Sik Daiabitis—Yu Inap Abrusim?
PLANTI man i kisim sik daiabitis, na dispela i kamap olsem wanpela bikpela hevi long olgeta hap bilong graun. I gat 2-pela kain sik daiabitis. Namba 1, em sik daiabitis i save kamap long ol pikinini. Ol dokta i no save long rot bilong daunim dispela sik. Long dispela atikol bai yumi stori long namba 2 sik daiabitis em klostu 90 pesen bilong olgeta man i save kisim.
Long bipo, sik daiabitis i save kamap long ol bikpela man, tasol long nau ol pikinini tu i kisim dispela sik. Ol saveman i tok i gat rot bilong daunim dispela sik. I gutpela yu kisim sampela save long sik daiabitis, em sik we i save kilim i dai planti man, na dispela inap helpim yu long abrusim daiabitis.a
Sik Daiabitis Em Wanem Samting?
Taim man i gat planti tumas suga long blut, dispela i save kamapim sik daiabitis. Dispela i mekim na i hatwok long bodi i kisim suga long ol rop bilong blut na salim i go long ol sel bilong bodi bilong helpim bodi long i gat strong. Taim kain hevi olsem i kamap, blut i no ron gut, na dispela inap bagarapim ol narapela hap bilong bodi. Olsem, sampela taim man inap kamap aipas, kisim sik bilong kidni, na ol i mas katim ol tou o lek bilong man. Planti man i gat sik daiabitis i save dai long sik hat atek o strok.
Ol man i pat tumas inap kisim sik daiabitis. Ol saveman i tok taim man i pat tumas long bel, dispela i mekim na i isi tru long em i ken kisim sik daiabitis. Taim gris i pulap long ol bikpela rop bilong bel na liva, dispela inap mekim na i hatwok long salim suga i go long olgeta hap bilong bodi. Yu inap mekim wanem bilong abrusim sik daiabitis?
Tripela Rot Bilong Abrusim Sik Daiabitis
1. Go long haus sik na sekim mak bilong suga long blut. Paslain long man i kisim sik daiabitis, em i save kisim prediabetes. Dispela i save kamap taim mak bilong suga long blut i go antap winim mak bilong suga em man i mas i gat. Daiabitis na prediabetes i no wankain, tasol ol inap bagarapim helt bilong man. Olsem, man inap kontrolim sik daiabitis, tasol em i no inap pinisim dispela sik. Tasol sampela man husat i gat prediabetes i bin mekim sampela senis long kaikai samting na mak bilong suga long blut bilong ol i go daun. I hatwok long man i ken luksave olsem em i gat dispela sik. Sampela ripot i tok klostu 316 milion manmeri long graun olgeta i kisim prediabetes, tasol planti i no luksave olsem ol i gat dispela sik. Olsem, long Amerika inap olsem 90 pesen bilong ol man i no save olsem ol i kisim prediabetes.
Taim man i kisim prediabetes, dispela inap bagarapim helt bilong em, na tu, em inap kisim sik bilong tingting. Sapos yu pat tumas o yu no save eksasais, o sampela long famili bilong yu i gat sik daiabitis, dispela i makim olsem yu inap kisim prediabetes. Bilong save olsem yu gat dispela sik o nogat, i gutpela long go long haus sik na sekim blut bilong yu.
2. Kisim ol gutpela kaikai. Yu inap stap helti sapos yu mekim ol dispela samting: No ken kaikai planti tumas, kaikai inap long skel. Dring wara, ti na kofi, na no ken kisim ol dring i gat planti suga na ges long en. Kaikai rais, pasta, ol gaden kaikai samting, na braunpela bret na no ken kaikai tumas ol kaikai i stap long ol tin samting. Na tu, i gutpela long kaikai pis, ol bin, sampela kain galip samting na ol mit i nogat gris long en.
3. Mekim ol eksasais samting. Pasin bilong eksasais inap helpim yu long daunim mak bilong suga long bodi na helpim yu long stap helti. Wanpela saveman i tok, i gutpela long eksasais na no ken lusim bikpela haptaim long watsim TV.
Yu no inap kontrolim hau bodi bilong yu i wok, tasol yu inap mekim sampela senis long pasin bilong yu long kaikai na eksasais samting. Taim yumi mekim ol samting bilong lukautim helt bilong yumi, dispela bai helpim yumi.
a Nius Kirap! i no makim wanem kain kaikai na eksasais man i mas kisim. Wan wan man yet i mas skelim gut na toktok wantaim dokta samting paslain long em i wokim disisen long ol samting long helt bilong em.