Ol Yangpela i Laik Save . . .
I Gutpela Sapos Mi Go Sindaun Long Narapela Kantri?
“Mi bin i gat laik long stap long narapela hap.”—Sam.
“Bel bilong mi i kirap long lukim nupela ples.”—Maren.
“Wanpela pren i bin tok olsem pasin bilong lusim famili inap liklik hap taim bai i gutpela bilong helpim mi.”—Andreas.
“Mi bin i gat bikpela laik tru long raun long ol narapela hap.”—Hagen.
SAMPELA taim yu save tingting long go na stap sotpela taim liklik long narapela kantri? Long olgeta yia rot i op na planti yangpela i save mekim olsem. Andreas i bin mekim na em i tok olsem: “Mi gat bikpela laik tru long mekim gen.”
Sampela yangpela i save go long ol narapela kantri inap sotpela taim bilong kisim wok mani, o lainim narapela tok ples. Olsem, long planti kantri ol yangpela i ken kisim wok ol i kolim olsem au pair. Dispela i olsem, wanpela yangpela i kam long narapela kantri bilong stap wantaim wanpela famili na helpim ol long sampela wok bilong haus, na em i kisim wanpela rum slip na kaikai olsem pe bilong wok em i mekim. Taim yangpela i gat malolo long wok, em i ken lainim tok ples bilong dispela nupela kantri em i stap long en. Na sampela yangpela i save go long narapela kantri bilong kisim sampela skul. Na tu, sampela ol i save go bilong kisim wok mani bilong helpim famili bilong ol i stap long ples. Tasol long sampela yangpela, skul bilong ol i pinis na ol i no save gut wanem kain wok ol i laik mekim, olsem na ol i laik malolo na go long narapela kantri.
Bilong mekim bikpela wok moa long samting bilong spirit, sampela yangpela Kristen i lusim ples bilong ol na go long ol kantri i no gat planti man i save mekim wok bilong autim gutnius. Maski i gat wanem as na ol i go, pasin bilong stap long narapela kantri inap skulim ol yangpela long lukautim ol yet. Bai yu kisim sampela tingting moa long pasin bilong ol man i stap long ol narapela hap. Na yu inap lainim narapela tok ples—ating dispela inap mekim na bai i no hatwok long kisim wanpela wok mani long bihain.
Tasol sampela taim pasin bilong stap long narapela kantri i no gutpela tumas. Olsem Susanne, em i bin senis wantaim wanpela sumatin i skul long narapela kantri na kisim ples bilong em inap long wanpela yia. Em i tok: “Pastaim mi bin ting taim mi go skul long narapela kantri, bai mi kisim bikpela amamas tru long en, kirap long namba wan de na i go inap long pinis bilong skul. Tasol i no olsem.” Sampela yangpela i bin painim taim nogut long han bilong ol man, o ol i mekim sampela pasin na ol i kisim bikpela hevi long en. Olsem na nogut yu kirap nating na redim ol samting na go long narapela kantri. Pastaim i gutpela long skelim olsem i gat wanem as na yu ting i gutpela long go o i gat wanem as na yu ting i gutpela long stap long ples bilong yu yet.
Skelim Gut As Tingting Bilong Yu Yet
Bilong tingim olsem i gat wanem as na i gutpela long i go long narapela kantri o i gutpela long i stap long ples bilong yu yet, yu mas skelim bel bilong yu—wanem samting i kirapim yu na yu laik i go. Sampela ol i save go bilong mekim wok bilong spirit o bilong helpim famili bilong ol. Tasol olsem ol yangpela long kirap bilong dispela stori, planti ol i laik raun bilong kisim amamas, o lukim ol samting i nupela, o stap fri long mekim laik bilong ol yet. I no olsem i gat rong long dispela kain tingting. I olsem Saveman 11:9 i tok: “Yupela i mas amamas long taim yupela i yangpela yet.” Tasol ves 10 i toksave olsem: “Na yupela i no ken bihainim pasin i givim pen long bodi bilong yupela.”
I olsem yu laik kisim “pen” sapos yu laik go long narapela kantri bilong stap fri long ol lo bilong papamama tasol. Yu tingim tok piksa bilong Jisas i stori long pikinini i bin lusim papa? I luk olsem dispela yangpela man i go raun long ol narapela kantri bilong stap fri na bihainim laik bilong em yet. Tasol i no longtaim na bikpela hevi i painim em, olsem em i no gat kaikai, em i stap rabis olgeta, na em i no stap gut long ol samting bilong spirit.—Luk 15:11-16.
Na sampela i laik go long narapela kantri, long wanem, ol i laik ranawe long ol hevi i stap long famili bilong ol. Tasol i olsem buk bilong Heike Berg (What’s Up) i tok: “Sapos yu no amamas na long dispela as tasol yu laik lusim hap bilong yu, na yu ting olgeta samting bai i gutpela moa long narapela hap—no ken holim dispela tingting!” I gutpela moa long stap na lain long stretim ol hevi. Dispela pasin bilong ranawe long ol samting yumi no amamas long en i no save kamapim gutpela samting.
Pasin mangal na laik long kisim planti samting bilong skin, dispela tu i no gutpela as bilong go long narapela kantri. Laik bilong kisim planti mani i mekim na planti yangpela i wok long kisim tingting kranki long i stap bilong ol man long ol kantri i gat planti wok bisnis samting. Sampela yangpela i ting olsem olgeta man i stap long ol kantri bilong Wes i gat planti mani. Tasol dispela tingting i kranki olgeta. Taim ol i stap pinis long narapela kantri, planti yangpela i pilim olsem ol i stap long wanpela hap i narapela kain tru long ples bilong ol na ol i gat hatwok tru long lusim pasin bilong stap rabis olgeta.a Baibel i toksave olsem: “Pasin bilong laikim tumas mani em i as bilong olgeta pasin nogut. Sampela man ol i bin laikim tumas mani, na dispela pasin i pulim ol na ol i lusim bilip pinis, na ol i karim bikpela hevi moa.”—1 Timoti 6:10.
Yu Bikpela na Yu Inap Long Mekim?
I gat narapela samting i gutpela long tingim, olsem: Yu gat tingting bilong man i bikpela pinis bilong inapim yu long karim ol hevi samting i save kamap taim yu stap long narapela kantri? Ating yu bai kisim ples slip wantaim narapela o yu bai stap wantaim narapela famili na yu bai i gat wok long bihainim ol samting ol i save mekim long haus. Olsem wanem long i stap bilong yu long nau? Yu save sindaun gut wantaim famili bilong yu? Papamama i toktok planti long sampela pasin bilong yu, olsem yu save tingim ol samting bilong yu yet tasol na yu no save tingim ol narapela? Olsem wanem? Yu no save laikim ol kain kain kaikai? Yu amamas long mekim ol wok bilong yu long haus? Sapos yu gat hevi long ol dispela samting long nau, em bai i hatwok moa long yu taim yu stap long narapela kantri!
Sapos yu wanpela Kristen, yu inap mekim ol samting yu mas mekim bilong stap strong long samting bilong spirit? Olgeta taim papamama i gat wok long kirapim yu long stadi long Baibel, go long ol miting Kristen, na autim tok? Olsem wanem? Strong bilong yu long samting bilong spirit bai helpim yu long sakim sampela traim samting bai kamap long nupela kantri yu go long en tasol i no save kamap tumas long ples bilong yu? Long namba wan de em i go long skul long narapela kantri, wanpela Kristen—em senis bilong narapela sumatin i go long ples bilong em na skul—i kisim toksave olsem em inap kisim we ol drak em gavman i tambuim. Bihain wanpela meri long skul i askim em long raun wantaim em. Long ples bilong dispela Kristen, i no pasin bilong ol meri long tokaut olsem. Wanpela yangpela man bilong Afrika i bin go na stap long Yurop i tok olsem: “Long ples bilong mi, bai yu no lukim ol piksa nogut i stap ples klia bilong olgeta man i ken lukim. Tasol long hia, yu inap lukim long olgeta hap.” Sapos wanpela i no “stap strong long bilip” taim em i go stap long narapela kantri, em inap kisim bagarap long ol samting bilong spirit.—1 Pita 5:9.
Kisim Stretpela Save Pastaim!
Paslain long go long narapela kantri, yu mas kisim ol stretpela save long ol samting bilong dispela hap. No ken bihainim ol tok yu harim tasol. Olsem: Sapos yu wanpela sumatin na yu laik senisim ples bilong yu long skul wantaim wanpela sumatin bilong narapela kantri, yu save long pe stret bilong dispela samting? Ating yu bai kirap nogut olsem planti taim i gat bikpela pe inap sampela tausen kina samting long mekim dispela samting. Na yu mas save, lo bilong kantri bilong yu bai orait long setifiket bilong skul yu kisim long narapela kantri, o nogat? Na tu, wok long kisim wanem ol save yu inap kisim long dispela kantri, olsem ol lo bilong en, na i stap na pasin bilong ol man long dispela hap. Yu mas i gat hamas mani bilong lukautim yu yet long ol samting bilong skin long dispela kantri? Olsem wanem? Gavman long dispela hap i tok yu mas baim takis? O i gat sampela sik long dispela kantri yu mas was gut long en? Ating i gutpela sapos yu toktok wantaim sampela manmeri i bin stap long dispela hap bipo.
Na wanem hap yu bai stap long en, dispela tu em i samting bilong tingim. Sapos yu wanpela sumatin i senis wantaim narapela sumatin, ol lain i kisim yu i kam na stap wantaim ol, ating ol i no gat tingting long kisim sampela mani long yu. Tasol maski ol bai lukautim yu, pasin bilong stap wantaim ol lain i no save bihainim ol gutpela tingting i kam long Baibel em inap givim bikpela hevi long yu. Tru, sapos rot i op yu ken stap wantaim sampela ol pren o wantok bilong yu. Tasol yu no laik givim sampela hevi long ol. Maski ol i strong olsem yu mas stap wantaim ol, dispela inap kamapim bikpela hevi namel long yupela na bihain bai yupela i no pas gut moa.—Sindaun 25:17.
Sapos yu tingting long mekim wok mani long narapela kantri, no ken lusim tingting olsem yu wanpela Kristen na yu gat wok long daun long gavman. (Rom13:1-7) Lo bilong dispela kantri yu laik go long en i orait long yu kisim wok mani long dispela hap o nogat? Sapos olsem, yu mas mekim olsem wanem? Sapos yu holim wanpela wok mani na dispela i brukim lo bilong gavman, dispela inap bagarapim gutpela nem Kristen bilong yu, na tu, bai i no gat ol samting bilong lukautim yu olsem insurens sapos yu kisim sampela bagarap long wok. Na sapos gavman i no gat tok na yu kisim wanpela wok mani, bai yu gat wok long was gut na wokim gut tingting. (Sindaun 14:15) Sampela bos i no save bihainim gutpela pasin na planti taim ol i save givim hevi long ol lain bilong ol narapela kantri.
Makim Gut Samting Yu Laik Mekim
Yumi save, bilong makim olsem yu bai go long narapela kantri o nogat, yu gat bikpela wok—na i no samting bilong makim hariap. Toktok wantaim papamama long dispela samting, na tingim wanem ol gutpela samting yu ting bai yu kisim sapos yu go, na wanem ol hevi inap painim yu long dispela hap. No ken larim bikpela laik bilong yu long go i pasim gutpela tingting. Taim yu wok long skelim olsem i gat wanem as tru na yu laik go long dispela hap, no ken giamanim bel bilong yu. Harim gut ol tok papamama i mekim. Yu save, maski yu stap longwe long ol, ol bai pilim olsem ol i gat wok yet long lukautim yu. Na bilong stap gut long dispela hap yu laik go long en, ating yu mas kisim sampela helpim na mani long ol.
Taim yu skelim ol dispela samting pinis, ating bai yu kisim tingting olsem nau long dispela taim i no gutpela long go long narapela kantri. Ating yu bai bel hevi long dispela samting, tasol i gat planti narapela samting yu ken mekim. Olsem: Yu bin tingting long raun long sampela hap bilong kantri bilong yu yet? O kirap na lainim nupela tok ples? Ating sampela taim bihain rot bai op na yu inap raun long sampela narapela kantri.
Tasol bai yu mekim wanem sapos yu tingting pinis long i go long narapela kantri? Narapela stori bihain bai toktok long olsem wanem raun bilong yu inap kamap gutpela.
[Futnot]
a Lukim stori “Counting the Cost of Moving to an Affluent Land,” long Wastaua (tok Inglis) bilong Epril 1, 1991, em Sosaiti Wastaua Bilong Nu Yok i wokim.
[Piksa long pes 17]
Sampela yangpela i go bilong helpim wok bilong Kingdom
[Piksa long pes 18]
Toktok wantaim papamama long ol gutpela samting yu ting bai yu kisim sapos yu go, na wanem ol hevi inap painim yu long dispela hap