Yu Save Long Dispela?
God i ting olsem wanem long pasin bilong ol Israel long lukluk long ol sta bilong kisim save long ol samting bai kamap?
Wanpela dikseneri i tok, pasin bilong lukluk long ol sta i olsem “ol man i skelim gut wokabaut bilong ol planet, san, mun, na ol sta, long wanem, ol i bilip olsem ol dispela samting inap stiaim ol samting i kamap long i stap bilong ol man.” Taim graun i raunim san wanpela taim long olgeta yia, i olsem ol lain sta tu i senisim ples bilong ol. Kirap long bipo yet, ol man i bin lukim olsem ol sta i senisim ples bilong ol na ol i tok olsem dispela samting i gat bikpela mining bilong en.
Ating ol Babilon bilong bipo i bin kirapim pasin bilong lukluk long ol sta bilong kisim save long ol samting bai kamap, na ol i save lotu long ol sta na ol bikpela lain sta. Taim ol Israel i lusim pasin bilong lotu tru long God, ol i kisim dispela pasin bilong lotu long ol sta. Long taim bilong King Josaia bilong Juda, planti manmeri bilong Israel i bin mekim olsem. Tingting bilong God long dispela samting i klia. Sampela handet yia paslain long dispela, Lo Bilong Moses i bin tambuim pasin bilong lotuim ol sta; sapos man i mekim olsem em i mas i dai.—Lo 17:2-5.
Wanpela samting King Josaia i bin mekim bilong stretim bek pasin bilong ol Juda long lotu, em i tambuim pasin bilong mekim ofa “long san na long mun na long ol sta.” Baibel i tok king i mekim olsem, long wanem, em i laik “bihainim tru olgeta lo na tok bilong Bikpela.” (2 King 23:3-5) Dispela i stap olsem piksa ol manmeri bilong nau tu i ken bihainim, em ol i laik lotuim God long “Holi Spirit na long pasin i tru.”—Jon 4:24.
Husat dispela “tupela pikinini man bilong god Sus” em Aposel 28:11 i stori long ol?
Buk Aposel long Baibel i tok, taim aposel Pol i laik i go long Rom, em i kisim sip long Malta na i go long Puteoli, na long poret bilong sip i gat piksa bilong “tupela pikinini man bilong god Sus.” (Aposel 28:11) Long bipo ol boskru bilong sip na ol man i raun long sip ol i gat dispela kain piksa.
Long ol stori nating bilong ol Grik na Rom, Sus (ol i kolim em tu olsem Jupita) na Leda i gat tupela pikinini man em tupela i twins, em Kasto na Poluks. Ol man i bin ting dispela “tupela pikinini man bilong Sus” i gat bikpela save long ranim sip na strong bilong bosim win na biksi. Olsem na tupela i kamap olsem god bilong ol boskru bilong sip. Ol man i raun long sip i givim ofa na singaut long tupela long lukautim ol long taim bilong bikpela win na ren. Ol man i bin bilip olsem dispela tupela god i gat strong bilong lukautim ol boskru na ol i save kamapim klia strong bilong ol long rot bilong wanpela paia ol i kolim paia bilong Santu Elmo, em wanpela lait i save kamap sampela taim long mas bilong ol sip long taim bilong bikpela win na ren.
Planti Grik na Rom i bin lotuim Kasto na Poluks, na wanpela rait bilong bipo i stori long ol i bin mekim olsem klostu long hap bilong distrik Sairini na Not Afrika. Dispela sip em Buk Aposel i stori long en i bilong Aleksandria, long Isip.
[Piksa long pes 9]
Wanpela ston ol Babilon i sanapim, i gat piksa bilong king Nasimarutas wantaim ol lain sta
[Piksa long pes 9]
Koin dinari i gat piksa bilong “tupela pikinini man bilong sus,” 114-113 B.C.E.
[Ol Piksa Kredit Lain long pes 9]
Stela: Réunion des Musées Nationaux/Art Resource, NY; coin: Courtesy Classical Numismatic Group, Inc./cngcoins.com