Wastaua INTENET LAIBRERI
Wastaua
INTENET LAIBRERI
Tok Pisin
  • BAIBEL
  • Ol PABLIKESEN
  • Ol MITING
  • g03 10/8 p. 26-30
  • Ol Hevi Ponografi i Kamapim

No gat vidio bilong dispela seksen.

Sori, popaia kamap long lodim vidio.

  • Ol Hevi Ponografi i Kamapim
  • Kirap!—2003
  • Ol Liklik Het Tok
  • Wankain Infomesen
  • Samting Ponografi i Mekim Long Man i Bikpela Pinis
  • Bagarapim Ol Yangpela
  • Bagarapim Pasin Bilong Poroman Gut
  • Bagarap Bilong Spirit
  • Lusim Pasin Bilong Lukim Ponografi
  • Ponografi—Em Bai Bagarapim Man o Nogat?
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—2013
  • Ponografi
    Kirap!—2013
  • Bilong Wanem Ponografi i Kamap Bikpela Long Olgeta Hap?
    Kirap!—2003
  • Ol Piksa Bilong Pasin Sem Inap Bagarapim Yumi?
    Kirap!—1992
Lukim Moa
Kirap!—2003
g03 10/8 p. 26-30

Ol Hevi Ponografi i Kamapim

LONG rot bilong TV, ol muvi, ol video klip, na Intenet em i isi tru long lukim kain kain samting i stori long pasin sem. Olsem wanem? Ol dispela piksa nogut i save sut i kam insait long laip bilong yumi, ol i samting nating olsem planti man i laik bai yumi tingim?a

Samting Ponografi i Mekim Long Man i Bikpela Pinis

Maski man i tok wanem bilong sapotim ponografi, ponografi i nogutim tru tingting bilong ol man long samting bilong maritpasin. Wanpela lain bilong skelim ol samting (National Foundation for Family Research and Education) i tok “ponografi inap kirapim man long bihainim pasin sem i kranki tru.” Ripot i tok: “Giaman tingting long reip (tingting olsem reip em i asua bilong meri na ol meri i laikim reip, na ol man i reipim meri, i no gat rong long ol) em bikpela tingting bilong ol man husat i save lukim ponografi.”

Sampela saveman i tok pasin bilong lukim ponografi planti taim inap pasim rot long kisim amamas long slip wantaim poroman marit. Dokta Victor Cline, dokta bilong helpim ol man em laik bilong mekim maritpasin i kamap olsem sik bilong ol, em i luksave long wanpela hevi i painim ol lain husat i save lukim ponografi. Sapos ol i no lusim, pasin bilong lukim ponografi wan wan taim inap go bikpela na kamapim laik bilong lukim ol piksa bilong pasin sem i stingpela tru na i nogut olgeta. Na em inap kirapim man long insait long ol kain pasin olsem. Sampela saientis bilong skelim pasin bilong ol man i wanbel long dispela tok. Dokta Cline i tok olsem “olkain laik nogut bilong pasin sem inap kamap long dispela rot . . . na i no inap raus long man maski bel i kotim em strong tru.” Bihain, ating man bai traim mekim samting ponografi i kirapim em long tingim, na dispela i save kamapim bikpela hevi.

Cline i tok hevi olsem inap kamap isi isi na i no stap ples klia. Em i tok: “Kain olsem kensa, hevi i wok long go bikpela. Dispela laik long mekim pasin sem i no save pinis nating, na i hatwok tru long stretim na oraitim. Planti taim man i insait long dispela pasin i no ting em i gat hevi na em i no laik traim stretim, na dispela i save kamapim hevi long marit, mekim sampela marit i bruk, na sampela taim i bagarapim pasin bilong pas gut wantaim ol arapela.”

Bagarapim Ol Yangpela

Ol ripot i soim olsem lain i givim bel tru long lukim ponografi em ol yangpela mangi i gat 12-pela i go inap 17 krismas. Ponografi i olsem nambawan rot bilong planti bilong ol long kisim save long maritpasin. Dispela i kamapim bikpela hevi tru. Wanpela ripot i tok: “Yangpela meri i kisim bel na ol sik bilong pamuk olsem AIDS, em ol samting ponografi i no stori liklik long en, dispela i kamapim tingting giaman olsem i no gat hevi i kamap sapos man i bihainim pasin em i lukim long rot bilong ponografi.”

Sampela i tok pasin bilong lukim ponografi inap nogutim wok bilong kru bilong pikinini long kamap gutpela. Dokta Judith Reisman, bikmeri bilong wanpela lain (Institute for Media Education) i tok: “Wok bilong skelim ol samting ponografi i mekim long tingting i soim olsem ponografi i kamapim bikpela senis long tingting na bagarapim wok bilong en long kisim save pastaim na bihain orait long wanpela samting​—⁠na dispela em i nogutim tingting bilong pikinini i no strong yet, long wanem, em i paulim wok bilong ol long save long samting em i tru o em i giaman, na dispela i bagarapim tingting na helt bilong ol, na pasin bilong stap gut na stap amamas.”

Bagarapim Pasin Bilong Poroman Gut

Ponografi i mekim bikpela samting long tingting na pasin bilong man. Ponografi i save pulim man, long wanem, em i olsem driman nating na i luk olsem em i gutpela tru, winim ol samting i stap tru tru. (Lukim blok “Bai Yu Bilipim Wanem Tok?”) Wanpela ripot i tok: “Ol man husat i save lukim ponografi ol kisim laik we i no gat rot long inapim, na dispela i bagarapim pasin bilong poroman gut wantaim.”

Ponografi inap bagarapim pasin bilong bilip long narapela na toktok gut wantaim, em ol pasin i mas i stap insait long marit. Planti ol i hait na lukim ponografi, em long dispela as pasin bilong trikim na giamanim narapela i save kamap. Ol marit i pilim olsem poroman i no stap gut long ol. Ol i no save bilong wanem poroman marit bilong ol i no gat laik moa long ol.

Bagarap Bilong Spirit

Ponografi i kamapim bikpela bagarap long samting bilong spirit. Em inap kamap olsem bikpela rot-blok long man i laik i go klostu long God.b Baibel i bungim stori bilong bel i kirap wantaim stori bilong pasin mangal na pasin bilong lotuim giaman god. (Kolosi 3:⁠5) Man i mangal i gat bikpela laik tru long kisim wanpela samting, na dispela laik i kamap nambawan samting long laip bilong em. Man i kalabus long lukim ponografi, i olsem em i putim pasin bilong bel i kirap i stap nambawan na i winim God. Long dispela rot pasin bilong bel i kirap i kamap olsem giaman god bilong ol. God Jehova i tok: “Yupela i mas bihainim mi wanpela tasol. Yupela i no ken bihainim ol giaman god.”​—⁠Kisim Bek 20:⁠3.

Ponografi i bagarapim pasin bilong poroman gut wantaim. Aposel Pita em i man marit, em i tokim ol man Kristen i marit long givim ona long meri bilong ol. Maritman i no mekim olsem, dispela bai pasim rot long prea bilong em long i go long God. (1 Pita 3:⁠7) Olsem wanem? Man i hait na lukim ol piksa doti bilong ol meri, em i givim ona long poroman marit bilong em? Meri bai ting wanem sapos em i kisim save long dispela samting? Na God husat ‘i kotim yumi long olgeta pasin yumi mekim’ na i save “skelim olgeta tingting bilong yumi,” em yet bai i gat wanem tingting? (Saveman 12:14; Sindaun 16:⁠2) Yu ting man bilong lukim ponografi i ken ting God bai putim yau long prea bilong em?

Ponografi i strongim tru pasin bilong inapim laik bilong skin na maski long hevi dispela samting i kamapim. Olsem na man i save lukim ponografi i no gat pasin bilong laikim ol arapela. Dispela samting i daunim strong bilong Kristen long givim bel long stap klin long ai bilong God. Aposel Pol i tok: “Laik bilong God em i olsem. . . . Yupela i mas abrusim olgeta kain pasin pamuk. Yupela i mas bosim ol laik na tingting nogut i save kamap long bel bilong yupela, bai yupela i bihainim ol gutpela pasin na ol pasin God i laikim. Nogut ol dispela laik na tingting nogut i pulim yupela na yupela i go mekim olkain pasin pamuk . . . Yupela i no ken mekim rong long ol Kristen brata.”​—⁠1 Tesalonaika 4:​3-7.

Ponografi i save mekim wok nogut long ol meri na ol pikinini. Em i daunim ol na semim ol na i no tingim raits bilong ol. Ol man husat i save lukim ponografi i sapotim dispela pasin. Steven Hill na Nina Silver, wok bilong ol long skelim ol samting, ol i tok: ‘Maski man yet i ting olsem em i gutpela man, wok bilong em long lukim ponografi i makim olsem em i no save tingim meri bilong em o samting i nogut moa, em i mekim pasin birua long dispela meri em i bin tok olsem em bai tingim gut.’

Lusim Pasin Bilong Lukim Ponografi

Olsem wanem sapos long nau pasin bilong lukim ponografi i kalabusim yu? I gat sampela samting i ken helpim yu? Baibel i soim olsem i gat rot! Paslain long ol i bin save long Krais, sampela Kristen bilong pastaim ol i man bilong pamuk, trabel long ol maritmeri, na mangal. ‘Tasol God i wasim ol pinis,’ em Pol i tok olsem. Dispela i kamap long wanem rot? Em i tok: “Yupela i kisim nem stretpela man pinis . . . long strong bilong spirit bilong God yet.”​—⁠1 Korin 6:​9-11.

No ken ting pawa bilong holi spirit bilong God i liklik samting. Baibel i tok: “God i save bihainim tok bilong en, na em bai i no inap larim wanpela bilong ol traim i kamap long yupela, em i winim strong bilong yupela. Nogat. Sapos traim i kamap long yupela, orait God bai i wokim rot bilong helpim yupela.” (1 Korin 10:13) Pasin bilong beten strong​—⁠wok oltaim long putim hevi bilong yu long han bilong God​—⁠dispela bai kamapim gutpela samting. Tok bilong em i strongim yumi olsem: “Olgeta hevi yu karim, em yu mas putim long han bilong Bikpela, bai em i karim na bai em i strongim yu.”​—⁠Song 55:⁠22.

Tasol yu mas mekim ol samting i stret wantaim prea bilong yu. Yu mas pasim tok long bel olsem yu bai sakim ponografi. Wanpela long famili o wanpela pren inap stap olsem gutpela helpim tru, em i ken strongim yu long mekim samting yu pasim tok long mekim. (Lukim blok “Kisim Helpim.”) Samting yu laik mekim bai amamasim God, na wok bilong tingim dispela inap helpim yu long truim tok bilong yu. (Sindaun 27:11) Na tu, taim yu save gut olsem pasin bilong lukim ponografi i bagarapim bel bilong God, dispela i narapela samting i ken kirapim yu long lusim dispela samting. (Stat 6:​5, 6) Bai i gat hatwok long mekim olsem, tasol em i wanpela samting yu inap tru long mekim. Man inap tru long lusim pasin bilong lukim ponografi!

Pasin bilong lukim ponografi i kamapim hevi. Ponografi i nogutim na bagarapim planti samting. Em i bagarapim ol man husat i save kamapim ol piksa bilong ponografi na ol man husat i save lukim. Em i daunim man na meri, bagarapim pikinini, na em i wanpela pasin man i mas sakim.

[Ol Futnot]

a Bilong kisim save long ol hevi ponografi bilong Intenet i kamapim, skelim ol stori bilong het-tok “Internet Pornography​—⁠What Harm Can It Do?” long Awake! bilong Jun 8, 2000, pes 3-10.

b Bilong save long Baibel i tok wanem long ponografi, plis lukim Kirap! bilong Oktoba-Disemba 2002, pes 25-27.

[Blok/Piksa long pes 30]

Kisim Helpim

No ken ting i no gat hatwok long lusim ponografi; ating man i mas wok strong tru long lusim. Dokta Victor Cline i bin helpim planti man em ponografi i kamap olsem sik bilong ol, em i tok: “Pasin bilong tok promis long lusim i no save wok. Laik tasol long mekim i olsem samting nating. [Man i gat sik long dispela pasin] i no inap lusim long hatwok bilong em yet.” Bilong wok bilong lusim dispela pasin i ken kamap gutpela, poroman marit i mas insait long en. Dokta i tok: “Samting bai wok hariap moa sapos tupela marit wantaim i insait long en. Tupela wantaim i karim hevi. Tupela wantaim i mas i gat helpim.”

Sapos em man singel, planti taim wanpela bilong famili o gutpela pren inap strongim em. Maski husat i insait long wok bilong pinisim dispela hevi, Cline i kamapim wanpela lo man i mas bihainim: Tokaut stret long dispela hevi na tokaut stret sapos yu pundaun na insait gen long dispela samting. Em i tok: “Pasin bilong haitim bai bagarapim yu tru. Em i kamapim pasin bilong sem na bel i gat tok.”

[Sat long pes 29]

Bai Yu Bilipim Wanem Tok?

Tok Ponografi i Kamapim Tok Bilong Baibel

◼ Slip wantaim narapela long ◼ “Marit em i gutpela samting tru,

laik bilong yu, long taim yu na yupela ol marit i mas lukautim

laikim, long pasin yu laikim, gut marit bilong yupela, bai em i

no ken wari long wanpela stap klin tru long ai bilong God.

samting, dispela i no gat Yupela i save, God bai i bekim pe

rong long en na i no kamapim nogut long ol manmeri i mekim ol

hevi. kain kain pasin pamuk.”

—Hibru 13:⁠4.

“Man i mekim pasin pamuk, em i

mekim nogut long bodi bilong em

yet.”​—⁠1 Korin 6:18; lukim tu

Rom 1:​26, 27.

◼ Marit i pasim rot long ◼ ‘Amamas long meri bilong yu,

inapim tru laik bilong skin. oltaim yu mas tingting long em na

laikim em tru.’​—⁠Sindaun 5:

18, 19; lukim tu Stat 1:28; 2:24;

1 Korin 7:⁠3.

◼ I gat wanpela as tasol ◼ “Mi [God Jehova] mas mekim kamap

bilong i stap bilong ol meri wanpela poroman bilong helpim em.”

—⁠em bilong man i ken inapim ​—⁠Stat 2:18; lukim tu Efesus 5:28.

laik bilong skin bilong em.

◼ Ol man na meri i stap olsem ◼ “Olsem na yupela i mas kilim i

wokboi nating long laik bilong dai olgeta pasin bilong dispela

ol long mekim maritpasin. graun i stap long bel bilong

yupela. Mi tok long olkain pasin

olsem, pasin pamuk na pasin doti,

na pasin bilong bel i kirap long

mekim ol pasin nogut, na pasin

bilong mangal long ol samting

bilong narapela man. Dispela pasin

bilong mangal em i wankain olsem

pasin bilong lotu long giaman

god.”—⁠Kolosi 3:⁠5.

“Yupela i mas bosim ol laik na

tingting nogut i save kamap long

bel bilong yupela, bai yupela i

bihainim ol gutpela pasin na ol

pasin God i laikim.”

​—⁠1 Tesalonaika 4:⁠4.

Tingim ‘lapun meri olsem mama

bilong yu, na ol yangpela meri

olsem susa bilong yu.’​—⁠1 Timoti 5:

1, 2; lukim tu 1 Korin 9:27.

[Piksa long pes 27]

Sampela saveman i tok pasin bilong lukim ponografi inap nogutim wok bilong kru bilong pikinini long kamap gutpela

[Piksa long pes 28]

Ponografi inap bagarapim pasin bilong bilip long poroman marit na toktok gut wantaim

[Piksa long pes 30]

Pasin bilong beten strong bai kamapim gutpela samting

    Tok Pisin Pablikesen (1983-2025)
    Log Aut
    Log In
    • Tok Pisin
    • Serim
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Lo Bilong Yusim
    • Privacy Policy
    • Ol Praivesi Seting
    • JW.ORG
    • Log In
    Serim