STADI 4
Toktok i Ron Gut
OLSEM WANEM? Taim yu rit long maus, yu save paulim sampela hap tok? O taim yu mekim wanpela tok long ai bilong ol man, yu hatwok long painim tok yu laik autim long ol? Sapos olsem, ating maus bilong yu i hevi na toktok bilong yu i no ron gut. Taim rit na toktok bilong man i ron gut, ol tok na tingting em i kamapim i save pas gut wantaim, na i olsem em i no hatwok long mekim. Dispela i no makim olsem em i toktok oltaim, no gat malolo, o em i toktok hariap tru, o em i no tingting taim em i laik toktok. Nogat. Ol man i amamas long harim tok em i mekim. Skul Tiokratik bai stori gut long olsem wanem maus i no ken hevi na toktok i ken ron gut.
Planti samting inap mekim na maus i hevi na toktok i no ron gut. Olsem wanem? Yu mas stretim sampela samting olsem mipela kolim hia? (1) Taim yu rit long ol narapela, ol tok yu no save gut long en inap mekim na yu no kolim kwik ol dispela tok. (2) Pasin bilong malolo liklik long planti hap inap mekim na bai yu toktok, lusim, kirap toktok gen, i go i go olsem. (3) Sapos yu no redi gut, dispela kain hevi inap kamap. (4) Planti taim toktok bilong man i no ron gut taim em i mekim tok long ai bilong ol man, long wanem, taim em i stretim ol tok em i laik mekim em i no bungim gut ol dispela tok na bai narapela tok i bihainim stret narapela tok. (5) Sapos man i no save long planti tok, em i mas malolo planti taim bilong painim tok i stret long samting em i laik kamapim. (6) Sapos man i kolim strong planti tok tumas, orait tok bilong em bai i no ron gut. (7) Sapos man i no save long ol lo bilong kolim tok ples, dispela inap kamapim dispela hevi.
Sapos toktok bilong yu i no ron gut na maus i hevi taim yu mekim tok, tingting bilong ol manmeri long Haus Kingdom bai wokabaut. Olsem na planti tok yu mekim bai lus nating.
Tasol yu mas was gut taim yu laik mekim strongpela tok na tok i mas ron gut. Nogut ol man i ting yu gat pasin antap na yu laik bosim ol strong, na ol i pilim nogut long tok yu mekim. Sapos yu bilong narapela ples, sampela bai ting yu mekim hatpela pasin taim yu toktok o yu no tingim tru ol man. Dispela inap mekim na ol man bai i no laik harim tok bilong yu. Yumi ken tingim pasin bilong aposel Pol, maski em i save gut long mekim tok, taim em i laik toktok wantaim ol Kristen long Korin em i tok “mi no gat strong. . . . Mi save pret, na mi guria planti.” Em i mekim olsem bambai em i no pulim tingting bilong ol man i kam long em.—1 Ko. 2:3.
Ol Pasin Bilong Abrusim. Planti man i kisim pasin bilong kolim nating kain tok olsem “a-a-a” taim ol i toktok. Na sampela i save kolim dispela tok “yes” planti taim bilong kirapim tok bilong ol, o ol i kolim dispela tok “a?” long pinis bilong olgeta sentens. Ating yu no save olsem yu wok long kolim dispela tok planti taim tru. Em i gutpela long mekim traim olsem: Askim narapela long putim yau long tok yu mekim, na long olgeta taim yu kolim kain tok olsem, orait ol tu mas kolim. Ating bai yu kirap nogut olsem yu save kolim dispela kain tok planti taim.
Sampela, taim ol i rit o toktok, ol i save kirap mekim tok na namel long sentens ol bai lusim na go bek na kolim gen hap bilong dispela sentens ol i kolim pinis.
Na sampela i save kirap toktok, tasol namel stret long toktok ol i mekim ol i kirap toktok long narapela samting olgeta. Maski man i no hatwok long kolim tok, taim em i kirap wantu na stori long narapela samting, dispela i mekim na toktok bilong em i no ron gut.
Bilong Kamap Gutpela. Sapos planti taim yu wok long painim tok i stret long kamapim, orait yu mas wok strong long lainim sampela tok moa. Lukim gut ol tok yu no save long en i stap long Wastaua, Kirap!, na ol narapela buk samting yu save ritim. Askim man i save gut long dispela tok ples long tokim yu long stretpela pasin bilong kolim ol dispela tok na wanem mining bilong ol, na kirap mekim wok long sampela bilong ol dispela tok taim yu toktok wantaim ol narapela.
Sapos yu kisim pasin bilong rit long maus long olgeta taim dispela bai helpim yu. Lukim gut ol tok i hatwok long kolim, na kolim long maus planti taim.
Bilong toktok i ken ron gut taim yu rit, yu mas save long olsem wanem narapela tok i helpim narapela tok insait long wanpela sentens. Bilong kisim tingting bilong man i bin raitim tok, yu mas bungim na ritim tripela o fopela tok wantaim. Lukim gut ol dispela tok. Bilong helpim yu, putim mak long ol dispela tok. Samting yu laik mekim i no bilong kolim stret ol tok tasol, nogat, em bilong kamapim klia tingting bilong ol dispela tok. Taim yu skelim pinis wanpela sentens, orait skelim ol wan wan sentens i go inap yu skelim paragraf olgeta. Kisim gut as tingting bilong dispela paragraf. Orait nau ritim long maus. Ritim dispela paragraf planti taim i go inap long taim yu inap ritim gut na yu no popaia long kolim ol tok o malolo long hap i no stret long mekim. Em nau, mekim ol narapela paragraf.
Orait nau wok long ritim hariap liklik. Sapos yu luksave pinis long olsem wanem wanpela tok i helpim narapela tok insait long wanpela sentens, bai yu inap lukim tupela o tripela tok wantaim na yu inap tingting long wanem tok bai kamap bihain. Dispela bai mekim na pasin bilong yu long rit bai mekim gutpela wok.
Sapos yu wok long ritim tok long ai long olgeta taim, dispela inap skulim yu gut long pasin bilong rit. Olsem: Taim yu lukim teks bilong de wantaim stori bilong en long namba wan taim, ritim long maus; mekim long olgeta taim. Kisim pasin bilong larim ai bilong yu i lukim tripela o fopela tok ol i bungim bilong kamapim wanpela tingting, no ken lukim wanpela tok tasol.
Bilong toktok i ken ron gut, taim yu toktok wantaim narapela yu mas tingting pastaim long ol tok yu laik mekim. Bihainim dispela pasin long olgeta tok yu mekim long olgeta de. Tingim wanem tingting yu laik kamapim pastaim na wanem tingting bihain; orait tingim pinis na bihain yu ken kirapim tok. No ken toktok hariap. Traim long kamapim wanpela tingting olgeta paslain long taim yu pinisim tok o yu kirap toktok long narapela samting. Sapos yu mekim toktok long ol sotpela sentens i klia, ating dispela bai helpim yu.
Sapos yu save gut long tingting yu laik kamapim bai yu no hatwok long painim tok. Planti taim yu no gat wok long makim wanem ol wan wan tok yu bai yusim. Gutpela long mekim traim olsem: As tingting i mas i stap klia long tingting bilong yu na taim yu laik kamapim dispela tingting orait tingim ol tok yu bai kamapim. Sapos yu mekim olsem na yu tingim as tingting tasol, na yu no tingim ol wan wan tok yu bai kolim, orait ol tok yu mas kolim bai kamap long tingting bilong yu na yu no hatwok long tingim, na bai yu kolim ol tok i kamapim tingting i stap long bel bilong yu. Tasol taim yu kirap tingim ol wan wan tok yu bai mekim na yu no tingim ol as tingting, orait long dispela taim bai yu kirap kolim sampela tok, lusim, na kolim sampela tok moa. Taim yu traim traim planti taim, yu inap mekim toktok bilong yu i ron gut, na dispela em i bikpela samting long toktok gut na rit gut.
Taim Jehova i makim Moses olsem mausman bilong em bilong toktok wantaim lain Israel na King bilong Isip, Moses i pilim olsem em i no inap mekim. Bilong wanem? Long wanem, maus bilong em i hevi na toktok i no ron gut; ating em i no inap toktok gut. (Kis. 4:10; 6:12) Moses i mekim kain kain eskius, tasol Jehova i no bilipim ol dispela tok. Jehova i salim Aron bilong i stap mausman bilong Moses, tasol tu Em i bin helpim Moses long mekim toktok. Planti taim Moses i mekim gutpela tok, na i no long wan wan man o long sampela liklik lain tasol, nogat; em i givim tok tu long lain Israel olgeta. (Lo 1:1-3; 5:1; 29:2; 31:1, 2, 30; 33:1) Sapos yu bilip long Jehova na wok strong, yu inap mekim ol tok i save givim biknem long God.