Wastaua INTENET LAIBRERI
Wastaua
INTENET LAIBRERI
Tok Pisin
  • BAIBEL
  • Ol PABLIKESEN
  • Ol MITING
  • g00 7/8 p. 19-21
  • Lotu Santeria

No gat vidio bilong dispela seksen.

Sori, popaia kamap long lodim vidio.

  • Lotu Santeria
  • Kirap!—2000
  • Ol Liklik Het Tok
  • Wankain Infomesen
  • Bilip Bilong Ol Afrika Long Bipo Tru
  • Pasin Bilong Santeria
  • Musik Bilong Santeria
  • Baibel i Tok Wanem?
  • Pes 2
    Kirap!—2000
  • Musik—Gutpela Presen Jehova i Givim Long Yumi
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1984
  • Musik—Em Inap Nogutim Yu?
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1983
  • Lukaut Long Muski Nogut!
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1993
Lukim Moa
Kirap!—2000
g00 7/8 p. 19-21

Lotu Santeria

WANPELA MAN LONG MEKSIKO I RAITIM DISPELA STORI BILONG KIRAP!

INAP planti yia lotu Santeria i bikpela long Kuba. Tasol isi isi dispela kain pasin bilong lotu i wok long kamap long sampela narapela kantri. Long wanpela bikpela ples maket long Meksiko Siti i gat ol stua i save salim ol samting bilong lotu Santeria em ol lain bilong dispela lotu i save mekim wok long en, olsem ol kruse, na kandel, na pas pas, na ol liklik imis samting olsem tambaran. Planti stua olsem, ol i save kolim botanica, na yu ken painim ol dispela kain stua long ol biktaun bilong Not na Sentral na Saut Amerika. Long Nu Yok Siti bikpela lista bilong ol stua olsem i stap long buk bilong telefon, na i winim lista bilong ol narapela stua i save salim ol samting bilong lotu.

Pasin bilong dispela lotu long stap narapela kain i save pulim planti man. Sampela musik na buk samting bilong ol lain Latin i gat sampela tingting bilong lotu Santeria i stap long en. Lotu Santeria i wok long kamap olsem samting ol man i amamas long insait long en, tasol ol i no tingting tumas olsem ol i bihainim wanpela lotu. Na long rot bilong ol singsing na bung bilong ol lain Afro-Karibian, tingting bilong lotu Santeria i wok long go long ol narapela hap.

Bilip Bilong Ol Afrika Long Bipo Tru

Sampela bilip na pasin bilong lotu Santeria i klostu wankain olsem bilong ol tumbuna bilong lain Yoruba bilong Naijiria long Afrika. Taim ol i bin kisim ol lain Yoruba long ol yia olsem 1770 i go inap long 1840 samting, na karim ol i go long ol ailan Karibian bilong stap olsem wokboi, ol Yoruba i bihainim yet lotu bilong ol. Taim ol kamap pinis long Amerika ol man i subim ol dispela lain Afrika long bihainim lotu Katolik, tasol ol i strong long holim yet sampela bilip bilong ol. Olsem na ol i bungim sampela bilip bilong lotu Katolik na sampela bilip bilong ol yet na kamapim nupela lotu. Ol i save kolim dispela pasin bilong bungim tupela lotu olsem pasin sinkretis.

Bilong bihainim pasin bilong lotu i stret wantaim ol bilip bilong ol long bipo yet, ol i putim nem bilong ol god bilong Afrika long ol wan wan santu bilong lotu Katolik i gat wankain pasin o strong. Olsem na ol god bilong Afrika, em ol i save kolim orisa, i kisim ol nem na kain skin olsem bilong ol santu bilong lotu Katolik. Tasol ol dispela lain wokboi i mekim wankain pasin olsem ol i bin mekim long Afrika bilong lotuim ol dispela god. Wanpela pris bilong lotu Santeria long Kuba i tok olsem: “Long rot bilong pasin sinkretis mipela ken lotu long god bilong ol Katolik i stap long alta, tasol taim mipela mekim, i olsem mipela lukim god bilong ol Afrika.”

Ol lotu olsem vudu na Obia na makumba, ol tu i kisim sampela pasin bilong lotu Katolik na bungim wantaim ol kain kain wok bilong spirit nogut ol i mekim long Afrika. Kirap long taim ol lain Afrika i kam long Latin-Amerika, Misin Katolik i tambuim ol long bihainim lotu bilong ol yet, olsem na inap long planti yia ol i mekim pasin hait na bihainim lotu Santeria. Isi isi Misin Katolik i larim ol dispela lain wokboi bilong Afrika i bihainim dispela pasin.

Pasin Bilong Santeria

Wanem pasin bilong dispela lotu? Ol Santeros​—⁠em nem bilong ol man i save bihainim lotu Santeria​—⁠ol i save bilip long wanpela god i gat olgeta strong, na wanpela lain god ol i save kolim olsem orisa, em ol god bilong ol Yoruba. Ol pris bilong lotu Santeria i mekim wok olsem glasman na kisim ol tok orisa i laik kamapim long ol man. Bilong kamapim tok bilong ol, sampela taim orisa i save bosim tingting bilong man i lotu long ol na ol i kamapim tok bilong ol long maus bilong dispela man. Long rot bilong beten, musik, gutpela pasin, na ol ofa, ol Santeros i ken givim ol askim long ol orisa. Ol alta i bikpela samting long ol Santeros; ol i save wokim wanpela alta long haus na putim ol samting long en olsem plaua, strongpela dring, kek, na sampela smok bilong amamasim ol god na kirapim ol long helpim ol.

Long nius New York Times, Lizette Alvarez i stori long tingting bilong lotu Santeria na i tok: “Lotu bilong ol i no stori long ol samting bai kamap bihain long man i dai, nogat; lotu bilong ol i stori long ol samting bilong nau tasol na ol kain kain strong bilong dispela graun. Ol wan wan god bilong ol i makim samting bilong graun, olsem klaut i pairap, o sampela pasin bilong man olsem bikpela strong.” Ol pris bilong Santeria i save kisim tok bilong ol orisa bilong helpim man long stretim ol hevi bilong ol wan wan de. Ol dispela pris i no bilong lain pris bilong lotu Katolik, na ol i save mekim ol pasin bilong lotu long haus bilong ol man, na i no long ol tempel.

Ol manmeri i stap bel hevi o ol i sot long ol samting bilong skin ol i save laikim lotu Santeria, long wanem, taim ol i insait long dispela lotu, i olsem ol i bilong wanpela lain o ol i kisim sampela wantok. Ol man i stap rabis na ol man i kam long ol narapela kantri i save laikim lotu Santeria moa yet. Ol man i bihainim dispela lotu ol i save sindaun klostu long ol wanbilip i stap long hap bilong ol, na i gat wanpela man o meri i stap olsem waspapa o wasmama, na pris, na man bilong givim tok long ol. Bilong kisim nupela man i kam insait, ol pris i save wokim bung i gat ol musik, na danis, na ol i kilim ol animal olsem ofa. Na tu, ol i save ofaim ol animal taim man i dai, o bilong amamas long nupela pikinini i kamap, o wanpela marit i kamap. Taim ol i wokim ofa, ol i mekim wok long ol kakaruk, meme, ol pisin balus, na ol trausel.

Musik Bilong Santeria

Musik i bikpela samting long lotu Santeria, na ol i save mekim wok long en long taim bilong lotu. Long ol bung ol i kolim olsem bembés, ol i save paitim ol kundu bilong kirapim ol god long putim yau long tok bilong ol. Ol i ken wokim wanpela krai bilong kundu i stret long wanem wanem god ol i laik singautim. Krai bilong kundu i antap tru na ol lain i stap longwe ol inap harim pairap bilong en.

Inap planti handet yia long Wes Afrika ol kundu i stap olsem samting bilong lotu. Na em nambawan wok bilong ol kundu em ol wokboi i bin kisim i kam wantaim ol long Amerika. Long Brasil, ol i kisim skin bilong ol animal ol i bin ofaim pinis na putim long ol kundu, na ol i save baptaisim ol nupela kundu long wara, na sapos inap, ol bai mekim long wara holi bilong Misin Katolik. Sampela ol narapela kundu i makim ol wan wan god, na dispela pasin i stap long ol lain Afro-Karibian bilong Haiti.

I no hatwok long painim sampela kaset o CD samting i gat ol musik bilong lotu Santeria. Ol dispela musik i save mekim bikpela wok long ol kundu, na sampela god bilong lotu Santeria o sampela pasin bilong dispela lotu i stap olsem nem bilong sampela singsing. Isi isi ol lain bilong Saut Amerika i kisim sampela singsing bilong Santeria i go insait long singsing bilong ol yet. Sampela ol tok bilong Santeria i stap insait long sampela ol narapela singsing.

Baibel i Tok Wanem?

Lotu Santeria i gat sampela wok bilong ol spirit nogut insait long en, na Baibel i tokaut olsem God i no orait long dispela kain pasin bilong lotu. (Wok Pris 19:31) Tok Bilong God i bungim wok bilong ol spirit nogut wantaim ol narapela “pasin bilong olpela bel,” na man i insait long ol dispela pasin i no inap go insait long Kingdom bilong God. (Galesia 5:​19-​21) Na tu, ol man i laik bai God i orait long ol, Baibel i tokim ol long “stap longwe long pasin bilong lotu long ol giaman god” na ol i mas “lotu long strong bilong Holi Spirit na long pasin i tru.”​​—⁠1 Korin 10:14; Jon 4:​23, 24.

Ol Kristen i mas save olsem senis i kamap na long nau planti man i amamas long mekim sampela pasin o singsing bilong lotu Santeria, tasol ol i no tingim dispela samting i olsem sampela wok bilong lotu. Sampela tingting i kam long lotu Santeria i insait long sampela musik na singsing na sampela pasin bilong ol lain bilong Saut Amerika. Na long nau planti man moa i wok long laikim ol dispela samting na ol pilim olsem em samting bilong amamas tasol. Tasol maski em samting planti man i laikim o i olsem em samting bilong amamas tasol, ol Kristen i mas abrusim olgeta samting i pait wantaim ol lo bilong Baibel.​​—⁠2 Korin 6:​14-​18.

[Blok/Piksa long pes 21]

SAMPELA TOK BILONG LOTU SANTERIA

Bebalu-aye: God bilong oraitim sik na ol i lotuim em na tok em i “Santu” Lasaro.

Sengo: God bilong paia na klaut i pairap, na man bilong lukautim ol samting bilong pait, na long lotu Katolik ol i kolim em olsem “Santu” Barbara.

Ifa Korpus: Ol 256 mak samting i makim ol lo bilong Santeria.

Ikole orun: I makim “heven” na ol i tok olsem olgeta man i save go long dispela hap taim ol i dai, tasol ol man nogut i stap long hel taim ol i stap laip long graun, na ol i save kisim pen long ikole orun.

Obatala: Wanpela god i kisim graun na wokim ol manmeri.

Osun: God meri bilong ol wara, pasin sori, marit, mani, amamas, na pasin bilong holim planti samting, ol i putim nem bilong em i go long santu bilong Kuba, em Virgen de la Caridad.

Ogun: God bilong lukautim ol man i wok long main na ol narapela wokman, na ol i kolim em olsem “Santu” Pita na lotu long em.

Olodumare: God i bikpela long olgeta narapela god, na em i bin wokim heven na graun.

Orumila: Wanpela god i save makim wanem ol samting bai painim man.

Yemaia, o Semaia: God meri bilong solwara na pasin bilong karim planti pikinini, ol i tingim em olsem Virgo Maria o Virgen de Regla bilong Kuba.

[Piksa long pes 20]

Ol samting bilong lotu Santeria i stap long wanpela stua

    Tok Pisin Pablikesen (1983-2025)
    Log Aut
    Log In
    • Tok Pisin
    • Serim
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Lo Bilong Yusim
    • Privacy Policy
    • Ol Praivesi Seting
    • JW.ORG
    • Log In
    Serim