Olsem Wanem Sin Bai Pinis Long Graun?
LONG hap bilong Tokyo, i no tulait yet na ol man i harim singaut bilong wanpela meri, em i singaut strong long ol man i mas i kam helpim em. Em i mekim wok bilong raun na karim ol nius na ol man i baim. Sampela raskol i raunim em na ol i wok long sutim em long naip. Ol i mekim olsem na em i wok long singaut inap 10-pela minit samting. Inap olsem 12-pela man i harim singaut bilong em, tasol i no gat wanpela i laik i kam helpim em. Bikpela hap blut bilong em i lus na em i dai. Wanpela man i gat wok long painim as bilong dispela samting em i tok, ‘Sapos kwiktaim wanpela man i bin i go toksave long ol polis, ating meri i no ken i dai.’
Tru ol dispela man i bin harim singaut bilong meri, ol i no gat rong long kilim em i dai—ol i givim baksait tasol long em. Tasol yu ting ol inap tok, ol i no gat asua? Wanpela man i bin harim singaut bilong dispela meri em i tok, ‘Taim mi harim olsem ol i bin kilim em i dai, long Fraide olgeta em bel bilong mi i kotim mi.’ Olsem na yumi tingting, sin o rong em i wanem samting tru?
Sin Em i Wanem Samting?
Wanpela nius (Asahi Shimbun) i kamapim tok bilong wanpela profesa bilong Yunivesiti Hosei long Tokyo, em Hideo Odagiri, em i stori long sin bilong yumi na em i tok, ‘Mi no inap lusim tingting long ol sin yumi save mekim, olsem pasin bilong pikinini long hambak na ting em i samting tru, o yumi bel nogut long wanpela man, o yumi tok baksait. Dispela tingting i pas strong long mi taim mi stap yet long praimeri-skul, na bel bilong mi i gat tok yet long en.’ Olsem wanem? Bel bilong yu i save kotim yu taim yu mekim wanpela samting yu save i no stret? Tru ating yu no bin mekim bikpela rong, tasol bel bilong yu i no stap isi. Em nau, dispela i makim olsem maus bilong bel i mekim wok bilong en, olsem Baibel i tok: “Ol arapela lain ol i no gat lo, tasol long tingting bilong ol yet sampela bilong ol i save bihainim pasin bilong lo. Ol i no gat lo, tasol sapos ol i bihainim pasin bilong lo, orait tingting bilong ol yet i stap olsem lo bilong ol.” (Rom 2:14, 15) Planti man i no orait long pamuk na bagarapim marit, na stil, na tok giaman—bel bilong ol i gat tok long en. Em nau, i olsem bel i tokaut olsem sin i stap tru.
Tasol sapos oltaim man i sakim maus bilong bel, em nau, bel i no inap tokim em moa long wanem samting i stret na wanem samting i no stret. Bel i strong pinis na i bagarap pinis. (Taitus 1:15) Bel i no inap pilim moa wanem samting i no stret. Long nau maus bilong bel bilong planti man i no wok moa, na i no gat tok moa long sin.
Tasol olsem wanem? Yumi ken bihainim maus bilong bel tasol na bai yumi inap save long sin? O i gat narapela samting i makim stret wanem samting em i sin na wanem samting em i no sin? Winim 3,000 yia bipo, God i givim ol lo long lain bilong em, na long rot bilong ol dispela lo “sin i kamap ples klia” na ol inap save, sin em i wanem samting tru. (Rom 7:13) Na sampela pasin pastaim ol i ting i orait tasol, nau ol i ken save, em i sin. Olsem na Lo i kamapim long ples klia olsem lain bilong God, em ol Israel, ol i sinman, olsem na ol i stap nogut long ai bilong God.
Wanem ol dispela sin o rong em bel bilong yumi i gat tok long en, na Lo em God i givim long ol Israel i kolim? Long Baibel, dispela tok “sin” i olsem abrusim mak God i putim bilong yumi mas winim. Sapos wanpela samting i narapela kain long pasin bilong God na ol lo na laik bilong em, dispela em i sin. God i no inap larim wanpela man i stap laip sapos man i abrusim dispela mak God i putim. Olsem na aposel Pol i tokim ol Kristen Hibru: “Ol brata, yupela i mas was gut. Nogut wanpela brata namel long yupela em i gat tingting nogut long bel bilong en na em i lusim bilip na i givim baksait long God.” (Hibru 3:12) Em nau, sapos man i no bilip long God, dispela em i wanpela bikpela sin o rong. Na Baibel i tok klia olsem: “Yumi olgeta man yumi bin mekim sin.”—Rom 3:12.
Sin i Kamap Olsem Wanem?
Olsem wanem? Namba wan man i gat sin taim God Jehova i bin wokim em? Nogat. God i wokim em i gutpela olgeta. (Stat 1:26, 27; Lo 32:4) Tasol namba wan man na meri i abrusim mak God i putim taim ol i sakim lo God i bin givim long ol na ol i kaikai pikinini bilong diwai tambu “bilong givim gutpela save long wanem samting i gutpela na wanem samting i nogut.” (Stat 2:17) God i wokim tupela i gutpela olgeta, tasol tupela i abrus long bihainim tok bilong God. Olsem na tupela i kamap sinman na tupela i mas i dai.
Tasol olsem wanem dispela samting i bin kamap long bipo tru em i samting bilong yumi long nau? Orait, harim tok bilong Baibel, i tok: “Wanpela man i bin mekim sin, na long dispela pasin sin i kamap long graun. Na sin i bringim dai i kam. Na dai i kisim olgeta man, long wanem, olgeta man i bin mekim sin.” (Rom 5:12) Em nau, yumi olgeta i bin kisim sin long namba wan tumbuna bilong yumi, olsem na yumi save dai.—Saveman 7:20.
Ol Man i Laik Tekewe Sin
Sin bilong Adam i kam long yumi olgeta pikinini bilong em, tasol yumi kisim maus bilong bel tu long Adam, em dispela samting God i bin putim long skin bilong em. Taim yumi mekim sin, bel bilong yumi i no stap isi. Tru, ol man i bin tingim kain kain rot bambai bel i no ken kotim yumi, tasol yu ting ol i bin mekim tru?
Long hap bilong Is na Wes, ol man i no laik bai bel bilong ol i gat tok long sin, olsem na ol i senisim ol lo bilong ol o ol i tok, i no gat sin. (1 Timoti 4:1, 2) Yumi ken mekim tok piksa long dispela sin i stap long yumi: Tingim wanpela man i gat fiva. Dispela binatang i bin kamapim fiva em i makim sin, na fiva yet i makim maus bilong bel i kotim yumi. Na glas bilong glasim mak bilong fiva, sapos yumi brukim dispela glas, dispela i no makim olsem man i no gat fiva, a? Fiva i stap yet. Na i olsem tu sapos yumi lusim ol stretpela lo olsem planti man long nau i mekim, na yumi sakim tok bilong bel, dispela i no inap pinisim sin bilong yumi, a?
Sampela man i save putim ais o kolwara long skin bilong daunim fiva. Na i olsem tu taim man i laik daunim tok bilong bel na em i mekim ol pasin bilong lotu Sinto bilong kamap klin. Tru, ating ais o kolwara bai kolim skin bilong man i gat fiva, tasol em i no save rausim as bilong fiva. I olsem tu long ol pris na profet long taim bilong Jeremaia—ol i laik daunim rong bilong ol Israel na ol i tok, “Yumi stap gut.” (Jeremaia 6:14; 8:11) Tasol maski ol i tok, “Yumi stap gut,” dispela i no stretim rong bilong lain bilong God na ol i lusim pasin nogut, nogat. Na long nau tu, ol pasin bilong lotu long rausim sin i no save senisim pasin bilong man.
Sapos man i gat fiva na em i dring marasin olsem asprin, ating dispela bai daunim fiva, tasol binatang bilong fiva i stap yet long skin bilong em. Na i olsem tu long pasin bilong lotu Konfusas—ol i tok, sapos yumi skulim gut ol man, dispela bai pinisim pasin nogut. Tru, ating em bai helpim man long lusim pasin nogut, tasol dispela bai daunim tasol pasin bilong mekim sin, na em i no inap pinisim samting i save kirapim man long mekim pasin nogut, em dispela sin i stap long skin bilong man.—Stat 8:21.
Lain bilong lotu Buda i bilip olsem taim ol i go insait long Nevana, ol inap rausim sin i stap long skin bilong ol. Insait bilong dispela tok Nevana i olsem “mekim dai,” na ol i tok em i save mekim dai olgeta laik bilong bel na pasin bilong bel i kirap. Na sampela i tok, taim man i go insait long Nevana em i no i stap moa. Dispela i olsem yumi tokim man i gat fiva, gutpela sapos em i dai na dispela bai pinisim fiva bilong em! Na ol i tok, i hatwok tru long man i kamap long Nevana na ating em i no inap. Tasol dispela kain tok i no inap mekim gut bel bilong man sapos bel i gat tok, a?
Rot Bilong Lusim Sin
Olsem na yumi save, tok bilong ol saveman bilong graun long sin i no inap rausim sin i stap long skin bilong yumi. (1 Timoti 6:20) Tasol Baibel i kolim rot bilong lusim sin, olsem: “Maski yupela i gat planti sin, na yupela i stap olsem waitpela laplap retpela pen i bagarapim pinis, mi Bikpela, mi tok, bai yupela inap kamap waitpela gen olsem ais . . . Sapos yupela i bihainim [tok] bilong mi, . . . sindaun bilong yupela bai i gutpela.” (Aisaia 1:18, 19) Jehova i givim dispela tok long lain Israel. Ol i stap lain bilong em, tasol ol i no stap gut long em—ol i abrusim mak em i putim long ol. I olsem tu long yumi olgeta man—sapos yumi bihainim tok bilong God, em bai lusim sin bilong yumi, i olsem em i wasim na yumi kamap klin pinis.
Baibel i tok, wanpela man i bin mekim sin na long rot bilong em sin i kisim olgeta man. Na olsem tasol wanpela man i bin bihainim stret olgeta tok bilong God, na long rot bilong em olgeta man i bihainim tok bilong God ol inap lusim ol hevi em sin i save kamapim. (Rom 5:18, 19) Dispela i kamap olsem wanem? Baibel i tok, “Yumi stap yet olsem ol manmeri bilong mekim sin, na Krais i dai bilong helpim yumi. Long dispela pasin God i bin soim yumi olsem, em i laikim yumi moa yet.” (Rom 5:8) Taim mama i karim Jisas, Jisas i gutpela olgeta na i no gat sin—em i wankain olsem Adam taim Adam i no gat sin yet—olsem na Krais Jisas inap tekewe sin bilong ol man. (Aisaia 53:12; Jon 1:14; 1 Pita 2:24) Ol i bin pasim Jisas long pos olsem wanpela man nogut na em i dai, na long dispela rot Jisas i helpim ol man na bai sin na dai i no inap kalabusim ol moa. Pol i tokim ol Kristen long Rom: “Taim yumi no gat strong bilong helpim yumi yet, God i bin makim taim bilong Krais i ken i dai bilong kisim bek yumi ol man bilong mekim pasin nogut. . . . Sin i bin i stap olsem king. Tasol nau marimari bilong God i stap olsem king. Long wok bilong . . . Krais, God i marimari long yumi na i kolim yumi stretpela manmeri na yumi kisim laip i stap oltaim.”—Rom 5:6, 21.
Krais i dai bilong helpim olgeta man bilong graun na bilong stretim rong Adam i bin mekim. (Matyu 20:28) Long tok piksa dispela i olsem wanpela marasin i kilim binatang i kamapim dispela fiva em yumi bin stori long en. Ofa bilong Jisas em pe bilong baim bek ol man na bai ol samting nogut em sin i kamapim, olsem sik na dai, i ken pinis long skin bilong yumi. Laspela hap bilong Baibel i stori long en olsem: “Long arere bilong wara, long hap i kam na long hap i go, diwai bilong givim laip i stap. Dispela diwai i save karim kaikai 12-pela taim long olgeta yia. Em i karim kaikai long olgeta mun. Na ol lip bilong diwai ol i bilong mekim orait ol manmeri.” (KTH 22:2) Tingim dispela tok piksa long wanpela wara na long arere bilong en ol diwai bilong givim laip i sanap, na ol lip bilong diwai i bilong oraitim ol manmeri! Dispela i makim ol samting God i mekim long rot bilong ofa bilong Krais bilong oraitim bek ol man na bai ol i ken kamap gutpela olgeta na i no gat sin moa.
Ol tok profet olsem driman i stap long Kamapim Tok Hait long Baibel, liklik taim bai ol i kamap tru olgeta. (KTH 22:6, 7) Long dispela taim bihain, pe bilong ofa bilong Krais bai mekim wok bilong helpim ol man, na bai olgeta man i gat stretpela bel ol bai kamap gutpela olgeta, na “God bai i pinisim dispela kalabus bilong bagarap nau olgeta samting i stap long en, na bai olgeta samting i stap gutpela tru.” (Rom 8:21) Yumi ken save, dispela gutpela samting klostu bai kamap, long wanem, nau yumi lukim truim bilong ol tok profet bilong Baibel i wok long kamap. (KTH 6:1-8) Liklik taim nau na God bai pinisim olgeta pasin nogut long graun, na bai ol man inap i stap oltaim long gutpela paradais long graun. (Jon 3:16) Long dispela taim bai sin i no ken i stap moa long graun!
[Piksa long pes 7]
Ofa bilong Jisas bai helpim ol famili long i stap amamas oltaim oltaim, olsem dispela famili