Ol Yangpela i Laik Save . . .
Rausim Bel—Em i Save Stretim Hevi?
Judi i tok: ‘Taim dokta i tok mi gat bel, boipren bilong mi i tok mi mas rausim bel, na em i givim mani long mi bilong mekim olsem.’ Long dispela taim Judi i gat 17 krismas.a
MARTA i gat 15 krismas taim em i kisim save olsem em i gat bel. Em i go long klinik bilong rausim bel na toktok wantaim wanpela meri i gat wok long toktok wantaim ol meri i kam long klinik. Marta i tok: ‘Em i stori gut wantaim mi na em i tok, mi inap rausim bel o sapos mi laik, bai em i painim wanpela lain bilong helpim mi long givim pikinini i go long narapela man na em i kisim bilong em, o mi ken stap long wanpela haus bilong helpim ol nupela mama—laik bilong mi.’
Long Amerika long olgeta yia, winim wan milion yangpela meri i kisim bel. Sampela bilong ol em ol yangpela Kristen na maski ol i go bikpela long lotu i tru, ol i bikhet long lo bilong God i tok: “Abrusim olgeta kain pasin pamuk.” (1 Tesalonaika 4:3) Pasin pamuk i save kamapim planti hevi, em ol hevi ol yangpela inap abrusim. Planti bilong ol dispela yangpela i bel hevi long samting ol i bin mekim na ol i laik tanim bel, tasol ol i pret, nogut ol i karim pikinini i no gat papa. Olsem na sampela i ting rausim bel i rot bilong stretim hevi bilong ol. Long olgeta yia long Amerika, klostu 500,000 yangpela meri i rausim bel. Olsem wanem? Dispela i rot bilong stretim hevi bilong yangpela meri i no laik karim pikinini?
As na Sampela i Rausim Bel
Yumi ken pilim hevi bilong yangpela meri i kamapim nating pikinini—em i bel hevi na ating em i bel nogut tu. Ol yangpela meri i save pas wantaim liklik pikinini i wok long go bikpela insait long bel bilong em, tasol ating ol bai pret na tingting planti.
Viki i gat 18 krismas na em i tingting pinis long ‘go long bikpela skul na wok long winim bikpela namba.’ Olsem na em i ting, nau i no gutpela taim long karim pikinini. (Nius ’Teen bilong Mas 1992) Marta i tok: ‘Sapos yu kamap mama yu mas stap long haus wantaim pikinini, yu no inap go moa long skul. Mi no laik mekim olsem.’ Wanpela ripot i tok, 87 pesen bilong ol yangpela meri i rausim bel, ol i pret pikinini bai senisim tru sindaun bilong ol na ol i no laik dispela samting i kamap.
Na planti i rausim bel, long wanem, ol i no gat mani bilong lukautim pikinini. Ol i tingting planti, long wanem, mama i no marit i mas mekim bikpela wok tru bilong lukautim pikinini, na ol i ting ol i no inap. Viki i tok: ‘Papamama bilong mi i bin katim marit na mama i mekim bikpela long mipela 3-pela pikinini. Mi lukim hatwok bilong mama, na mi ting, mi bai karim wankain hevi sapos mi karim pikinini.’
Na ating sampela man o boipren i kros na strong long meri i mas rausim bel. Boipren bilong Judi i bin tok: ‘Sapos yu no rausim bel, mi no laik lukim yu moa.’ Mama na sampela wanblut bilong Nansi i strong long em i mas rausim bel.
Na tingting bilong planti man i mekim na sampela meri i rausim bel. Ol i tok rausim bel i no olsem pasin bilong kilim i dai wanpela pikinini. Viki i tok: ‘Mi strong long mi no ken ting pikinini long bel bilong mi em wanpela pikinini tru. Mi kaunim buk i tok, dispela liklik hap jeli o blut i stap long bel bilong meri i gat bel 5-pela wik pinis, i liklik tru, olsem kapa bilong liklik pinga. Mi tingting strong long dispela samting. Mi tokim skin bilong mi—em liklik samting nating olsem kapa bilong liklik pinga—em i no wanpela pikinini tru. Long tingting bilong mi, mi mekim olsem dispela samting long bel i no wanpela samting tru. Dispela kain tingting i helpim mi long rausim bel.’
Na sampela i tok, long ol kantri i gat ol nupela save na masin samting, rausim bel i no inap bagarapim yangpela meri, tasol sapos em i karim pikinini, em inap bagarap, long wanem, em yangpela tasol. Olsem na taim ol yangpela i tingim ol dispela samting, ating ol i laik rausim bel. Tasol bihain long planti meri i rausim bel, ol i tingting planti na bel hevi stret. Wanpela meri i tok: ‘Taim mi gat 20 krismas mi rausim bel. Nau mi gat 34 krismas na mi bel hevi yet long dispela samting mi bin mekim. Mi laik karim pikinini, tasol boipren bilong mi i no laik. Inap long nau bel na tingting bilong mi i no stap isi. Mi bai karim hevi long dispela i go inap long taim mi dai.’
Bel i Stap Nogut
Rausim bel i no rot bilong stretim hevi, em inap kamapim sampela hevi moa. Na dispela pasin i no stret long maus bilong bel God i bin givim long ol man bilong pilim wanem pasin i stret na wanem pasin i no stret. (Rom 2:15) Na tu, pasin bilong rausim bel i mekim na yangpela meri i no ken sori liklik long dispela laip i wok long go bikpela insait long bel. (Skelim wantaim 1 Jon 3:17.) Em samting nogut tru!
Marta i tok: ‘Tupela wik bihain [long em i rausim bel], bel bilong mi i gat tok na i olsem mi sem liklik long samting mi bin mekim.’ Na bel hevi bilong Marta i go bikpela moa long mun Februeri, em mun bilong karim pikinini sapos em i no bin rausim bel. Eliasa i tok: ‘Inap 15 yia i go pinis mi bin rausim bel. Bihain tingting bilong mi i no stap isi, mi bel hevi stret, na planti taim mi mas go lukim dokta. Na mi bin tingting long kilim i dai skin bilong mi.’
Tru, i no olgeta yangpela meri i ting olsem. Planti i bilip tru olsem liklik hap blut long bel i no wanpela pikinini tru. Tasol Man i “as tru bilong laip” i tok wanem? (Song 36:9) Baibel i tok, long ai bilong Jehova, dispela pikinini i stap long bel i no wanpela hap blut nating. Em i kirapim King Devit long raitim tok olsem: “Yu lukim mi taim mama i no karim mi yet. Mi no kamap yet long graun, tasol yu raitim pinis long buk bilong yu olgeta de yu laik bai mi mas i stap long graun.” (Song 139:16) Olsem na Man bilong wokim yumi i tingim pikinini long bel i olsem man tru na em i narapela kain long olgeta narapela man na meri. Olsem na God i tok, man i bagarapim pikinini long bel bilong mama bai kisim pe nogut. (Kisim Bek 21:22, 23, NW) Long ai bilong God dispela pasin bilong rausim pikinini long bel em i wankain olsem kilim man i dai. Yangpela meri i laik amamasim God i no inap tingting long rausim bel, maski husat i laik subim em long mekim.b
Kisim Helpim
Judi, em yumi stori pinis long em, em i no rausim bel. Em i tok: ‘Taim bikpela susa bilong mi i kisim save olsem mi gat bel, em i helpim mi long ol samting bilong skin. Na em i strongim tingting na bel bilong mi. Na em i tok, bihain long mi karim pikinini, bai em i helpim mi yet. Tok bilong em i strongim mi, long wanem, mi save i stret mi karim pikinini.’ Dispela samting i bin kamap 9-pela yia bipo. Judi i lukim pikinini man i gat 8-pela krismas, na em i tok: ‘Sapos mi bin rausim bel, mi save em wanpela bikpela rong tru.’
Wanpela yangpela meri, em Natisa, i tok: ‘Inap 5-pela yia i go pinis mi bin wet i stap insait long wanpela klinik bilong rausim bel. Mi sindaun i stap na nau mi tingting gen long dispela samting mi laik mekim. Mi kirap na lusim klinik. Nau mi gat naispela pikinini man i gat 4-pela krismas, na mi gat bel gen, na mi marit long wanpela gutpela papa.’
Meri singel i kisim nating pikinini i no ken kirap kwik na mekim wanpela samting. Tru, em wanpela bikpela hevi, tasol i no olsem yu no gat rot moa. Tasol wanpela man i bikpela pinis i mas helpim na strongim wanpela yangpela olsem. Gutpela tru sapos yangpela i toktok wantaim papamama, na i stret ol i mas mekim olsem sapos papamama i Kristen. (Sindaun 23:26) Tru, ating pastaim papamama bai bel hevi stret na kros, tasol bihain ating ol bai helpim yangpela, olsem helpim em long go long klinik o dokta samting paslain long em i karim pikinini. Na sapos gavman i save helpim ol yangpela meri olsem, ating papamama i ken helpim pikinini long kisim dispela kain helpim sapos i stret ol i kisim. Tasol bikpela samting, ol i mas strongim pikinini i bin popaia long go lukim ol elda insait long kongrigesen na ol i ken helpim em long ol samting bilong spirit.—Jems 5:14, 15.
Sampela meri singel i kamap mama ol i givim pikinini i go long narapela na em i kisim bilong em. Ol i pilim olsem ol i no inap givim ol gutpela samting long pikinini. Tru, pasin bilong givim pikinini i go long narapela i winim pasin bilong rausim bel, tasol God i tok em wok bilong papa o mama long ‘lukautim pikinini bilong em yet.’ (1 Timoti 5:8) Ating mama i no marit em i no inap givim planti samting bilong skin long pikinini, tasol bikpela samting i winim olgeta samting em i ken givim long pikinini, em pasin bilong laikim tumas pikinini. (Sindaun 15:17) Olsem na sapos meri singel i kamap mama na em inap mekim bikpela long pikinini bilong em, dispela i gutpela moa.
Olsem wanem long wok bilong mekim bikpela long pikinini na ol bikpela senis i kamap long sindaun bilong mama? Tru, ating yangpela i ting ol dispela hevi bilong em i bikpela tumas, tasol Baibel i givim ol gutpela tok bilong helpim em long winim ol dispela hevi. Na meri singel i kamap mama na em i tanim bel, em inap kisim gutpela helpim bilong spirit, em Baibel i as bilong en. Tru tumas, sapos long pasin sori ol narapela i helpim yangpela meri olsem, em inap stap gut maski em i gat hevi.c Rausim bel i no save stretim hevi!
[Ol Futnot]
a Mipela senisim nem bilong sampela.
b Sapos bipo meri i rausim bel, em i no ken ting em i lus olgeta. Em i ken bilip tru olsem Jehova bai helpim ol man i tanim bel na “em i save marimari moa yet.” (Aisaia 55:7) Tru, ating bel bai stap nogut longpela taim liklik, tasol man bilong raitim Song i tok: “Hap bilong sankamap em i no klostu long hap bilong san i go daun. Em i longwe tru. Olsem tasol God i save tekewe sin bilong yumi na sin i stap longwe tumas.”—Song 103:12.
c Lukim Wastaua [tok Inglis], bilong Septemba 15, 1980, “Single Parents Coping in Today’s World.” Na “Ol Yangpela i Laik Save . . . Ol Meri Singel i Gat Pikinini Ol i Ken Mekim Wanem?” long Kirap! bilong Julai 8, 1995.
[Piksa long pes 20]
Planti boipren i laik subim yangpela meri long rausim bel