Haran—Taun we Planti Wok Bisnis i Bin Stap Long En
TAIM ol manmeri husat i save gut long ol tok bilong Baibel i harim dispela nem Haran, wantu ol i tingim bilipman Abraham. Taim em i lusim Ur bilong i go long graun Kenan, em wantaim meri bilong em, Sara, na papa bilong em, Tera, na Lot, pikinini bilong brata bilong em, ol i bin stop long Haran. Long dispela hap Abraham i kisim planti samting bilong skin. Bihain long papa bilong em i dai, Abraham i lusim dispela hap na i go long graun God i bin promis long givim long em. (Stt. 11:31, 32; 12:4, 5; Ap. 7:2-4) Bihain, Abraham i salim wokboi husat i bin wok longpela taim wantaim em long i go long Haran o long wanpela ples i stap klostu long Haran bilong painim wanpela meri bilong Aisak. Tumbuna pikinini bilong Abraham, em Jekop, i bin sindaun long dispela hap inap sampela yia.—Stt. 24:1-4, 10; 27:42-45; 28:1, 2, 10.
Bilong pretim King Hesekia bilong Juda, King Senakerip bilong Asiria i bin kolim ol “taun” em ol king bilong Asiria i bin daunim, na wanpela bilong ol dispela taun em Haran. Dispela nem “Haran” i no makim tasol taun Haran, nogat, em i makim tu ol ples i stap klostu. (2 Kin. 19:11, 12) Tok profet bilong Esekiel i stori olsem Haran em wanpela taun i save wok bisnis wantaim Taia, na dispela i strongim tok olsem Haran em i nambawan taun i gat planti wok bisnis long en.—Ese. 27:1, 2, 23.
Long nau, Haran em wanpela liklik ples i stap klostu long Şanlıurfa, long hap is bilong Teki. Tasol long bipo, Haran em ples we planti wok bisnis i stap long en. Dispela taun bilong bipo i holim yet nem Haran olsem i stap long Baibel—i no gat planti taun i mekim olsem. Nem Haran long tokples Asiria em Harranu, mining bilong en “Rot.” Dispela i soim olsem Haran i bin stap long hap we ol bikpela rot bilong ol taun long wokim bisnis i ron long en. Ol rait long ol ston ol i bin painim insait long graun long Haran i stori long mama bilong King Nabonaidas bilong Babilon olsem em i pris meri long tempel bilong Sin, em mun god bilong ol Haran. Sampela man i tok Nabonaidas i bin stretim gen dispela tempel. Bihain long en, planti strongpela gavman i bin kamap na i go pinis, tasol Haran i stap yet.
Long nau, Haran em i no wankain olsem bipo. Insait long sampela haptaim, Haran bilong bipo i bin stap olsem nambawan taun i gat planti wok bisnis samting long en. Tasol long nau, Haran i gat sampela haus tasol long en em rup bilong ol i raunpela. Na ol hip pipia ston bilong ol haus samting ol man i bin wokim bipo i stap yet klostu long dispela hap. Long nupela taim God bai kamapim, planti manmeri husat i bin sindaun long Haran bai kirap bek—Abraham, Sara, na Lot tu i insait long dispela lain. Ol bai stori long yumi long Haran, em taun we planti wok bisnis i bin stap long en.
[Piksa long pes 20]
Ol hip pipia ston bilong Haran
[Piksa long pes 20]
Ol haus i gat raunpela rup
[Piksa long pes 20]
Haran long nau