Taim Yu Gat Sik—Pasin Bilong Lap Inap Helpim Yu
WANPELA MAN LONG SPEN I RAITIM DISPELA STORI BILONG KIRAP!
CONCHI em i meri bilong amamas. Em i gat 50 krismas samting na inap 7-pela yia em i wok long daunim sik kensa. Kirap long taim ol dokta i tokim em olsem em i gat kensa long susu, ol dokta i bin katim em 7-pela taim bilong rausim dispela sik long ol narapela narapela hap bilong bodi. Em i save mekim wanem bilong karim dispela hevi?
Em i tok, “Taim ol dokta i tokim mi long sampela nius nogut, sapos mi pilim olsem mi laik krai, orait mi bai krai planti tru bilong rausim dispela bel hevi mi pilim. Orait bihain long dispela mi bai kirap mekim ol samting mi save amamas long mekim—olsem lainim tok ples Saina, go long ol kibung Kristen, go malolo wantaim famili na ol pren bilong mi. Oltaim mi tingim tok bilong Jisas: ‘Sapos wanpela bilong yupela i wok long tingting planti long rot bilong i stap gut, ating dispela pasin bilong tingting planti bai i skruim liklik hap taim moa long laip bilong en? I no inap tru.’ ”—Matyu 6:27.
Em i tok moa olsem: “Na long olgeta taim mi traim long tingim pasin bilong lap. Mi save tok pilai wantaim ol dokta, lukim ol vidio i mekim mi i lap, na nambawan samting, mi wok strong long pas wantaim ol pren na ol wanblut. Sapos yu gat ol pren yu inap lap wantaim dispela i olsem wanpela gutpela marasin. Wanpela taim, paslain liklik long mi kisim operesen, sampela pren na wanblut i bin kamapim stori bilong wanpela pani samting i bin kamap long asde nait. Mi bin lap nogut tru na taim mi go long tieta mi pilim bel isi tru.”
I no Conchi tasol i kisim save olsem pasin bilong lap na pasin bilong ting olsem ol gutpela samting bai kamap em inap helpim man long karim ol hevi bilong sik. Ol dokta long nau i luksave olsem pasin bilong lap i save helpim man long daunim pen na sik.
Helpim Bodi na Tingting
Dispela tingting i no nupela. Inap 3,000 yia i go pinis King Solomon i bin tok: “Pasin bilong belgut i olsem marasin bilong mekim man i stap gut.” (Sindaun 17:22) Man bilong raitim buk, Lope de Vega bilong Spen (em i bin stap laip long 1562-1635), i bin tok: “Sapos yumi inap mekim wok long pasin bilong lap, mi ting helt bilong yumi bai i gutpela moa.” Tasol long nau long taim bilong planti hevi, i luk olsem ol man i no save mekim wok long pasin bilong lap. Yumi stap long taim we ol man i kamapim ol kain kain nupela masin samting, tasol pasin bilong lap i wok long i go daun. Wanpela buk, El arte de la risa (Pasin Bilong Lap) i tok long nau ‘ol samting bilong kompiuta i wok long kisim ples bilong ol pasin bilong ol man.’ I olsem ol kompiuta samting i kisim ples bilong pasin bilong lap, wokim han, na smail.
Sapos ol sikman i gat pasin bilong lap dispela i save helpim ol long ting olsem ol gutpela samting bai kamap, bel bai i amamas, na pasin ol i bihainim bai kamapim dispela samting. Dokta Jaime Sanz-Ortiz, em i gat bikpela save long sik kensa, i tok pasin bilong lap “i save kirapim man long toktok, strongim bodi long pait long ol sik, daunim pen na pasin bilong tingting planti, mekim isi bel bilong man na bai ol masol i no tait, kirapim ol man long wokim o kamapim ol kain kain samting na i givim hop long ol.”
Pasin Bilong Lap i Gutpela Helpim Tru
Bilong wanem pasin bilong lap i save oraitim man? Bikos dispela pasin i ken helpim yumi long ting olsem gutpela samting bai kamap, maski ol samting i painim yumi i no gutpela tumas. Sanz-Ortiz i tok: “Taim yumi gat pasin bilong lap, dispela i helpim yumi long pilim strong long mekim wok, yumi no les kwik, na yumi no tingim hevi bilong yumi yet tasol.”
Samting i kirapim ol wan wan man long smail o lap i narapela narapela. Sanz-Ortiz i tok: “Tingting bilong man long wanem samting i mekim na man o meri i luk nais tru i no wankain long olgeta man. Na wanem samting i kirapim man long lap em tu i samting bilong tingting bilong ol wan wan man.” Tasol maski yumi bilong we o yumi bin kisim wanem skul, pasin bilong lap inap helpim yumi long toktok wantaim ol narapela na em i gutpela rot long pinisim bel hevi, na mekim bel i stap isi. Sapos em inap helpim yumi olsem, orait yumi ken mekim wanem bilong kisim pasin bilong lap?
Namba wan samting yumi ken mekim i olsem, yumi mas lusim pasin bilong tingting tasol long ol hevi o sik bilong yumi yet na kirap long tingting long ol gutpela samting i painim yumi. Na tu, yumi mas wok strong long bihainim ol gutpela tingting na sakim ol tingting i save paulim nabaut tingting bilong yumi o ol tingting i save mekim hevi bilong yumi i go bikpela moa. Na tu yumi inap kisim pasin bilong lap sapos yumi kisim save long skelim ol samting long narapela kain pasin. I no olsem olgeta taim yumi mas lap o smail, nogat, tasol sapos yumi inap luksave long olsem wanem samting i painim yumi em i pani liklik, dispela bai helpim yumi long karim dispela hevi. Sanz-Ortiz i tok: “Pasin bilong lap inap mekim na yumi no tingim tumas hevi bilong yumi na yumi inap kisim nupela tingting long hevi bilong yumi . . . na dispela i helpim yumi long tingim sampela nupela samting yumi ken mekim bilong karim dispela hevi.”
Tru, pasin bilong lap i no inap oraitim olgeta hevi i save painim yumi, tasol taim ol hevi i bungim yumi, em inap helpim yumi long kisim tingting olsem gutpela samting bai kamap. Olsem Conchi i luksave pinis, “sik i no samting bilong lap long en, tasol yu mas wok strong long holimpas pasin bilong yu long lap. Long tingting mi piksaim laip bilong mi olsem wanpela gaden i gat kain kain kaikai i gro long en, na sori tru wanpela samting i gro long en em dispela sik bilong mi. Tasol mi wok hat long putim dispela sik long kona na bai em i no inap kisim ples bilong ol narapela samting mi laik mekim. Mi no inap tok olsem mi winim pinis sik kensa, tasol mi amamas yet long ol samting mi mekim, na dispela em i bikpela samting.”
[Piksa long pes 23]
Felix, man bilong Conchi, na Pili, liklik susa bilong Conchi, i save strongim em