Ol Samting i Laik Pinis—Yu Insait Long En Olsem Wanem
OL TAIGA, trausel, raino, bataplai. Man! I olsem planti planti samting i laik pinis! Ating yu wanbel long tok, man yet i gat bikpela asua na planti bilong ol i laik pinis. Tasol olsem wanem yu tu i insait long dispela samting?
Mani i sot long planti kantri, olsem na yu ting i stret ol man i save wari long sindaun bilong ol, ol i mas helpim wok bilong lukautim ol animal samting, maski em i gutpela wok? Nius Time i tok: “Long planti kantri long hap saut bilong Sahara long Afrika, i hatwok long ol man i tingim ol samting bilong lukautim graun, long wanem, gavman bilong planti milion man i pait, na i gat pait i kamap namel long ol lain, na bikpela hangre na ol bikpela sik.” I wankain long ol narapela kantri tu.
Ol bikpela senis tru i mas kamap sapos ol i laik stretim hevi long sampela lain ol i laik pinis. Buk The Atlas of Endangered Species i tok, ol dispela senis “i bikpela tru na ol gavman tasol i ken mekim.” Olsem na buk i tok: “Long ol kantri i gat gavman ol man i ken vot long en, em wok bilong wan wan man paslain long yia 2000, long vot tasol long ol bikman politik em ol i save tingim ol samting bilong graun.”
Tasol tru dispela samting i ken kamap? Sapos yumi skelim ol samting i bin kamap bipo ating yumi ken tok, “sampela bikman i wok long daunim ol arapela manmeri na mekim nogut long ol”—na long ol animal pisin samting tu. (Saveman 8:9) Planti saveman i bilip olsem, ol purpur na animal pisin samting ol i olsem samting bilong toksave olsem graun na win na wara i stap olsem wanem. Taim ol dispela samting i laik bagarap, yumi ol man tu inap bagarap. Tasol dispela taim bilong yumi i no namba wan taim na ol samting bilong graun i laik pinis olgeta, nogat.
Wanpela olpela buk tru i tok: “Bai mi mekim bikpela tait i kamap long graun, bilong bagarapim olgeta samting i gat laip. Na olgeta samting i stap long graun bai i dai.” (Stat 6:17) Tasol i no olgeta man na animal pisin samting i bagarap. God i bin wokim rot bilong sampela i ken i stap laip.
Wanpela Sip Bambai Ol i No Ken Bagarap
Ol saientis i tok, nambawan rot bilong stretim dispela hevi long ol animal pisin samting i laik pinis long nau, em yumi no ken bagarapim ples tru bilong ol. Nius New Scientist i kamapim ripot long dispela na i stori tu long “tok piksa” bilong ol saveman long “sip bilong Noa.” Sip bilong Noa em rot sampela man na animal i bin abrusim Bikpela Tait long taim bilong Noa.
God yet i bin tokim Noa long wokim sip olsem wanem. Em i tokim em long wokim olsem wanpela traipela bokis diwai bilong trip tasol antap long wara. Dispela samting i bin lukautim Noa, meri bilong em, 3-pela pikinini man bilong tupela, na meri bilong ol, na sampela kain animal pisin samting bilong ples na bilong bus—“olgeta kain samting i gat laip,” na ol i no bagarap. (Stat 7:15) Ol planti planti animal pisin samting i stap laip long nau i lainim yumi olsem sip bilong Noa i bin mekim gut wok bilong en.
Tasol tingim: I no wok bilong man tasol na ol i bin abrusim bagarap, nogat. Noa na famili bilong em i mas bihainim tok bilong God i gat strong long lukautim laip bilong ol. God yet i bin pinisim kros, na pait na bagarapim man, na pasin mangal—em pasin bilong ol manmeri paslain long Bikpela Tait.—2 Pita 3:5, 6.
Ol Animal Long Nupela Taim
God Jehova i tok promis olsem ol man i bihainim ol lo bilong em, ol inap senisim pasin bilong ol na lusim ol pasin nogut olsem ol wel animal nogut i save kaikai man, na kisim ol gutpela pasin olsem ol animal i save stap isi. (Aisaia 11:6-9; 65:25) Long nau pasin bilong planti man i kamapim long ples klia olsem ol lo bilong God inap helpim ol man long kamapim ol gutpela pasin. Go long ol miting long Haus Kingdom bilong ol Witnes Bilong Jehova long hap bilong yu, na yu yet i ken lukim dispela samting. Sapos Jehova inap helpim ol man long senisim pasin na tingting bilong ol, yumi save em inap mekim sampela samting na ol animal i ken stap gut wantaim, maski em i mas senisim pasin bilong ol bilong nau. Em i tok promis: “Long dispela taim bai mi mekim wanpela kontrak wantaim olgeta wel abus na ol snek na ol pisin. Na bai ol i . . . stap isi long dispela graun na ol i no ken pret moa.”—Hosea 2:18.
Aposel Pita i stori long wanpela de bihain, em “de bilong bikpela kot i kamap, na ol man i bin givim baksait long God, ol bai i bagarap olgeta.” (2 Pita 3:7) God bai bosim gut pasin bilong bagarapim tasol ol man nogut. Yes, God bai “bagarapim ol man i bin bagarapim graun.”—KTH 11:18.
Tingim bikpela amamas yumi bai kisim long stap long wanpela taim i no gat wanpela samting i save bagarapim ol animal pisin samting. Yumi bai lain long planti samting bilong ol animal pisin samting bilong bus, em ol i stap klostu long yumi long dispela taim! Tru tumas, ol taiga, na laion, na elefan, olgeta bai i raun na i no gat wanpela man bai i bagarapim ol. Bai i gat planti pis samting bilong solwara, na ol kain samting olsem snek, na ol binatang, na sampela kain pisin—pisin mako tu—olgeta bai kamap planti, tasol long mak stret tasol. Na taim olgeta manmeri bilong bihainim tok i kamap gutpela olgeta aninit long Kingdom bilong Krais, olgeta samting bilong graun bai stap stret olgeta long wok bilong en.