Win Long Narapela Kain Rot
OLSEM WANEM? I gat sampela samting i traim bilip bilong yu—ating long ples wok, long skul, insait long famili, o ating long sampela tambu em gavman i putim? Sapos olsem, orait no ken bel hevi. Planti Witnes Bilong Jehova i bin karim kain hevi olsem, tasol ol i bin winim. Tingim samting i painim Erna Ludolph.
Mama i karim Erna long Lübeck, Jemani, long 1908. Em wanpela tasol long famili bilong em i lotuim Jehova. Taim Hitler i kisim strong bilong bosim gavman long 1933, planti hevi i wok long painim ol Witnes Bilong Jehova. Ol wanwok bilong Erna ol i tokaut long em i no save salut long Hitler, na dispela i mekim na ol Natsi i holim em. Em i stap 8-pela yia long ol narapela narapela haus kalabus na long ol banis kalabus long Hamburg-Fuhlsbüttel, Moringen, Lichtenburg, na Ravensbrück. Taim Erna i stap kalabus long Ravensbrück, wanpela samting i kamap i mekim na em i win.
Wanpela Hausmeri i Naispela Tru
Profesa Friedrich Holtz na meri bilong em, Alice, ol i stap long Berlin. Ol i no insait long lain Natsi na ol i no sapotim ol tingting na pasin bilong ol Natsi. Tasol ol i wanblut bilong wanpela nambawan polis bilong Hitler, i save lukautim sampela kalabus manmeri bilong sampela banis kalabus. Olsem na taim dispela profesa na meri bilong em i painim wanpela hausmeri, dispela polisman i orait long ol i ken makim wanpela kalabusmeri. Long Mas 1943, Alice i go long Ravensbrück bilong makim wanpela hausmeri. Em i makim husat? Erna Ludolph. Erna i go stap wantaim famili bilong Holtz, na ol i mekim gut long em. Taim woa i pinis, em i go wantaim dispela famili long taun Halle, long wara Saale. Long dispela hap, Erna i bungim gen birua, tasol long han bilong gavman Soselis bilong Is Jemani. Long 1957, ol i rausim dispela famili i go long Wes Jemani, na Erna i go wantaim ol. Na nau Erna i stap fri long bihainim bilip bilong em.
Olsem wanem Erna i win long wanpela rot i narapela kain? Long rot bilong gutpela pasin na gutpela save bilong em long autim tok bilong Baibel, Alice Holtz na 5-pela pikinini bilong em, ol i kisim baptais na kamap Witnes Bilong Jehova. Na tu, 11-pela tumbuna pikinini bilong Alice ol tu i kamap Witnes Bilong Jehova. Long nau, tupela i mekim wok long brens ofis bilong ol Witnes Bilong Jehova long Selters, Jemani. Pikinini meri bilong Alice, em Susanne, em i tok: “Bikpela samting i mekim na famili bilong mipela i stap insait long tok i tru, em pasin bilong Erna.” Erna i kisim gutpela pe long pasin bilong em long sanap strong na karim hevi. Olsem wanem long yu? Pasin bilong yu long sanap strong long taim bilong ol hevi inap kamapim kain gutpela samting olsem. Yes, gutpela pasin na gutpela save bilong yu long autim tok inap helpim yu long win long narapela kain rot.a
[Futnot]
a Taim ol i wok long redim dispela stori bilong kamap long nius Erna Ludolph i dai, em i gat 96 krismas. Em i stap gut long God i go inap long em i dai.
[Piksa long pes 31]
Erna Ludolph (sindaun) wantaim famili bilong Holtz