Skelim Wok Bilong Ol Gavman
Namba 10 Hap: Wanpela Gavman i Nambawan Tru!
Gavman Tiokrasi: em tok Grik “the·osʹ” (god) na “kraʹtos” (gavman); em wanpela gavman bilong God, na sampela taim em i makim sampela narapela bilong lukautim.
SAPOS yu laik baim wanpela gutpela bis pel o gutpela ring daimon, tasol ol i laik givim pel giaman o daimon giaman long yu, bai yu orait long dispela? Ating nogat, a? Tasol sapos ol i giaman na i tok, dispela i nambawan bis o daimon, ating bai yu orait long kisim.
Na i olsem tu long gavman: Ol gavman i bin giamanim ol man na ol i ting ol i gat gutpela gavman na i no gat narapela gavman i winim gavman bilong ol, tasol ol dispela gavman i no gutpela tumas, olsem na ol man i bel hevi na ol i no amamas.
Ol i Laik Painim Gutpela Gavman
William Ralph Inge, bipo em i bikman long Misin Angliken long haus lotu Sen Pol long Landon, em i raitim tok long 1922, olsem: “Sapos i gat gutpela gavman, dispela bai winim olgeta narapela samting long helpim ol man, tasol i no gat wanpela kantri i bin kisim kain gavman olsem.” Olsem wanem i no gat gutpela gavman?
John F. Kennedy, em namba 35 presiden bilong Amerika, em i tok: “Sapos ol man bilong gavman ol i gutpela man, gavman bai gutpela, tasol sapos nogat, em gavman i no ken gutpela gavman.” Maski ol bikman bilong gavman ol i gat bikpela save, ol i no nambawan olgeta, olsem na ol man bilong graun i no inap kamapim wanpela gutpela gavman bilong i stap oltaim, nogat. Em i mas bagarap.
Wanpela saveman bilong Inglan long bipo, em Philip Massinger, em i tok stret olsem: “Sapos man i laik bosim ol narapela man em i mas bosim em yet pastaim.” Tasol i no gat wanpela man bilong graun em i bosim stret wokabaut bilong em, long wanem, i no gat wanpela man em i nambawan tru. I no gat wanpela man bilong politik i gat bikpela save na tingting inap long bosim na stiaim ol samting na bai em i ken stap amamas na sindaun gut, na sapos em i no inap mekim bilong helpim em yet, olsem wanem em i ken mekim bilong helpim ol planti milion narapela man bilong graun? Em i no inap. Na sapos tru em inap long stretim tingting bilong ol narapela long ol wok samting ol i mas mekim, em i no gat strong inap long kamapim dispela wok.
Na narapela bikman, em Brooks Atkinson, em i save long as bilong ol dispela hevi, na long 1951 em i tok: “Man olsem yumi man bilong graun em i no inap long bosim yumi. I mas i gat narapela kain man bilong mekim dispela wok, olsem wanpela i gat bikpela save na strong, winim yumi ol man bilong graun. Tasol sori tumas, i no gat kain man olsem i stap.” Na nau 40 yia i go pinis, tasol i no gat kain man olsem i bin kamap.
God i no bin ting long ol man i mas bosim ol yet, nogat. Maski ol man i gat bikpela strong na ol i gat bikpela save tru, ol i no inap kamapim wanpela gavman i gutpela olgeta. I mas i gat wanpela gavman bilong God yet bilong bosim ol man, na dispela gavman bai i nambawan gavman tru!
Ol i Kolim Nating Olsem Gavman Tiokrasi
Long Iden God i putim namba wan man na meri na gavman tiokrasi i bosim ol, long wanem, God i stap King bilong ol.
Long 1,900 yia bipo Flavius Josifas bilong lain Juda i tok, lain Israel i bin stap aninit long gavman tiokrasi, olsem gavman em God i bosim, na em i tok stret, long wanem, God i bin kisim ol Israel i bilong em yet na em i bosim ol long rot bilong sampela man.—Lo 7:6; 1 Stori 29:23.
Bihain sampela ol narapela lain i kolim dispela tok “tiokrasi” na i makim olsem Josifas i tok, tasol bihain ol i kolim tiokrasi long ol narapela samting. Wanpela buk (The Encyclopedia of Religion) i tok, ol i bin kolim tiokrasi long gavman bilong Isip, na long Israel bilong bipo, na long ol lotu bilong bipo i gat nem Kristen, na long ol man i bihainim Kalvin, na long lotu Muslim, na long lotu Buda long Tibet.
W. L. Warren em man bilong raitim ol stori bilong ol samting i bin kamap bipo, na em i tok, ‘gavman bilong Inglan i kain olsem gavman tiokrasi liklik, na God i bosim ol man long rot bilong king.’ Na Dewey Wallace, Jr., bilong Yunivesiti Jos Wosington i tok, long nau ol i kolim tiokrasi long sampela lain man em ol pris i bosim ol, tasol ol i kolim olsem bilong tok bilas long gavman bilong ol dispela lain.
Olsem na ol i kolim nabaut dispela tok, na i olsem i gat planti kain gavman tiokrasi. Tasol yumi mas i gat wanem kain gavman?
Ol Gavman Tiokrasi Giaman
Namba wan gavman bilong ol man bilong graun em Baibel i stori long en, em gavman Nimrot i bin kamapim 4,000 bipo. Noa em tumbuna bilong em, na long strong bilong em yet em i kamap king. Olsem Baibel i tok, em i givim baksait long Jehova na em i bikhet long em na em i kamap god long ol wok politik, na Satan i helpim em, long wanem, Satan em i god giaman na em i namba wan birua bilong Jehova. (2 Korin 4:4) Olsem na gavman bilong Nimrot em i gavman tiokrasi giaman.
Lain bilong Nimrot i bruk na ol i go nabaut long olgeta hap na ol i kirapim ol gavman ol i kolim tiokrasi long en, long wanem, as bilong ol em ol god ol i save lotu long en. (Stat 11:1-9) Olsem na dispela buk (The Encyclopedia of Religion) i tok, gavman bilong ol dispela lain bilong bipo em i olsem lotu bilong ol.
Long sampela lain, olsem ol Isip, ol i ting king bilong ol em i gat wanpela meri em wanpela god, o ol i ting king bilong ol em i pikinini bilong wanpela god meri. Tasol sampela lain i gat narapela tok, ol i tok, God yet i givim wok king long king bilong ol. Wanpela buk (A History of Political Theory) i tok, kirap long taim bilong Aleksander, ol Grik i ting king bilong ol i bilong God, “long wanem, king i save sindaunim gut lain bilong em olsem God i save sindaunim gut ol man bilong graun, na king i gat hap strong bilong God na ol narapela man nogat, na sapos wanpela man i no gat blesing bilong Heven na em i laik daunim king, em bai bagarap.”
Na ol lain ol i tok ol i Kristen, ol tu i gat kain bilip olsem. Sampela lain waitskin, taim ol i kamap Katolik ol i moa litimapim nem bilong king bilong ol. Misin i save putim hat king long king, na ol i tok, dispela i makim olsem God yet i givim dispela wok king long em. Bihain ol man i tok, God i save makim ol king long holim dispela wok.
Na paslain long taim ol dispela lotu “Kristen” i bin kamap, ol king, olsem Sisar, bilong Rom i bin tok, ol i olsem ol god, olsem na gavman bilong ol i tiokrasi giaman. Ol Rom i bin ting, sapos wanpela man bilong graun i bosim gavman, i olsem wanpela god i bosim, na gavman bilong ol em gavman tiokrasi giaman, olsem bilong Nimrot. Olsem na taim ol pris Juda i bin sakim Jisas na ol i no laik bai em i stap King bilong ol na ol i tok, “Mipela i no gat narapela king. Sisar wanpela tasol,” i olsem ol i tok, ol i no laikim dispela gavman tiokrasi tru em Jisas i tokaut long en—ol i laikim gavman tiokrasi giaman tasol.—Jon 19:15.
Gavman bilong Jehova i winim ol narapela kain gavman, na Satan i bin traim long putim wanpela pasin bilong dispela gutpela gavman i go insait long ol gavman giaman em i bin kamapim, tasol em i no inap. God o ol man bilong God i no bin bosim ol gavman tiokrasi giaman, nogat. Ol man bilong graun i bin bosim, na god giaman bilong ol em Satan.
Baibel i kolim Satan olsem “dispela hetman i save bosim dispela graun” na “em giaman god bilong dispela graun.” (Jon 12:31; 14:30; 2 Korin 4:4) Olsem na em inap tokim Jisas long kisim “olgeta strongpela kantri bilong dispela graun wantaim ol gutpela samting bilong ol.” (Matyu 4:8-10) Tasol Jisas i save, God tru, em Jehova, em i mas bosim gavman tiokrasi tru, olsem na Jisas i givim baksait long tok bilong Satan. Em i save, ol gavman bilong graun ol i sot long ol gutpela pasin em gavman bilong God tasol bai kamapim.
Gutpela Gavman Klostu Bai Kam
Sampela yia i go pinis, wanpela man bilong Yunivesiti bilong Esiks, em Hugh Brogan, i tok: “Sapos ol man i no laik bagarap ol i mas wok oltaim long traim sampela nupela kain gavman, long wanem, ol samting i wok long senis senis.” Na ol i bin mekim olsem, kirap long taim bilong Nimrot na i kam inap nau—pasin na sindaun bilong ol man i bin wok long senis senis, olsem na ol i bin traim kain kain gavman bilong bosim gut ol, tasol ol i no inap. Ol i mas i gat hamas yia moa na bai ol i ken save ol i no inap kamapim wanpela gutpela gavman tru?
Gutpela tru em wanpela samting i bin kamap long 1914 bilong senisim ol dispela gavman—Kingdom bilong Jehova i bin kirap long heven na Krais Jisas i bosim!a Bihain long 1914 ol gavman bilong graun i bin mekim nating i go inap long taim ol i mas pinis. (Daniel 7:12) Nau yumi stap long wanpela hap taim em Baibel i kolim “las de.” (2 Timoti 3:1-5) Mak i kamap pinis na bai ol man i ken save, liklik taim bihain na bai ol gavman bilong graun i kisim bagarap. Maski ol i givim baksait long dispela mak, ol i no inap haitim.
Daniel sapta 2 i tok piksa long Kingdom bilong Jehova na i tok: “Wanpela ston em yet i bruk long maunten na i pundaun i kam paitim dispela piksa [em ol gavman bilong graun] long hap bilong lek ol i wokim long graun na ain. Na tupela lek i bruk liklik liklik.” Dispela i makim Kingdom bilong God liklik taim bai em i daunim olgeta kain gavman bilong ol man na bagarapim ol. Baibel i tok: “Olgeta ain na graun na bras na silva na gol, olgeta i bruk na i kamap olsem skin bilong rais samting yumi save rausim. Na win i karim ol dispela pipia i go na i no gat liklik hap pipia i stap.”—Daniel 2:34, 35.
Ol gavman nogut bilong ol man bilong graun ol i mas pinis olgeta na i no ken liklik hap bilong ol i stap long bihain, olsem na ol man i laikim dispela kain gavman ol bai kisim nogut na hevi bai painim ol. Planti milion man i save pinis long dispela samting, olsem na ol i bihainim savepasin na ol i no laikim moa ol gavman nogut ol man bilong graun i save kamapim. Ol i laikim gutpela gavman em God Jehova i bosim, em Bikpela Man i bin wokim olgeta samting. Em inap stretim ol hevi ol gavman bilong graun i bin traim long stretim inap planti tausen yia, tasol ol i no inap. Ol i bin mekim nabaut na paulim ol man, tasol gavman tru bilong God bai stretim ol dispela hevi bilong yumi long nau.
I gat 10-pela hap bilong dispela stori bilong ol gavman ol man bilong graun i bin kamapim, em “Skelim Wok Bilong Ol Gavman,” na dispela nius Kirap! i bin stori long en inap sampela mun. Na nius Kirap! i laik bai yu mas tingim gut ol dispela stori na bai yu yet yu ken tingim wanem gavman yu laik i stap aninit long en—em bikpela samting bilong yu. Jehova i bin skelim ol gavman ol man bilong graun i bin kamapim, na em i lukim ol i sot long mekim gutpela wok. Olsem wanem long yu? Wanem gavman yu yet yu laik givim bel long en? Bai yu givim bel long ol dispela gavman giaman i sot long gutpela tingting na gutpela save na strong? Bai yu gat laik long i stap aninit long gavman ol man i as bilong en, o bai yu gat laik long i stap aninit long gavman bilong trupela God Jehova?—Daniel 2:44; Matyu 6:10.
[Ol Futnot]
a Bilong save long Kingdom bilong God i bin kirap long 1914 na nau yumi stap long “las de,” lukim sapta 16 na 18 long buk Yu Inap i Stap Oltaim long Paradais long Graun, Sosaiti Wastaua bilong Nu Yok i bin wokim long 1983.
[Blok long pes 12]
Ol Samting Gavman Bilong Jehova Bai Mekim
◆ Ol lapun bai kamap yangpela.—Jop 33:25.
◆ Ol pait bai pinis.—Buk Song 46:9; Aisaia 9:7.
◆ Olgeta famili bai i gat gutpela haus.—Aisaia 65:21.
◆ Ol sik bai pinis.—Aisaia 33:24; 35:5, 6.
◆ Ol man i bin dai ol bai kirap bek.—Aisaia 25:8; Aposel 24:15; Kamapim Tok Hait 20:13.
◆ Ol pasin giaman na pasin pamuk na pasin nogut bai pinis.—Sindaun 2:21, 22.
◆ Planti kaikai bai stap.—Buk Song 72:16; Aisaia 25:6.
◆ Ol man na animal, narapela i no ken biruaim narapela.—Aisaia 11:6-9; Esekiel 34:25.
◆ Olgeta man bai i gat gutpela wok.—Aisaia 65:22, 23.
◆ Graun bai kamap paradais.—Aisaia 35:1, 6, 7; Luk 23:43.
I no ol gavman bilong graun i tok promis long mekim ol dispela samting, nogat; em tok promis bilong God, na “God i no inap tru long giaman.”—Hibru 6:18.
[Piksa long pes 13]
Yu inap i stap oltaim aninit long gutpela gavman tru!