Wastaua INTENET LAIBRERI
Wastaua
INTENET LAIBRERI
Tok Pisin
  • BAIBEL
  • Ol PABLIKESEN
  • Ol MITING
  • yp sap. 36 p. 289-295
  • Mi Ken Mekim Wanem na Bai Mi No Pas Oltaim Long Televisen?

No gat vidio bilong dispela seksen.

Sori, popaia kamap long lodim vidio.

  • Mi Ken Mekim Wanem na Bai Mi No Pas Oltaim Long Televisen?
  • Sampela Askim Bilong Ol Yangpela​—Ol Gutpela Bekim
  • Ol Liklik Het Tok
  • Wankain Infomesen
  • Mi Ken Mekim Wanem na Bai Mi No Pas Oltaim long Televisen?
  • Olsem Wanem? Televisen i Senisim Pasin Bilong Yu?
    Kirap!—1992
  • Bosim Gut Televisen—Nogut Em i Bosim Yu
    Kirap!—1992
  • Was Gut Long Ol Samting Yu Lukim Long Televisen
    Kirap!—2000
  • Sapos Famili i No Gat Televisen Ol Inap i Stap Amamas Moa?
    Kirap!—1995
Sampela Askim Bilong Ol Yangpela​—Ol Gutpela Bekim
yp sap. 36 p. 289-295

Sapta 36

Mi Ken Mekim Wanem na Bai Mi No Pas Oltaim Long Televisen?

PLANTI yangpela na ol lapun tu, oltaim ol i save lukim televisen, na dispela pasin i kalabusim ol tru. Wanpela lain i bin skelim dispela samting long Amerika na ol i tok, taim yangpela i kisim 18 krismas, em i bin lusim 15,000 aua long lukim televisen! Ol man i pas oltaim long televisen ol i save hatwok long lusim dispela pasin. Olsem na yumi save, dispela pasin i save kalabusim man.

“Televisen i save pulim mi stret! Taim em i wok i stap, mi no inap givim baksait long en. Na mi no inap pasim tu. . . . Taim mi putim han bilong pasim televisen, i olsem han bilong mi i dai na i no gat strong liklik. Olsem na mi save sindaun i stap na lukim inap planti aua.” Husat i mekim dispela tok? Wanpela yangpela? Nogat. Em wanpela tisa bilong bikpela skul! Tasol planti yangpela tu i save pas oltaim long televisen. Sampela ol i bin pasim tok olsem ol i no ken lukim televisen inap wanpela wik olgeta. Orait dispela wik i pinis na ol i tok wanem? Yumi ken harim sampela tok bilong ol, olsem:

“Mi bel hevi stret . . . tingting bilong mi i paul.”​—Em tok bilong Susan, em i gat 12-pela krismas.

“Mi pilim olsem mi no inap lusim dispela pasin. Mi save laikim tumas televisen.”​—Em tok bilong Linda, em i gat 13 krismas.

“Mi lusim televisen inap wanpela wik na mi hatwok tru. Skin bilong mi i wok long kirapim mi long lukim televisen. Long nait, olsem long 8 klok i go inap 10 klok, mi hatwok moa yet na mi kisim taim stret!”​—Em tok bilong Lui, em i gat 11-pela krismas.

Olsem na taim wik i pinis, planti yangpela bilong dispela lain ol i siksti i go bek long televisen! Tru ating sampela bai lap long dispela samting ol i mekim. Tasol dispela pasin bilong televisen long pulim ol yangpela, dispela inap nogutim tru ol. Yumi ken tingim sampela samting televisen i save mekim long ol, olsem:

Ol i no kisim bikpela mak long skul: Wanpela lain olsem dokta (long Amerika) ol i skelim samting televisen i mekim long ol skulmanki na ol i tok, sapos pikinini i lukim televisen oltaim, bai em i no inap kisim gutpela save na bikpela mak long skul, na em i no inap lain gut long kaunim ol tok. Na wanpela buk (The Literacy Hoax) i tok, ‘Televisen i save givim tingting kranki long ol pikinini​—ol i ting i no gat hatwok long lain na kisim save​—ol i ken sindaun tasol na amamas long lukim televisen.’ Olsem na sapos ol skulmanki i lukim televisen long olgeta taim, bai ol i hatwok long stadi na kisim save​—skin bilong ol bai les hariap.

Ol i les long kaunim ol buk samting: Wanem taim yu bin kaunim wanpela buk, kirap long namba wan pes na i go inap long pinis bilong buk? Man bilong wanpela kampani long Wes Jemani i gat wok long baim ol buk i go long ol man, em i tok, ‘Pasin bilong yumi long dispela kantri, yumi save lusim wok na i go bek long haus long apinun na yumi save sindaun lukim televisen na ai bilong yumi i slip na yumi slip olgeta. Nau yumi no save kaunim tumas ol buk​—yumi wok long lusim dispela pasin.’ Na wanpela ripot bilong Australia tu i tok: ‘Planti pikinini long Australia i no save kaunim tumas ol buk; ol i save lusim olsem wanpela aua tasol long mekim, tasol ol i lusim planti aua moa long lukim televisen.’

Famili i no pas gut wantaim: Wanpela meri Kristen i tok: “Famili bilong mi oltaim ol i wok long lukim televisen . . . na mi bel hevi na mi pilim olsem mi stap wanpis. I olsem ol i no famili bilong mi na mi no save liklik long ol.” Olsem wanem long yu? Yu save lusim bikpela hap taim long lukim televisen na yu no save sindaun wantaim famili bilong yu na toktok wantaim ol?

Pasin bilong les: Sampela i ting pasin bilong sindaun tasol na lukim televisen em inap givim tingting kranki long ol yangpela, na bai ol i ting ol i ken sindaun tasol na ol narapela bai mekim ol wok bilong lukautim ol, na ol yet i no ken mekim sampela wok.

Ol i lain long mekim pasin nogut: Sampela taim televisen i save kamapim ol piksa nogut bilong pasin sem. Na sapos ol yangpela i pas oltaim long televisen, bai ol i lukim planti piksa bilong ol ka i bam, na ol bom i pairap, na ol raskol i sutim ol man long naip na long gan, na ol i mekim ol pait nogut olsem kung-fu samting. Wanpela ripot i tok, ol pikinini long Amerika i pas oltaim long televisen, olsem na taim ol i liklik yet na i go inap long taim ol i gat 14 krismas, ol i lukim ol man i kilim i dai 18,000 manmeri long televisen, na ol i lukim tu planti pait na pasin bilong bagarapim nating ol samting.

Wanpela man bilong Englan i gat wok long skelim dispela samting (em William Belson) em i stori long ol manki i save laik tumas long lukim ol piksa bilong televisen long pait na bagarapim man, na em i tok, planti ol i kirap paitim man na bagarapim man. Na em i tok, ol dispela piksa nogut bilong televisen inap kirapim ol manki long “mekim ol tok swea na tok nogut, na taim ol i pilai spot ol i no ken pilai gut​—bai ol i subim ol narapela nabaut, na ol i tok long paitim narapela manki, na raitim ol tok kranki nabaut long ol banis samting, na brukim ol windo.” Tasol ating bai yu tok, televisen i no inap kirapim yu yet long mekim ol kain pasin nogut olsem. Tru pastaim ol yangpela i no gat tingting long mekim olsem, tasol dispela man (Belson) i tok, taim ol i wok long lukim lukim ol dispela piksa bilong pait na bagarapim man, dispela samting i wok long i go insait tru long tingting na bel bilong ol na ol i no pilim; na bihain ol i kisim tingting olsem i no gat rong long pait, long wanem ol dispela piksa nogut long televisen i paulim pinis tingting bilong ol.

Tasol i gat wanpela samting nogut tru ol piksa nogut bilong televisen inap mekim long yu sapos yu wok long lukim oltaim, em olsem: God i no inap laikim yu. Baibel i tok, God i nolaik tru long man i save laikim pasin bilong pait na bagarapim man.​—Buk Song 11:5.

Mi Ken Mekim Wanem na Bai Mi No Pas Oltaim long Televisen?

Tasol i no olsem televisen yet em i samting nogut. Nogat. Wanpela man bilong raitim buk (Vance Packard) em i tok: ‘Planti samting i kamap long televisen long Amerika inap givim sampela save long yumi. Sampela stori i save kamap long apinun i gat ol gutpela piksa, olsem ol ples i gat ol gutpela wara na maunten samting, na ol samting ol blakbokis na ol kain kain animal samting i save mekim, na ol kain kain pis tu. Na televisen em gavman i bosim i gat sampela gutpela samting moa bilong lukim, olsem gutpela danis wantaim musik bilong en, na ol stori i gat ol gutpela singsing long en, na ol narapela kain gutpela musik. Na televisen i save kamapim stori bilong ol bikpela samting i kamap long ol narapela narapela hap. Na sampela taim i gat ol gutpela stori olsem pilai i kamap long televisen na yumi inap kisim sampela save long en.

Tasol sapos oltaim yu lukim lukim ol dispela samting, maski ol i gutpela samting, dispela tu inap nogutim yu. (Lukim Sindaun 25:27.) Na sapos yu hatwok long bosim skin na yu no inap pasim televisen taim wanpela piksa nogut i kamap, yu mas tingim tok bilong aposel Pol, em i tok: “Mi no ken larim wanpela samting i bosim mi.” (1 Korin 6:12) Orait, yu ken mekim wanem na bai televisen i no ken bosim yu moa na yu no ken pas oltaim long en?

Wanpela meri bilong raitim buk (Linda Nielsen) em i tok: ‘Bilong bosim skin, yu mas kirap na tingim ol samting yu laik mekim, na putim olsem mak yu laik winim.’ Yu ken mekim olsem: Skelim ol samting nau yu save mekim oltaim. Inap wanpela wik, raitim wanem ol piksa yu save lukim long televisen, na hamas aua yu lusim long olgeta de bilong lukim ol dispela piksa. Taim yu kam insait long haus, kwiktaim yu save opim televisen? Wanem taim yu save pasim? Yu save lukim hamas stori insait long wanpela wik na yu no laik lusim wanpela? Taim yu skelim ol dispela samting, ating bai yu kirap nogut na bai yu pilim olsem televisen i bosim yu tru!

Orait nau yu ken skelim wanem kain piksa yu bin lukim. Baibel i givim wanpela gutpela tok long yumi long dispela samting, olsem: “Maus bilong yumi i save traim kaikai bilong painimaut kaikai i gutpela o i nogut. Olsem tasol yau bilong yumi i save harim ol toktok na yumi save skelim gut dispela tok.” (Jop 12:11) Olsem na yu mas tingting gut (na harim tingting bilong papamama tu) na skelim wanem ol piksa i gutpela na i stret long lukim. Sampela i save skelim pastaim ol piksa samting bai kamap bihain, na ol i makim wanem ol piksa bai ol i lukim, na ol i save opim televisen taim ol dispela piksa tasol i kamap! Na sampela i strong na ol i pasim tok pinis long bel bilong ol olsem ol i no ken lukim televisen long ol de bilong skul​—ol i lukim long Sarere Sande tasol, o ol i lukim inap wanpela aua tasol long wanpela de.

Na sapos yu no opim televisen, tasol em i wok long pulim yu na yu dai stret long lukim, yu ken mekim wanem? Wanpela famili i gat dispela kain hevi, tasol ol i stretim. Ol i mekim olsem: Ol i putim televisen long wanpela hap bilong haus em ol i no save go tumas long en. Olsem na taim ol i kam insait long haus, dispela televisen i no i stap long ai bilong ol na pulim ol long opim. Sapos ol i laik lukim wanpela samting long en, ol i mas i go long dispela hap bilong haus em televisen i stap long en. Yu tu yu ken mekim olsem, o kamautim rop i pas long paua na larim i stap olsem. Dispela inap helpim yu long bosim skin na yu no opim televisen.

Yumi bin stori long wanpela lain yangpela em ol i bin tambuim skin bilong ol na ol i no lukim televisen inap wanpela wik na ol i kisim bel hevi stret long en; tasol ol i tok ol i kisim sampela gutpela samting tu long en. Ol i mekim sampela samting olsem senis bilong lukim televisen na dispela samting i helpim ol. Wanpela yangpela meri i stori long samting em i bin mekim, na em i tok: “Mi toktok wantaim mama. Nau mi kisim amamas long toktok wantaim em na stap olsem poroman bilong em. Pastaim mi save lukim televisen oltaim na mi no tingim mama tumas, olsem na mi no bin pilim ol gutpela tok na pasin bilong em.” Narapela yangpela meri em i lain long kukim kaikai. Wanpela manki nem bilong em Jeson, em i raun long pak na em i go huk, na em i kaunim sampela buk, na em i go long nambis. Em i tok, nau em i save em inap kisim amamas long mekim ol dispela samting, olsem senis bilong televisen.

Na stori bilong wanpela yangpela man nem bilong em Waiant (lukim blok, het-tok bilong en “Bipo Mi Save Pas Oltaim long Televisen”) inap lainim yu olsem: I gat wanpela gutpela rot tru bilong helpim yu long lusim pasin bilong pas oltaim long televisen​—yu ken “wok strong long mekim wok bilong Bikpela.” (1 Korin 15:58) Sapos yu beten oltaim long God, olsem yu stap klostu long em long tingting na bel bilong yu, na yu stadi long Baibel wantaim ol gutpela buk i kamapim ol tok bilong Baibel, na sapos yu wok strong long mekim wok bilong God, ol dispela samting bai helpim yu long lusim pasin bilong pas oltaim long televisen. (Jems 4:8) Tru, taim yu mekim olsem bai yu mas lusim sampela piksa yu save laik tru long lukim. Tasol sapos yu larim televisen i bosim yu na yu mas lukim olgeta samting i kamap long en, dispela i no gutpela, a? (Lukim 1 Korin 7:​29, 31.) Yu mas bosim strong skin bilong yu olsem aposel Pol i bin mekim. Em i tok: “Mi save paitim tru bodi bilong mi na mekim em i bihainim laik bilong mi.” (1 Korin 9:27) Sapos yu bosim skin bilong yu olsem, em gutpela, a? Nogut yu larim televisen i bosim yu na yu mas bihainim laik bilong en.

Toktok Wantaim long Ol Dispela Askim

◻ Olsem wanem televisen i save bosim sampela yangpela?

◻ Sapos olgeta taim yu lukim televisen, dispela inap nogutim yu olsem wanem?

◻ Yu ken mekim wanem na bai yu no ken pas oltaim long televisen?

◻ Yu ken mekim wanem ol samting, olsem senis bilong lukim televisen?

[Blok long pes 292, 293]

‘Bipo Mi Save Pas Oltaim long Televisen’​—Tok Bilong Wanpela Yangpela

Man Bilong Askim: Yu gat hamas krismas taim yu kisim dispela pasin bilong pas oltaim long lukim televisen?

Waiant: Long dispela taim mi gat olsem 10-pela krismas. Taim mi lusim skul long apinun na mi kam bek long haus, wantu mi save opim televisen. Pastaim mi save lukim ol program bilong ol pikinini. Bihain long dispela, ol i save kolim ol nius, . . . na nau mi save go long haus kuk na painim kaikai. Taim nius i pinis, mi save go bek na lukim televisen i go inap long taim mi laik slip.

Man Bilong Askim: Na wanem taim yu save raun wantaim ol poroman bilong yu?

Waiant: Televisen em i poroman bilong mi.

Man Bilong Askim: Olsem na yu no gat taim bilong pilai spot samting?

Waiant: [em i lap] Mi no gat save long pilai spot. Olgeta taim mi lukim televisen, olsem na mi no gat taim bilong lain long pilai spot samting. Na mi no save gut long pilai basketbol. Na long klas bilong wokim eksasais, ol i no laik makim mi long tim bilong ol. Sori tru, sapos mi bin lain long pilai spot o mekim kain samting olsem, em bai gutpela. I no olsem mi laik kamap man bilong pilai spot na bai mi ken hambak long dispela. Nogat. Tasol mi bin lus long kisim sampela gutpela amamas.

Man Bilong Askim: Na olsem wanem long ol mak yu kisim long skul?

Waiant: Pastaim em i orait liklik. Klostu biknait mi save wokim homwok bilong mi taim mi laik slip. Tasol taim mi go long haiskul mi hatwok, long wanem mi no bin lainim skin bilong mi long wokim tingting na stadi.

Man Bilong Askim: Dispela pasin bilong yu long pas oltaim long televisen, yu ting dispela i bin nogutim yu long sampela samting?

Waiant: Mi ting olsem. Taim mi stap wantaim ol narapela man, mi no inap toktok wantaim ol​—mi save lukluk tasol long ol, olsem mi save lukluk long ol man i mekim ol tok long televisen. Sori tru, mi no save long pasin bilong toktok wantaim ol man.

Man Bilong Askim: Tasol nau yu toktok gut wantaim mi. Ating yu lain pinis long bosim skin bilong yu na yu no pas moa long televisen olsem yu bin mekim bipo, a?

Waiant: Em i stret. Taim mi go long haiskul mi kirap bosim skin bilong mi na mi no pas moa long televisen. . . . Mi poroman wantaim ol yangpela Witnes na dispela i helpim mi na mi wok long kamap strong long ol samting bilong spirit.

Man Bilong Askim: Tasol olsem wanem dispela samting i helpim yu long givim baksait long televisen na em i no bosim yu moa?

Waiant: Long wanem, taim mi wok long kamap strong long ol samting bilong spirit, nau mi save, planti samting mi bin lukim long televisen i no stret long ol Kristen i lukim. Na tu, mi save mi mas stadi gut long Baibel na ol narapela samting bilong miting. Olsem na mi no gat taim bilong lukim televisen oltaim olsem bipo mi save mekim. Tru, i hatwok long lusim televisen, long wanem mi bin laikim tumas wanpela program i save kamap long olgeta Sarere long moningtaim. Tasol wanpela brata Kristen long kongrigesen i singautim mi long i go autim tok wantaim em long olgeta Sarere long moningtaim. Dispela i helpim mi long lusim pasin bilong pas long televisen long olgeta Sarere. Olsem na isi isi mi lain long bosim skin na lusim pasin bilong pas oltaim long televisen.

Man Bilong Askim: Na olsem wanem long nau?

Waiant: Sapos televisen i wok i stap, mi hatwok yet long mekim ol wok bilong mi. Olsem na mi no save opim planti taim​—wan wan taim tasol. Inap sampela mun i go pinis na televisen bilong mi i bagarap liklik na em i no wok, tasol mi no stretim. Mi larim i stap olsem.

[Piksa long pes 291]

Sampela yangpela i save pas oltaim long televisen na ol i no inap lusim

[Piksa long pes 294]

Gutpela sapos yu putim televisen long wanpela hap bai i hatwok long opim na lukim

    Tok Pisin Pablikesen (1983-2025)
    Log Aut
    Log In
    • Tok Pisin
    • Serim
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Lo Bilong Yusim
    • Privacy Policy
    • Ol Praivesi Seting
    • JW.ORG
    • Log In
    Serim