Wastaua INTENET LAIBRERI
Wastaua
INTENET LAIBRERI
Tok Pisin
  • BAIBEL
  • Ol PABLIKESEN
  • Ol MITING
  • g00 2/8 p. 4-7
  • Ol Papa—As na Ol i Lusim Famili

No gat vidio bilong dispela seksen.

Sori, popaia kamap long lodim vidio.

  • Ol Papa—As na Ol i Lusim Famili
  • Kirap!—2000
  • Ol Liklik Het Tok
  • Wankain Infomesen
  • Pasin Bilong Senis Senis Long Lukautim Pikinini i No Wok Gut
  • Ol Papa na Mama i No Marit
  • As na Ol Yangpela Man i Lusim Meri
  • Pikinini Bilong Diwai Wain i Pait Long Maus
  • Ol Papa i Ranawe Long Wok Papa Bilong Ol—Ol Inap Ranawe Tru?
    Kirap!—2000
  • Ol Famili i No Gat Papa—Rot Bilong Pinisim Dispela Hevi
    Kirap!—2000
  • Fopela Samting Bilong Katim Marit Em Yu Mas Save Long en
    Kirap!—2010
  • Katim Marit—Ol Bikpela Hevi Bilong En
    Kirap!—1992
Lukim Moa
Kirap!—2000
g00 2/8 p. 4-7

Ol Papa—As na Ol i Lusim Famili

Bruce i tok: “Mi no inap tingim mama na papa i bin kros o tok pait. Mi save tasol olsem papa i bin stap wantaim mipela, na wantu tasol, em i no stap moa. I kam inap nau mi no save papa i stap we. Tasol mi no gat bikpela laik long em olsem em i papa bilong mi.”

Patricia i tok: “Long skul mi wanpela tasol i no gat papamama i stap wantaim, na mi no sindaun long wanpela haus . . . Oltaim mi pilim olsem mi narapela kain long olgeta wankrismas bilong mi.”

DISPELA hevi bilong ol famili i no gat papa em i kirap long taim ol i bin kamapim ol nupela kain masin na haus faktori. Taim wok mani long faktori i kirap pulim ol man long lusim haus bilong ol, ol papa i no strong moa long stiaim famili, na ol mama i kirap mekim bikpela wok moa bilong mekim bikpela long ol pikinini.a Tasol klostu olgeta dispela papa i sindaun wantaim famili bilong ol. Long 1965 samting, namba bilong ol man i katim marit long Yunaitet Stets i go antap tru. Ol samting bilong pasim ol man long katim marit, olsem lotu, mani, na pasin bilong ples, i kirap lusim strong bilong en. Ol man em ol yet i tok ol i saveman ol i tok, pasin bilong katim marit i no inap bagarapim ol pikinini, nogat; dispela inap helpim ol, olsem na planti marit i katim marit. Wanpela buk (Divided Families​​—⁠What Happens to Children When Parents Part) em Frank F. Furstenberg, Jr., na Andrew J. Cherlin i raitim i tok: “Long Beljam, Frans, na Swiselan namba bilong ol man i [katim marit] i go bikpela inap dabol [kirap long 1965 samting], na long Kanada, Inglan, na Netelan namba bilong ol man i katim marit i go bikpela inap 3-pela taim.”

Tru, planti pikinini i save stap wantaim mama bihain long papamama i katim marit, tasol klostu olgeta papa i laik pas yet wantaim ol pikinini. Olsem na kot i orait long papa na mama i senis senis long lukautim pikinini. Tasol planti papa i save bung wantaim ol pikinini inap wan wan taim tasol. Ripot bilong wanpela lain i kamapim olsem long olgeta 6-pela 6-pela pikinini, wanpela tasol i save bung wantaim papa bilong em long olgeta wik. Klostu 50 pesen bilong ol pikinini em papamama i bin katim marit, ol i no bin lukim papa bilong ol inap wanpela yia!

Pasin Bilong Senis Senis Long Lukautim Pikinini i No Wok Gut

Bilong ol marit i bin katim marit ol i ken senis senis long lukautim pikinini, ol i mas wok gut wantaim na narapela i mas bilip long narapela​​—⁠em sampela pasin planti marit olsem i sot long en. Tupela saveman, em Furstenberg na Cherlin, ol i tok: “Wanpela bikpela as na ol papa i no save go lukim pikinini bilong ol i olsem: Ol i no laik bung wantaim meri bilong ol bilong bipo. Na planti meri i gat wankain tingting long man bilong ol bilong bipo.”

Tru, planti papa em ol i bin katim marit, ol i save bung wantaim pikinini bilong ol long olgeta taim. Tasol ol i no insait moa long ol samting pikinini i save mekim long olgeta de, olsem na sampela papa i hatwok long stap olsem papa taim ol i bung wantaim pikinini bilong ol. Planti papa i kamap olsem poroman bilong pilai wantaim pikinini, na ol i lusim klostu olgeta hap taim bilong ol long stap wantaim pikinini long painim amamas o go long ol stua. Ari i gat 14 krismas, em i stori long hap taim em i save stap wantaim papa bilong em long ol Sarere na Sande, na em i tok: ‘Papa i no makim taim bilong mekim ol samting, na em i no makim taim mi mas kam bek long haus. Papa i no save bosim mi. Mi ken bihainim laik bilong mi. Na oltaim papa i save baim ol presen long mi.’​​—⁠Buk How It Feels When Parents Divorce, em Jill Krementz i raitim.

Gutpela papa i mas ‘save long givim ol gutpela samting long ol pikinini bilong em.’ (Matyu 7:11) Tasol ol presen i no kisim ples bilong wok bilong stiaim na stretim pikinini. (Sindaun 3:12; 13:⁠1) Taim man i no mekim moa wok papa na em i kamap olsem poroman bilong pilai wantaim pikinini o man bilong kam lukim tasol pikinini, papa na pikinini bai no inap pas gut moa wantaim. Wanpela ripot i tok: “Pasin bilong katim marit inap mekim na pasin pren i stap namel long papa na pikinini i bagarap olgeta.”​​—⁠Nius Journal of Marriage and the Family, Me 1994.

Sampela papa i no save tingim ol pikinini bilong ol o ol i kros, long wanem, ol i no inap insait moa long i stap bilong ol pikinini, olsem na ol i lusim famili bilong ol na ol i no givim mani long ol.b (1 Timoti 5:⁠8) Wanpela yangpela man i bel hevi, em i tok: “I no gat wanpela samting bilong papa bilong mi em mi save laikim. Em i no save mekim wanpela samting wantaim mipela, em i no save givim mani long mipela, na mi no laik tru long dispela samting.”

Ol Papa na Mama i No Marit

Planti meri i no marit ol i kamapim pikinini, na dispela i mekim na namba bilong ol pikinini i no gat papa i go antap. Buk Fatherless America i tok: “Long olgeta 3-pela 3-pela meri i karim pikinini long [Yunaitet Stets], wanpela i no marit.” Ol meri i gat 15 i go inap 19 krismas ol i save karim 500 tausen bebi long olgeta yia, na planti (78 pesen) ol i no marit. Tasol pasin bilong ol yangpela meri long kisim bel em wanpela hevi i save kamap long olgeta hap. Na ol program bilong lainim ol yangpela long ol samting bilong pasim bel, o ol tok ol i mekim bambai ol yangpela i no ken mekim maritpasin, dispela i no bin senisim pasin bilong ol yangpela long mekim maritpasin.

Bryan E. Robinson i raitim buk Teenage Fathers, na buk i tok: “Pasin bilong ol meri singel long kisim bel i no semim o daunim ol moa olsem i bin mekim namel long 1960 i go inap 1969 samting, long wanem, long nau ol manmeri i orait long kain kain pasin sem na long ol meri singel i kisim bel. . . . Na tu, ol yangpela bilong nau ol i kisim save long maritpasin long rot bilong musik, piksa wokabaut, televisen, na ol toksave bilong pulim ol man long baim ol samting. Ol nius samting bilong Amerika i tokim ol yangpela olsem maritpasin em pasin bilong man long kamapim olsem em i laikim meri, na samting bilong amamasim skin, na ol nius i no kamapim ol samting nogut em pasin bilong pamuk nabaut i save kamapim.”

Planti yangpela i no save long ol hevi em pasin pamuk i save kamapim. Tingim sampela tok bilong ol yangpela em Robinson i bin harim. Ol i tok: “ ‘Em i no luk olsem meri [bilong kisim bel]’; ‘Mipela i bin mekim maritpasin wanpela taim tasol long olgeta wik’; o ‘Mi no bin ting meri inap kisim bel long namba wan taim em i slip wantaim man.’ ” Tasol sampela yangpela man ol i save gut olsem meri inap kisim bel taim em i slip wantaim man. Wanpela buk (Young Unwed Fathers) i tok: “Long planti yangpela man [insait long biktaun], maritpasin em i bikpela samting bilong kisim namba long ai bilong ol yangpela, na namba bilong ol meri ol i slip wantaim em i kamap olsem mak bilong soim ol i man tru. Planti yangpela meri i slip wantaim yangpela man, olsem givim presen long em bambai man i ken tingim em.” Ol yangpela bilong sampela biktaun, ol i save kolim ol yangpela man i no bin givim bel long meri olsem “nupela man”!

Dispela samting i go nogut moa taim yu skelim save ol man i bin kisim taim ol i toktok wantaim ol yangpela meri long Kalifonia long 1993. Ol i kisim save olsem tupela long olgeta 3-pela 3-pela yangpela meri ol i no bin kisim bel long ol yangpela boipren, nogat; ol i kisim bel long ol man i winim 20 krismas! Sampela ripot i kamapim olsem planti yangpela mama i no marit, ol man i bin reipim ol o ol man i bin mekim pasin sem long ol taim ol i pikinini yet. Kain pasin sem olsem i kamapim klia olsem pasin bilong ol man long nau i kamap nogut olgeta.​​—⁠2 Timoti 3:​13.

As na Ol Yangpela Man i Lusim Meri

Ol yangpela man i givim bel long yangpela meri, wan wan tasol bilong ol i save lukautim pikinini bilong ol inap longpela taim. Wanpela yangpela man em gelpren bilong em i kisim bel, em i tok: “Mi tokim em, ‘Orait, mi go nau.’ ” Tasol wanpela stori long nius Family Life Educator i tok, “planti yangpela papa i tok olsem ol i gat laik tru long pas gut wantaim pikinini bilong ol.” Wanpela ripot i kamapim olsem planti papa (70 pesen) i no marit, ol i save go lukim pikinini bilong ol inap wanpela taim long olgeta wik. Tasol nius i tok, ‘taim pikinini i go bikpela, papa i no save go lukim em planti taim tumas.’

Wanpela papa i gat 17 krismas, em i kamapim as bilong dispela samting, na em i tok: “Sapos mi bin save olsem wok bilong papa i hatwok tru, bai mi no inap givim bel long meri.” I no gat planti yangpela i gat tingting bilong man i bikpela pinis o gutpela save bambai em i ken mekim gut wok papa o mama. Na tu, planti ol i no bin kisim bikpela skul o ol i no gat save long mekim wanpela wok mani bambai ol i ken lukautim famili. Planti yangpela man i no laik ol narapela i daunim ol, long wanem, ol i no inap lukautim pikinini bilong ol, olsem na ol i lusim ol tasol. Wanpela yangpela papa i tok: “I stap bilong mi i gat planti hevi long en.” Narapela i tok: “Mi no inap lukautim gut mi yet, olsem na mi no save bai mi mekim wanem sapos mi mas lukautim [pikinini man bilong mi] tu.”

Pikinini Bilong Diwai Wain i Pait Long Maus

Long taim bilong ol man i bin raitim Baibel, ol Juda i save tok piksa olsem: “Ol papamama i kaikai pikinini bilong diwai wain i no mau. Tasol dispela i pait long maus bilong ol pikinini bilong ol.” (Esekiel 18:⁠2) God i tokim ol Juda, i no olsem ol i mas mekim ol pasin kranki ol tumbuna i bin mekim long bipo. (Esekiel 18:⁠3) Tasol planti milion pikinini long nau, ol i save karim hevi bilong pasin bilong papamama bilong ol. Olsem: Ol papamama bilong ol i no gat tingting bilong man i bikpela pinis, na ol i save mekim nabaut long ol samting, na marit i bagarap. Save ol man i kisim i kamapim klia olsem ol man inap bagarapim tru skin na bel bilong ol pikinini i no gat papa. (Lukim blok long pes 7.) Na sori tru, ol pikinini bilong planti famili i no gat papa, famili bilong ol tu i no gat papa, na i go i go olsem. Em nau pasin bilong karim pen na hevi long dispela samting i no pinis.

Olsem wanem? Ol famili i no gat papa ol i no inap stap gut? Nogat, i no olsem. Ol man inap mekim ol samting na bai i no gat moa ol famili i no gat papa. Stori i kamap bihain long dispela bai skelim olsem wanem dispela samting inap kamap.

[Ol Futnot]

a Paslain long taim planti faktori samting i kamap, long Yunaitet Stets ol liklik buk i stori long wok bilong mekim bikpela long ol pikinini, planti taim ol i raitim i go long ol papa, long ol mama nogat.

b Savemeri Sara McLanahan na saveman Gary Sandefur ol i tok, long Yunaitet Stets “planti pikinini (40 pesen) em ol inap kisim mani long papa bilong ol, ol i no gat [pepa bilong kot] i tok em i stret long ol i kisim mani long papa, na ol pikinini i gat dispela pepa bilong kot, inap 25 pesen bilong ol i no save kisim mani long papa. Long olgeta 3-pela 3-pela pikinini, wanpela tasol i save kisim mani i stret em i mas kisim.”

[Blok/Piksa long pes 7]

OL SAMTING INAP PAINIM PIKININI I NO GAT PAPA

Taim pikinini i go bikpela na papa i no stap wantaim famili, ol bikpela hevi inap painim em. Sampela inap tingting planti long tok nau mipela bai kamapim, tasol taim man i save long ol samting nogut inap painim pikinini, dispela em i namba wan samting bilong helpim ol pikinini na bagarap i no ken painim ol o ol man i no ken bagarapim ol tumas. Na tingim tu olsem, save ol man i kisim i stori long ol samting i save painim wanpela lain pikinini, na i no stori long ol samting i save painim olgeta wan wan pikinini. Planti pikinini i go bikpela insait long famili i no gat papa, na ol dispela hevi i no save painim ol. Olsem stori i kamap bihain bai kamapim, ol samting papamama i mekim, na pasin bilong bihainim ol lo bilong Baibel, ol dispela samting inap mekim na ol hevi i no inap go bikpela tumas. Orait, skelim sampela samting nogut em inap painim pikinini i no gat papa.

◼ Ol Man Inap Mekim Pasin Sem Long Pikinini

Save ol man i kisim i kamapim klia olsem ol man inap mekim pasin sem long planti pikinini moa em ol i no gat papa. Wanpela ripot i stori olsem, long ol 52,000 pikinini em ol man i bin mekim pasin sem long ol, “planti (72 pesen) ol i bilong famili em papa o mama o tupela wantaim i no stap wantaim famili.” Buk Fatherless America i tok: “Long taim bilong yumi ol man inap mekim pasin sem long planti pikinini moa, long wanem, planti papa moa i no stap wantaim famili, na planti mama moa i save stap wantaim waspapa o boipren o narapela man.”

◼ Ol Inap Mekim Pasin Pamuk Taim Ol i Yangpela Yet

Ol famili i gat papa o mama tasol ating ol i no save bosim strong tumas ol pikinini, olsem na planti taim moa rot i op long ol dispela yangpela long mekim pasin pamuk. Na taim mama o papa tasol i skulim pikinini, dispela samting tu inap mekim na ol yangpela i mekim pasin pamuk. Wanpela lain (U.S. Department of Health and Human Services) i tok: “Ol yangpela meri em papa bilong ol i no stap wantaim ol, planti ol inap kisim bel, winim ol narapela yangpela inap tupela taim na hap.”

◼ Stap Rabis

Wanpela lain i skelim ol yangpela meri blakskin long Saut Afrika, na ol i kisim save olsem pasin bilong stap rabis i mekim na planti meri singel i gat pikinini. Dispela lain i tok, “inap 50 pesen bilong ol dispela yangpela bai no inap go bek long skul.” Planti mama singel bai kirap mekim wok pamuk na salim ol drak. Ating ol kantri long hap bilong Wes i gat wankain hevi. Long Yunaitet Stets, “inap 10 pesen bilong ol pikinini i gat papa na mama ol i stap rabis [long 1995], tasol inap 50 pesen bilong ol pikinini i gat mama tasol ol i stap rabis.”​​—⁠Buk America’s Children: Key National Indicators of Well-Being 1997.

◼ Ol i No Tingim Gut Pikinini

Sampela mama singel ol yet i mas painim mani bilong lukautim famili, olsem na dispela bikpela wok i mekim na ol i no inap lusim bikpela hap taim bilong stap wantaim pikinini bilong ol. Wanpela meri i bin katim marit em i tingting bek na i tok: “Mi bin mekim wok mani long san, na long nait mi go long skul, olsem na strong bilong mi i pinis olgeta. Mi no bin tingim gut ol pikinini.”

◼ Bel i Bagarap

Sampela saveman i tok, ol pikinini i no save bel hevi inap longpela taim bihain long papamama i katim marit, tasol sampela narapela saveman, olsem Dokta Judith Wallerstein i tok, pasin bilong katim marit i mekim na bel bilong pikinini i bagarap tru inap longpela taim. Dokta Judith Wallerstein na Sandra Blakeslee ol i kamapim buk Second Chances, na buk i tok: “Wanpela bilong olgeta 3-pela 3-pela yangpela man na meri i gat 19 i go inap 29 krismas, ol i no gat strongpela laik long kisim namba o gutpela wok samting insait long 10-pela yia bihain long papamama bilong ol i katim marit. Ol i stap tasol na ol i no putim sampela mak ol i laik winim . . . na ol i pilim olsem ol i no gat rot.” Ol i lukim olsem planti pikinini bilong ol man i bin katim marit, ol i no laikim ol yet, ol i bel hevi, ol i mekim pasin bikhet, na ol i kros i stap.

Wanpela buk (The Single-Parent Family) i tok: “Save ol man i kisim i kamapim olsem ol pikinini man em ol i no gat wanpela man i stiaim wokabaut bilong ol, ol i no save gut long pasin bilong man tru, na ol i no laikim ol yet, na bihain ol i hatwok long kamap pren tru bilong narapela man. Ol pikinini meri i no gat wanpela man i stiaim wokabaut bilong ol, ating ol hevi bai painim ol taim ol i yangpela o long bihain, olsem ol i hatwok long kamap gutpela pren bilong ol man na meri taim ol i bikpela pinis.”

    Tok Pisin Pablikesen (1983-2025)
    Log Aut
    Log In
    • Tok Pisin
    • Serim
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Lo Bilong Yusim
    • Privacy Policy
    • Ol Praivesi Seting
    • JW.ORG
    • Log In
    Serim