaya milatamat. Jehová chuntiya kasikulunatlawan xlakata lu liskujpat tlakg tlan kstalanina Cristo nalitaxtuya. w23.12 29:​19, 20

Kalilakpuwanti pi wix katawila makgapitsi natalan chu lakpuwanatit natamakxtuyatit maktum foto xlakata nalakapastakatit uma kilhtamaku. Xlakata nakgalhiya tlakg xatlan foto, maktutu tamakxtuya. Pero akxilha pi kmaktum foto chatum tala nitlan taxtulh. Max naxapaya uma foto chu kajwatiya nakatatamakgxtakga maktiy fotos niku putum lakalitsimakgo. Ankgalhin wa lakapastakaw tuku tlan katatlawaw kinatalankan o tuku akxtum lipaxuwaw. Pero kalilakpuwaw pi min kilhtamaku chatum tala wan o tlawa tuku nitlan kinkamamakgkatsiniyan. ¿Tuku natlawayaw? ¿Naxapayaw uma tuku nitlan kinkatlawanin xtachuna la kxapaw ni xatlan foto? (Efes. 4:32). Kalakapastakwi pi anan tuku tlakg lhuwa akxtum tatlawanitaw uma kintalakan nixawa tuku makgtum nitlan tlawalh. Kajwatiya kamakiw tuku akxtum tatlawaw kintalakan «xtachuna la xalakstlan fotos». w23.11 12:​16, 17

Xtalhakgan chatum puskat xlimasiyat pi kuentajtlawa tuku lakpuwankgo amakgapitsin. ¡Lu tlan pi kinatalankan lakpuskatin tliwakga kgalhikgo takanajla chu chuna tlawakgo! Chatum puskat xlimasiyat pi liwana lakapastaknan, uma wamputun pi liwana katsi tuku tlan chu tuku nitlan, chu laksaka tuku tlan. Kalichuwinaw Abigaíl. Xchixku nitlan tuku laksakli, chu xla akxilhli pi lu nitlan tuku xʼama kakitaxtuni putum tiku xalak xchik. Abigaíl wi tuku lakapala tlawalh, chu xlakata liwana lakapastaknalh kalakgmaxtulh lhuwa latamanin (1 Sam. 25:​14-23, 32-35). Nachuna, akxni liwana lakapastaknanaw kinkamakgtayayan nakatsiyaw tuku kilhtamaku nachuwinanaw chu tuku kilhtamaku tlakg tlan nitu nawanaw. Chu kinkamakgtayayan ni nakakgalhskinaw amakgapitsin tuku ni kilikatsitkan o tuku nitlan nalimakgkatsikgo (1 Tes. 4:11). w23.12 20:​8, 9

Apóstol Pablo katsokgnanilh umakgolh tachuwin natalan xalak Roma. Xlakan xkatsinikgonit xlakata Jehová chu Jesús, xlimasiyakgonit takanajla chu kstalaninanin Cristo xlitaxtukgonit. Wa xlakata Dios «xaʼakgstitum [kali’akxilhli] xlakata takanajla» chu kalilaksakli espíritu santo (Rom. 5:1). Lata ama kilhtamaku, xkgalhikgo lu xastlan takgalhkgalhin nema xʼama kgantaxtu. Pablo kalitachuwinalh xatalaksakni kstalaninanin Cristo xalak Éfeso pi xʼamakgo makgamakglhtinankgo tuku xʼamaka kamaxkikan «tiku xasantos» (Efes. 1:18). Chu kawanilh colosenses pi «kʼakgapun» xʼamakgo makgamakglhtinankgo tuku xkgalhkgalhimakgo (Col. 1:​4, 5). Wa xlakata tiku xatalaksakni kgalhkgalhikgo pi nalakastakwanankgo chu putum kilhtamaku nalatamakgo kʼakgapun, niku natamapakgsinankgo Cristo (1 Tes. 4:​13-17; Apoc. 20:6). w23.12 9:​4, 5

Uma texto kinkamalakapastakniyan soldados tiku xkuentajtlawakgo akgtum kachikin. Tiku xlamakgo kʼuma kachikin tlan klhtatakgo xlakata xkatsikgo pi soldados xkuentajtlawanamakgo. Xtachuna la uma, akxni «takaksni» nema Dios masta kuentajtlawa kinakujkan chu kintapuwankan, skayaj makgkatsiyaw (Sal. 4:8). Chu maski ni lakapala nalakkaxla kintaʼakglhuwitkan, tlan nakgalhiyaw takaksni chuna la akgspulalh Ana (1 Sam. 1:​16-18). Akxni chuna nala, ni tuwa katimakgkatsiw liwana nalakapastaknanaw chu nalaksakaw tuku tlan. ¿Tuku kilitlawatkan akxni lakgaputsamaw? Kaskiniw Jehová pi kakinkakuentajtlawan. Chuntiya katlawaniw oración asta akxni namakgkatsiyaw «takaksni» (Luc. 11:9; 1 Tes. 5:17). Komo titaxtupat tuku tuwa, chuntiya katlawa oración. Naʼakxilha la Jehová namaxkiyan takaksni, nakuentajtlawa minaku chu mintapuwan (Rom. 12:12). w24.01 21:​5, 6

Jesús tayanilh tuku tlawanika chu tuku limawakaka xlakata xmasantujlilh xtukuwani xTlat. Xla xkatsi pi xkgalhakgaxmatnanit chu ni xʼanan tuku xlimaxanalh (Heb. 12:2). Na xkatsi pi tiku xputsananima uma kilhtamaku wa Satanás (Luc. 22:​2-4; 23:​33, 34). Satanás xlakaskin pi Jesús xmakgatsankgananilh Jehová, ¡pero ni matlanilh! Jesús liwana limasiyalh pi Satanás chatum akgsanina chu pi Jehová kgalhi kskujnin tiku ni makgxtakgkgo asta maski natitaxtukgo tuku lu tuwa. ¿Makgapaxuwaputuna wix miMapakgsina Jesucristo? Komo chuna, chuntiya kamalanki xtukuwani Jehová chu kakamakgtaya amakgapitsin naʼakxilhkgo la xlikana likatsi. Chuna stalanipat nawan xliʼakxilhtit Jesús (1 Ped. 2:21). Chu chuna la Jesús, namakgapaxuwaya Jehová chu nalimasiyaya pi xtalamakgasitsin, Satanás, chatum akgsanina. w24.02 11:​11-13

Akgkitsis kata nema titaxtunit, liwaka akgtum millón latamanin tamunukgonit chu xtatayananin Jehová litaxtukgonit. Tamakamastanikan Jehová kilhchanima pi nalaksakaw kstalaninanin Jesús nalitaxtuyaw chu pulana nawiliyaw kkilatamatkan xtalakaskin Dios. ¿Chu tuku kilhchanima pulana nawiliyaw xtalakaskin Dios? Jesús wa: «Komo wi tiku kistalaniputun, akstu kalakgmakganka» (Mat. 16:24). Akxni wix natamakamastaniya Jehová, natalakaskin nalakgmakgana putum tuku Dios ni lakgati (2 Cor. 5:​14, 15). Uma na kilhchanima pi nalakgmakgana «xtatlaw xamakglakgalhina makni», chuna la talakgxtumit nema ni xlitatlawat (Gál. 5:​19-21; 1 Cor. 6:18). ¿Akgtum takuka nakitaxtuniyan natlawaya uma? Ni akgtum takuka katiliʼakxilhti komo paxkiya Jehová chu liwana kanajlaya pi komo nakgalhakgaxpata xlimapakgsin lu tlan nakitaxtuniyan (Sal. 119:97; Is. 48:​17, 18). w24.03 2:1; 3:4

Jehová kamaxki xʼespíritu santo tiku makgapaxuwakgo (Mat. 12:18). Tlan xlilakpuwaw: «¿Klimasiya kkilatamat tayat nema espíritu santo tlawa pi nakgalhiyaw?». Akgtum liʼakxilhtit, ¿la uku tlakg kgalhkgalhinana nixawa akxni nina xlakgapasa Jehová? Akxni na’akxilha pi tlakg limasiyapat tayat nema espíritu santo tlawa pi nakgalhiyaw, liwana limasiya pi makgapaxuwapat Jehová. Jehová tlawa pi nalitamakgtayakgo talakgmaxtut tiku makgapaxuwamakgo (1 Tim. 2:​5, 6). Pero ¿chu komo tuwa makgkatsiyaw nakanajlayaw pi makgapaxuwamaw Jehová maski kanajlaniyaw talakgmaxtut chu tamununitawa? Kalakapastakwi pi ni putum kilhtamaku tlan nalipawanaw tuku kinkawaniyan kinakujkan, wata ankgalhin kalipawaw Jehová. Xla xaʼakgstitum kaliʼakxilha tiku kanajlanikgo talakgmaxtut, chu malaknunit pi nakasikulunatlawa (Sal. 5:12; Rom. 3:26). w24.03 30:15; 31:17