Gutaim na Gutpela Sindauin—Bai Kamap Olsem Wanem?
YUNAITET NESEN i bin mekim planti gutpela wok bilong helpim ol man, tasol em i no bin kamapim gutaim na gutpela sindaun long olgeta hap. Ol man i givim bel long litimapim nem bilong Yunaitet Nesen, ol tu i tok em i lus long mekim dispela wok.
Olsem na long 1953, em 8-pela yia tasol bihain long taim ol i bin kamapim Yunaitet Nesen, sekreteri-jeneral bilong Yunaitet Nesen long dispela taim (em Dag Hammarskjöld) em i tok: ‘Ol man paslain long yumi ol i tingting long kamapim nupela heven; tasol yumi tingting tasol long helpim olpela graun bambai i no ken bagarap.’ Na 26 yia bihain, wanpela bikman bilong gavman bilong Amerika (em C. William Maynes) i tok: ‘Bikpela wok bilong Yunaitet Nesen em bilong kamapim gutaim na gutpela sindaun long olgeta hap. . . . Tasol ol samting i bin kamap i soim yumi, em i no bin mekim dispela wok bilong en.’
Em Inap Helpim Ol Man long Nau o Nogat?
Samting tru i bin kamap em olsem Insait long 40 yia i go pinis, ol tok ol man i pasim bilong kamapim gutaim na gutpela sindaun ol i pasim ausait long Yunaitet Nesen. Long 1982 sekreteri-jeneral bilong Yunaitet Nesen (em Javier Pérez de Cuéllar) em i belhevi na em i tok, ‘Long dispela yia planti samting i kamap Yunaitet Nesen inap helpim ol man long en, tasol ol i abrusim o sakim Yunaitet Nesen.’ Wanem as bilong dispela?
Sampela man i tok, wanpela as bilong dispela samting em olsem oganaisesen i go bikpela. Pastaim i gat 51 kantri tasol ol i insait long Yunaitet Nesen, tasol nau i gat 150 samting ol i insait long en. Vot bilong olgeta dispela lain wantaim i gat wankain strong insait long Jeneral-Asembli bilong Yunaitet Nesen. Tasol sampela ol i liklik kantri tasol. Namba 158 kantri i kamap memba bilong Yunaitet Nesen em ailan Sen Kristofa na Nevis. Lain bilong dispela kantri i liklik tru, inap olsem 50,000 tasol, tasol vot bilong en i gat wankain strong olsem bilong bikpela kantri Saina, em lain bilong dispela kantri i bikpela tru inap planti planti milion. Tru, long dispela rot ol liklik kantri tu i gat strong insait long Yunaitet Nesen, tasol dispela samting i no kirapim ol bikpela kantri long harim tok bilong Yunaitet Nesen.
Na Shirley Hazzard i kamapim narapela samting i mekim na planti man i no harim tok bilong Yunaitet Nesen, em i tok: ‘Taim ol i kamapim dispela oganaisesen, olsem Yunaitet Nesen, ol i no givim strong long en bilong kirapim ol man long bihainim tok bilong en. Ol i ken strong tasol long sampela memba bilong ol yet.’ Olsem na dispela oganaisesen inap pasim tok long mekim sampela samting, tasol em i no gat strong bilong kirapim ol man long bihainim dispela tok. Ol i save lusim planti de na aua long toktok wantaim long ol hevi bilong graun, na ol i pasim tok long mekim sampela samting, tasol ol i no gat strong bilong kirapim ol man long mekim ol dispela samting, olsem na kwiktaim ol man i lusim tingting long en. Long 1982, sekreteri-jeneral bilong Yunaitet Nesen i tokaut long dispela samting i save pasim wok bilong Yunaitet Nesen, em i tok, ‘ol lain mipela i givim tok long ol, ol i no harim tok bilong mipela.’
Em sampela hevi bilong dispela oganaisesen na i gat ol narapela hevi tu bilong en. Tasol i gat sampela bikpela samting, winim ol dispela samting, em i olsem as tru na Yunaitet Nesen i no inap kamapim gutaim long graun.
As Tru Bilong En
Sekreteri-jeneral bilong Yunaitet Nesen, em Javier Pérez de Cuéllar, em i stori long tingting bilong ol man i bin kamapim Yunaitet Nesen na em i tok, ‘Ol i ting dispela oganaisesen inap kamapim gutaim na gutpela sindaun long graun, olsem lo bilong en i makim.’ Tasol olsem wanem long ol gutpela samting ol i ting dispela oganaisesen bai mekim? Sekreteri-jeneral i tok, ‘Ol bikpela strongpela gavman i stap birua birua na dispela samting i pasim wok bilong dispela oganaisesen. Na i hatwok long kamapim gutaim, long wanem i gat planti hevi ol i no bin tingim na ol man i no sindaun gut wantaim.’
Yunaitet Nesen i no inap tru long kamapim gutaim na gutpela sindaun. Dispela wok i hatwok tumas long en. Tok bilong sekreteri-jeneral i kirapim yumi long tingim tok bilong profet Jeremaia, em i tok: “Ol man bilong graun ol i no inap bosim wokabaut bilong ol.” (Jeremaia 10:23, NW) Ol man bilong graun i gat liklik hap save tasol, olsem na ol i no inap stretim ol hevi na kamapim gutaim long graun na helpim olgeta manmeri bambai ol i gat gutpela sindaun.
Sekreteri-jeneral i tok, ol man i bin kamapim Yunaitet Nesen ol i lukim olsem “i gat planti hevi” pastaim ol i no bin tingim. I gat as bilong dispela, tasol ol i no save long en. Aposel Jon i kamapim long ples klia as bilong ol dispela hevi, em i tok: “Seten i stap het bilong olgeta man bilong graun.” (1 Jon 5:19) Baibel i tok, nau long taim bilong yumi, Seten i kamapim “bikpela hevi” long graun, long wanem “em i gat bikpela belhat tru.” (Revelesen 12:12) Seten i stap na em i mekim ol wok nogut bilong em, olsem na ol wok bilong Yunaitet Nesen i mas lus nating; dispela oganaisesen i no inap kamapim gutaim na gutpela sindaun long graun.
Na yu no ken lusim tingting, olsem: Ol man bilong dispela graun i bin kamapim dispela oganaisesen, olsem na em i kisim pasin bilong ol. Pasin kranki na pasin nogut na pasin giaman bilong ol lain man, dispela kain pasin i mas kamap tu insait long Yunaitet Nesen. Olsem na long 1972 ol i kolim tok bilong Alexander Solzhenitsyn, olsem: ‘Inap 25 yia bipo Oganaisesen bilong Yunaitet Nesen i kamap nupela na olgeta man i ting em bai helpim tru ol, Tasol sori, dispela oganaisesen i kamap namel long ol man em pasin bilong ol i no stret, olsem na pasin bilong en tu i no stret.’ Baibel i toksave, olsem: “Jehova i tok olsem, ‘Ol man nogut ol i no inap i stap wanbel wantaim ol arapela man.’” (Aisaia 48:22, NW) Wanpela oganaisesen “i no stret” em i no inap kamapim gutaim na gutpela sindaun.
Olsem Wanem long Gutaim na Gutpela Sindaun?
Orait, nau ol i makim yia 1986 i olsem “Yia Bilong Gutaim,” tasol yu ting dispela samting bai kamapim gutaim? Ating nogat, long wanem ol dispela hevi yumi kolim pinis em ol man bilong graun i no inap stretim. Ol i bin makim yia 1975 olsem “Yia Bilong Ol Meri,” tasol dispela samting i no helpim ol meri. Na ol i makim yia 1979 olsem “Yia Bilong Ol Pikinini,” tasol dispela i no helpim ol pikinini. Nau ol i makim yia 1986 olsem “Yia Bilong Gutaim,” tasol yu ting dispela bai mekim i dai ol pait long graun na helpim ol lain man long sindaun gut wantaim na i stap wanbel?
Tasol i mas i gat sampela samting bilong helpim yumi na kamapim gutaim long graun, sapos nogat bai olgeta manmeri i bagarap. Long nau ol lain i holim ol bom nogut bilong nuklia ol inap bagarapim klostu olgeta samting i gat laip long graun. Long olgeta yia, ol samting nogut bilong pait i kilim i dai planti planti man. Gutaim tru i stap longwe moa yet long yumi! Sapos Yunaitet Nesen i no inap stretim ol dispela hevi na kamapim gutaim, orait husat inap mekim?
Sapos yumi skelim ol samting i bin kamap long bipo bai yumi save i gat wanpela man em inap long helpim yumi. Samting olsem 3,000 yia bipo King Devit i stori long wanpela man bihain bai em i kamap king na em inap mekim i dai pait long olgeta hap bilong graun na kamapim gutaim. Devit i beten bilong helpim dispela king na em i tok: “Yu ken mekim planti gutpela samting i kamap long wok bilong ol. Na yu ken mekim ol manmeri i Bihainim stretpela pasin oltaim. Na taim em i stap yet ol pipel i ken bihainim stretpela pasin tasol. Taim mun i lait yet, [gutaim] i ken kamap.”—Sam 72:3, 7.
Wanem king inap kamapim gutaim long raun bilong i stap oltaim? Devit i no tok dispela samting bai kamap long strong bilong wanpela oganaisesen ol man bilong graun i bin kamapim. Nogat. Devit i tok dispela samting bai kamap long strong bilong God bilong em, Jehova. Tasol ating Devit i tok nating tasol? Nogat. Pikinini bilong Devit, Solomon, em tu i bilip long dispela God na taim Solomon i stap king, God Jehova i kamapim strong bilong em olsem piksa bilong ol samting bai kamap long bihain—Jehova i kamapim gutaim long kingdom bilong Solomon maski ol narapela lain klostu i pait. Solomon i no mekim pait, tasol taim em i stap king ol man i sindaun gut wantaim—gutaim na gutpela sindaun i stap. “Taim Solomon i stap king, olgeta manmeri long olgeta hap bilong Juda na Isrel, ol i bin sindaun gut klostu long gaden wain na diwai fik bilong ol, na i no gat wanpela samting nogut i kamap long ol.”—1 King 4:25.
Tasol dispela gutaim i no stap oltaim. Bihain ol Isrel i kirap bihainim ol pasin nogut bilong ol manmeri bilong dispela graun na ol i lusim gutpela sindaun God i bin givim long ol. Tasol samting olsem 200 yia bihain, taim ol Asiria i wok long mekim pretim ol man bambai ol i no ken pait, profet Aisaia i tokaut long dispela King, em Solomon i olsem piksa bilong em, em bai kam. Aisaia i raitim tok olsem: “Ol bai kolim nem bilong em olsem Gutpela Tisa, . . . King Bilong Gutaim. Wok king bilong em bai go bikpela, na gutaim i no ken pinis.”—Aisaia 9:6, 7, NW.
Dispela “King Bilong Gutaim”em i husat? Samting olsem 700 yia bihain long taim bilong Aisaia, taim Bikpela Gavman bilong Rom i wok long subim ol man long bihainim rot bilong en long kamapim gutaim long olgeta hap, dispela King i kamap long ples bilong Devit, long Judia. Dispela King em Krais Jisas. Jisas i tokim ol wanples bilong em long Kingdom bilong God, em i bilong kamap King bilong dispela Kingdom. Dispela Kingdom em bilong heven, olsem na em inap stretim ol hevi wok bilong Seten na wok bilong ol man long bosim wokabaut bilong ol yet i bin kamapim. Tasol i olsem ol wanples bilong Jisas i laik bai Rom i mas bosim ol na ol i wokim rot bambai gavman i kilim i dai Jisas. Tasol ol samting i bin kamap i soim yumi, dispela Jisas i kirap bek long matmat na em i go antap long heven na em i wetim taim bilong God bilong givim wok king long em long Kingdom bilong Em.
Ol samting i kamap na i truim tok bilong ol profet, ol dispela samting i makim Jisas i mas kamap king long taim bilong yumi. Kingdom bilong God i kamap pinis long heven na bihain ol i tromoi Seten i kam daun long graun, dispela samting i mekim na Seten “em i gat bikpela belhat tru” na em i kamapim “bikpela hevi” hia long graun. (Revelesen 12:7-12) Na wanem samting i kamap? Ol bikpela pait i kamap long graun na ol narapela samting nogut tu, olsem Jisas i tok profet pinis. Planti hevi tru i kamap long graun long nau na ‘bel bilong olgeta lain man i bagarap na ol i pret’; ol i no save long rot bilong stretim ol dispela hevi.—Luk 21:25, 26; Matyu 24:3-13.
Man Bai Mekim o God Bai Mekim?
Ol tok profet Jisas i mekim samting olsem 2,000 yia bipo i makim stret ol samting i kamap long graun long nau. Taim ol man i kamapim Yunaitet Nesen inap 40 yia bipo, ol i tok gutpela taim bai kamap. Tasol ol samting i no kamap olsem ol i tok; planti hevi nogut tru i bin kamap. Dispela oganaisesen i no save long rot bilong stretim ol dispela hevi, olsem na yumi save tok bilong Baibel i stret. Tru tumas, olsem Aisaia i tok, ‘ol man bilong tokaut long gutaim, ol i krai nogut.’ Tok bilong ol i lus nating; gutaim i no kamap.—Aisaia 33:7.
Dispela samting i kamapim long ples klia narapela samting i mekim na Yunaitet Nesen i no inap kamapim gutaim, em olsem: Wok bilong ol i birua long wok bilong God. God Jehova i tok pinis, gutaim bai kamap, tasol i no long rot bilong bungim ol lain man na ol gavman wantaim. Nogat. Kingdom bilong God bai senisim ol dispela kingdom bilong graun na dispela Kingdom tasol bai bosim graun. (Danyel 2:44) Dag Hammarskjöld i tok, em i wok long “helpim olpela graun bambai i no ken bagarap.” Sapos em i tok long helpim ol lain bilong nau em ol i bruk bruk na ol i stap aninit long ol narapela narapela gavman politik, orait, wok bilong em bai lus nating tasol. Dispela “olpela graun” i mas pinis na nupela pasin i mas kamap long graun. “Pasin bilong graun bai i pinis.” (1 Jon 2:17) No gat wanpela samting inap helpim dispela “olpela graun” bambai i no ken bagarap. Yunaitet Nesen tu i no inap helpim em.
Ol lain man i tingting long helpim lain bilong ol yet tasol, olsem na i gat wanpela rot tasol bilong helpim olgeta man na kamapim gutaim na gutpela sindaun. Kingdom bilong God tasol inap kamapim dispela kain gutaim ol man i laik tumas long en kirap long taim God i rausim Adam long Gaden Iden na i kam inap long nau. Wok bilong Kingdom bai helpim tru ol man, olsem Baibel i tok: “Bai [God] i mekim drai olgeta wara i stap long ai bilong ol. Bai ol man i no i dai moa, na ol i no bel hevi moa, na ol i no krai na kisim pen gen. Dispela samting bilong bipo em i pinis olgeta.”—Revelesen 21:4.
Olsem wanem? Yu ting ol samting i no ken kamap olsem dispela tok promis i makim? Ol dispela samting i mas kamap. No gat narapela rot. Tasol yumi no ken lusim tingting: Yunaitet Nesen i stap yet na em i gat bikpela wok insait long sampela samting bai kamap bihain. Gutpela sapos yu kaunim tupela tok i kamap bihain long dispela i stori long ol samting bihain bai painim Yunaitet Nesen olsem Baibel i tok profet long en.
[Piksa long pes 5]
Wok bilong mekim i dai ol pait na kamapim gutaim em hatwok tumas long Yunaitet Nesen
[Kredit Lain]
Ami bilong Amerika i kisim dispela piksa
[Piksa long pes 6]
“Seten i stap het bilong olgeta man bilong graun,” bilong Yunaitet Nesen tu
[Piksa long pes 7]
Yunaitet Nesen bai bihainim tasol pasin bilong ol wan wan lain i stap insait long en