Wastaua INTENET LAIBRERI
Wastaua
INTENET LAIBRERI
Tok Pisin
  • BAIBEL
  • Ol PABLIKESEN
  • Ol MITING
  • g93 10/8 p. 20-23
  • Stap Gut Long God Long Natsi Jemani

No gat vidio bilong dispela seksen.

Sori, popaia kamap long lodim vidio.

  • Stap Gut Long God Long Natsi Jemani
  • Kirap!—1993
  • Ol Liklik Het Tok
  • Wankain Infomesen
  • Taim Mi Yangpela
  • Mi Kirap na Mekim Wok Bilong God
  • Ol Hevi i Go Bikpela
  • Mipela Go Long Narapela Kem
  • Mi Harim Tok Long Ol Brata Bilong Mi
  • Sampela Man Moa Ol i Stap Gut Long God
  • Ol Meri i Stap Gut Long God
  • Mipela Lusim Kem!
  • Jehova Tasol Inap Helpim Yumi
  • Jehova i Helpim Mipela Long Sanap Strong Aninit Long Ol Hatpela Gavman
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—2007
  • God Em i Ples Hait na Strong Bilong Mi
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1997
  • Taim Mi Stap Longwe Long Ples, Mi Tok Promis Long Mekim Wok Bilong God
    Kirap!—1992
  • No Gat Wanpela Samting i Winim Tok i Tru
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1998
Lukim Moa
Kirap!—1993
g93 10/8 p. 20-23

Stap Gut Long God Long Natsi Jemani

LONG wanpela de long Epril 1939 ol i bin kalabusim mi long banis kalabus nogut Saksenhausen long Jemani. Mi wantaim sampela kalabusman moa i bin sanap long ai bilong bos bilong dispela kem, em man nogut, na em i gat hap nem olsem Foskwea, long wanem, em i strongpela man. Em i save amamas long givim strongpela tok long mipela, olsem mipela bai painim planti hevi nogut tru long dispela kem.

Em i bikmaus olsem: ‘Yupela inap kisim planti samting long mi​—katres long het, o bros, o bel bilong yupela! Ol soldia bilong mi i save sut stret. Ol bai sutim yupela i go stret long heven! Rot bilong lusim dispela ples i wanpela tasol​—olsem daiman.’

Bihain ol i salim mi i go long hap bilong dispela kem em ol i bin banisim, long dispela hap ol Witnes Bilong Jehova i stap. Taim mi kamap long dispela hap, wanpela soldia bilong SS i paitim paitim pes bilong mi, long wanem, mi no laik sainim pepa bilong tokaut olsem mi laik lusim bilip bilong mi.

Wanpela man, nem bilong em Otto Kamien i mekim gutpela pasin long mi. Em i helpim mi long samapim namba na retpela mak (purple triangle) long yunifom bilong mi. Ol man long kem inap luksave long dispela mak na save mipela ol Witnes. Otto em i lainim mi tu long stretim bet. Ol i bin paitim nogut tru o kilim i dai sampela kalabusman, long wanem, ol i no stretim gut bet bilong ol.

Otto em i tokim mi: ‘Sampela taim ol bai askim yu, yu stap yet olsem wanpela Witnes? Sanap strong, na tok strong olsem: “Yes, mi stap yet olsem wanpela Witnes Bilong Jehova.” Sapos yu sanap strong, Satan bai lusim yu na ranawe.’ (Jems 4:7) Dispela ol gutpela tok bilong Otto i bin helpim mi long stap gut long God taim mi stap 6-pela yia olgeta long 3-pela banis kalabus nogut.

Taim mi tingting bek long ol dispela yia mi bin karim bikpela hevi, mi save, God tasol i bin helpim mi long stap gut long em. Tasol olsem wanem ol i bin holim mi long Janueri 20, 1938?

Taim Mi Yangpela

Sampela yia paslain long mama i karim mi long yia 1911, papamama i bin stap long Konigsbek long Is Prasia na ol i bin kamap Witnes Bilong Jehova. Mi gat 3-pela brata na tupela susa, na planti taim mama i bin kisim mipela i go long ol miting. Bihain liklik papa i no lotu moa wantaim mipela. Ol brata na wanpela susa bilong mi i bin kamap strong long autim tok bilong Kingdom. Tasol bihain liklik, mi na susa bilong mi, Lisbeth, i no givim bel moa long ol gutpela tok bilong Baibel mipela bin lain long en.

Taim mi gat 22 krismas Hitler i kamap bosman bilong Jemani, na long dispela taim ol manmeri i karim planti hevi. Mi bin wok mekenik long wanpela faktori long Konigsbek. Taim Hitler i givim ol tok, olgeta man long faktori i mas bung na harim, na nau ol man i kirap na tok: “Heil Hitler!” Bihain ol i tok mi mas lain long sampela samting bilong ami. Olsem na nau mi mas askim skin bilong mi yet olsem: ‘Mi wokboi bilong husat​—God o Hitler?’

Mi save pinis long tok bilong Aposel 4:12​—olsem dispela tok heil o kisim bek yumi, em wok bilong Krais Jisas tasol, em i no wok bilong Hitler. Olsem na mi no bin mekim dispela tok “Heil Hitler.” Na tu, mi no harim tok bilong ol long go na lain long wok bilong ami.

Namel long 1936 na 1937 polis i holim mama na yangpela susa bilong mi, Helene, na tupela brata bilong mi, Hans na Ernst. Kirap long dispela taim mi pasim tok long bel olsem mi bai mekim wok bilong God. Mi kirap long kaunim Baibel na mi beten askim Jehova long helpim mi. Na Lisbeth tu i kirap na tingim Jehova.

Mi Kirap na Mekim Wok Bilong God

Mi no baptais yet taim ol i singautim mi long go insait long ami bilong Hitler. Tasol mi tok, nogat. Olsem na polis i holim mi na putim mi long han bilong ami. Faipela wik bihain ol i wokim kot bilong ami long Rastenbek na kot i tok mi bai kalabus wanpela yia.

Long haus kalabus long Stum mi bin stap wanpis long wanpela rum. Taim ol i larim mi i go ausait na eksasais long banis bilong kalabus, bel bilong mi i stap gut taim mi lukim ol strongpela Witnes bilong Konigsbek, em ol man mi bin save long ol taim mi pikinini, na nau ol tu i kalabus. Bihain ol i putim 3-pela brata bilong mi​—Paul, Hans, na Ernst long dispela kalabus. Ol i bin stap strong long bilip, olsem na nau ol i kalabus. Taim mi stap wanpis long dispela rum, long pasin hait Hans i bin kisim hap bret i kam long mi.

Taim bilong mi long kalabus i pinis na nau lain polis bilong Hitler long Konigsbek i givim gen ol askim long mi. Mi no senisim tingting bilong mi, olsem na ol i salim mi long banis kalabus nogut long Saksenhausen. Long dispela banis mi mas kirap wok long 6 klok moningtaim i go inap 6 klok apinun na wok long sanapim wanpela haus ka. Sampela kalabusman i karim bikpela hevi, olsem na ol i painim rot bilong ranawe. Ol i save sapos ol i ranawe na polis i painim ol, ol bai sutim ol long gan na kilim ol i dai.

Ol Hevi i Go Bikpela

Long Septemba 1939 Namba 2 Pait i kirap, olsem na ol hevi bilong mipela long Saksenhausen i go bikpela moa. Ol i givim planti wok long mipela na ol i tekewe ol klos bilong mipela bilong hatim skin. Long Septemba 15 ol Natsi i laik kilim i dai brata Kristen bilong mipela, em August Dickmann, long wanem, em i no laik tru long go insait long ami. Olsem na ol man i mas bung bilong lukim dispela samting.

Mipela planti handet Witnes i lukim ol soldia i kilim i dai August long gan. Bihain ol i rausim ol kalabusman long dispela ples bung​—mipela ol Witnes tasol i mas sanap yet. Nau Foskwea i askim mipela, husat i redi nau long sainim pepa i tokaut olsem mipela lusim pinis bilip na nau mipela i laik kamap soldia. I no gat wanpela i sainim pepa, olsem na Foskwea i belhat nogut tru.

Taim bilong kol long 1939 em bikpela kol tru. Mipela i no gat planti klos na ol i no givim gutpela kaikai long mipela, olsem na planti ol i dai. Planti bilong ol lapun Witnes i dai, tasol taim mipela skelim ol Witnes kalabus i dai na ol narapela kalabusman, i no planti Witnes i dai. Long Februeri 1940 Foskwea i kisim sik, na maski em i gat strongpela skin, em i dai.

Mipela Go Long Narapela Kem

Bihain long Foskwea i dai, ol i salim mipela 70 Witnes i go long kem Vevelsbek. Mipela ting long dispela kem mipela bai orait liklik, tasol nogat. Kaikai i no planti na ol i givim bikpela wok tru long mipela. Sampela taim ais na ren i wasim skin bilong mipela. Taim ol dispela hevi i painim mi, long nait mi save karamapim blanket long het bilong mi na krai na kamapim bel bilong mi long Jehova. Taim mi mekim olsem, mi pilim bel bilong mi i stap isi, olsem God i “helpim” mi long taim stret.​—Hibru 4:16.

Jehova i bin lukautim mipela long ol samting bilong spirit. Ol Witnes long banis kalabus nogut bilong Bukenval i bin kamap long dispela kem mipela stap long en. Taim ol i kam ol i karim sampela nius bilong Baibel i kam, olsem na mipela i kisim kaikai bilong spirit. Mipela bung long ol liklik grup long ples slip na mekim Stadi Wastaua long pasin hait.

Mi bin tok tenkyu long Jehova long gutpela pasin bilong em taim wanpela Witnes i helpim mi long kisim wok wantaim em long woksop bilong wokim ol samting long ain. Klostu olgeta kalabusman long ol woksop em ol Witnes, na kaikai ol i kisim i gutpela liklik. Na tu, dispela woksop mi wok long en i hat liklik na i no gat man i wok long subim strong ol man long wok. Bipo mi bun nating, tasol taim mi stap 6-pela mun long woksop, skin bilong mi i kamap strong.

Mi Harim Tok Long Ol Brata Bilong Mi

Taim mi stap long dispela kem long Vevelsbek mi kisim tok long susa bilong mi, em Lisbeth, long ol i bin kilim i dai brata bilong mipela, em Ernst. Tasol em i bin stap gut long Jehova na em i dai. Em i bin stap kalabus 4-pela yia na long Jun 6, 1941 long Belin ol i bin katim nek bilong em. Taim ol narapela Witnes i harim dispela tok ol i kam na tok amamas long mi. Tok bilong ol i bin strongim mi. Pasin bilong stap gut long God i bikpela samting, maski ol i bagarapim mipela.

Tupela yia bihain, long Februeri 1, 1943 ol i bin kilim i dai Hans, narapela brata bilong mi. Ol i sutim em long gan. Hans i gat 34 krismas na em i bin stap kalabus 5-pela yia. Bihain wanpela man i bin lukim ol i kilim i dai Hans em i stori long mi olsem: Kepten bilong lain soldia i bin askim Hans, em i gat wanpela tok o nogat. Hans em i tok em i laik beten. Ol i orait long em i mekim olsem. Beten bilong Hans i sutim tru bel bilong ol soldia, olsem na taim em i beten pinis na kepten i tok ol i mas sutim Hans, i no gat wanpela i mekim olsem. Kepten i singaut gen, na wanpela soldia tasol i sut long gan na katres i go insait long skin bilong Hans. Nau kepten i kisim liklik gan bilong em yet na kilim i dai Hans.

Sampela Man Moa Ol i Stap Gut Long God

Long olgeta Witnes i lusim Bukenval na kam long Vevelsbek, ol i makim 27 long go insait long ami. Olgeta i tok ol i no laik. Wanpela tasol i tok orait long wok long faktori bilong wokim ol gan samting. Olsem na ol i wok long pretim ol narapela 26 Witnes​—sapos ol i no insait long ami, ol bai dai. Tasol i no gat wanpela i harim tok bilong ol. Olsem na bos bilong kem Vevelsbek i laik pretim ol na em i tok: ‘Fopela wik tasol na mipela bai planim yupela.’

Nau ol i mekim nogut tru long ol dispela gutpela brata. Lain SS i tingim kain kain rot bilong bagarapim ol na mekim hatpela pasin long ol, na givim sampela wok long ol na bai skin i no gat strong moa, na givim pen long ol bilong kilim ol i dai. Tasol i no gat wanpela long ol dispela 26 Witnes i dai! Bihain ol i mekim wankain pasin long sampela man ol i no Witnes na planti bilong ol i dai.

Ol Meri i Stap Gut Long God

Long Epril 1943 ol i salim mi i go long kem Ravensbruk. Em kem bilong ol meri, tasol i gat liklik hap bilong ol man. Ol i makim mi long wok long woksop bilong stretim ol ka samting na dispela woksop i stap poret long hap ol meri i stap long en. I no longtaim tumas na ol sista Kristen i save wokabaut klostu long woksop na ol i lukim retpela mak long klos bilong mi. Mi amamas tru long tok isi na tok gude o mekim liklik lap wantaim ol. Kwiktaim ol i kisim save mi pikinini man bilong Bubu Rehwald. Mama bilong mi na susa bilong mi Helene, na meri bilong Hans, em ol i kilim em i dai, ol i stap long dispela kem bilong ol meri!

Ol sista Kristen i givim sampela klos long mi na liklik hap bret. Wanpela taim ol i mekim wanpela samting na mi inap hait na toktok wantaim mama bilong mi. Sapos ol bosman i save long dispela samting, mitupela inap kisim bikpela hevi. Mitupela i amamas tru long bung! Sampela mun bihain mama i dai. Em i bin stap gut long God inap long em i dai.

Mipela Lusim Kem!

Long Epril 1945 ol ami bilong Rasia na Amerika i kam klostu long Ravensbruk. Ol bosman bilong kem i givim trakta na wilka bilong en long mi na mipela i mas rausim olgeta man long kem. Mipela lusim kem na bihain liklik dispela soldia SS i lukautim mipela, em i tok ol Amerika i kam klostu, olsem na mipela inap ranawe.

Bihain mipela kamap long Swerin na mipela bungim planti Witnes em ol i bin stap long banis kalabus nogut Saksenhausen. Brata bilong mi Paul em i stap wantaim ol. Em i bin winim planti hevi. Bihain mitupela i kalap long wanpela tren i go long Belin na painim wanpela famili Witnes na ol i mekim gut long mipela.

Dispela famili i bin mekim planti gutpela samting bilong helpim ol brata sista i lusim ol kem na haus kalabus. Long 1946 mi maritim Elli, em pikinini meri bilong dispela famili. Mi no inap kisim baptais long ol banis kalabus nogut, olsem na nau mi baptais.

Inap planti yia nau, taim mi go long ol kibung mi amamas tru long bungim ol brata em bipo mipela bin stap wantaim long ol banis kalabus nogut. Sampela inap bagarap, tasol ol i no tingim skin bilong ol​—ol i bin helpim ol brata bilong ol. Mi save tingim tru ol dispela brata. Polis i bin holim 6-pela long famili bilong mi​—mama, na susa bilong mi Helene, na mi, na 3-pela brata bilong mi​—Paul, Hans, na Ernst. Sapos yumi bungim ol yia mipela olgeta i bin stap kalabus, em 43 yia. Na susa bilong mi, Lisbeth tu, em i bin stap gut long God inap long taim em i dai long 1945.

Jehova Tasol Inap Helpim Yumi

Bihain long mitupela Elli i marit, mitupela i bin wok long Haus Betel long Magdebek, na long wok painia tu. Bihain mipela i mas mekim bikpela long tupela pikinini man. Mipela i amamas long wanpela pikinini, em Hans-Joachim, em wanpela elda, na meri bilong em i wanpela painia. Tasol sori tru, narapela pikinini em i no bin bihainim ol lo Kristen mipela i bin lainim em long en.

Winim 45 yia i go pinis na mi bin karim ol dispela hevi long banis kalabus nogut, tasol long nau tu mi mas karim sampela hevi, na long dispela rot God bilong marimari i save lainim mi. (1 Pita 5:10) Planti taim mi tingim tok bilong Pol long 1 Korin 10:12. Em i tok: “Sapos wanpela man i ting em i sanap strong, orait em i mas lukaut gut.”

Nau mi gat 81 krismas, tasol mi amamas mi inap mekim yet wok autim tok na wok elda. Na mi amamas tru mi bin helpim sampela manmeri long dediket na kisim baptais. Mi ting dispela tu em pasin marimari bilong Jehova.​—Em stori bilong Josef Rehwald.

[Piksa long pes 20]

Josef Rehwald long 1945

[Piksa long pes 21]

Famili Rehwald long 1914 samting. Mama i holim liklik Josef

[Piksa long pes 23]

Josef na Elli Rehwald long kibung long 1991 long Belin. Ol i stap wantaim pikinini Hans-Joachim na meri bilong em, Ursula

    Tok Pisin Pablikesen (1983-2025)
    Log Aut
    Log In
    • Tok Pisin
    • Serim
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Lo Bilong Yusim
    • Privacy Policy
    • Ol Praivesi Seting
    • JW.ORG
    • Log In
    Serim