SAPTA 9
Ol Famili i Gat Papa o Mama Tasol Ol Inap Winim Ol Hevi!
1-3. Wanem ol samting i mekim na ol famili i gat papa o mama tasol i stap ol i wok long kamap planti? Dispela i mekim wanem long ol kain famili olsem?
OL FAMILI i gat papa o mama tasol i stap, ol i kamap planti hariap tru long hap bilong Amerika. Na i wankain tu long planti ol narapela kantri. Pasin bilong katim marit, na ol marit i lusim poroman bilong ol, na marit i bruk, na ol meri singel i kamapim pikinini, ol dispela pasin i go bikpela moa yet long nau, na em i kamapim bikpela hevi long planti milion papamama na pikinini.
2 Wanpela mama wanpis em i tok: “Mi gat 28 krismas na man bilong mi i dai pinis, na mi gat tupela pikinini. Mi gat bikpela bel hevi tru, long wanem, mi no laik mekim bikpela long ol pikinini bilong mi na i no gat papa i stap. I olsem i no gat wanpela i save tingim mi. Planti taim mi save krai na ol pikinini i lukim mi na ol i bel hevi.” Planti mama o papa olsem, ol i bel kros, na bel i gat tok, na ol i bel hevi long i stap wanpis, na tu, ol i mas mekim wok mani na mekim ol wok bilong haus tu. Wanpela i tok: “Taim i gat papa o mama tasol i stap bilong lukautim famili, em i wankain olsem man i save tromoi planti bal i go antap na em i holim gen long han. Taim em i mekim mekim i go inap 6-pela mun samting, em inap tromoi 4-pela bal wantaim na holim gen long han. Tasol taim em i lain pinis long mekim, wanpela man i tromoi nupela bal i go long em!”
3 Ol pikinini insait long famili i gat papa o mama tasol i stap, ol i gat ol hevi bilong ol yet ol i mas karim. Ating ol i bin kisim bikpela bel hevi stret taim papa o mama i lusim ol wantu tasol o em i dai. Planti yangpela em ol i gat papa o mama tasol i stap, bel na tingting bilong ol i save stap nogut.
4. Olsem wanem yumi save, Jehova i save tingim ol famili i gat papa o mama tasol i stap?
4 Long taim bilong ol man i bin raitim Baibel, sampela famili i gat papa o mama tasol i stap. Planti taim Baibel i stori long “pikinini, papa i dai pinis,” na “meri, man bilong en i dai pinis.” (Kisim Bek 22:22; Lo 24:19-21; Jop 31:16-22) God Jehova i bin tingim hevi bilong ol. Man bilong raitim Song em i tok, God “i save lukautim ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis. Na em i save helpim ol meri, man bilong ol i dai pinis.” (Song 68:5) Olsem na yumi save, Jehova i tingim ol famili bilong nau tu em ol i gat papa o mama tasol i stap! Baibel i kamapim ol gutpela lo inap helpim ol dispela kain famili long i stap amamas.
MEKIM GUT OL WOK BILONG HAUS
5. Pastaim ol papa o mama wanpis ol i gat wanem hevi?
5 Tingim ol wok bilong haus—em bikpela wok tru. Wanpela meri i bin katim marit em i tok: “Sampela taim mi laik bai mi gat wanpela man i stap, olsem long taim ensin bilong ka i pairap na mi no save long as bilong en.” Na ol man nau tasol ol i bin katim marit, o meri bilong ol i dai, ating ol tu i tingting planti long ol planti planti wok bilong haus nau ol i mas mekim. Na taim ol samting long haus i stap nabaut, dispela i mekim na ol pikinini i no stap bel isi na ol i pilim olsem ol i no sindaun gut.
Yupela ol pikinini, wok gut wantaim papa o mama bilong yu i stap wanpis
6, 7. (a) Dispela “meri i gat gutpela pasin tru” em Buk Sindaun i stori long en, olsem wanem em i stap olsem gutpela piksa? (b) Dispela pasin bilong wok strong long mekim ol wok bilong haus, olsem wanem dispela i save helpim ol famili i gat papa o mama tasol i stap?
6 Wanem samting inap helpim kain famili olsem? Yumi ken tingim stori bilong “meri i gat gutpela pasin tru,” em Sindaun 31:10-31 i stori long en. Em i save mekim planti wok tru—baim na salim ol samting, samapim klos, kukim kaikai, mekim wok bilong baim graun, wokim gaden, na lukautim wanpela bisnis. Olsem wanem em inap mekim ol dispela wok? Em i save wok strong, na em i wok i go inap biknait, na em i save kirap taim tulait i no bruk yet na em i kirap mekim ol wok bilong em. Na em i save stretim gut ol wok—em i makim sampela wok bilong ol narapela, na em i save mekim sampela wok long han bilong em yet bilong lukautim ol narapela. Olsem na ol man i litimapim nem bilong em.
7 Sapos yu wanpela papa o mama wanpis, givim bel long mekim ol wok bilong yu long haus. Kisim amamas long mekim ol dispela wok, long wanem, dispela bai helpim ol pikinini bilong yu long i stap amamas. Tasol yu mas skelim na stretim gut ol wok bilong yu. Baibel i tok: “Ol man bilong wok ol i save tingting gut na mekim wok, olsem na wok bilong ol i kamap gutpela.” (Sindaun 21:5) Wanpela papa wanpis i tok: “Taim mi hangre, long dispela taim tasol mi save tingting long kukim kaikai.” Tasol taim yu tingim gut wanem kaikai bai yu kukim, bai yu kukim ol kaikai i gutpela bilong helpim skin na i gutpela long ai na long maus, tasol taim yu mekim nating na redim hariap, bai kaikai i no gutpela olsem. Na ating yu mas lain long mekim sampela wok bipo yu no bin mekim. Sampela mama wanpis ol i bin askim sampela pren bilong ol i gat save, na lukim ol buk i stori long pasin bilong wokim o stretim ol samting, na askim sampela man i save mekim kain wok olsem, na dispela i bin helpim ol long mekim ol wok olsem penim rum, stretim paip wara samting, na stretim sampela liklik samting long ka.
8. Ol pikinini i ken mekim wanem bilong helpim papa o mama wanpis long ol wok bilong haus?
8 Olsem wanem? I stret long askim ol pikinini long helpim yu? Wanpela mama wanpis i tok: ‘Mi tingim ol pikinini bilong mi i no gat papa, olsem na mi save isi long ol.’ Yumi inap pilim tingting bilong em, tasol sampela taim dispela i no save helpim gut pikinini. Long taim bilong ol man i bin raitim Baibel, ol yangpela long lain bilong God ol i gat ol wok ol i mas mekim. (Stat 37:2; Solomon 1:6) Tru, yu no laik givim planti wok tumas long ol pikinini, tasol i gutpela sapos yu givim sampela wok long ol olsem wasim plet na klinim rum bilong ol. Na yupela i ken mekim sampela wok wantaim, a? Yupela inap kisim gutpela amamas long mekim olsem.
HATWOK BILONG MEKIM WOK MANI
Sapos inap, lusim bikpela hap taim long amamas wantaim ol pikinini bilong yu
9. Bilong wanem planti mama wanpis ol i gat hevi long mani?
9 Planti papa na mama wanpis i save hatwok long painim mani bilong lukautim famili long ol samting ol i mas kisim, na i hatwok moa long ol yangpela mama em ol i no marit.a Long sampela kantri, gavman i save helpim ol kain meri olsem, o i gat welfe samting, na i gutpela sapos ol dispela yangpela mama i singaut long kisim sampela helpim olsem, inap long taim ol i kisim wanpela wok mani. Baibel i orait long ol Kristen i ken kisim helpim long gavman o welfe sapos ol i mas mekim olsem. (Rom 13:1, 6) Ol meri, man bilong ol i dai pinis, na ol meri i bin katim marit, ol tu i gat hatwok olsem. Planti ol i bin mekim ol wok bilong haus i go inap planti yia, na nau ol i mas kisim wanpela wok mani, tasol ol inap painim ol wok i gat liklik pe tasol. Bilong mekim sindaun bilong ol i kamap gutpela liklik, sampela i bin go long wanpela kain skul bilong lain long mekim wanpela wok, o ol i mekim wanpela kos inap sotpela taim tasol, na long dispela rot ol inap kisim wok i gat gutpela pe liklik.
10. Olsem wanem mama wanpis inap tokim gut ol pikinini, i gat wanem as na em i mas painim wanpela wok mani?
10 Yu no ken kirap nogut sapos ol pikinini i no amamas taim yu wok long painim wok mani, na bel bilong yu i no ken kotim yu long dispela. Tokim gut ol, i gat wanem as na yu mas wok, na helpim ol long save olsem Jehova i laik bai yu mas lukautim ol long kaikai na klos samting. (1 Timoti 5:8) Bihain ol pikinini bai lain na stretim tingting bilong ol. Tru, yu gat planti wok, tasol yu mas wok strong long painim hap taim bilong i stap na toktok o amamas wantaim ol. Sapos yu mekim gut long ol olsem, orait ol i no ken bel hevi tumas sapos famili i sot long mani.—Sindaun 15:16, 17.
HUSAT I LUKAUTIM FAMILI?
Kongrigesen i save tingim ol meri, man bilong ol i dai pinis, na ol pikinini i no gat papa
11, 12. Papa o mama wanpis i mas mekim wanem wok God i bin givim long ol yet tasol? Ol i ken mekim olsem wanem?
11 Taim i gat papa o mama tasol bilong lukautim famili, ol i save pas gut wantaim ol pikinini bilong ol, tasol ol i mas was gut, nogut ol i paulim wok God i bin givim long papamama tasol, na em i no bin givim long ol pikinini. Olsem: Bikpela hevi inap kamap sapos mama i ting pikinini man i mas mekim ol wok olsem het bilong famili, o em i tingim pikinini meri olsem wanpela gutpela pren na em i kamapim olgeta hevi bilong em long pikinini meri. Sapos mama i mekim olsem, dispela pasin i no stret, na em bai givim hevi long pikinini na dispela inap paulim tingting bilong em.
12 Kamapim klia long ol pikinini olsem yu yet bai lukautim ol—ol yet i no gat wok long lukautim yu. (Skelim wantaim 2 Korin 12:14.) Ating sampela taim yu laik bai wanpela i givim sampela tok o tingting long yu o helpim yu. Askim ol elda Kristen long helpim yu, o sampela strongpela meri Kristen, tasol yu no ken askim ol pikinini bilong yu em ol i no bikpela yet.—Taitus 2:3.
WOK BILONG STRETIM OL PIKININI
13. Ating mama wanpis bai i gat wanem hevi long stretim ol pikinini?
13 I no hatwok long famili i ting em wok bilong man long stretim ol pikinini, tasol ating ol i no save ting olsem long meri, na dispela inap givim sampela hevi long em. Wanpela mama wanpis i tok: “Ol pikinini man bilong mi, skin na nek bilong ol i olsem bilong man i bikpela pinis. Sampela taim i hatwok long givim tok long ol, nogut long yau bilong ol dispela tok bilong mi i no gat strong.” Na tu, ating yu bel hevi yet long gutpela poroman bilong yu i dai pinis, o marit bilong yu i bruk na bel bilong yu i gat tok o yu bel kros long dispela. Sapos kot i orait long poroman i kisim pikinini long sampela taim, ating yu tingting planti, nogut pikinini i laik i stap olgeta wantaim em. Sapos olsem, i hatwok long strongim bel na stretim gut ol pikinini.
14. Olsem wanem papa o mama wanpis i ken holim stretpela tingting long pasin bilong stretim pikinini?
14 Baibel i tok: “Sapos pikinini i bihainim laik bilong em yet oltaim, orait em bai i mekim mama bilong en i sem.” (Sindaun 29:15) God Jehova bai sambai long yu taim yu putim ol lo long ol pikinini na yu strong long ol i mas bihainim, olsem na yu no ken larim bel i kotim yu, o yu bel hevi na ting yu bin mekim wanpela rong, o yu pret. (Sindaun 1:8) Yu no ken surik liklik long bihainim ol lo bilong Baibel. (Sindaun 13:24) Yu mas isi liklik long ol pikinini, na no ken senisim tok, na yu mas strong long ol i bihainim tok bilong yu. Ating bihain ol pikinini bai harim gut tok bilong yu. Tasol yu mas tingim gut bel bilong ol pikinini. Wanpela papa wanpis i tok: “Taim mi stretim ol pikinini, mi mas isi liklik long ol, long wanem, mama bilong ol i lus na ol i bel hevi yet long dispela. Taim mi gat rot, mi save toktok wantaim ol. Taim mipela i kukim kaikai bilong apinun, mipela i save toktok gut wantaim. Long kain taim olsem, ol i save kamapim ol tingting i stap long bel bilong ol.”
15. Sapos papa o mama i bin katim marit, em i mas abrusim wanem pasin taim em i toktok long ol samting bilong poroman bilong em bilong pastaim?
15 Sapos yu bin katim marit, i no gat wanpela gutpela samting bai kamap sapos yu mekim sampela tok i daunim poroman bilong yu bilong pastaim na ol pikinini i no ken tingim gut em. Taim papamama i kros na tok pait, dispela i save givim hevi long ol pikinini na bihain ol i no ken tingim gut yutupela. Olsem na yu no ken mekim sampela tok olsem: “Yu wankain stret olsem papa bilong yu!” Maski wanem hevi bipo poroman bilong yu i bin givim long yu, em i stap yet olsem papa bilong pikinini bilong yu, na pikinini i mas i gat papa na mama wantaim bilong sori long em, na mekim gut long em, na stretim em.b
16. Ol famili i gat papa o mama tasol i stap ol i mas mekim wanem ol samting bilong spirit long olgeta taim na i olsem hap wok bilong stretim ol pikinini?
16 Olsem yumi stori pinis long ol sapta paslain long dispela, bilong stretim ol pikinini, yu mas skulim ol—yu no ken givim strafe tasol long ol. Sapos long olgeta taim yu skulim ol pikinini long ol samting bilong spirit, dispela inap mekim na bai i no gat planti hevi i kamap. (Filipai 3:16) Em i bikpela samting long i go long olgeta miting Kristen. (Hibru 10:24, 25) Na i bikpela samting tu long mekim Baibel-stadi bilong famili long olgeta wik. Tru, i hatwok long mekim long olgeta wik. Wanpela mama i tok: “Mi wok i go inap long apinun, na nau mi laik malolo tasol. Tasol mi save redim tingting bilong mi long stadi wantaim pikinini meri bilong mi, long wanem, mi save mi mas mekim olsem. Em i save laikim tru famili-stadi bilong mitupela!”
17. Poroman bilong Pol, em Timoti, mama i bin skulim em gut na dispela inap lainim yumi long wanem samting?
17 Poroman bilong aposel Pol, em Timoti, mama na bubu meri bilong em i bin skulim em long ol lo bilong Baibel—papa bilong em nogat. Tasol Timoti i kamap wanpela strongpela Kristen tru! (Aposel 16:1, 2; 2 Timoti 1:5; 3:14, 15) Orait yu tu inap wetim wankain gutpela samting i kamap taim yu wok long mekim bikpela long ol pikinini na yu ‘stretim ol na skulim ol long tok bilong Bikpela.’—Efesus 6:4.
WINIM BEL HEVI BILONG I STAP WANPIS
18, 19. (a) Bel hevi bilong papa o mama long i stap wanpis em inap kamap ples klia olsem wanem? (b) Baibel i givim wanem tok long ol bilong helpim ol long daunim ol laik nogut bilong bel?
18 Wanpela mama wanpis i bel hevi na i tok: ‘Taim mi kam bek long haus na mi lukim olsem mi stap wanpis, mi save bel hevi stret, na taim ol pikinini i slip pinis, mi bel hevi moa yet.’ Tru tumas, bel hevi bilong i stap wanpis, em wanpela bikpela hevi tru i save painim papa o mama wanpis. Tru, ating yu laik tru bai yu gat wanpela poroman marit yu ken toktok wantaim em na slip wantaim em. Tasol yu ting i gutpela long traim stretim dispela hevi maski yu mas mekim long wanem rot? Long taim bilong aposel Pol, sampela meri i yangpela liklik, em man bilong ol i dai pinis, ol i bin larim “bel bilong ol i kirap” na ol i “givim baksait long Krais.” (1 Timoti 5:11, 12) Sapos wanpela i larim ol laik bilong skin i daunim laik bilong ol samting bilong spirit, dispela bai nogutim em.—1 Timoti 5:6.
19 Wanpela man Kristen i tok: “Laik bilong mekim maritpasin em i strong tumas, tasol yu inap daunim. Taim wanpela tingting olsem i kamap, yu no ken tingim tingim i stap. Yu mas rausim dispela tingting. Na sapos yu tingim pikinini bilong yu, dispela tu bai helpim yu.” Baibel i tok: ‘Yupela i mas kilim i dai pasin bilong bel i kirap long mekim ol pasin nogut.’ (Kolosi 3:5) Sapos yu laik kilim i dai laik bilong bel long kaikai, yu ting bai yu kaunim ol buk samting i gat piksa bilong ol gutpela gutpela kaikai, o yu bung wantaim ol manmeri oltaim ol i save toktok long kaikai? Nogat, a? Na i wankain tu long ol laik nogut bilong bel.
20. (a) Ol man na meri i tingting long maritim wanpela i no bilip, wanem bikpela hevi inap painim ol? (b) Ol singel long taim bilong ol aposel na long nau tu ol i bin mekim wanem bilong daunim bel hevi bilong i stap wanpis?
20 Sampela Kristen ol i laik marit na ol i bin poromanim wanpela i no bilip. (1 Korin 7:39) Tasol yu ting dispela i pinisim hevi bilong ol? Nogat. Wanpela meri Kristen i bin katim marit em i tok: ‘Sapos yu popaia na maritim wanpela i no stret long yu, dispela em i nogut moa, winim hevi bilong i stap singel!’ Long taim bilong ol aposel, ol meri Kristen em man bilong ol i dai pinis ating sampela taim ol tu i bel hevi long i stap wanpis, tasol ol meri namel long ol i gat gutpela tingting, oltaim ol i wok strong long ‘givim kaikai samting long ol man i kam long narapela ples, na wasim lek bilong ol Kristen, na helpim ol manmeri i gat hevi.’ (1 Timoti 5:10) Sampela gutpela Kristen long nau em ol i bin wet inap planti yia long painim wanpela poroman i save pret long God, ol tu i wok strong. Wanpela meri Kristen i gat 68 krismas, em man bilong en i dai pinis, taim em i bel hevi long i stap wanpis em i kirap na i go lukim ol narapela meri, man bilong ol i dai pinis. Em i tok: “Taim mi go lukim ol dispela meri, na mi mekim ol wok bilong mi long haus na lukautim mi yet long ol samting bilong spirit, mi no gat taim bilong pilim bel hevi bilong i stap wanpis.” Wok bilong skulim ol manmeri long Kingdom bilong God em i wanpela gutpela wok i save helpim tru ol man.—Matyu 28:19, 20.
21. Pasin bilong beten na bung wantaim ol manmeri i gat gutpela pasin, olsem wanem dispela inap daunim bel hevi bilong i stap wanpis?
21 Tru, i no gat wanpela samting inap oraitim wantu dispela bel hevi bilong i stap wanpis. Tasol yu inap karim dispela hevi long strong bilong Jehova. Kristen i save kisim dispela strong taim em i “prea long God na askim God long helpim em,” na em i mekim “long san na long nait.” (1 Timoti 5:5) Em i save beten strong, olsem krai long God long helpim em, na ating em i singaut strong na krai planti. (Skelim wantaim Hibru 5:7.) Sapos yu kamapim ol hevi bilong yu long Jehova “long san na long nait,” dispela em inap tru long helpim yu. Na taim yu bung wantaim ol manmeri i gat gutpela pasin, dispela tu inap helpim yu na bai yu no bel hevi tumas long i stap wanpis. Na tu, yu inap kisim sampela “gutpela tok” long ol bilong strongim bel bilong yu, olsem Sindaun 12:25 i stori long en.
22. Taim bel hevi bilong i stap wanpis i kamap long yu, yu ken tingim wanem ol samting na dispela bai helpim yu?
22 Sapos sampela taim bel hevi bilong i stap wanpis i kamap long bel bilong yu—na yumi save em bai kamap—yu mas tingting olsem olgeta man i gat sampela hevi long i stap bilong ol. “Ol arapela manmeri bilong God, ol i stap long olgeta hap bilong graun,” olgeta i gat sampela kain hevi. (1 Pita 5:9) Yu no ken tingting oltaim long ol samting bilong bipo. (Saveman 7:10) Tingim ol gutpela samting nau yu kisim. Na bikpela samting moa, tingting strong long i stap gut long Jehova na mekim bel bilong em i amamas.—Sindaun 27:11.
OL NARAPELA I KEN HELPIM YU
23. Ol wanbilip Kristen i gat wanem wok bilong helpim ol papa o mama wanpis insait long kongrigesen?
23 Em i bikpela samting tru long ol wanbilip Kristen i helpim na strongim ol famili i gat papa o mama tasol i stap. Jems 1:27 i tok: “Pasin bilong Kristen i stap stret olgeta na i no gat asua long ai bilong God Papa bilong yumi, em i olsem. Yumi mas tingting long ol pikinini, papamama bilong ol i dai pinis, na long ol meri, man bilong ol i dai pinis, na yumi mas helpim ol long karim ol hevi bilong ol.” Em nau, ol Kristen i gat wok long helpim ol famili i gat papa o mama tasol i stap. Wanem sampela samting ol inap mekim?
24. Ol famili i gat papa o mama tasol i stap na ol i sot long ol samting, ol narapela i ken helpim ol olsem wanem?
24 Ol inap givim sampela mani samting long ol. Baibel i tok: “Sapos wanpela man i gat ol samting bilong dispela graun, na em i lukim narapela brata i sot long ol samting, na sapos em i no sori long dispela brata, orait yumi save, pasin bilong God bilong laikim tru ol arapela, em i no i stap long dispela man.” (1 Jon 3:17) Long tok Grik bilong pastaim, dispela tok “lukim” i no makim olsem yumi lukim nating olsem wantu tasol, nogat; insait bilong en i olsem yumi lukluk strong long wanpela samting. Dispela i makim olsem wanpela Kristen i gat gutpela pasin, pastaim em i save lukluk gut long sindaun bilong famili, ol i gat wanem ol hevi na ol i sot long wanem samting. Ating ol i sot long mani. O sampela i mas kisim helpim bilong stretim sampela samting long haus i bagarap. O ol i laik bai sampela i singautim ol i go long haus bilong ol long kaikai o long wanpela bung bilong amamas.
25. Olsem wanem ol wanbilip Kristen i ken mekim pasin sori long ol papa o mama wanpis?
25 Na tu, 1 Pita 3:8 i tok: “Yupela olgeta i mas i stap wanbel na sori long olgeta man. Yupela i mas laikim tru ol arapela manmeri bilong God na marimari long ol.” Wanpela mama wanpis i gat 6-pela pikinini em i tok: “Mi gat hatwok tru, na sampela taim dispela hevi i daunim mi stret. Tasol long wan wan taim wanpela brata o sista i save tokim mi: ‘Joan, yu mekim gutpela wok. Bihain bai yu kisim gutpela samting long en.’ Taim mi save ol narapela i tingim hevi bilong mi, dispela i save helpim mi.” Ol lapun meri Kristen ol inap tru long helpim ol yangpela mama wanpis, olsem ol inap putim yau taim ol dispela mama i laik kamapim sampela hevi bilong ol, na ating ol i no laik kamapim long wanpela man.
26. Ol strongpela man Kristen ol i ken mekim wanem bilong helpim ol pikinini i no gat papa?
26 Ol man Kristen inap helpim ol dispela mama long narapela rot. Stretpela man Jop i tok: “Taim mi lukim ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis, na i no gat man bilong helpim ol, mi yet mi bin helpim ol.” (Jop 29:12) Sampela man Kristen long nau ol tu i save tingim ol pikinini i no gat papa na ol i mekim pasin sori long ol, na ol i no gat sampela tingting nogut na ol i mekim olsem, nogat. (1 Timoti 1:5) Tru, ol i no ken lusim wok bilong helpim famili bilong ol yet, tasol sampela taim ol i ken stretim rot bilong wok wantaim ol dispela yangpela long autim tok, na ol i ken singautim ol i kam long famili-stadi bilong ol o long mekim sampela amamas wantaim famili. Kain gutpela pasin olsem em inap kisim bek wanpela pikinini i no gat papa em i bihainim pasin bikhet.
27. Ol papa na mama wanpis ol inap bilip tru olsem husat bai helpim ol?
27 Tru, em wok bilong ol papa o mama wanpis long lukautim famili—em wanpela hevi ol i mas karim. (Galesia 6:5) Tasol ol i gat ol brata sista Kristen na God Jehova yet long mekim pasin sori long ol. Baibel i tok long Jehova olsem: “Em i save helpim ol meri, man bilong ol i dai pinis, na ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis.” (Song 146:9) Em bai helpim ol famili i gat papa o mama tasol i stap, olsem na ol inap tru long winim ol hevi bilong ol!
a Sapos yangpela Kristen i bin pamuk na em i kisim bel, kongrigesen i no orait liklik long dispela pasin. Tasol sapos em i tanim bel, ating ol elda na ol narapela insait long kongrigesen bai ol i laik helpim em.
b Mipela i no toktok long pikinini em papa i save mekim nogut long em na mama i mas was long pikinini. Na tu, sapos poroman i laik daunim wok bilong yu long bosim ol pikinini, olsem em i laik grisim ol pikinini long lusim yu, yu ken toktok wantaim sampela pren i gat save long dispela kain samting, olsem ol elda long kongrigesen Kristen, na askim ol long givim sampela tok long yu long ol samting yu ken mekim.