Wanpela Bikpela De Bilong Ol Animal Long Esia
Wanpela man long India i raitim dispela stori bilong Kirap!
PLANTI man i save amamas long kisim piksa bilong ol pikinini bilong king—long India ol i kolim Maharaja—ol i sindaun antap long ol elefan ol i bilasim gut. Na ol i save amamas tu long kisim piksa bilong wanpela man bilong ples i wokabaut wantaim tupela bulmakau i gat bikpela kom. Tasol ol dispela nambawan animal ol i kisim we?
Bilong save long dispela samting, kam wantaim mipela long Sonepur long provins Bihar long hap not-is long India. Long dispela hap yu ken lukim nambawan bikpela so bilong ol animal long Esia na ating bilong olgeta hap bilong graun. Dispela so i stap inap tupela wik namel long Oktoba na Novemba.
Em Nambawan Samting
Planti manmeri i stap! Ol meri i bilas gut long ol naispela klos i gat kain kain kala na ol i putim ol ring long pinga na planti paspas samting. Yu inap save long ol meri marit, long wanem, ol i rapim retpela paura long gras. Planti i holim bebi na wanpela o tupela narapela pikinini i holimpas klos bilong mama, nogut ol i lus taim mama bilong ol i wokabaut hariap bihainim man bilong em.
Taim yumi lukim planti manmeri i pas pas yumi tingim ol pikinini, nogut wanpela i lus. Tasol sori tru, mipela i harim sampela i save lus. Insait long wanpela wik tasol 50 pikinini i lus, na 17 tasol ol i bin painim gen. Mipela i tingting planti long ol dispela pikinini i lus, long wanem, mipela i harim olsem sampela man nogut i save stilim ol pikinini na subim ol long sanap long rot na singaut long mani o ol i subim ol long mekim pasin pamuk samting na kisim mani long dispela rot.
Long arere bilong rot i gat planti liklik stua. Long wanpela liklik stua, taim yu givim sampela toea wanpela liklik pisin bai lusim haus bilong en na makim wanpela kas. Papa bilong stua bai glasim dispela kas na em bai toksave long wanem samting bai painim yu long bihain. Sapos man i laik sev, i gat man bilong mekim na em inap mekim insait long 3-pela minit tasol.
Long narapela stua yu ken baim kain kain naispela paspas. Ol meri India i save amamas long putim planti paspas na ol i laik bai ol paspas i mas i gat wankain kala olsem klos. Wanpela bisnisman i gat save long dispela, em bai helpim ol meri long makim wanem paspas i gat stretpela kala na stail long en. Planti meri India i save putim 12-pela paspas long wan wan han, sampela bilong ol dispela paspas ol i bin wokim long glas na sampela long plastik.
Long sampela stua ol i salim ol kain kain bilas bilong ol animal. Yumi no ken lusim tingting olsem dispela em i wanpela so bilong ol animal, olsem na i mas i gat bilas bilong ol tu. Ol man bilong ples i gat laik long bilasim gut ol animal long kain kain belo i gat kala na putim bis long nek. [Lukim piksa long pes 23.]
Husat i singaut? Em wanpela rabisman na das i pulap long skin bilong em. Em i wokabaut long skru bilong lek na em i subim wanpela liklik dis na em i singaut long mani. Mipela i kirap nogut long ol man i no krungutim em, long wanem, ol man i pas pas na wokabaut i go i kam. Long taim bilong so ol man i amamas, olsem na ol i givim mani long ol kain rabisman olsem. Klostu long haus lotu i gat planti handet rabisman na sikman na aipas na lepraman na olgeta i singaut long mani samting. Sampela i toknogutim hevi bilong ol, na sampela i singaut long ol god bilong ol, na sampela i givim blesing long ol man i givim mani samting long ol.
I no man tasol i go long so, kain kain animal tu i wokabaut i go. Ol elefan i gat planti bilas na i gat man i sindaun antap long ol na em i stiaim ol. Sampela bikbel i wokabaut isi isi na ol i no tingim ol i pasim rot bilong man i wokabaut baksait long ol.
Mipela i lukim tu planti bulmakau, na monki, na sampela kamel. Na i gat planti pisin olsem kalangar na balus. Olgeta dispela animal i kam long so, na sampela i kam long ol longwe ples.
Sampela Bikpela Samting
Long dispela so ol man i laik lukim ol bulmakau meri bilong Punjab. Sampela i save givim 26 lita susu tupela taim long wanpela de. Planti man i kam long so bilong lukim ol tasol—tasol sampela i kam bilong baim ol. Taim ol i baim wanpela bulmakau meri, papa bilong en bai singaut “Bolo Hariharnath Ki,” em i singaut olsem long litimapim wanpela god bilong ol. Na ol manmeri bai singaut “Jai.” Pe bilong sampela bulmakau meri bilong India i olsem K180 i go inap long K300. Tasol pe bilong ol dispela nambawan bulmakau meri bilong narapela kantri i olsem K1,200 i go inap long K2,400.
Long dispela yia i gat 15 kamel tasol bilong maketim. Pe bilong wan wan i olsem K300. Ol kamel inap long wok planti aua maski san i hat tumas, o ples i kol, o ol i dai long wara, o ol i hangre. Ol inap tu long pulim karis o hap ain bilong brukim graun, em ol wok planti taim ol strongpela bulmakau man i save mekim.
Planti man i laikim tru bulmakau man. Taim yu raun long ol rot bilong India bai yu lukim planti bulmakau man i pulim karis em ol kaikai bilong gaden i pulap long en o wanpela famili i sindaun antap long en na ol i go long taun. Wanpela bisnisman i putim tok olsem: “Ol Nambawan Bulmakau Man.” Na tru tumas ol i nambawan bulmakau man! Papa bilong ol i putim tupela gan i stap, nogut man i laik stilim. Pe bilong wanpela nambawan bulmakau man olsem em, em K2,100.
Ol hos i singaut, olsem na mipela i go lukim ol. Ol i naispela animal na sampela i bilong ol man bilong ami na polis, sampela bilong hosres. Ol pikinini hos i stap na ol man inap sindaun antap long ol na raun o ol inap sindaun long karis na hos i pulim. Long narapela hap wanpela string-ben i pilaim musik na wanpela hos i save kalap kalap olsem em i danis.
Nau mipela i go klostu long ples mipela i harim ol elefan i singaut strong. Namel long ol diwai mango mipela i lukim 250 elefan i stap. Ol i kam long olgeta hap bilong India na Nepal, tasol ol i no stap isi. Ating em olsem, long wanem, i gat planti manmeri i stap, na ol elefan tu i planti.
Long dispela hap mipela i bungim wanpela elefan man. Nem bilong em Harihar Prasad. Em i gat 25 krismas na taim mipela i kamap em i wok long singaut strong. Nau tasol papa bilong em i baim em i go long K4,200. Pe bilong Harihar i no antap tumas sapos yumi tingim pe bilong wanpela traipela elefan i olsem K7,800. Tasol i hatwok long bosim em.
Harihar i bin wokabaut inap 22 de bilong kamap long dispela so na nau papa bilong em i sori long lusim em. Tasol em i salim em pinis, olsem na em i no ken bel hevi. Ating Harihar tu i sori long lusim papa bilong em, long wanem, taim nupela papa i laik bosim em Harihar i brukim rop na bihain nupela papa i pasim em long sen.
Bilong helpim Harihar long i stap isi, papa bilong em bilong pastaim bai i go wantaim em long nupela ples bilong em na skulim nupela papa long pasin bilong Harihar. Tasol nupela papa bilong Harihar i no laik holim em longtaim, olsem na ating long so i kamap long yia bihain, bai yumi lukim gen Harihar.
Sapos sampela man bilong Rajasthan i baim Harihar ating em bai i mekim wok long haus lotu long wanpela longwe ples. Sapos olsem, ol bai putim planti bilas long em na em bai pulim wanpela karis bilong haus lotu. O em bai i go long Ailan Andaman na Ailan Nikoba long wok long bikbus na karim ol bikpela diwai.
Ol i Mekim Longtaim Pinis
I no gat wanpela man i save long wanem taim stret ol i mekim dispela so long Sonepur long namba wan taim, tasol ating long taim bilong wanpela king bilong bipo (‘Alamgīr bilong Mogul, yia 1658-1707) planti man i save long dispela so. Papa bilong bikpela hap graun (em Rajeshwar Prasad Singh) em i tok, kirap long yia 1887 famili bilong em i save larim ol man i baim hap graun na ol i ken maketim ol hos long taim bilong so. Na kirap long yia 1800 samting, ol bosman bilong ol plantesin i bin kam long taim bilong so bilong wokim hosres na kain kain danis.
Long bipo, long taim ol maharaja i kam long so ol i stap long ol nambawan haus sel na ol wokman bilong ol i kam wantaim ol, na dispela i mekim na so i kamap olsem bikpela samting. Yumi save ol bai i wokim yet dispela so long Sonepur, long wanem, ol man i laik baim yet ol animal. Mipela i amamas tru long i stap long dispela narapela kain so na lukim kain kain animal.
[Piksa long pes 23]
Wanpela hos ol i bilasim gut na bai ol man i ken lukim
[Piksa long pes 24]
Harihar Prasad taim ol i baim em pinis