Gutpela Pepa Nas
LONG 1948 wanpela saveman, em Jon C. Trever, i lukim olpela rait ol i painim pinis na ol i kolim Ol Olpela Rait Bilong Detsi, i gat ol tok bilong Aisaia long en long tok Hibru, na em i laik save, dispela rait i gat hamas yia bilong en. Olsem na em i tingting long skelim wantaim narapela olpela pepa i gat rait Hibru long en, ol i kolim Pepa Nas. Em i ting, tupela i gat olsem wankain krismas.
Pepa Nas em i bruk na i gat 4-pela liklik hap tasol bilong en, na i gat 24 lain rait long en long tok Hibru. Wanpela bisnisman bilong Isip i bin kisim pastaim, na long 1902 W. L. Nas (Nash) i bin kisim, em kuskus bilong wanpela lain (Society of Biblical Archaeology). Long 1903 wanpela man (S. A. Cooke) i prinim ol tok bilong en long wanpela nius (Proceedings) bilong dispela lain, na ol i givim long Laibreri Bilong Yunivesiti Kembris long Inglan. Pepa Nas i bilong bipo tru, olsem na em i wanpela gutpela samting. Ol i ting em i bin kamap 100 o 200 yia paslain long taim bilong Jisas, na bipo ol i no bin painim wanpela olpela pepa olsem i gat rait Hibru long en.
Dispela man Trever i skelim piksa bilong Pepa Nas wantaim Ol Olpela Rait Bilong Detsi, na em i glasim gut ol wan wan leta bilong Pepa Nas, na em i lukim tupela pepa i gat wankain rait Hibru, olsem na tupela i mas i gat olsem wankain krismas. Bihain Trever i save, dispela tingting bilong em i stret. Ol Olpela Rait Bilong Detsi i bilong 200 yia paslain long taim bilong Jisas, olsem na Pepa Nas tu i mas i gat olsem wankain krismas!
Stori Bilong Pepa Nas
Taim ol i lukim gut dispela 24 lain rait bilong Pepa Nas, ol i save ol arere bilong lain em i lus, na hap rait tasol i stap. Em i gat hap tok bilong Tenpela Lo olsem i stap long Baibel long Kisim Bek sapta 20, na i gat sampela hap tok bilong Lo sapta 5 na sapta 6. Nau ol i save em wanpela hap pepa bilong wanpela man Juda bilong bipo, na em i bin raitim sampela hap tok bilong Baibel long en bilong lainim em long lo bilong God na em i mas bihainim. Pepa i gat hap tok bilong Lo 6:4 i tok: “Yupela Israel, harim gut. Bikpela [Jehova], em wanpela tasol em i God bilong yumi.”
Nem bilong Jehova i stap inap 7-pela taim long Pepa Nas, na ol i bin raitim olsem YHWH. Na dispela nem i stap wanpela taim moa, tasol namba wan leta bilong dispela nem i bin lus.
Sampela saveman i tok, dispela Pepa i gat hap tok bilong Lo 6:4 em i bilong makim stret olsem “God em i wanpela tasol.” Long tok Hibru, dispela tok “wanpela” i olsem ʼE·chadhʹ, na buk holi bilong ol Juda (Berakoth 19a) i tok, taim ol i kaunim dispela tok “wanpela” ol i mas kolim ol wan wan leta bilong en na bai ol i ken save God em i wanpela tasol.
Ol i painim pinis sampela ol narapela olpela pepa kain olsem Pepa Nas. Ol i kisim insait long ol hul nabaut long maunten klostu long raunwara Detsi. Ol i bin skelim gut rait bilong ol dispela pepa na ol i save em i bilong bipo tru, olsem paslain long taim bilong Jisas. Nau ol man i save, i gat sampela olpela pepa i gat rait Hibru long en na ol i olpela moa, winim Pepa Nas, tasol Pepa Nas em wanpela tasol ol i bin painim long Isip.