Rausim Bel i No Gutpela Rot Bilong Stretim Hevi
BILL i kamap bikpela wantaim dispela tingting olsem pasin bilong rausim bel em bikpela sin, wankain olsem pasin bilong kilim man i dai. Em i holim dispela tingting inap planti yia pinis, tasol long 1975 dispela tingting bilong em i senis, long wanem, em yet i mas wokim disisen long dispela samting. Gelpren bilong em, Victoria, i kisim bel na Bill i no redi long mekim wok papa na mekim ol wok bilong marit. Bill i tok: “Kwiktaim mi tingim gutpela rot bilong stretim hevi, na mi tokim Victoria long rausim bel.”
Planti meri husat i kisim bel taim ol i no bin tingting long kamapim pikinini, ol i save mekim samting em Bill i kolim olsem gutpela rot bilong stretim hevi. Long 2007, wanpela ripot i kamapim olsem 42 milion meri long olgeta hap ol i bin rausim bel long 2003. Ol meri husat i rausim bel ol i bilong olgeta kain lain na kantri, na kain kain lotu, na mani lain na rabis lain, na lain i gat bikpela save na lain i no gat bikpela save, na kain kain krismas. Sapos yu kisim bel na yu no amamas long dispela, orait bai yu mekim wanem? Bilong wanem planti meri i save rausim bel?
“Mi Tingim Dispela Wanpela Rot Tasol”
Wanpela meri i gat 35 krismas em i stori olsem: “I no longtaim i go pinis, mi bin karim wanpela pikinini. Mi bin kisim bikpela hevi tru taim pikinini i stap long bel na mi bin hatwok tru long karim dispela pikinini. Na tu, mi gat planti hevi bilong mani na hevi bilong famili. Orait mi karim pikinini pinis, na nau sikspela wik bihain mi kisim bel gen. Olsem na mipela i laik rausim pikinini i stap long bel. Mi pilim olsem dispela pasin i no stret, tasol mi tingim dispela wanpela rot tasol.”
Kain kain samting i save kirapim ol meri long rausim bel. Olsem: Ol i gat hevi bilong mani, o ating man i mekim nogut long meri na meri i no laik stap moa wantaim em. O ating meri yet o man na meri wantaim i gat ol narapela wok ol i laik mekim, olsem na ol i no laik kamapim pikinini.
Sampela ol i save rausim bel bilong lukautim gutnem bilong ol. Dispela samting i kamap klia long wanpela ripot bilong Dokta Susan Wicklund long buk bilong em, This Common Secret—My Journey as an Abortion Doctor. Wanpela meri i bin i go long em bilong rausim bel na em i tok: “Papamama bilong mi ol i save tingim tru lotu. . . . Sapos mi karim pikinini taim mi no marit yet, dispela bai bagarapim gutnem bilong tupela. Olgeta pren bilong tupela bai save olsem pikinini bilong tupela i bin mekim sin.”
Na Dokta Wicklund i tok: “Orait long ai bilong tupela yu bin mekim sin, tasol tupela yet i gat wanem tingting long pasin bilong rausim bel?” Yangpela meri i tok: “Long ai bilong tupela em bai wanpela bikpela rong tru. Tasol sapos mi rausim bel, bai mi no inap tokim ol. Na ol lotu pren bilong ol, ol tu bai i no inap save.”
Tasol maski i gat wanem as na meri i laik rausim bel, ating i no isi long mekim disisen. Planti taim dispela i save kamapim bikpela bel hevi. Tasol yu ting pasin bilong rausim bel em gutpela rot bilong stretim hevi?
Tingim Ol Hevi Inap Kamap
Long 2004, ol i wokim wanpela ripot bilong 331 meri bilong Rasia, na 217 meri bilong Amerika, em ol i bin rausim bel, na ripot i kamapim olsem klostu 50 pesen bilong dispela tupela lain i bin bel hevi tru bihain long ol i rausim bel. Klostu 50 pesen bilong ol meri Rasia na klostu 80 pesen bilong ol meri Amerika i pilim olsem “bel i kotim ol” long samting ol i bin mekim. Winim 60 pesen bilong ol meri Amerika ‘ol i no inap fogivim ol yet.’ Planti meri i rausim bel ol i save pilim olsem bel bilong ol i kotim ol—na dispela i kamap tu long ol meri i no save tingim lotu—olsem na bilong wanem planti yangpela meri i save mekim yet pasin bilong rausim bel?
Planti taim ol narapela i save strong long meri i mas rausim bel. Ol papamama, boipren, o sampela gutpela pren inap kirapim meri long rausim bel. Dispela inap mekim na meri i hariap tumas na em i no skelim gut samting em i mekim. Priscilla Coleman, wanpela savemeri long ol sik bilong tingting i save painim ol meri i rausim bel, em i tok: “Bihain long meri i wokim disisen na em i rausim bel pinis, tingting bilong em i save kamap klia gen na em i pilim olsem bel i kotim em na em i save kisim bikpela bel hevi tru.”
Ol dispela meri i bel hevi, long wanem, ol i laik save: Dispela pasin bilong rausim bel i bin pinisim wanpela laip i stap pinis? Wanpela lain, South Dakota Task Force to Study Abortion, i kamapim ripot i tok olsem planti meri “i bin ting olsem ol bai rausim ‘blut’ nating, tasol ol i tok ol bai i no rausim bel sapos ol i bin save long wanem samting tru ol bai rausim.”
Ol i bin skelim tok bilong 1,940 meri em ol i bin rausim bel na stori bilong ol i kamapim olsem ol i “bel hevi tru na bel bilong ol i bagarap olgeta.” Ripot i tok: “Planti bilong ol dispela meri ol i belhat, long wanem, ol i bel hevi long ol i bin pinisim laip bilong wanpela pikinini na i no gat man i bin tokim ol olsem em samting i gat laip.” Ripot i tok tu olsem “taim meri i save olsem em i bin kilim i dai pikinini bilong em, dispela i save bagarapim tru tingting bilong meri.”
Tasol wanem tok em i tru? Taim meri i rausim bel, em i rausim blut nating? Taim pikinini i stap yet long bel bilong mama, em i gat laip o olsem wanem?
[Blok/Ol Piksa long pes 4]
KARIM PIKININI O RAUSIM BEL
Long 2006, ol i mekim wok painimaut long planti meri i kisim bel taim ol i bin i stap tineja. Inap 50 pesen bilong ol i bin karim pikinini, na 50 pesen ol i bin rausim bel. Ripot bilong wok painimaut i tok “ol meri i karim pikinini, i no gat wok tumas long ol i kisim helpim bilong stretim tingting, na ol i no gat planti hevi long slip, na ol i no tingting long kisim mariwana, tasol i no olsem long ol meri i bin rausim bel.” —Journal of Youth and Adolescence.
Narapela ripot i kamapim “save ol i bin kisim long fopela bikpela wok painimaut ol i bin mekim long olgeta hap.” Ol i bin kisim wanem save long dispela wok painimaut? “Ol meri i rausim bel, ol i kisim planti kain kain hevi bilong tingting, tasol i no olsem long ol meri i no rausim bel.”—Report of the South Dakota Task Force to Study Abortion—2005.