Ol Famili i No Gat Papa—Rot Bilong Pinisim Dispela Hevi
SAPOS ol pasin bilong nau i wok long kamap yet, i no longtaim na klostu olgeta famili i no gat papa. Ripot bilong wanpela lain (U.S. Department of Health and Human Services) i tok: “Ol pikinini em papa o mama tasol i mekim bikpela long ol, planti ol i no save kisim ol gutpela mak long skul, na ol i no inap i stap isi, na ol inap kisim ol bikpela sik o sik bilong tingting. . . . Ol yangpela i go bikpela insait long famili i gat mama tasol planti inap karim pikinini taim ol i yangpela yet, o ol i no winim haiskul, o ol i kalabus.”
Olsem na yumi no kirap nogut long ol kain kain saveman bilong helpim sindaun bilong ol man, na ol bikman bilong wok politik tu, ol i laik painim rot bilong pinisim dispela samting nogut. Ol i bin mekim ol bikpela bung samting bilong kirapim ol man long amamas long mekim wok papa, na bilong strongim ol papa long givim bel long famili. Ol i bin kamapim planti buk i stori long wok bilong papa. Ol i bin mekim sampela samting tu bilong subim ol papa long mekim wok ol i mas mekim bilong lukautim famili. Long Yunaitet Stets, ol jas i givim strongpela tok long ol papa i no bin givim mani bilong lukautim pikinini, na long televisen ol i tok nogutim ol, na tu, ol i semim ol long ai bilong ol man. Tasol ol dispela samting i no bin pinisim dispela hevi.
Ol Rot Bilong Stretim Kwik Hevi
Ating pasin bilong stretim kwik dispela hevi i no karim gutpela kaikai. Olsem: Meri i bin katim marit em inap marit gen hariap, long wanem, em i laik ol pikinini bilong em ol i kisim nupela papa. Tru, taim mama i marit gen dispela inap helpim famili, tasol ol hevi tu inap painim ol. Sampela pikinini i no orait long wanpela nupela man i kamap olsem papa bilong ol. Sampela pikinini bai sakim dispela man olgeta. Wanpela ripot i kamapim olsem “long olgeta 3-pela 3-pela meri i bin sindaun wantaim waspapa o wasmama, 2-pela i lusim haus taim ol i no winim yet 19 krismas . . . , tasol long ol meri i bin sindaun wantaim papamama tru bilong ol, inap 50 pesen i lusim haus taim ol i no winim yet 19 krismas.” Ol famili i gat nupela papa na ol i stap gut wantaim, long sampela famili olsem planti yia i mas pinis pastaim na bihain ol pikinini i orait long nupela papa.a
Na tu, i no gat ol rot bilong stretim kwik hevi bilong ol yangpela meri i kisim bel. Olsem: Pasin bilong rausim bel i brukim lo bilong God, na dispela pasin i mekim na yangpela meri i mas wok long daunim pasin sori long dispela liklik bebi i wok long kamap insait long bel bilong em. (Kisim Bek 20:13; 21:22, 23; Song 139:14-16; skelim wantaim 1 Jon 3:17.) Dispela bai bagarapim bel bilong mama, a? Sampela i ting pasin bilong givim pikinini long narapela famili bilong ol i ken lukautim em i gutpela rot, winim pasin bilong rausim bel, tasol dispela samting tu inap bagarapim bel bilong mama na bilong pikinini.
Em nau, ol rot bilong stretim kwik ol hevi bai no inap pinisim pasin bilong kamapim ol famili i no gat papa. I gat wanpela rot tasol na ol famili i no gat papa o mama ol i no ken kamap planti. Dispela rot em olsem: Sapos ol manmeri i redi long senisim tru tingting na pasin bilong ol, ol famili i no gat papa o mama i no ken kamap planti. Ol kain kain tok na tingting bilong ol saveman i no inap kirapim ol man long mekim ol bikpela senis olsem—i mas i gat narapela samting moa. Dispela “narapela samting” i stap long Tok Bilong God, em Baibel. Yumi save God yet i as bilong famili. (Efesus 3:14, 15) Em i save gut long ol samting ol pikinini i mas kisim, winim save bilong ol man.
Lo Bilong Baibel i Helpim Ol Famili Long Karim Hevi
Tasol olsem wanem? Baibel inap helpim tru ol pikinini i gat mama o papa tasol? Yu ting bel na tingting bilong ol dispela pikinini i bagarap olgeta? Nogat tru! Long kirap bilong dispela stori, mipela i bin kamapim tok bilong wanpela ripot bilong gavman bilong Amerika em i kolim ol planti hevi inap painim ol dispela pikinini. Tru ripot i kolim ol dispela samting nogut, tasol ripot i tok tu olsem: “Maski save ol man i kisim i kamapim klia olsem planti hevi moa inap painim ol dispela pikinini, tasol dispela save i kamapim tu olsem klostu olgeta pikinini i gat papa o mama tasol ol i kamap gut na ol dispela hevi i no painim ol.” Em nau, famili inap mekim ol samting bambai ol dispela hevi bilong ol pikinini i no gat papa i no ken painim ol pikinini o ol i no ken bagarapim ol tumas. Ol inap mekim olsem sapos ol i bihainim ol lo bilong Baibel taim ol i mekim bikpela long ol pikinini.
Bilong mekim olsem mama i mas wok strong—ating pastaim em i ting dispela wok i winim strong bilong em. Tasol sapos yu gat dispela hevi, yu inap lain long wetim God Jehova long helpim yu. (Sindaun 3:1, 2) Ol bikpela hevi i bin painim sampela meri Kristen long taim bilong ol man i bin raitim Baibel, olsem man bilong ol i dai pinis. Baibel i tok long ol dispela meri olsem: “Sapos man bilong wanpela meri em i dai pinis, na meri i stap wanpis tru, orait dispela meri bai em i mekim olsem. Em i bilip tru long God na em i wetim God i mekim gut tru long em, na oltaim long san na long nait, em i save prea long God na askim God long helpim em.” (1 Timoti 5:5) Na tingim, Jehova i tok long em yet olsem “em i save lukautim ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis.” (Song 68:5) Yu ken bilip tru olsem God bai helpim meri i save stap aninit long em, na em bai helpim wok bilong dispela meri long mekim bikpela long ol pikinini bilong em.
Pasin bilong stadi long Baibel wantaim ol pikinini em i wanpela bikpela na gutpela rot bilong helpim ol long kamap man i gat gutpela na stretpela tingting. (Lo 6:6-9) Insait long lain Witnes Bilong Jehova, planti papa o mama i stap wanpis ol i mekim wok long ol buk em Baibel i as bilong en na i bilong helpim ol yangpela, olsem buk Sampela Askim Bilong Ol Yangpela—Ol Gutpela Bekim.b Ol tok i stap long dispela buk i helpim ol yangpela long bihainim stretpela pasin, na dispela inap helpim ol long abrusim ol popaia em papamama bilong ol i bin mekim. Taim ol pikinini i wok long kisim save long God Jehova, bai ol i save olsem ol i gat wanpela Papa i stap long heven na em i tingim tru ol. (Song 27:10) Dispela inap helpim ol na ol i no ken bel hevi tumas long papa i bin lusim ol. Wanpela yangpela meri long Briten em papamama bilong em ol i bin katim marit, em i tok: “Taim dispela hevi i kamap, planti taim mama i tokim mi long mi mas beten na bilip strong long Jehova. Dispela i helpim mipela long karim dispela hevi.”
Papamama na Pikinini i Pas Gut Wantaim
Baibel i kamapim klia olsem pikinini i mas daun long mama na papa bilong em. (Kisim Bek 20:12) Na taim papamama i katim marit dispela i no pinisim pasin pren i stap namel long papa na pikinini. Maski papa i no stap moa wantaim famili, em inap helpim tru ol pikinini taim em i pas gut wantaim ol.c Tasol ating wanpela hevi i save kamap em olsem: Mama i kros long man bilong em bilong bipo na em i no laik man i poromanim ol pikinini. Mama i ken mekim wanem bilong daunim dispela tingting?
Baibel i givim gutpela tingting taim em i tok: “Lukaut. Nogut yu larim belhat bilong yu i pulim yu long mekim tok bilas . . . Lukaut gut. Nogut yu pas olgeta long pasin nogut.” (Jop 36:18-21) Tru, em i hatwok long mekim gutpela tok long man i bin bagarapim bel bilong yu o lusim yu. Tasol askim yu yet: ‘Pikinini meri inap lain long bilip long wanpela man sapos oltaim mama i tokim em olsem papa bilong em i wanpela man nogut? Pikinini man inap kamapim pasin bilong man tru sapos mama i krosim em na i tok, “Yu wankain stret olsem papa bilong yu”? Ol pikinini inap kisim stretpela tingting long man i gat wok long bosim ol, sapos mama i lainim ol long sakim papa bilong ol, o mama i no laik ol i lukim em liklik?’ Tru tumas, pasin bilong bagarapim pasin pren i stap namel long papa na ol pikinini i save nogutim ol pikinini.
Ating yu kirap nogut long save olsem Baibel i no tambuim man long belhat sapos dispela belhat i stret. Baibel i tok: “Sapos bel bilong yupela i hat, orait yupela lukaut. Nogut yupela i mekim sin.” (Efesus 4:26) Yumi ken belhat, tasol i no stret long larim “pasin bilong kros na belhat na bel nogut, na pasin bilong tok nogut” i bosim yumi. (Kolosi 3:8) Olsem na yu no ken tok nogutim papa bilong ol pikinini long ai bilong ol. Sapos yu pilim olsem yu mas kamapim bel hevi bilong yu, bihainim tok bilong Baibel na kamapim ol “wari” bilong yu long wanpela man, olsem long wanpela pren yu inap bilip long em—tasol no ken kamapim long ol pikinini. (Sindaun 12:25) Wok strong long kisim gutpela tingting long ol samting, na no ken tingting long ol samting i bin kamap long bipo. (Saveman 7:10) Dispela inap helpim yu long daunim belhat bilong yu.
Na tingim, Baibel i tokim ol pikinini long stap daun long papa bilong em—maski pasin papa i bin mekim i nogut. (Efesus 6:2, 3) Olsem na traim long helpim ol pikinini bilong yu long kisim stretpela tingting long ol pasin kranki bilong papa bilong ol. Wanpela yangpela meri i go bikpela insait long famili i bruk, em i tok: “Taim mi kisim stretpela tingting long papa bilong mi—olsem em i man i gat sin na em i save popaia—mi no kros moa long em.” Taim yu kirapim ol pikinini bilong yu long stap daun long papa bilong ol, yu helpim ol long kisim stretpela tingting long wok bos bilong yu!
Na tu, em i bikpela samting long ol pikinini i save yu gat namba bilong bosim ol. Ol i ‘no ken sakim tok bilong mama.’ (Sindaun 1:8) Sapos ol pikinini man i mas kamap olsem ‘papa bilong famili,’ dispela inap mekim na ol i mas karim bikpela hevi tumas. Na i wankain sapos mama i kamapim ol wari bilong em long ol pikinini meri, dispela inap putim hevi long ol. Ol pikinini i mas save olsem yu mama bilong ol na yu bai lukautim ol, nogut ol i ting ol i mas lukautim yu. (Skelim wantaim 2 Korin 12:14.) Taim ol pikinini i save long dispela, ol i stap bel isi maski sindaun bilong famili i no gutpela tumas.
Ol Man i Kisim Ples Bilong Papa
Tasol olsem wanem sapos papa i no save bung liklik wantaim ol pikinini? Ol saveman i tok, taim pikinini i pas gut wantaim wanpela man dispela inap helpim em. Taim wanpela ankol o wanpela man i stap klostu em i tingim pikinini dispela bai helpim em, tasol gutpela samting moa bai painim pikinini taim em i poromanim wanpela brata i stap insait long kongrigesen Kristen. Jisas i tok promis olsem kongrigesen bai stap olsem wanpela gutpela famili bilong helpim man.—Mak 10:29, 30.
Long taim bilong ol man i bin raitim Baibel, yangpela Timoti i kamap gutpela wokman bilong God, maski papa bilong em i no bilip. Baibel i tok, mama na bubu meri bilong Timoti ol i mekim na em i kamap gutpela man olsem. (Aposel 16:1; 2 Timoti 1:1-5) Tasol em i poroman gut wantaim wanpela man Kristen, em aposel Pol, na dispela tu i helpim em. Pol i tok, Timoti em i “pikinini bilong mi, na mi laikim em tru. Em i save lukautim gut wok bilong Bikpela.” (1 Korin 4:17) Long nau tu, ol Witnes Bilong Jehova i laik bihainim tok bilong Baibel long “tingting long ol pikinini, papamama bilong ol i dai pinis, na long ol meri, man bilong ol i dai pinis.” (Jems 1:27) Baibel i tokim ol Witnes long ‘helpim ol pikinini em papa bilong ol i dai pinis,’ na tingim gut ol. (Jop 29:12) Wanpela yangpela meri nem bilong em Annette, em i tingim gutpela pasin wanpela elda Kristen i mekim long em taim em i yangpela yet, na em i tok: “Em wanpela tasol i bin stap olsem papa bilong mi.”
Pinisim Dispela Hevi
Ol dispela lo inap helpim ol pikinini i no gat papa long i stap gut. Maski i stap bilong ol i no gutpela tumas taim ol i pikinini yet, ol inap kamap ol manmeri i gat gutpela tingting na ol i mekim gutpela wok, na tu, ol inap kamap ol gutpela papamama i gat pasin sori na i stap gut long famili. Tasol wok bilong pasim dispela hevi i gutpela samting tru, winim wok bilong stretim hevi. I gat wanpela rot tasol na dispela hevi long ol famili i no gat papa inap pinis—man na meri i mas givim bel long bihainim tok bilong Baibel long i stap bilong ol. Olsem: Ol i mas bihainim tok bilong Baibel long ol i no ken mekim maritpasin taim ol i no marit yet, na ol i mas bihainim ol lo bilong Baibel em ol i bilong ol man marit na meri marit.—1 Korin 6:9; Efesus 5:21-33.
Long taim bilong yumi, papa bilong planti pikinini i stap wantaim famili, tasol yumi ken tok ol i olsem pikinini i no gat papa. Wanpela saveman long ol samting bilong famili, em i tok: ‘Nambawan bikpela hevi bilong ol pikinini long nau em olsem: Papamama i no lusim bikpela hap taim bilong stap wantaim ol pikinini na ol i no save tingim ol tumas.’ Baibel i tokaut stret long dispela samting. Em i tokim ol papa long mekim olsem: “Yupela i mas mekim gutpela pasin long ai bilong Bikpela, na stretim gut ol pikinini bilong yupela na skulim ol long tok bilong Bikpela.” (Efesus 6:4; Sindaun 24:27) Taim ol papa i bihainim tok bilong Baibel, ol pikinini i no pret long papa bai lusim ol.
Tasol olsem wanem? Yumi ken ting planti man bai kirap bihainim tok bilong Baibel? Ating nogat. (Matyu 7:14) Tasol ol Witnes Bilong Jehova i bin helpim planti milion famili long kisim amamas taim ol i stadi wantaim ol long Baibel.d Tru, Baibel i tok olsem olgeta marit bai “painim planti hevi long laip bilong ol,” long wanem, ol i no gutpela olgeta. (1 Korin 7:28) Tasol ol manmeri i daun tru long Tok Bilong God, ol i wok long stretim hevi bilong ol, na ol i no katim marit taim hevi i kamap. Tru, sampela taim i gat as na wanpela Kristen inap tingting long lusim poroman o long katim marit. (Matyu 5:32) Tasol Kristen i save long ol samting nogut dispela inap mekim long ol pikinini bilong em, olsem na em bai wok long painim rot bilong stretim hevi bilong marit sapos em inap mekim olsem.
Pasin bilong bihainim tok bilong Baibel i no helpim famili bilong yu long i stap gut long nau tasol, nogat. Dispela inap opim rot na yupela olgeta inap i stap oltaim! Jisas i tok: “Laip bilong i stap gut oltaim, em i olsem. Ol man i kisim dispela laip, ol i save long yu, yu wanpela tasol yu God tru. Na ol i save long Jisas Krais, em yu bin salim i kam.” (Jon 17:3) Pasin bilong ritim na bihainim ol tok i stap long Baibel em i nambawan gutpela rot bilong helpim famili bilong yu long pas gut wantaim inap oltaim oltaim.
[Ol Futnot]
a Sampela tok bilong helpim ol famili i gat nupela papa o mama i bin kamap long narapela nius bilong mipela, em Wastaua bilong Mas 1, 1999.
b Sosaiti Wastaua Bilong Nu Yok i wokim.
c Dispela tok i no stret long pikinini em papa inap bagarapim em o mekim pasin sem long em.
d Buk Rot Bilong Famili i Ken Stap Amamas (Sosaiti Wastaua Bilong Nu Yok i wokim) i gat planti gutpela tok em Baibel i as bilong en na i bilong helpim ol famili. Bilong kisim dispela buk yu ken lukim ol Witnes Bilong Jehova long hap bilong yu.
[Piksa long pes 8, 9]
Taim mama i stap wanpis na em i bihainim ol lo bilong Baibel, em inap mekim gut wok bilong mekim bikpela long ol pikinini
[Piksa long pes 10]
Long stretpela pasin ol man Kristen i ken helpim pikinini man i no gat papa