Karim Ol Hevi Guria i Kamapim
“KIRAP LONG MONINGTAIM NA I KAM INAP LONG NAU MIPELA I BIN WOKABAUT. MIPELA I RANAWE BILONG ABRUSIM BAGARAP. I NO GAT WARA BILONG DRING, I NO GAT KAIKAI. OLGETA HAUS I BAGARAP PINIS.”—HARJIVAN, WANPELA MAN I ABRUSIM BAGARAP TAIM GURIA I KAMAP LONG INDIA EM STRONG BILONG EN I 7.9.
MAN i pilim strong bilong guria em bai pret nogut tru. Wanpela meri i abrusim bagarap taim guria i kamap long Taiwan long 1999, em i tok: ‘Ol buk i stap long kabot—longpela bilong en i 2.4 mita na em i stap klostu long bet bilong mi—ol i pundaun nabaut i kam daun. Nupela strongpela hat bilong motabaik i pundaun long kabot i kam daun long bet klostu long het bilong mi. Dispela hat inap kilim mi i dai.’
Bihain Long Guria
Man i stap taim guria i kamap na i abrusim bagarap em bai pret nogut tru, tasol dispela em i kirap tasol bilong ol hevi. Inap sampela aua bihain long guria i kamap, lain bilong helpim ol man bai traim long painim ol man i bin kisim bagarap na helpim ol. Planti taim ol i mekim dispela wok, maski graun inap guria gen. Wanpela man i tingting long digim bikpela hap graun i bin karamapim planti haus bihain long guria i kamap long El Salvado, em i tok: “Mipela i mas was gut tru, sapos wantu graun i surik gen, dispela hap graun inap pundaun i go daun.”
Sampela man i save daunim tru laik bilong ol yet bilong helpim ol man i kisim bagarap. Olsem: Taim wanpela bikpela guria i kamap long India long kirap bilong 2001, Manu, em wanpela lapun man i stap nau long Amerika, em i go bek long as ples bilong em. Em i tok: “Mi mas i go, mi no go bilong helpim famili bilong mi tasol, nogat; mi go bilong helpim olgeta man i karim hevi.” Ol ples Manu i go long en i bagarap olgeta. Tasol em i tok: “Mi kirap nogut long ol dispela man i gat strongpela bel.” Wanpela niusman i tok: “Olgeta man mi save long ol, ol i givim ol samting ol inap givim—pe bilong wanpela de, wanpela wik, o bilong wanpela mun, o ol i givim hap mani ol i bin bungim o sampela narapela samting ol inap givim bilong helpim ol narapela.”
I no hatwok tumas long rausim ol pipia na givim marasin long ol man i bin kisim bagarap. Tasol i hatwok tru long helpim ol man em laip bilong ol i bin bagarap olgeta insait long sampela minit tasol, long pilim olsem laip bilong ol bai kamap gutpela olsem bipo. Tingim Delores, em wanpela meri em haus bilong em i bagarap long guria i kamap long El Salvado. Em i tok: “Dispela samting i nogut tru, winim woa. Maski woa i stap, mipela i gat haus.”
Olsem mipela i stori pinis long namba wan stori, sampela taim ol man i no sot long ol samting bilong skin tasol, nogat; ol i mas kisim tu samting bilong strongim bel bilong ol. Olsem: Taim guria i bagarapim taun Armenia long hap wes bilong Kalombia long kirap bilong 1999, winim wan tausen manmeri i dai, na bel bilong planti man moa i bagarap stret. Wanpela dokta bilong stretim sik bilong tingting, Roberto Estefan, haus bilong em i bagarap long dispela taim, em i tok: “Maski yu go long wanem wanem hap, ol manmeri i askim narapela long helpim ol. Mi go long haus kai, na klostu olgeta man mi tok gude long ol, ol i laik tokim mi long ol i no inap slip na ol i bel hevi tru.”
Dokta Estefan i save gut olsem ol hevi bilong bel na tingting ol man i kisim bihain long guria inap bagarapim tru laip bilong ol. Wanpela meri husat i bin helpim wok bilong sanapim kem bilong ol man em haus bilong ol i bagarap, em i luksave olsem sampela manmeri husat i gat wok mani ol i no laik go long wok, long wanem, ol i ting klostu nau ol bai i dai.
Helpim Ol Man i Bel Hevi
Long taim bilong kain hevi olsem, ol Witnes Bilong Jehova i save wok strong long helpim ol man i bin abrusim bagarap long stap gut long ol samting bilong skin, na tu, long ol samting bilong spirit na bel. Olsem: Bihain stret long guria i kamap long Kalombia em yumi stori pinis long en, brens-ofis bilong ol Witnes Bilong Jehova long dispela hap i kamapim komiti bilong helpim ol man. Planti tausen Witnes long olgeta hap bilong dispela kantri i givim kaikai na mani. I no longtaim na ol i salim inap 70 ton kaikai i go long hap bagarap i kamap long en.
Planti taim em i bikpela samting tru long kisim helpim long ol samting bilong spirit. Long wanpela moning bihain long guria i kamap long Kalombia, wanpela Witnes Bilong Jehova i lukim wanpela meri i bel hevi na i wokabaut long rot long taun Armenia i bagarap pinis. Witnes i go long meri na givim liklik nius I Gat Gutpela Samting Bai Painim Ol Man i Dai Pinis?a
Meri i kisim dispela pepa i go long haus na ritim gut. Bihain, taim wanpela Witnes Bilong Jehova i go long haus bilong em, meri ya i gat laik tru long stori long samting i bin kamap long em. Guria i bin bagarapim planti haus bilong em long dispela taun; em i save kisim gutpela mani long rot bilong ol dispela haus. Nau em i stap rabis. Tasol i no dispela hevi tasol i painim em. Taim guria i kamap, haus em na pikinini man bilong em i gat 25 krismas i stap long en, i pundaun na i kilim i dai pikinini man. Meri ya i tokim dispela Witnes olsem bipo em i no gat laik long lotu, tasol nau em i gat planti askim. Liklik nius i mekim na em inap wetim gutpela samting bai kamap long bihain. Bihain liklik em i kirap stadi long Baibel.
Ol Witnes Bilong Jehova i bilip tru olsem wanpela taim bai kamap na ol samting bilong bagarapim ol manmeri na ol guria tu bai i no inap kamap gen. Stori i kamap bihain long dispela bai stori long as na dispela samting bai kamap.
[Futnot]
a Ol Witnes Bilong Jehova i wokim.
[Blok long pes 6]
REDI I STAP!
◼ Pasim gut tang bilong hat wara na putim ol hevipela samting long plua o long hap i no antap tumas.
◼ Lainim famili long pasim pawa na ges na wara.
◼ Long haus bilong yu i mas i gat fire extinguisher na fest-eid kit.
◼ Yu mas i gat redio na ol nupela bateri.
◼ Lainim famili long ol samting ol i mas mekim taim guria i kamap, na kamapim klia olsem ol i mas (1) stap isi, (2) pasim stov na ol samting bilong hatim haus, (3) sanap long dua o go aninit long tebol, na (4) stap longwe long ol windo, mira, na bikpela paip bilong stov.
[Blok/Piksa long pes 7]
OL GURIA LONG ISRAEL
Profesa Amos Nur i tok, ‘ol guria i bin kamap long Israel inap longtaim tru na planti taim, winim olgeta narapela kantri.’ Dispela i olsem, long wanem, hap bilong Great Rift Valley i stap insait long Israel kirap long hap not na i go long hap saut. Dispela em i wanpela hap em graun i bruk long en namel long hap graun bilong Mediterenian na Arebia.
Sampela saveman i ting ol ensinia bilong bipo i bin bihainim wanpela pasin bilong wokim haus na bai ol guria i no bagarapim tumas haus. Dispela i stret wantaim tok Baibel i mekim long wok bilong Solomon long sanapim haus. Em i tok: “Ol i wokim wanpela banis i raunim kompaun olgeta. Dispela banis ol i wokim olsem. Ol i putim tripela lain ston ol i bin katim na stretim gut. Na ol i putim wanpela lain plang bilong diwai sida antap long ol dispela ston. . . . Ol i wokim dispela banis long wankain pasin olsem ol i bin wokim banis i raunim ples bung i stap long pes bilong haus bilong Bikpela, na olsem ol i bin wokim dispela rum i stap long pes bilong haus bilong Bikpela.” (1 King 6:36; 7:12) Long planti hap i gat ol samting i soim olsem ol i bin putim ol plang wantaim ol ston taim ol i wokim ol haus—olsem get bilong Megido, ol i ting ol i bin wokim dispela long taim bilong Solomon o paslain long en. Saveman David M. Rohl i ting ol i bin putim ol plang ‘bilong lukautim haus na bai guria i no ken bagarapim.’
[Piksa]
Haus em guria i bin bagarapim long Bet Sheʼan, Israel
[Blok/Ol Piksa long pes 8]
TUPELA MINIT BILONG PRET NOGUT TRU—STORI BILONG WANPELA MAN I ABRUSIM BAGARAP
Long Ahmadabad, India, famili bilong mi i redim ol samting bilong marit bilong kasen bilong mi. Long Janueri 26, 2001, wanpela samting i kirapim mi long slip, tasol i no alam klok i kirapim mi, nogat; strongpela guria i kirapim mi. Mi harim ol kabot ain i seksek, na nau mi save olsem sampela samting i no stret. Ankol bilong mi i singaut: “Lusim haus!” Taim mipela i kam ausait, mipela inap lukim olsem haus i seksek i go i kam. I olsem guria i go i go na i no pinis. Tasol graun i guria inap 2-pela minit tasol.
Dispela hevi i bikpela tumas long karim. Mipela i sekim famili bilong save ol i stap orait. Ol telefon i no wok na i no gat pawa, olsem na mipela i no inap kisim save hariap long i stap bilong ol wanblut bilong mipela long ol taun klostu. Inap wanpela aua mipela i tingting planti, tasol bihain mipela i kisim save olsem ol i stap orait. Tasol i no olgeta man i stap gut olsem. Long Ahmadabad, winim wan handet haus i pundaun na winim 500 manmeri i dai.
Inap sampela wik olgeta man i pret nogut tru. Taim ol i go slip long nait ol i pret long narapela guria bai kamap, olsem ol i bin tok em bai kamap. Wok bilong stretim ol samting i kamap isi isi, na planti man i no gat haus. Olgeta dispela samting i kamap, long wanem, graun i bin guria inap 2-pela minit, tasol mipela bai tingim dispela inap oltaim.—Stori bilong Samir Saraiya.
[Piksa long pes 6, 7]
Wanpela man i abrusim bagarap taim guria i kamap long India long Janueri 2001, em i holim piksa bilong mama bilong em, mama i dai na ol i kukim bodi bilong em
[Kredit Lain]
© Randolph Langenbach/UNESCO (www.conservationtech.com)