Bilong Wanem Ol i “Bel Hevi Tru”?
POP JON POL NAMBA 2 i tokaut olsem em i “tingting planti tru” long Asbisop Lefebvre i bruk long Misin Katolik long Rom (olsem Vatiken) na i wok long kisim wanpela lain i bihainim ol lo na bilip i bin i stap longtaim long misin. Pop i tok, misin i gat “bikpela hevi” long dispela samting.
Wanpela pris Katolik, em Joaquín Ortega, em i olsem kuskus bilong kibung bilong ol bisop bilong Misin Katolik long Spen, em tu i tingting planti long dispela samting i kamap insait long misin, na em i tok, ‘Lotu bilong yumi i kamap olsem wanpela stua supamaket. Ol Katolik i ting ol inap makim wanem wanem bilip ol yet i laik bihainim insait long misin—i olsem ol dispela bilip bilong mipela em ol kaikai i stap long stua na ol i kisim wanem wanem kain ol yet i laikim.’
Asbisop Lefebvre i ting dispela Namba 2 Kibung Bilong Misin Katolik i no stap gut long ol bilip na lo em Misin Katolik i bin holim inap longtaim pinis, na dispela kibung i opim rot bilong ol senis i kamap insait long misin. Na dispela asbisop i tok, dispela i paulim tingting bilong ol Katolik na ol i tingting planti—misin bilong ol em wanpela tasol i trupela misin na ol i stap wanbel long bilip o olsem wanem?
Wanpela nius i stori long tingting bilong Lefebvre wantaim lain bilong em na i tok, “Ol dispela lain i bihainim ol lo na bilip i bin i stap longtaim pinis long misin ol i tok, ‘Olsem wanem? Taim dispela kibung i no kamap yet, ating misin i bin popaia long sampela bilip bilong en? o taim kibung i kamapim ol senis insait long misin, ating nau misin i popaia long sampela bilip? Na sapos tru misin i bin popaia long sampela lo na bilip taim dispela kibung i no kamap yet, orait ating misin i popaia long sampela bilip moa.’ Asbisop i tok, ‘Mipela i laik kamapim long ples klia olsem mipela i pas tru wantaim dispela misin em i bilong bipo tru na em i bilong i stap oltaim.’ ”—International Herald Tribune.
Tasol nau planti Katolik i gat tupela tingting—ol lo na bilip bilong misin paslain long taim bilong Namba 2 Kibung Bilong Misin Katolik i stret o i kranki?
Ol Katolik i Laikim Ol Senis, Ol i Tingting Planti
Planti Katolik em ol i laikim ol dispela senis em dispela Kibung i bin kamapim, ol i tingting planti long samting asbisop Lefebvre i mekim. Ol i ting em i wok long daunim na bagarapim ol dispela gutpela senis i bin kamap insait long misin. Na ol i tingting planti long sampela tok em Misin Katolik long Rom i mekim, olsem tok bilong Kadinel Ratzinger, em i strong long Misin i mas i holim yet ol lo na bilip bilong en bilong bipo. Dispela man em i bos bilong wanpela oganaisesen insait long Misin Katolik long Rom (olsem Vatiken), i bin kamap long bipo tru; long 400 yia bipo ol i kolim dispela oganaisesen olsem Kongrigesen Bilong Daunim Ol Man i Lusim Bilip.
Kadinel Ratzinger em i bosim wanpela wok insait long misin long Rom (Sacred Congregation for the Doctrine of the Faith), na em i tok, ‘Misin i save bruk taim ol man i no gat laik moa long bihainim na givim bel long sampela tok i tru na lo bilong bilip Kristen.’ Ol Katolik em ol i laikim ol nupela senis i kamap insait long misin ol i tingting planti long tok bilong dispela kadinel, nogut em i tingim ‘ol tok i tru na lo’ i bin i stap insait long Misin Katolik paslain long taim bilong Namba 2 Kibung Bilong Misin Katolik.
Wanpela nius bilong Frans (Le Monde) i kamapim dispela kain tingting bilong ol dispela Katolik, na aninit long het-tok ‘Samting i Kamap Taim Misin i Bruk,’ nius i tok, ‘Yumi no save long tingting bilong Misin Katolik long Rom—ating ol i kirap long bihainim gen ol bilip na lo i bin i stap longtaim pinis long Misin na Lefebvre i no insait long en, o olsem wanem? Nogut [Misin Katolik] i laik kisim bek ol pris na lain bilong misin em ol i strong long bihainim ol lo na bilip i bin i stap longtaim pinis long misin; na bikpela samting tru yumi tingting planti long en—nogut Misin i tingim sampela hap olsem Wes Yurop na Not Amerika samting, em ol Katolik i no save daun long tok bilong Misin, na em i wok long strongim gen Misin Katolik na bai em i gat strong long bosim ol na kirapim gen ol long bihainim ol lo bilong en.’
Sampela Tisa Bilong Lotu i Bikhet
Long Janueri 1989, 163 tisa bilong lotu Katolik long Wes Jemani na Holan na Ostria na Swiselan ol i raitim wanpela tokaut bilong kamapim tingting bilong ol; nau ol i kolim dispela tokaut olsem Tokaut Bilong Kibung Bilong Kolon. Orait sampela wik bihain planti handet tisa bilong lotu Katolik long sampela ol narapela kantri na long Itali tu ol i kirap bihainim dispela lain. As bilong dispela pasin bikhet ol i mekim, em pop i makim wanpela bisop bilong kamap asbisop bilong Kolon, long Jemani; tasol dispela bisop em i strong long bihainim ol lo na bilip i bin i stap longtaim pinis long Misin, na ol bisop samting long Jemani i no amamas long em i kamap asbisop bilong ol. Tasol ol dispela tisa bilong lotu i no gat tok long dispela tasol—ol i gat tok long samting misin i mekim bilong stretim ol dispela tisa bilong lotu em ol i bihainim ‘sampela tingting em Namba 2 Kibung Bilong Misin Katolik i bin kamapim.’ Na ol dispela tisa bilong lotu i ting i no stret long pop i kamapim strong tingting bilong em long sampela bilip em ol tisa bilong misin i mas skulim ol Katolik long en, na long pasin bilong pasim bel na bai pikinini i no ken kamap.
Kadinel Ratzinger i kros long dispela tokaut na em i tok, ol man i sakim tok bilong Misin long pasin bilong pasim bel na i no ken kamapim pikinini, na long katim marit, ol i paulim ol tok bilong misin long “bihainim maus bilong bel” na long “man i ken bihainim wanem bilip em yet i ting i stret,” na ol i kalapim ol bilip i bin i stap longtaim pinis long misin. Em i givim strongpela tok long ol bisop long Amerika olsem ol i no ken larim ol tok kranki bilong ol tisa bilong lotu i paulim ol.
Planti Katolik i Tingting Planti
Wanpela nius (Le Monde) i kamapim tok bilong wanpela tisa bilong lotu Katolik long Frans, em i tok: ‘Yumi no ken ting dispela hevi i kisim ol tisa bilong lotu tasol. Nogat. Tok bilong ol i kamapim tingting bilong planti Katolik, em ol i tingting planti tru.’
Planti Katolik i ting, maski Misin Katolik long Rom i rausim pinis dispela asbisop Lefebvre, em i ‘winim pait.’ Na nau misin i isi liklik long lain bilong en na bai ol i ken i kam bek insait long misin. Long planti haus lotu Katolik, ol i kirap mekim gen Misa long tok Latin, na ol nupela bisop em misin i makim, ol i strong long bihainim ol lo na bilip i bin i stap longtaim long misin. Nau sampela Katolik em ol i holimpas ol lo na bilip i bin i stap longtaim long misin ol i askim olsem: ‘Bilong wanem Misin i rausim Asbisop Lefebvre, tasol sampela pris Katolik long Holan ol i orait long wokim “marit” bilong tupela man i save slip wantaim na ol dispela pris i stap yet insait long misin? Na sampela pris long Saut Amerika i tok yumi mas mekim pait bilong helpim ol lain em ol gavman i mekim nogut long ol na daunim ol, tasol olsem wanem na ol dispela pris i stap yet insait long misin?’
Em nau, planti Katolik i longlong tru long ol dispela samting. Wanpela Katolik long Frans i raitim pas i go long wanpela nius bilong ol Katolik (La Croix) na em i tok: ‘Ol Kristen nating olsem mi ol i kisim bikpela bel hevi, long wanem ol man i insait long ol dispela tok pait bilong misin ol i no toktok gut wantaim na kamap wanbel long ol dispela tok. Olsem na sampela man ol i lusim ol pasin bilong lotu, na ating sampela i lusim Misin olgeta.’
Planti Katolik em ol i ting Misin Katolik em wanpela tasol i trupela misin, ating nau ol i no save bilong wanem misin i bruk na i no stap wanbel long bilip. Na wanpela pris Katolik, nem bilong em René Laurentin, em tu i askim olsem: “I gat wanem as na ol Kristen i bruk olsem?” Orait nau yumi ken kamapim sampela as bilong dispela.