Marit Kristen Yumi Inap Amamas Long En
1, 2. Planti manmeri i ting olsem wanem taim ol i harim dispela tok “marit”? Bilong wanem ol i amamas? (Matyu 19:4-6)
APOSEL Jon i lukim na em i tok: “Wanpela man i marit long Kena bilong Galili. Na mama bilong Jisas em i stap long haus bilong marit. Ol i singautim Jisas tu wantaim ol disaipel bilong en, ol i kam lukim dispela marit.” Jon 2:1, 2.
2 Yu ting olsem wanem long dispela tok bilong Jon 2:1, 2? Ating yu amamas, long wanem taim man na meri i marit, em i taim bilong amamas, a? Namba wan marit i kamap long Paradais, olsem Jenesis 2:18-24 i tok. Taim namba wan man na meri i marit, tupela i no gat sin. Tupela i gutpela olgeta. Man bilong wokim yumi em yet i stretim ol samting na tupela i marit na em i amamas long dispela marit. Olsem na taim yumi marit long nau, yumi mas tingim dispela Man bilong wokim yumi na yumi ken amamas.
3. Baibel i tok, taim bilong marit em i wanem kain taim? Tasol wanem hevi i bin kamap?(Jeremaia 7:34)
3 Baibel i tok, taim man na meri i marit em i taim bilong amamas. Sam 45:15 i stori long marit bilong wanpela king na i tok: “Ol i amamas na belgut na ol i go insait long bikpela haus king.” Sampela tok piksa bilong Baibel i stori long marit na i stori long ol manmeri i amamas. (Matyu 22:2-4; 25:1-10; Revelesen 19:6-9) Tru, marit em i bikpela samting na em i samting holi, long wanem God em i As bilong marit, na taim man na meri i marit tupela i mas tingim dispela samting, tasol em i taim bilong amamas tu. Tasol long nau, long planti marit, ol i no mekim stretpela pasin na hevi i kamap. Long kain taim olsem, man na meri i laik marit ol i no amamas, na ol manmeri i kam lukim dispela marit, ol tu i no amamas. Sampela taim, taim ol wokboi bilong Jehova i marit, kain hevi olsem i bin kamap. Olsem wanem long dispela?
4. (a) Olsem wanem na planti man na meri ol i marit long ai bilong planti man? (b) Jisas i tok wanem long marit long taim bilong yumi?
4 Long planti kantri, man na meri i ken marit long ai bilong wanpela man em gavman i bin givim namba long em na ol i ken singautim tupela o tripela famili o pren bilong ol tasol i kam, na dispela i stret long lo bilong gavman. Ating tupela i no laik singautim planti manmeri i kam bung. O ating tupela i tingting long mekim bikpela wok moa bilong Jehova na tupela i no laik tromoi bikpela mani na wokim bikpela bung. (Luk 12:29-31) Tasol planti manmeri ol i marit long ai bilong planti man. Ol wanblut na wantok na pren bilong man na meri i marit, ol i save kam bung. Long dispela rot planti manmeri inap save, nau tupela i marit pinis. Sapos ol i bung insait long haus lotu o wanpela man i mekim wanpela tok bilong Baibel na tupela i marit, em i gutpela. Olsem bai ol manmeri i tingim God. Na sapos ol i kam bung olsem, ol inap amamas wantaim man na meri i marit. Em sampela gutpela samting bilong bikpela bung bilong marit. Tasol sapos bikpela lain i bung, i gat sampela hevi inap kamap. Yumi stap long “las taim” na ol manmeri bilong dispela taim ol i marit na ‘ol i no tingim’ dispela taim nogut bilong nau i laik pinis.—Matyu 24:37-39.
5. Husat i mas tingim ol tok bilong God long pasin bilong wokim marit?
5 Sapos yu wanpela Kristen na yu tingting long marit long bihain, i gat sampela samting yu mas tingim. Na i gat sampela gutpela tok long Baibel bilong helpim yumi olgeta, ol manmeri i go lukim marit na ol manmeri i marit.
Was Gut long Hambak Pasin
6. I gat wanem ol hevi inap kamap long bikpela bung bilong marit?
6 Planti manmeri bilong dispela graun, taim ol i marit ol i laik wokim bikpela bung bilong hambak long mani bilong ol o bilong kisim biknem. Tasol sori! Sampela Kristen tu i bihainim dispela pasin, na long de bilong marit ol i bilas tumas na mekim kain kain bilaspasin bilong marit. (Galesia 5:26) Sampela elda Kristen long Wes Afrika i tingting planti, long wanem long hap bilong ol long nau, planti Kristen i bihainim pasin bilong ol manmeri bilong dispela graun na taim ol i marit i gat planti tumas bilaspasin bilong marit na pati nogut. Ol i tok ol i Kristen, tasol ol i bihainim yet ‘laik nogut bilong olpela bel na laik bilong tingting bilong ol yet.’ Kain pasin olsem i bagarapim amamas bilong bung bilong marit na i bagarapim nem bilong God. (Efesas 2:3) Taim wanpela man na meri i laik marit na ol manmeri i bung, sapos i gat pasin bilong olpela bel i kamap—olsem ‘pasin bilong bel i kirap, na kros, na bel nogut, na tok pait, na tingting nogut, na singsing nogut’ bai i no gat gutpela amamas long dispela bung bilong marit—Galesia 5:19-21.
7. Wanem samting i kirapim sampela manmeri long laikim bikpela bung bilong marit na kain kain bilaspasin?
7 Sampela buk i stori long ol samting i bin kamap long bipo, ol i stori long pikinini meri bilong wanpela king bilong Isip (Ptolemy VI Philometor) em i maritim Aleksanda Balas bilong Siria. Tupela i marit long Tolemes wantaim ‘planti bilas pasin olsem ol king i save mekim.’ (1 Maccabees 10:58, The Oxford Annotated Bible) Planti manmeri long nau, maski ol i no gat planti mani, tasol ol i laik wokim marit bilong ol yet (o bilong pikinini bilong ol) wantaim ‘planti bilaspasin olsem ol king i save mekim.’ Ating ol piksa ol i lukim long ol nius samting i grisim ol long laikim kain pasin olsem. Ol man bilong bisnis i grisim ol long laikim dispela kain pasin bilong wokim marit. Ol i tok, meri i laik marit em i stap olsem “kwin” long de bilong marit na ol i kirapim ol manmeri long baim ol liklik kat bilong singautim ol manmeri i kam lukim marit, na kisim ol foto na plaua na ring samting. I olsem ol i tok, sapos i no gat ol dispela samting bai marit i no ken kamap gutpela. Olsem na ol manmeri i laik kisim ol dispela samting. Tasol ol dispela samting i olsem “ai gris” tasol bilong pasin bilong graun na pasin bilong graun bai i pinis. (1 Jon 2:15-17) Sampela elda Kristen i tok: ‘ I olsem ol i laik resis. Olsem na sampela meri i marit na ol yangpela meri i poromanim ol, ol i save baim fopela o faipel klos i gat bikpela pe bilong en na long de bilong marit ol i senisim klos fopela o faipela taim.’
8. (a) Baibel i tok wanem long klos bilong marit? (b) I gat wanem samting na sampela Kristen i skelim gut klos ol i laik pasim long taim bilong marit?
8 Tasol Baibel i no tok yumi no ken bilas long taim bilong marit. Nogat. Baibel i stori long man i laik marit na i tok: “Em i pasim bilas bilong het, olsem bilong pris, na . . . meri i laik marit em i pasim ol bilas bilong em.” (Aisaia 61:10, NW; Sam 45:13, 14; Aisaia 49:18; Jeremaia 2:32; Esikiel 16:9-13; Revelesen 21:2) Baibel i tok piksa long “meri” bilong Krais na i tok, taim em i laik marit “God i givim em waitpela klos, em i naispela tru na i lait moa, na i klin tru.” Olsem na long de bilong marit, i stret man na meri (na ol poroman i sanap wantaim tupela) ol i ken pasim klinpela naispela klos. Tasol ol i no ken tromoi bikpela mani tumas long baim ol bilas bilong marit na putim hevi long ol yet. Sampela Kristen ol inap baim klos i dia tumas, tasol ol i no baim. Ol i pasim klos i no gat bikpela pe bilong en. Ol i tingting olsem: Nogut ol i bilas tumas na ol manmeri i kam lukim marit ol i sem long klos bilong ol yet. Na nogut ol manmeri i lukim tasol bilas bilong man na meri i laik marit na ol i no tingim gut marit, na God, na amamas bilong dispela taim.—Revelesen 19:8; Provep 11:2; 1 Timoti 2:9.
9. Yumi mas ting olsem wanem long ol pasin ol manmeri i tok yumi mas bihainim long taim bilong marit?
9 Ol “saveman” i kolim planti pasin yumi mas bihainim long taim bilong marit, tasol yumi no ken tingim tumas ol dispela pasin ol manmeri bilong dispela graun i save bihainim. Tasol taim ol wokboi bilong Jehova i marit, i no olsem ol i sakim olgeta lo bilong ples. Nogat. Taim Samson i marit, em i bihainim pasin bilong ples na wokim kaikai bilong marit. Baibel i tok: “Samson i mekim wanpela bikpela kaikai long dispela ples, long wanem, dispela em i pasin bilong ol yangpela man.” (Hetman 14:10) Tasol sapos yumi bihainim olgeta liklik liklik pasin ol man i makim bilong taim bilong marit, bai yumi no tingim as tru bilong marit na bai yumi no amamas.
Marit i Stret—long Taim Bilong Baibel na long Nau
10. Long taim bilong ol manmeri bilong Baibel, ol i save wokim marit olsem wanem?
10 Maski yumi stap long narapela kain taim na ples, tasol ol tok bilong Baibel long pasin bilong wokim marit inap helpim yumi. Long taim bilong Baibel, ol i no save marit long ai bilong wanpela man bilong gavman o long haus lotu. Nogat. Man i laik marit em i go long haus bilong meri em i bin makim bilong marit, na long ai bilong ol manmeri bilong dispela ples, em i kisim meri i go long haus bilong em. Em taim bilong amamas. Man na meri i marit, tupela i amamas, na famili tru bilong tupela ol i amamas, na ol manmeri i lukim tupela i marit ol tu i amamas. Taim tupela i laik marit, tupela i save bilas, na taim ol i kamap pinis long haus bilong man ol i wokim kaikai bilong marit. Ol manmeri i kam long dispela kaikai, tupela i bin singautim ol na ol i kam.—Jenesis 24:65-67; Matyu 1:24; 25:1-10.
11. Olsem wanem long ol pepa bilong marit long bipo?
11 Ol narapela lain long dispela taim bipo i gat lo long wokim kontrak bilong marit na ol i save raitim long pepa. Baibel i no tok long ol dispela kain pepa, tasol Baibel i tok marit i olsem wanpela “kontrak.” (Malakai 2:14, NW) Baibel i kolim nem bilong ol tumbuna bilong ol Juda, olsem na ating ol i save raitim nem bilong ol man na meri i marit na nem bilong pikinini bilong ol. Taim gavman i tokim olgeta man long i go bek long as ples bilong ol na putim nem bilong ol, Josep tupela Maria i bihainim dispela lo. (Luk 2:1-5; 3:23-38) Sampela olpela rait (bilong namba 5 senseri B.C.E.) bilong ol Juda long Elefantain (Isip), ol dispela rait i gat sampela kontrak bilong marit i stap long en. Wanpela i tok, olsem:
“. . . Mi kam long haus bilong yu bambai yu givim pikinini meri bilong yu, Miftaia, long mi bilong marit. Em meri bilong mi, na mi bai stap man bilong em kirap long dispela de na i go inap long olgeta taim bihain. Mi baim pinis pikinini meri bilong yu, Miftaia. Mi givim 5-pela sekel long yu. . . .”
12. (a) Ol Witnes Bilong Jehova i ting olsem wanem long lo bilong gavman long marit? (b) Gavman bilong Papua Niugini i gat wanem lo long marit?
12 Ol Witnes Bilong Jehova i save bihainim ol lo bilong gavman long marit, na long dispela rot ol i ‘givim samting bilong Sisa long Sisa.’ (Mak 12:17; Rom 13:1, 7) Long Papua Niugini, lo bilong gavman i tok, man na meri i mas marit long ai bilong wanpela man gavman i bin givim namba long em bilong wokim marit, o tupela i ken marit long pasin bilong ples. Tasol sapos tupela Witnes i marit long ai bilong wanpela man bilong ausait, em gavman i bin givim namba long em, o tupela i marit long pasin bilong ples, ating tupela i laik bai wanpela brata i ken mekim wanpela tok bilong Baibel bihain. Sapos olsem, orait, gutpela sapos ol i mekim kwiktaim, nogut bikpela hap taim i lus namel long taim ol i marit na taim bilong mekim dispela tok.
13. Sapos wanpela elda Kristen bai wokim marit, ating em bai mekim wanem pastaim?
13 Long Papua Niugini na sampela kantri moa, gavman i save givim namba long sampela elda long lain Witnes na ol inap wokim marit. Ol dispela elda i gat save pinis na ol i strongpela Kristen na ol i save gut long tok bilong Baibel, em tok bilong God. Elda i laik wokim marit bilong wanpela brata na sista, ating em bai bung wantaim tupela pastaim na toktok wantaim tupela. I stret tupela i mas tokim em i no gat wanpela samting bilong pasim ol long marit, olsem ol i no bin mekim sampela pasin i no stret na i no gat wanpela lo i tambuim tupela long marit. Ating em bai givim sampela gutpela tok bilong Baibel long tupela na toktok wantaim tupela olsem wanpela papa. Ating em bai stretim tok wantaim tupela long ol samting ol i laik mekim long taim bilong wokim marit na long kaikai bilong marit. Em i laik bai olgeta samting i mas stret na bai bel bilong em i no gat tok, long wanem ol i givim bikpela wok long em long dispela marit.—Provep 1:1-4; 2:1; 3:1; 5:15-21; Hibru 13:17, 18.
14. Wanem kain tok bilong marit i gutpela?
14 Taim yumi marit, gutpela sapos wanpela brata i ken mekim wanpela tok long marit. Olsem bai yumi tingim gut God, em i As bilong marit. Brata i no ken mekim bikpela toktok tumas. Em i no ken kamapim olgeta tok bilong Baibel long marit. Na em i no ken mekim planti tok pilai, o litimapim tumas nem bilong tupela. Gutpela tok bilong Baibel em i kamapim long dispela taim bilong amamas em inap helpim man na meri i marit na helpim olgeta manmeri i kam long dispela marit.a—2 Timoti 3:16.
15. Ol Witnes Bilong Jehova i save mekim wanem kain tok promis taim ol i marit?
15 Long planti marit, man na meri i marit ol i save mekim sampela tok promis. Wanpela nius (Time) i tok, gutpela sapos ol i mekim olsem long ai bilong ol manmeri, long wanem marit i bikpela samting. Taim ol Witnes Bilong Jehova i marit, ol i save mekim ol tok promis i stret wantaim lo bilong gavman long hap ol i stap long en. Sapos inap, ol i mekim sampela tok promis i litimapim nem bilong God, em i As bilong marit. Man i marit, em i tok olsem:
“Mi, —— , mi laik kisim yu, —— , bilong marit long yu, na yu ken i stap meri bilong mi, na mi ken sori long yu na laikim yu, olsem lo bilong God i tok na i stap long Baibel Holi na i bilong man marit i Kristen em i mas bihainim, na yu ken i stap meri bilong mi inap long olgeta taim mitupela i stap wantaim long graun, olsem God i makim long lo bilong em long marit.”
Na meri i marit, em i tok olsem:
“Mi, —— , mi laik kisim yu, —— bilong marit long yu, na yu ken i stap man bilong mi, na mi ken sori long yu, olsem lo bilong God i tok na i stap long Baibel Holi na i bilong meri marit i Kristen em i mas bihainim, na yu ken i stap man bilong mi inap long olgeta taim mitupela i stap wantaim long graun, olsem God i makim long lo bilong em long marit.”
Yumi no ken senisim ol dispela tok long laik bilong yumi wan wan. Nogat.b
Marit long Haus Kingdom
16, 17. (a) Lain elda i gat wanem wok long marit insait long Haus Kingdom? (Jems 3:17) (b) Bilong wanem ol i mas mekim gut dispela wok?
16 Baibel i tok, ol Kristen i mas “maritim Kristen” tasol. (1 Korin 7:39) Taim tupela Kristen i gat gutpela nem long kongrigesen i laik marit long Haus Kingdom, tupela i mas askim lain elda pastaim.c Ol elda i no ken subim tupela long bihainim laik bilong ol long ol samting ol i mekim long taim bilong marit, tasol ol bai askim tupela long ol samting tupela i tingting long mekim, nogut ol i mekim sampela pasin kongrigesen bai tingting planti long en.—Skelim 1 Korin 14:26-33.
17 Mipela harim tok olsem long sampela marit, i no long Haus Kingdom, ol i bin mekim sampela narapela kain pasin na ol brata i kirap nogut long en. Long wanpela, ol i putim musik i pairap bikpela na bihain man na meri i laik marit na ol poroman bilong tupela, ol i danis i kam insait long dispela haus ol i bin baim, olsem rentim. Ol manmeri ol i bin singautim ol i kam long dispela marit, ol tu i kirap na danis. Ol i mekim mekim i go inap long taim man i stap siaman em i kirap pasim ol bambai ol i ken beten na harim tok bilong marit. Dispela kain pasin i no stret long marit Kristen. Yumi tingim dispela samting i bin kamap na yumi save, ol elda i mas was gut long ol samting i kamap taim man na meri i marit long Haus Kingdom. Long Haus Kingdom ol i mas putim gutpela musik tasol, kain olsem i stap long buk singsing bilong ol Witnes Bilong Jehova. Sapos ol i laik putim sampela plaua samting na bilasim Haus Kingdom, em i orait, tasol ol i no ken bilasim tumas. Ol i mas bihainim gutpela tingting long pasin bilong man na meri i kam insait long Haus Kingdom na long kisim foto samting.—Filipai 4:5.
18. Ating husat i ken sanap wantaim man na meri i laik marit? (1 Korin 5:13; Jems 2:1-4)
18 Long taim bilong Baibel i gat “poroman” bilong man i marit na i gat “ol yangpela meri i poroman” bilong meri i marit. (Jon 3:29; Sam 45:14) Planti brata sista i marit long Haus Kingdom long nau, ol tu i save kisim sampela poroman i sanap wantaim ol. Tasol ol i mas tingting gut na i no ken kisim planti tumas poroman. Na ol i mas was gut long klos ol dispela poroman i pasim na pasin ol i mekim. I no stret sapos ol i kisim rauspela man o meri i stap poroman bilong ol o sampela manmeri em pasin bilong ol i no stret wantaim lo bilong Baibel. (2 Korin 6:14-16) Planti brata sista i marit (na ol brata i mekim tok bilong marit) ol i laik bai sampela brata sista i bin poromanim ol long wok bilong Jehova ol i ken sanap wantaim ol long taim bilong marit. Ol i no tingting long kisim sampela man i gat nem o sampela man ol inap givim gutpela presen long ol.
19. Ol i mas tingim wanem samting moa na bai marit long Haus Kingdom i ken kamap gutpela na ol i ken amamas?
19 Sapos marit i laik kamap long Haus Kingdom, ol i ken mekim liklik toksave long dispela na kolim taim bilong marit. Olsem bai kongrigesen i ken save, i gat wok long Haus Kingdom long dispela taim na sapos ol i laik ol i ken i go long dispela marit. Tasol Haus Kingdom em i ples bilong ol miting Kristen, olsem na ol i mas putim marit long taim i no gat miting. Na gutpela sapos olgeta i kam long taim stret bilong marit. Olsem bai ol i mekim pasin sori na tingim gut ol narapela man. Jisas i mekim wanpela tok piksa long marit na man i marit “em i no kam kwik,” na dispela i givim bikpela hevi long sampela. Matyu 25:1-12.
20. I gat wanem samting moa bilong marit na yumi mas tingim?
20 Profet Aisaia i stori long “man i marit em i amamas long meri bilong em.” (Aisaia 62:5, NW) Meri tu i amamas. Na ol pren bilong man na meri i marit ol i save “amamas tru” long gutpela marit Kristen. (Jon 3:29) Ol i save wokim pati o kaikai bilong marit bambai ol i ken amamas wantaim dispela man na meri i marit. Jehova i givim wanem gutpela tok long yumi long rot bilong Baibel bambai yumi ken amamas long ol dispela pati o kaikai na hevi i no ken kamap? Orait, nau yumi ken stori long dispela samting.
[Footnotes]
a Sampela gutpela tok brata i ken kamapim taim em i mekim kain tok olsem i stap long Wastaua Ogas 1978, p. 5-16.
b Sapos tupela i marit long ai bilong wanpela man bilong ausait na bihain wanpela brata i mekim tok long marit, ating brata i ken tokaut long tupela i marit pinis long lo bilong gavman. Ol i marit pinis, tasol sampela i laik kolim gen ol dispela tok promis long ai bilong God na kongrigesen.
c Sampela taim wanpela man na meri i mekim wok bilong God, tasol ol i wetim wanpela kibung bilong kisim baptais, ol i bin marit long Haus Kingdom.
Yu Tingim Dispela Tok?
□ I gat wanem ol hevi inap kamap na ol Kristen i no ken wokim marit wantaim planti bilaspasin?
□ Ol Witnes Bilong Jehova i ting olsem wanem long lo bilong gavman long marit?
□ Man na meri i laik marit, sapos tupela i tingim gut ol samting ol bai mekim long de bilong marit, olsem wanem bai bikpela amamas moa inap kamap?
□ Wanem kain marit i ken kamap long Haus Kingdom?
[Piksa long pes 11]
Man i marit em i kisim meri bilong em i go long haus long gutpela pasin na ol manmeri i amamas
[Rait long pes 13]
“Gutpela tok bilong dispela buk bai i skulim yumi long wokabaut olsem man i gat gutpela save na long bihainim ol gutpela na stretpela pasin.”—Provep 1:3.