Famili i Wok Long Bagarap!
‘FAMILI em i bilong bipo tru, na em i bikpela samting tru. Taim ol famili i pas gut wantaim, lain bilong dispela kantri i stap strong. Tasol taim ol famili i no pas gut wantaim, dispela i mekim na lain bilong sampela kantri i bruk nabaut na i pinis olgeta.’
Wanpela buk (The World Book Encyclopedia) ol i bin raitim long 1973 i tok olsem. Taim yumi skelim dispela tok wantaim tingting bilong ol man long nau, yumi save bikpela hevi i laik painim ol famili. Inap sampela yia pinis bikpela hevi i wok long painim ol famili. Wanpela man bilong helpim ol famili, em Jon Bradso, em i tok: “Hevi i painim ol famili long nau. . . . Planti marit i katim marit, ol yangpela i bikhet na bagarapim ol man samting, na ol man i wok long kisim kain kain drak nogut, na trabel long wanblut, na bihainim pasin kranki long kaikai, na paitim nogut famili bilong ol. Ol dispela samting i makim olsem ol famili i laik bagarap olgeta.”
Tru tumas, long olgeta hap bilong graun, ol samting i kamap ples klia na i makim olsem ol famili i laik bagarap olgeta. Wanpela nius (The Unesco Courier) i stori long samting i kamap long Yurop, na i tok: “Kirap long 1965 na i kam inap long nau, planti marit moa yet ol i wok long katim marit. . . . Na long planti famili moa yet, mama tasol o papa tasol i mekim bikpela long pikinini.” Na long ol kantri i no gat planti wok bisnis samting, long ol dispela hap tu ol famili i wok long bagarap. Wanpela meri bilong raitim buk (em Helen Tremble) em i tok: ‘Planti lain i bin i gat gutpela sindaun na inap planti handet yia ol famili i pas gut wantaim na i stap amamas, tasol nau planti hevi i painim ol famili.’
Planti famili long nau i no gat gutpela sindaun. Long Amerika, planti milion pikinini, em ol i gat papa tasol o mama tasol bilong mekim bikpela long ol, na dispela papa o mama i save dring long olgeta taim. Na pasin bilong pait i kamap bikpela moa insait long ol famili. Risad Jels na Mari Straus i raitim wanpela buk (Intimate Violence) na ol i tok: ‘Planti man moa i kisim bagarap long han bilong ol wanblut bilong ol long haus bilong ol yet, winim ol man i kisim bagarap long ol narapela hap o long han bilong ol narapela man.’
Ol famili i mas pas gut bambai kantri i no ken bruk nabaut, tasol dispela samting i no kamap, olsem na ating lain bilong ol kantri bai bruk na bagarap. Tasol ating yu no tingim tumas dispela samting, long wanem yu tingim ol hevi i laik painim famili bilong yu yet. Wanem samting bai kamap? Ating bai yu kirap nogut long bekim bilong dispela askim.