Lusim Pasin Raskol na Wetim Gutpela Samting Bihain
EM STORI BILONG COSTA KOULLAPIS
MI LUKLUK STRONG LONG BANIS BILONG RUM KALABUS BILONG MI. MI PASIM TOK LONG TINGTING OLSEM MI MAS PAINIM ROT BILONG KISIM PLANTI MANI BAMBAI MI INAP LUSIM PASIN RASKOL NA KIRAPIM NUPELA SINDAUN BILONG MI.
MI SINDAUN long dispela haus kalabus na bel hevi i stap. Na mi tingim, insait long dispela yia i go pinis i gat 11-pela poroman bilong mi i bin painim indai. Wanpela i bin kilim i dai man na ol i hangamapim em, na wanpela em i bin kilim i dai man na taim em i wetim kot em i kilim i dai em yet, na tripela i bin kisim planti tumas drak na ol i dai, na tupela i bin insait long pait long rot na ol man i paitim ol nogut tru na ol i dai, na fopela moa i bin dai taim ol ka bilong ol i bam. Na tu, i gat sampela poroman bilong mi i stap long ol narapela narapela haus kalabus, long wanem, ol i bin mekim ol bikpela pasin nogut.
Olsem na insait long rum kalabus bilong mi, mi beten strong long God, maski em i husat, long em i mas soim rot long mi na bai mi ken lusim dispela pasin. Sampela taim bihain mi kisim bekim bilong dispela beten. Mi bin kot long paitim nogut tru man, em i bikpela rong, tasol mi toktok wantaim jas na em i tok sapos mi tokaut long sampela liklik rong mi bin mekim bai ol i no kotim mi long bikpela rong. Mi mekim olsem na mi kisim liklik haptaim long kalabus. Nau bai mi stori long olsem wanem dispela ol samting i bin painim mi.
Mama i karim mi long 1944, long Pretoria, Saut Afrika, na mi go bikpela long dispela hap. Taim mi liklik mi no amamas, na planti taim famili i bel hevi i stap, long wanem, papa em i man bilong kros pait na dring planti. Na tu, em i man bilong pilai laki long olgeta taim, na pasin bilong em i save senis senis, olsem na em i mekim tok nogut bilong daunim mipela na em i save paitim mipela, na em i mekim moa yet long mama. Bilong ranawe long ol dispela pait mi save raun long rot tasol.
Rot i Go Long Pasin Raskol
Olsem na mi kisim save pinis long pasin bilong graun taim mi liklik yet. Olsem: Taim mi gat 8-pela krismas mi kisim skul long tupela samting. Namba wan skul mi bin kisim em taim papa i painimaut olsem mi holim sampela toi mi bin stilim bilong famili i stap klostu long mipela. Em i bin paitim mi nogut tru. Mi inap harim yet hatpela tok em i bin mekim bilong pretim mi: “Sapos mi painimaut olsem yu holim sampela samting yu bin stilim bai mi brukim nek bilong yu!” Mi pasim tok long tingting olsem, bihain taim mi stil bai ol man i no inap painimaut. Long tingting bilong mi yet mi tok, ‘Bihain bai mi haitim samting mi bin stilim na ol man i no inap painim.’
Namba tu skul mi bin kisim em i no samting bilong pasin raskol, nogat, em i narapela samting olgeta. Long skul long klas bilong Baibel, tisa bilong mipela i bin lainim mipela olsem God i gat nem bilong em yet. Mipela kirap nogut taim em i tok, “Nem bilong God em Jehova, na em bai harim beten bilong yu sapos yu beten long em long nem bilong pikinini bilong em, Jisas.” Dispela save i bin pas long tingting bilong mi tasol em i no bin pasim mi long bihainim pasin raskol. Mi no winim yet haiskul tasol mi kamap wanpela hapman stret bilong stilim samting long ol stua na brukim haus na stil. Ol pren bilong mi i no helpim mi long mekim stretpela pasin, long wanem, planti bilong ol i bin brukim lo pinis na ol i mas i go stap long sampela skul olsem kalabus bilong stretim ol manki i bikhet.
Ol yia i go i go na mi kamap raskol tru. Taim mi no winim yet 20 krismas mi bin paitim man na stilim mani bilong em, brukim haus na stil, stilim ka, na paitim man nogut tru, na mi bin mekim ol dispela samting planti taim. Mi no bin pinisim namba wan yia bilong teknikol haiskul, long wanem, mi save stap long ol klap na mekim ol liklik wok bilong ol pamukmeri wantaim bos bilong ol na ol raskol.
Olgeta taim mi bin poroman wantaim ol man nogut tru, em ol i no gat tupela tingting long bagarapim skin bilong yu sapos yu kamapim rong bilong ol, nogat, ol bai mekim. Mi lain long pasim maus na no ken tok hambak long ol samting mi bin mekim o hambak na soim ol man mi gat planti mani. Sapos mi mekim olsem, dispela inap pulim ai bilong ol man na ol bai save mi bin stilim mani na ol polis bai harim na kirap givim planti askim long mi. O samting nogut moa, em nogut ol narapela raskol i kam raun na ol i laikim hap bilong dispela mani mi bin stilim.
Tasol maski mi wok long bihainim ol dispela pasin, sampela taim ol polis i was long mi long wanem ol i ting mi insait long sampela pasin nogut. Tasol mi save was gut na i no gat wanpela taim mi holim wanpela samting polis inap painim na save olsem mi bin stil. Wanpela taim, ol polis i bin kam long haus bilong mipela long 3 klok long moningtaim. Ol i painim painim ol redio, TV samting—ol man i bin stilim olgeta samting bilong wanpela stua. Ol i lukluk long olgeta hap bilong haus tupela taim. Ol i no bin painim wanpela samting. Ol i kisim mi i go long polis-stesin na kisim mak bilong pinga bilong mi, tasol ol i no holim mi.
Kirap Mekim Wok Long Ol Drak
Taim mi gat 12-pela krismas mi kirap long mekim wok long ol drak i save paulim tingting bilong man. Planti taim liklik mi bin kisim planti tumas drak na klostu mi laik i dai na dispela i mekim na skin bilong mi i wok long bagarap. Bihain liklik mi bungim wanpela dokta em i wok wantaim ol bikpela lain raskol. Long dispela rot mi kisim wok long tilim ol drak nogut long ol man na mi kisim save olsem em i gutpela moa long tilim long wan wan man na larim ol i tilim long ol narapela, na long dispela rot ol man i no inap lukim mi na sutim tok long mi, nogat—ol narapela man bai karim hevi, mi nogat.
Sori tru, sampela manmeri mi bin tilim drak long ol, ol i bin kisim planti drak tumas na ol i dai o drak i paulim tingting bilong ol na ol i mekim sampela bikpela rong. Wanpela “poroman” bilong mi i bin kilim i dai wanpela dokta i gat biknem. Stori bilong dispela i bin kamap long nius long olgeta hap bilong kantri. Dispela “poroman” i tokim polis mi bin insait long dispela samting, tasol mi no save dispela samting i bin kamap inap long taim ol polis i kam long haus bilong mi long givim ol askim long mi long dispela samting. Planti taim polis i save kam givim askim long mi taim sampela pasin raskol i bin kamap.
Tasol wanpela taim mi mekim pasin longlong stret. Long wanpela wik olgeta mi wok long kisim drak na dring bia samting. Mi no wanbel wantaim tupela man long sampela samting na mi belhat nogut tru na mi paitim ol na bagarapim ol nogut tru. Long de bihain ol i ripotim mi long polis na polis i kisim mi na sasim mi long dispela samting. Long dispela rot mi stap long haus kalabus.
Kisim Bikpela Mani, Bihainim Stretpela Pasin
Taim mi lusim kalabus pinis, mi harim olsem wanpela kampani bilong wokim drak olsem marasin i laik kisim wanpela man bilong lukautim ol dispela samting bilong ol. Mi wokim pepa na kirapim bos long bilip olsem i stret mi mas kisim dispela wok. Wanpela poroman bilong mi i wok pinis wantaim dispela kampani, em i tokim bos olsem mi wanpela gutpela man. Em nau, mi kisim dispela wok. Mi bin tingting olsem, long dispela rot bai mi kisim bikpela mani na bihain bai mi go long wanpela hap na kirapim nupela sindaun. Olsem na mi wok strong long kisim save long olgeta samting bilong dispela bisnis kwiktaim na mi save wok i go biknait bilong lainim olgeta nem bilong ol dispela drak. Mi pilim olsem bai mi kisim nupela sindaun long dispela rot.
Tingting bilong mi i olsem: Bai mi stap isi na ol bos bilong mi bai bilip long mi pastaim. Bihain, long taim stret, bai mi brukim bakstua bilong kampani na stilim planti drak i gat bikpela pe bilong en, na baim i go long blak maket na kamap maniman wantu. Mi stretim ol samting bambai ol man i no inap sutim tok long mi, olsem mi bin stilim ol dispela drak. Olsem na bai mi stap fri na bai mi gat nupela sindaun.
Taim bilong mi long mekim ol dispela samting i kamap pinis. Wanpela nait, long pasin hait mi go insait long haus stua, na mi lukim ol dispela drak, pe bilong en em planti handet tausen dola. Mi lukim ol dispela samting i olsem rot bilong mi long lusim pasin raskol na pasin bilong pait na kirap bihainim stretpela pasin. Tasol bel bilong mi i kirap kotim mi, na em i namba wan taim em i bin mekim olsem. Bilong wanem? Klostu mi bin lusim tingting olsem maus bilong bel i stap. Bai mi stori long olsem wanem dispela samting i bin kamap.
Sampela wik paslain, mi bin toktok wantaim bosman long as bilong i stap bilong yumi. Em i bin mekim sampela tok na mi bekim olsem, sapos yumi no gat narapela rot, yumi inap beten. Na em i askim mi, “Bai yu beten long husat?” “Long God,” mi tok. Em i tok, “Tasol i gat planti god ol man i save beten long en, olsem na bai yu beten long wanem god?” Mi tok, “Long God i gat olgeta strong.” Em i tok, “Na nem bilong em husat?” Mi askim em, “Yu tok wanem?” Na em i bekim olsem, “Yu na mi na olgeta narapela manmeri i gat nem bilong yumi yet, na God i Gat Olgeta Strong em tu i gat nem bilong em yet.” Tok bilong em i stret, tasol mi les long ol askim askim na mi belhat liklik na askim em: “Olsem na nem bilong God em husat?” Em i tok, “Nem bilong God i Gat Olgeta Strong em Jehova!”
Wantu mi tingim skul mi bin kisim long klasrum taim mi gat 8-pela krismas. Mi kirap nogut olsem taim mi toktok wantaim bosman dispela i mekim wanpela bikpela samting long mi. Mitupela i amamas long stori i go inap planti aua. Long de bihain em i bringim buk Tok i Tru i Bringim Man Long Laip Oltaim.a Long dispela nait stret mi kaunim buk olgeta na mi bilip olsem mi painim pinis tok i tru na as tru bilong i stap bilong yumi. Dispela blupela buk i narakain tru na insait long tupela wik mitupela i stori planti long ol tok i stap insait long en.
Olsem na mi sindaun long tudak insait long bakstua na i no gat pairap liklik, na bel bilong mi i tokim mi olsem tingting bilong mi long stilim ol dispela drak na baim i go long ol man em i no stret. Mi lusim dispela hap na i go bek long haus na mi pasim tok long bel na tingting bilong mi olsem: Kirap long dispela taim bai mi no inap stil moa.
Senis Olgeta
Long ol de bihain, mi tokim famili bilong mi olsem mi bai bihainim nupela pasin na mi kirap stori long ol long sampela tok i tru bilong Baibel mi bin lainim. Papa bilong mi i laik rausim mi long haus. Tasol liklik brata bilong mi, nem bilong em John, em i tokim papa, “Dispela em i namba wan taim long laip bilong Costa em i insait long wanpela samting i no samting bilong pasin raskol na nau yu laik rausim em long haus, a? Mi yet mi laik kisim sampela save moa long dispela samting.” Mi amamas na kirap nogut taim John i askim mi long mekim Baibel-stadi wantaim em. Kirap long dispela taim, taim ol man i kam askim mi long drak mi save givim buk Tok i Tru long ol! Liklik taim bihain mi mekim Baibel-stadi long dispela buk wantaim 11-pela man.
Mi kisim save olsem bosman bilong kampani em yet i no wanpela Witnes. Meri bilong em i bin i stap wanpela Witnes inap 18 yia, tasol em yet i tok “em i no gat taim bilong mekim sampela samting long tok i tru.” Olsem na em i stretim rot bambai wanpela strongpela brata i ken mekim Baibel-stadi wantaim mi. Stadi bilong mi i helpim mi long save olsem, i gat ol narapela senis mi mas mekim na i no longtaim na tok i tru bilong Baibel i mekim na mi lusim ol pasin bilong dispela graun.—Jon 8:32.
Tasol mi tingting long ol samting i bin painim mi insait long sampela wik tasol na dispela tingting i laik daunim mi tru. I gat ol bikpela senis mi mas mekim, na mi luksave olsem bai i gat wanpela bikpela pait namel long laik bilong skin na laik bilong spirit sapos mi wok long bihainim ol tok mi lainim long rot bilong Baibel-stadi bilong mi. Tasol tu, mi save sapos mi bihainim yet olpela pasin bilong mi bai mi painim indai o bai mi stap planti yia long haus kalabus. Mi tingting gut long ol dispela samting na beten strong na bihain mi pasim tok long bel long bihainim rot bilong tok i tru. Sikspela mun bihain, long Epril 4, 1971, mi kisim baptais bilong makim olsem mi dediket pinis long God Jehova.
Bihainim Stretpela Pasin na Kisim Ol Gutpela Samting
Bel bilong mi i save kirap taim mi tingim ol gutpela blesing mi bin kisim kirap long taim mi lusim pasin raskol. Inap 5-pela bilong dispela 11-pela man mi bin stadi wantaim ol long pastaim ol i bihainim yet tok i tru. Mama bilong mi tu i bin stadi na kamap wanpela Witnes i baptais pinis na em i bin stap gut long God inap long taim em i dai long 1991. Tupela liklik brata bilong mi ol i dediket long Jehova na nau ol i mekim wok elda. Na mi bin helpim anti bilong mi tu long kisim tok i tru na em i mekim wok bilong God long olgeta de inap 15 yia pinis.
Taim bosman bilong dispela kampani i lukim ol senis mi bin mekim long laip bilong mi, dispela i bin kirapim em long tingting strong long tok i tru bilong Baibel. Wanpela yia bihain long taim mi bin kisim baptais, em tu i dediket long God na kisim baptais. Bihain em i mekim wok elda inap planti yia long wanpela kongrigesen bilong ol Witnes Bilong Jehova long taun Pretoria.
Mi maritim wanpela sista Kristen i dediket pinis. Mitupela Leonie i bin kam long Ostrelia long 1978. Long dispela hap mitupela i kamapim tupela pikinini man, Elijah na Paul. Famili bilong mi i bin strongim mi. Mi mekim wok elda long Kanbera, em nambawan biktaun bilong Ostrelia. Long olgeta de mi tenkyu long Jehova, long wanem, em i bin kisim mi bek long rot i go long bel hevi na indai, em pasin raskol. Nau i stap bilong mi i gat as bilong en, long wanem, mi wantaim famili bilong mi i wetim gutpela samting bai kamap bihain.
[Futnot]
a Sosaiti Wastaua Bilong Nu Yok i wokim.
[Piksa long pes 20]
Taim mi gat 12-pela krismas
[Piksa long pes 20]
Mi wantaim meri bilong mi na tupela pikinini man long nau