Wastaua INTENET LAIBRERI
Wastaua
INTENET LAIBRERI
Tok Pisin
  • BAIBEL
  • Ol PABLIKESEN
  • Ol MITING
  • w85 7/1 p. 9-15
  • Ol Man i Was i Stap Ol i Ken Amamas!

No gat vidio bilong dispela seksen.

Sori, popaia kamap long lodim vidio.

  • Ol Man i Was i Stap Ol i Ken Amamas!
  • Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1985
  • Ol Liklik Het Tok
  • Wankain Infomesen
  • Liklik Lain Juda Ol i Was i Stap
  • Ol Kristen Bilong Pastaim i Was i Stap
  • Tingting Bilong Ol Kristen Bihain long 70 C.E.
  • ‘Ol Man i Was i Stap Ol i ken Amamas’
  • Yupela i Mas Redi
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1985
  • Olsem Wanem na Ol Kristen i No Wetim Moa?
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1985
  • Wet Liklik na Em Bai i Kamap!
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—2015
  • Olsem Wanem Long Pasin Bilong Kristen Long Was i Stap?
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1985
Lukim Moa
Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1985
w85 7/1 p. 9-15

Ol Man i Was i Stap Ol i Ken Amamas!

“Sapos bikpela man i kam na i lukim ol wokboi bilong en ol i no slip, orait ol dispela wokboi i ken amamas.”—Luk 12:37

1. Bilong wanem ol wokboi bilong Jehova i bin wetim em? Tasoi yumi gat wanem askim long ol misin bilong Krisendom?

“JEHOVA em i God bilong mekim kot. Olgeta man i wetim em, ol i ken amamas. (Aisaia 30:18, NW) Kirap long taim Jehova i tokaut long daunim snek na helpim ol man long rot bilong pikinini bilong em, tingting bilong ol gutpela wokboi bilong em i kirap strong na ol i wetim em i truim dispela tok promis (Jenesis 3:15) Tasol yu ting ol misin bilong Krisendom i helpim lain bilong ol long tingim dispela samting na wetim i kamap?

2. Bilong wanem “olgeta lain pipel” i mas wetim “Sailo” i kam?

2 Taim Jekop i laik i dai em i mekim wanpela tok profet. Em i tok, dispela Pikinini, em God i bin tok promis long em, em bai kamap long lain bilong Juda. Jekop i kolim wanpela nem long dispela Pikinini, em Sailo (Shiloh), na Jekop i tok em bai “bosim olgeta pipel.” Olgeta man i mas bihainim tok bilong em. Na wanpela Baibel Grik (Septuagint Version) i tok, ol lain man i mas wetim Sailo i kamap. (Jenesis 49:10) “Olgeta pipel,” olsem ol lain man, ol i mas tingting moa yet long dispela Sailo na wetim em i kam, long wanem Jehova i bin mekim tok promis long tumbuna bilong Jekop, em Ebraham, olsem: “Olgeta lain pipel long graun” bai kisim blesing long rot bilong pikinini bilong em. (Jenesis 22:18) Tasol pastaim dispela Pikinini, Sailo o Mesaia, em i mas kamap long graun long lain bilong Ebraham na long famili bilong Juda.

Liklik Lain Juda Ol i Was i Stap

3. Luk i tok wanem long tingting bilong ol Juda na ol samting ol i wetim i kamap long 29 C.E.? Na ol narapela man bilong raitim stori bilong ol samting i bin kamap long bipo, ol tu i tok olsem o olsem wanem?

3 Wanpela Juda i bin raitim stori bilong sampela samting i kamap long bipo, em Luk, em i tok: “Long namba 15 yia bilong Taibirias Sisa [29 C.E.],” “tingting bilong ol manmeri i kirap strong, na olgeta ol i tingting nabaut long bel bilong ol olsem, ‘Ating Jon em i Krais [Mesaia, Ma.shi’ach, tok Hibru] o nogat?’” (Luk 3:1, 15) Olsem wanem long ol narapela man i bin raitim stori bilong ol samting i bin kamap? Ol i tok olsem long dispela taim ol man i bin wetim Mesaia o Krais i kam? Wanpela buk (History of the Jewish People in the Age o f Jesus Christ, bilong Emil Schürer) i tok: “Olsem wanem? Dispela tingting [olsem ol i wetim Mesaia] i stap strong long bel bilong ol?” Na buk i tok: ‘Paslain liklik long taim bilong Krais na long taim bilong Krais, dispela tingting i kamap strong moa long bel bilong ol man. Sapos yu skelim sampela tok ol Juda i bin raitim (em spirit bilong God i no bin kirapim ol long raitim) na ol rait bilong ol Juda long Det Si, na ol tok bilong Josifas na bilong Gutnius Matyu na Mak na Luk na Jon i raitim, orait yumi ken save, tingting bilong ol i kirap strong na ol i wetim dispela samting i kamap. . . . Ol i tingim ol tok bilong profet Danyel . . . na ol i wetim Mesaia o Krais i kam.’

4, 5. (a) Bilong wanem ol Juda i wetim Mesaia long dispela taim? Olsem wanem yumi inap save ol i bin wetim Mesaia? (b) Planti Juda i wetim wanem kain Mesaia? Tasol Jehova i tokim husat olsem Mesaia tru i kam pinis?

4 Wanpela saveman i stori long tok bilong Matyu 2:2 na em i tok: “Long dispela taim planti man i wetim narapela kain man i kamap long Judia. Ol Juda i tingting strong long Mesaia i mas i kam. Ol i skelim ol yia Danyel i kolim (sapta 9 ves 25-27) na ol i save taim i laik kamap bilong Mesaia i mas i kam.” Sampela man bilong Rom ol i man bilong raitim stori bilong bipo olsem Sutonias na Takitas, na ol Juda ol i man bilong raitim stori bilong bipo, olsem Josifas na Failo, ol i tok long dispela taim ol Juda i wetim Mesaia o Krais i kam. Wanpela buk bilong Frans tu em i tok olsem. Dispela buk i tok: “Ol i save dispela hap taim bilong 70 wik [490 yia] em Danyel i bin tok profet long en, em i laik pinis; olsem na taim Jon Bilong Baptais em i kirap na tokaut olsem kingdom bilong God i kam klostu pinis, no gat wanpela i kirap nogut.”—Manuel Biblique bilong Bacuez na Vigouroux, Volyum 3, pes 191.

5 Olsem na yumi save ol Juda i wetim Mesaia o Krais i kam, em dispela Pikinini God i bin tok promis long em. Tok profet bilong Danyel i as bilong dispela samting ol i wetim i kamap. Ol i was i stap na wetim truim bilong tok bilong Danyel. (Danyel 9:24-27) Long taim bilong ol aposel, lotu Juda i bruk long ol narapela narapela lain na planti Juda bilong ol dispela lain ol i wetim wanpela Mesaia politik i kam. Ol i ting dispela Mesaia bai “pinisim ol birua bilong Isrel na kamapim gutaim na bai olgeta samting i kamap gutpela olgeta.” Wanpela buk i tok olsem. (The Concise Jewish Encyclopedia) Tasol liklik lain Juda ol i no bin lusim lotu i tru ol i was i stap na wetim Mesaia tru em i kam. Sampela em olsem Sekaraia na Ilisabet, tupela i papamama bilong Jon Bilong baptais, na Simion na Ana, na Josep na Maria. (Matyu 1:18-21; Luk 1:5-17, 30, 31, 46, 54, 55; 2:25, 26, 36-38) Jehova i tokim ol dispela manmeri, i no ol bikman bilong lotu Juda, olsem “taim inap pinis” na dispela Pikinini o Mesaia em i bin tok promis long em, em i kam pinis olsem tok profet bilong Danyel i makim na ol i wetim i stap.—Galesia 4:4.

Ol Kristen Bilong Pastaim i Was i Stap

6. Ol Juda i save lainim ol pikinini bilong ol long wanem ol samting? Olsem wanem dispela i helpim sampela Juda long kamap disaipel bilong Jisas?

6 Josep tupela Maria i save dispela pikinini ol i mekim bikpela long em, em mas kamap Mesaia. Wanpela buk (The New Encyclopaedia Britannica) i stori long ol samting tupela i mekim na i tok: “Jisas i go bikpela long pasin bilong lotu i save bihainim insait long famili na long haus lotu (olsem ol i save lainim tok bilong Baibel, na bihaninim Lo, na beten, na wetim Mesaia i kam).” Ol narapela pikinini Juda i go bikpela long han bilong ol papamama i lotu tru long God, ol tu i lain na kisim bilip olsem Mesaia bai kam. Ol i wetim Mesaia i kam na dispela i kirapim sampela long bihainim kwik tok bilong Jisas taim em i singautim ol bilong kamap disaipel bilong em.—Mak 1:17-20; Jon 1:35-37, 43, 49.

7. (a) Jisas i lainim ol man olsem Kingdom bilong God i stap long bel bilong ol o olsem wanem? (b) Ol Kristen i mas was na wetim wanem samting?

7 Wok bilong Jisas long graun i laik pinis na em i tokim ol disaipel bilong em ol i mas was i stap na wetim em i kam olsem King bilong Kingdom. Dispela buk (Britannica) i tok: ‘Bilip bilong ol bilong bipo yet olsem pasin bilong graun bai pinis na bai i gat Laspela Kot na nupela taim God bai kamapim—ol dispela bilip i stap insait long ol tok Jisas i lainim ol man long en. Jisas i no senisim bilip bilong ol na tok Kingdom bilong Heven i olsem samting i stap long bel bilong ol man, o Laspela Kot ol i wetim em i save kamap nating long olgeta taim long graun, o wok ol man yet i mekim inap kamapim kingdom bilong God. Nogat. . . . Em i no bilip long wanpela Mesaia bilong helpim lain bilong ol yet tasol na em i no kirapim ol narapela man long bilip olsem . . . em i no helpim wok bilong ol Selot ol i laik hariapim Kingdom bilong God.’ Nogat. Em i tokim ol Kristen long planti samting ol bai lukim na bai ol inap save pastaim olsem Jerusalem i laik bagarap, na bihain bihain bai ol inap save ‘em i kam pinis olsem king na pasin bilong dispela graun i laik pinis.’—Matyu 24:3 i go inap long 25:46; Luk 21:20-22.

8. Olsem wanem yumi ken save Jisas i no ting em bai kisim kwik Kingdom? Olsem na em i givim wanem tok long ol disaipel bilong em?

8 Sampela man ol i save bihainim tingting bilong ol yet na sampela saveman bilong ol lotu bilong Krisendom, ol i bilip olsem Krais bai kam bek i stap (parousia) long taim bilong ol yet. Sampela i tok, Jisas yet i ting olsem em bai kisim kwik kingdom bilong em. Tasol dispela tok i no stret long tok piksa Jisas i mekim long ol wokboi i kisim karamap mani, Jisas i tok “longpela taim i go pinis” na bai em i kam bek olsem king na stretim tok wantaim ol wokboi bilong em long dispela mani em i bin givim long ol. (Matyu 25:14, 19; Luk 19:11, 12, 15) Na taim em i tok profet long ol samting bai kamap na makim em i ‘kam bek pinis na pasin bilong dispela graun i lalk pinis,’ em i tok: “I no gat wanpela man i save long dispela de na dispela aua” em las de bai kamap—“ol ensel long heven ol i no save long en. Pikinini tu i no save long en. Papa wanpela tasol em i save long dispela.” Na em i tok moa olsem: “Olsem na yupela i mas was gut. Yupela i no save, wanem de bambai Bikpela bilong yupela i kam.”—Matyu 24:3, 14, 36, 42.

9. Pol i ting Krais bai kam bek long taim bilong em? Stori long dispela samting.

9 Ol Kristen bilong pastaim ol i no ting olsem Krais bai kam bek kwiktaim. I gat wanpela buk em ol man i bin skelim gut ol samting na raitim tok bilong en,a na dispela buk i stori long tingting bilong ol Kristen bilong pastaim, olsem: ‘Sampela man i lukim tok bilong 1 Tesalonaika na ol i tok Pol i ting Krais bai kam bek kwiktaim. Tasol dispela tok i no stret. Long wanem long 1 Tesalonaika 5:10 Pol i tok: “sapos yumi stap laip, o sapos yumi dai,” olsem na em i save i dai inap painim em pastaim na bihain bai Krais i kam bek. Na long 1 Tesalonaika 4:l5 na 17, taim Pol i tok “yumi,” i no olsem em i ting em bai stap taim Bikpela i kam bek; nogat; tasol em i save em i wanlain bilong ol dispela manmeri bilong lain bilong Bikpela em ol bai i stap laip taim Bikpela i kam bek.’ Long namba tu pas Pol i raitim long Timoti, Pol i tok klia, em i no ken kisim kwik prais bilong em. Em i mas wetim “dispela bikpela De,” em de bilong Krais i “kamap ples klia” long Kingdom bilong em na em i “skelim olgeta man i stap laip na ol daiman tu.”—2 Timoti 4:1, 8.

10. Ol Kristen bilong pastaim long Judia ol i was i stap na dispela samting i helpim ol olsem wanem na ol i no bagarap?

10 Ol Kristen i mas wetim Krais i kam bek olsem King na wetim Kingdom bilong em i kam; ol i mas was i stap. Ol Kristen bilong Judia i was i stap, olsem i stret ol Kristen i mas mekim, na dispela samting i helpim ol. Taim ol samting i kamap olsem Jisas i kolim bilong makim bagarap i laik painim Jerusalem, ol i lukim ol dispela samting. (Luk 21:20-24) Sestias Galas i kirapim pait long Jerusalem long 66 C.E. na wantu ol ami bilong em i surik i go bek, no gat as bilong dispela. Long dispela taim ol Kristen i was i stap ol i lukim rot i op na ol i lusim Jerusalem na ol narapela hap bilong Judia na ranawe i go. Sampela man bilong bipo ol i man bilong raitim stori bilong ol samting ol Kristen i bin mekim, olsem Hegesipas na Yusubias na Epifenias, ol i tok ol Kristen i brukim Wara Jodan na ranawe i go long hap bilong Pela. Ai bilong ol i op long ol samting bilong spirit—ol i no slip—na dispela samting i helpim ol long abrusim i dai o kalabus taim Janeral Taitas na ol ami bilong Rom i kam bek long 70 C.E. na bagarapim Jerusalem. Ol dispela Kristen i amamas ol i bin was i stap!

Tingting Bilong Ol Kristen Bihain long 70 C.E.

11, 12. Bihain long taim Jerusalem i bagarap long 70 C.E., ol Kristen i mas i gat wanem tingting? Dispela inap lukautim ol olsem wanem?

11 “Longpela taim i go pinis” na bai Jisas i kam bek olsem king, olsem na bihain long 70 C.E. na i kam inap long taim bilong pinis ol Kristen i mas i gat wanem kain tingting? Yu ting ol i no ken tingting tumas long ol samting ol i wetim i kamap? Dispela bilip bilong ol i mas “kol liklik”? Nogat tru! Bihain long 70 C.E., aposel Jon i raitim tupela pas na ol tok bilong Revelesen. Long namba wan pas Jon i raitim em i tok ol Kristen i mas was gut, long wanem “birua bilong Krais i laik kamap.” Em i tok, ol i mas i stap wanbel wantaim krais na wetim em i kam bek na “i kamap ples k1ia.” (1 Jon 2:18, 28; 3:2) Long dispela tupela pas, Jon i toksave olsem bai sampela man i bikhet na lusim bilip. Ol tok bilong Revelesen tu i tokaut long taim Krais bai kam olsem king bilong Kingdom, na laspela tok bilong en i olsem: “Yes, Bikpela Jisas. Yu kam!”—Revelesen 22:20.

12 Namba wan samting ol Kristen i mas tingim em olsem: Taim bilong Krais i kam bek olsem king. Long olgeta taim ol i mas tingim dispela samting. Wanpela profesa, em Ernst Benz, em i gat save long ol samting ol Kristen bilong bipo i bin mekim, em i tok: ‘Ol “laspela samting” ol i namba wan samting long tingting bilong ol Kristen bilong pastaim. Ol i bilip na wetim Kingdom bilong God i kam. Dispela i namba wan tingting bilong ol.’ Maski Kingdom i no i kam taim ol i stap laip yet, tasol i stret ol i mas tingim na wetim i stap. Dispela samting i helpim ol bambai ol i no ken slip; bai ai bilong ol i op long ol samting bilong spirit na ol i no ken insait long sampela samting bilong dispela graun em Seten i bosim.—1 Jon 2:15-17.

13, 14. Ol Kristen i lusim bilip tru, em ol i stap long namba 2 na namba 3 senseri C.E. ol i gat wanem tupela narapela narapela kain tingting?

13 Ol aposel i dai pinis na bihain sampela Kristen i lusim bilip. Sampela i kisim tingting kranki na ol i ting taim bilong Krais i kam long Kingdom bilong em i klostu pinis. Wanpela man (C. J. Cadoux) i raitim Wanpela buk (The Early Church and the World) na em i tok: ‘Irenias [namba 2 senseri C.E.] na Hipolitas [pinis bilong namba 2 senseri C.B. na kirap bilong namba 3] tupela i ting ol inap save wanem taim bai las de i kamap.’ Sampela ol i skelim ol yia samting, tasol ol i popaia na ol i ting ol man i bin stap long graun inap 6,000 yia pinis na namba seven taim bilong 1,000 yia em i laik kirap. Tru, ol i popaia, tasol ol i no slip. Ol i was i stap long ol samting bilong spirit.

14 Tasol sampela Kristen i lusim bilip ol i no tingim Kingdom i kam klostu pinis o nogat; ol i no tingim moa Kingdom. Wanpela buk (Theological Dictionary of the New Testament) i tok: ‘Tingting bilong Plato na ol Stoik i paulim tingting bilong ol hetman bilong sios long namba 3 senseri na ol i no tingim tumas kingdom bilong God. Ol i tingim ol “laspela samting” em ol samting Kristen i mas mekim bambai em i ken kamap nambawan olgeta. . . . Tingting bilong ol Grik long tewel i no inap i dai, na laip i stap oltaim, na save—ol i tingim ol dispela samting i bikpela samting na tok bilong Baibel long kingdom bilong God i no bikpela samting. . . . Long ol tok bilong origen [em i stap long yia 185-254 C.E. samting] tu . . . i no gat sampela tok long dispela tok bilong Baibel long kingdom bilong God.’

15. Ol Kristen i lusim bilip Kristen tru na bihain ol misin i kisim wanem tingting long “Ol Laspela Samting”?

15 Olsem na yumi save ol dispela misin ol i kolim Kristen ol i no bin wetim kingdom bilong God i kam. Wanpela buk (The Encyclopaedia Britannica) i tok: ‘Nambawan gavman bilong Rom, em Konstantain (em i dai long 337), em i orait long lotu Kristen, na kirap long dispela taim gavman i wok wantaim lotu kristen na ol i ting long dispela rot kingdom bilong krais i kamap pinis. Ol lain i stap hait na ol narapela man i birua long ol, ol tasol i bilip na wetim “ol laspela samting” i kamap.’

‘Ol Man i Was i Stap Ol i ken Amamas’

16. Wanem ol lain i kamap long namba 9 senseri? Sampela ol i bílip olsem wanem?

16 Ol olpela lotu Kristen i no wet moa long krais i kam bek na kisim Kingdom. Olsem na ol liklik lain, em ol i gat narapela kain tingting na ol dispela olpela misin i kolim ol olsem ‘ol lain bilong bikhet,’ ol tasol i was i stap na wetim Krais i kam bek. Long namba 19 senseri, olsem long yia 1850 samting, sampela lain olsem i kamap long ol kantri i gat Baibel na ol man nating bilong ol dispela kantri inap lainim tok bilong Baibel. Ol bikpela misin, em ol i no bilip moa long “Ol Laspela Samting” ol i tingim ol dispela liklik lain ol i samting nating na ol i no gat nem. Ol i save kolim ol olsem ‘ol man bilong wetim Krais i kam,’ na ‘ol man bilong 1,000 yia,’ long wanem ol dispela lain i wetim Krais i kam bek na ol i bilip olsem Krais i mas i stap King na bosim graun inap 1,000 yia. Planti bilong ol dispela lain ol i ting olsem Krais i mas kam bek long graun na kamapim Kingdom bilong em bilong 1000 yia. Sampela ol i skelim ol yia na ol bilip olsem Krais bai kam bek long yia 1835 (em wanpela lain bilong Englan ol i bihainim Irving). Na long Jemani, ol man i bihainim Bengel ol i bilip olsem Krais bai kam bek long yia 1836. Na lain bilong Miller long Amerika ol i makim yia 1843, na wanpela lain Menon long Rasia ol i makim yia 1889.

17, 18. Ol olpela misin bilong Krisendom i ting olsem wanem long dispela samting? Tasol Jisas i tok taim em i ‘kam bek’ em i laik lukim wanem samting?

17 Tasol ol samting i no kamap olsem ol dispela lain i tok—ol i popaia—na ol olpela lotu Kristen i amamas. Tru, ol dispela olpela lotu olsem Misin Katolik na Otodoks na ol bikpela lotu Talatala ol i no popaia olsem. Ol i no bilip long ol tok bilong “Ol Laspela Samting.” Longtaim pinis ol i no “was i stap.”—Mak 13:37.

18 Tasol Jisas i tokim ol disaipel: “Sapos bikpela man i kam na i lukim ol wokboi bilong en ol i no slip, orait ol dispela wokboi i ken amamas. . . . Wanem bosboi i gat gutpela tingting na i save lukaut gut long wok bilong en? Em dispela yet bikpela man bilong en i makim em bilong bosim ol wokboi bilong en, na bilong givim skel long ol long taim bilong en. Bihain bai bikpela man bilong en i kam bek. Na sapos em i lukim dispela wokboi i mekim olsem bipo em i tokim em, orait dispela wokboi i ken amamas.”—Luk 12:37-43.

19, 20. (a) Wanem lain i kamap long 1870 samting? Bilong wanem ol i klia long ol narapela lain? (b) Ol i kirap wokim wanem nius? Dispela nius i helpim bikpela lain Kristen tru olsem wanem?

19 Long ol dispela lain i gat narapela kain tingting na ol i wetim mak bilong Krais i kam bek long 1870 samting, i gat wanpela lain ol i save stadi long Baibel na man bilong go pas long ol, em Charles Russell. Dispela lain i stap long Pitsbeg long Amerika. Russell i raitim tok olsem: Kirap long 1870 i go inap long 1875 mipela wok long kisim bikpela save moa na mipela laikim tumas God na ol tok bilong em long Baibel. . . . Tasol long dispela taim mipela i save liklik tasol long ol samting God i laik mekim na mipela wok long rausim ol tingting kranki bipo mipela bin lain long en . . . Mipela bel hevi tru long tingting kranki bilong ol Nambatu Adventis, em ol i ting Krais bai kam bek long skin.’

20 Kwiktaim Russell na ol poroman bilong em i save, taim Krais i kam bek bai ol i no inap lukim em. Olsem na ol i klia long ol dispela narapela lain na long 1879 ol i kirap long wokim wanpela nius bilong givim kaikai bilong spirit long ol man. Ol i wokim dispela nius long tok Inglis na ol i kolim Zion’s Watchtower and Herald of Christ’s Presence. Dispela nius i kamapim ol tok bilong Baibel na makim yia 1914 i bikpela yia long Baibel. Olsem na taim Krais i kam bek i stap olsem king long 1914, ol dispela Kristen i bin was i stap, ol i amamas! Inap 100 yia pinis ol i bin wokim dispela nius, nau yumi kolim Wastaua—i Kamapim Tok Bilong Kingdom Bilong Jehova. Dispela nius i helpim bikpela lain ol Kristen tru long “was i stap.” (Mak 13:33) Orait nau yumi ken skelim ol wok ol i bin mekim bilong helpim ol Kristen olsem.

[Futnot]

a The New International Dictionary of New Testament Theology, Volyum 2, pes 923.

Sampela Askim Bilong Rivyu

◻ I gat wanem samting na yumi save ol Juda long taim bilong ol aposel i wetim Mesaia o Krais i kam?

◻ Ol Kristen bilong Judia i was i stap, dispela samting i helpim ol olsem wanem?

◻ Sampela ol i lusim bilip Kristen tru na dispela i mekim wanem long ol samting ol Kristen i wetim i kamap?

◻ Long taim bilong pinis Krais i laik lukim wanem kain wokboi?

◻ Wanem lain Kristen ol i mekim olsem? Na wanem nius i helpim ol long mekim olsem?

[Piksa long pes 13]

Ol man bilong wokim dispela nius ol i save was i stap

    Tok Pisin Pablikesen (1983-2025)
    Log Aut
    Log In
    • Tok Pisin
    • Serim
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Lo Bilong Yusim
    • Privacy Policy
    • Ol Praivesi Seting
    • JW.ORG
    • Log In
    Serim