Wastaua INTENET LAIBRERI
Wastaua
INTENET LAIBRERI
Tok Pisin
  • BAIBEL
  • Ol PABLIKESEN
  • Ol MITING
  • w10 5/1 p. 21-22
  • Nem Bilong God, Jehova, Long Wanpela Tempel Long Isip

No gat vidio bilong dispela seksen.

Sori, popaia kamap long lodim vidio.

  • Nem Bilong God, Jehova, Long Wanpela Tempel Long Isip
  • Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—2010
  • Ol Liklik Het Tok
  • Wankain Infomesen
  • “Graun Sasu Bilong Jahu”
  • Wanpela Nem Ol i Tingim Yet
  • Wanem Nem Bilong God?
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova (Bilong Pablik)—2019
  • Nem Bilong God
    Kirap!—2017
  • Yumi Mas Kolim Dispela Nem?
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1984
  • Onarim Nem Bilong Jehova
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—2013
Lukim Moa
Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—2010
w10 5/1 p. 21-22

Nem Bilong God, Jehova, Long Wanpela Tempel Long Isip

KIRAP long wanem taim stret, nem bilong God, Jehova, o Yawe, i kamap long ol rait i no bilong Baibel? Sampela saveman i tok: Em i kamap olsem 1400 yia paslain long Krais. Bilong wanem ol i tok olsem?

Long yia 1370 B.C.E. samting, ol Isip i daunim pinis planti kantri. King bilong Isip long dispela taim, Fero Amenhotep (Amenophis) Namba 3, em i wokim wanpela naispela tempel tru long Soleb, long Nubia, nau ol i kolim Sudan. Taim ol saveman bilong painim ol samting bilong bipo insait long graun i painim dispela tempel, ol i lukim wanpela kain rait bilong ol Isip na i luk olsem dispela rait i gat 4-pela leta Hibru ol i kolim Tetragramaton​—YHWH, olsem Jehova. Dispela rait i olpela tru, ol i raitim 500 yia paslain long rait i stap long Ston Bilong Ol Moap​—bipo em i nambawan olpela rait we nem bilong God i stap long en. Bilong wanem nem bilong God bilong Baibel i stap long wanpela tempel long Isip?

“Graun Sasu Bilong Jahu”

Fero Amenhotep Namba 3 i bin wokim dispela tempel, na em i dediketim long god Amun-Ra. Longpela bilong tempel em olsem 120 mita, na em i stap long hap wes bilong wara Nail. Ol rait i stap long as bilong ol bikpela pos long wanpela bilong ol traipela rum bilong tempel, ol i gat nem bilong ol hap em Amenhotep i tok em i bin daunim. Piksa bilong ol kalabusman long ol dispela pos i makim wan wan hap Amenhotep i bin daunim; ol i taitim han bilong kalabusman long baksait na em i gat wanpela plang i gat nem bilong graun o lain bilong em i stap long en. Ol graun bilong sampela lain bilong ol Sasu, o Sosou, i stap long ol dispela rait. Ol lain Sasu ol i husat?

Sasu em nem ol Isip i givim long ol Bedouin, em sampela lain ol Isip i nolaik tru long en na ol i stap long hap is bilong boda bilong Isip. Graun bilong ol Sasu i stap long sauten Palestain, sauten Transjordan, na Sainai. Sampela saveman i tok graun bilong ol Sasu i go long hap not inap long Lebanon na Siria. Lista bilong ol hap em ol Isip i bin daunim na nem bilong ol i stap long Soleb, i kolim wanpela hap olsem “Yawe long graun Sosou,” “Graun Sasu bilong Jahu,” o “Graun bilong ol Sasu-yhw.” Jean Leclant, em wanpela saveman i raitim stori bilong ol Isip, i tok nem i stap long plang long Soleb “i wankain olsem ‘tetragram’ bilong god bilong Baibel, YHWH.”

Planti saveman i ting dispela nem Jahu, Yahu, o Yawe long dispela rait na sampela narapela rait olsem i makim wanpela ples o distrik. Saveman Shmuel Ahituv i tok, dispela rait i makim “ples bilong lain i lotuim Yāhū, em God bilong ol Israel.”a Sapos dispela tok i stret, nem bilong dispela ples em wanpela bilong ol tok Semait bilong bipo i makim ples na god bilong en tu. Narapela tok olsem em Asur, em i makim graun bilong ol Asiria na nambawan god bilong ol.

Roland de Vaux, em saveman bilong Baibel na saveman bilong painim ol samting bilong bipo insait long graun, em i tok long rait i stap long tempel long Nubia, olsem: “Long wanpela hap we ol tumbuna bilong Israel i bin mekim planti wok samting long en, long 1500 BC samting, i gat wanpela nem bilong ples o nem bilong man i klostu wankain olsem nem bilong God bilong Israel.”

Wanpela Nem Ol i Tingim Yet

Nem Yawe i stap long ol rait bilong ol Isip long Soleb, na long sampela narapela ples bilong Nubia tu. I luk olsem kopi bilong dispela lista i stap long Soleb, em i stap tu long tempel bilong Rameses Namba 2 long Amara Wes na long Aksa, tupela ples i stap long Nubia. Long lista bilong Amara, rait olsem “Yawe bilong graun Sosou” i klostu wankain long ol rait bilong ol narapela hap bilong Sosou, ol i ting em Seir na Laban. Baibel i kamapim olsem ol dispela hap i makim sauten Palestain, Idom, na Sainai. (Stat 36:8; Lo 1:1) Em ol hap we ol manmeri i save long Jehova na i lotuim em ol i sindaun long en, paslain na bihain long ol Israel i raun long Isip.​—Stat 36:​17, 18; Namba 13:​25, 26.

Ol man i no save yusim moa nem bilong ol narapela god i stap long ol rait bilong bipo, tasol long planti hap ol i yusim yet nem bilong God bilong Baibel, Jehova. Olsem, long 230 kantri, winim 7 milion Witnes Bilong Jehova i lusim bikpela haptaim bilong helpim ol narapela long kisim save long nem bilong God, na tu, ol i helpim ol long i go klostu long God, husat i gat dispela nem Jehova.​—Song 83:​18, NW; Jems 4:8.

[Futnot]

a Sampela saveman i ting dispela rait i no makim olsem ol Sasu “i bin lotuim god Yawe.” Tru nem bilong dispela ples i klostu wankain olsem nem bilong God bilong ol Israel, tasol ol i ting dispela nem i kamap nating na i no gat mining bilong en.

[Rait long pes 21]

Bilong wanem nem bilong God bilong Baibel, Jehova, i stap long ol tempel bilong ol haiden long Isip?

[Mep long pes 21]

(Bilong save ol dispela rait i stap we long pes, lukim buk o magasin)

ISIP

Tempel long Soleb

SUDAN

Wara Nail

[Ol Piksa long pes 21]

Piksa bilong pos bilong tempel

[Piksa long pes 22]

Ol pipia ston bilong tempel bilong Amun-Ra, long Soleb, Sudan

[Kredit Lain]

Ed Scott/Pixtal/age fotostock

[Piksa Kredit Lain long pes 21]

Background: Asian and Middle Eastern Division/The New York Public Library/Astor, Lenox and Tilden Foundations

    Tok Pisin Pablikesen (1983-2025)
    Log Aut
    Log In
    • Tok Pisin
    • Serim
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Lo Bilong Yusim
    • Privacy Policy
    • Ol Praivesi Seting
    • JW.ORG
    • Log In
    Serim