Tok Profet Bilong Daniel na Bilip Bilong Yumi
“Ol manmeri i stap strong na i wet long God inap long 1,335 de i go pinis, ol i ken amamas.”—DANIEL 12:12.
OLGETA man i laik i stap amamas, tasol long nau i no planti i stap olsem, long wanem, rot ol i bihainim i no rot bilong painim amamas tru. Ol i tingting long kisim bikpela save long skul, o bikpela mani, o wanpela gutpela wok bilong skin, o bikpela namba na strong, na long dispela rot ol bai painim amamas. Tasol taim Jisas i kirapim tok bilong em long maunten, em i kamapim klia olsem sapos yumi laik i stap amamas, yumi mas save gut long God, na mekim pasin marimari, na yumi mas i gat gutpela bel, na kain samting olsem. (Matyu 5:3-10) Dispela em rot bilong painim amamas tru na i no ken pinis.
2 Na i gat narapela as tu na lain remnan i amamas nau long taim bilong las de. God i bin tokim Daniel: “Yu go nau. Buk i pas pinis na i tambu long opim nau, long wanem, as bilong dispela tok i mas i stap hait inap long taim bilong las de. Na ol manmeri i stap strong na i wet long God inap long 1,335 de i go pinis, ol i ken amamas.” (Daniel 12:9, 12) Dispela 1,335 de i makim wanem hap taim? Bilong wanem ol man i stap inap long pinis bilong ol dispela de ol i ken amamas? Em i samting bilong bilip bilong yumi, o nogat? Orait, bilong save long bekim bilong ol dispela askim, yumi mas tingim taim Daniel i bin raitim dispela tok bihain liklik long taim ol Israel i bin lusim kalabus long Babilon, olsem long namba tri yia bilong Sairus, em king bilong Persia.—Daniel 10:1.
God i Kisim Bek Ol na Ol i Amamas
3 Lain Juda i amamas tru long lusim Babilon. Ol i bin kalabus inap 70 yia na nau Sairus i tok ol i ken go bek long Jerusalem na sanapim gen haus lotu bilong Jehova. (Esra 1:1, 2) Ol i amamas long mekim olsem, na ol i kirap wokabaut i go, na ol i kamkamap long as ples bilong ol long yia 537 paslain long Krais. Tasol Sairus i no bin tokim ol long kirapim gen wanpela kingdom na bai wanpela tumbuna bilong King Devit i ken bosim.
4 Em wanpela samting yumi mas tingim. Inap 500 yia paslain, Jehova i bin tokim Devit: “Lain bilong yu bai i no inap pinis. Na bai mi mekim ol man long lain bilong yu i kamap king oltaim.” (2 Samuel 7:16) Tasol klostu olgeta tumbuna pikinini bilong Devit i bikhet long Jehova, na ol i gat bikpela asua long kilim i dai planti man, olsem na Jehova i larim ol narapela lain i kam na pinisim wok king bilong ol long yia 607 paslain long Krais. Ol Makabi i bosim Jerusalem inap liklik taim tasol, na “ol arapela lain” nabaut i bosim inap long yia 70 bihain long Krais, na nau em i bagarap namba 2 taim, na insait long ol dispela yia i no gat wanpela tumbuna bilong Devit i bin stap king.—Luk 21:24.
5 Tasol Jehova i no lusim tingting long tok promis em i bin mekim long Devit. Em i givim ol driman long Daniel long ol samting bai kamap long taim Babilon i bosim Jerusalem i go inap long taim wanpela king bilong lain bilong Devit bai bosim gen kingdom bilong lain bilong Jehova. Stori bilong ol dispela samting i stap long Daniel sapta 2, na 7, na 8, na 10 inap 12, na nau ol Juda i stap gut long Jehova ol i ken save, wanpela tumbuna pikinini bilong Devit bai “kamap king oltaim.” Yumi save, ol Juda i bin kam bek long ples long yia 537 paslain long Krais ol i amamas tru long kisim dispela save!
6 Planti man bilong skelim tok bilong Baibel ol i tok, truim bilong ol tok profet bilong Daniel i kamap pinis paslain long taim bilong Krais Jisas, tasol nogat. Ensel i tokim Daniel olsem: “Pasim buk i gat ol dispela tok long en. Na yu mas putim mak long en, bilong tambuim ol man long ol i no ken opim dispela buk. Dispela buk i mas pas i stap inap klostu long taim bilong las de. [Na planti manmeri bai i raun long olgeta hap, na bai ol i kisim planti save long olkain samting].” (Daniel 12:4 na long sta daunbilo.) Tok bilong Daniel i mas i stap hait inap “long taim bilong las de,” olsem na yumi save, insait bilong sampela tok profet bilong Daniel i mas kamap ples klia long dispela taim.—Lukim Daniel 2:28; 8:17; 10:14.
7 Taim bilong “ol man bilong ol arapela lain” em i pinis long 1914, na nau narapela hap taim i kirap, em laspela taim bilong pasin bilong dispela graun. Kingdom bilong Devit i no kamap bek long Jerusalem long graun, nogat; em i kamap “namel long ol klaut” long antap. (Daniel 7:13, 14) Long dispela taim ol “gras nogut,” olsem ol lotu giaman i gat nem Kristen, ol i bin kamap strong, na i no klia husat lain i Kristen tru, olsem na yumi laik save: “Wanem wokboi i gat gutpela tingting, na i save mekim gut wok bilong en?” (Matyu 13:24-30; 24:45) Husat long graun bai stap olsem lain bilong dispela Kingdom bilong Devit? I no ol Juda, em lain bilong Daniel, nogat. Ol i no bilip long Mesaia, na Jehova i rausim ol. (Rom 9:31-33) Na i no gat wanpela misin i wankain olsem dispela “wokboi.” Ol i mekim pasin nogut, olsem na Jisas i tok em i no save long ol. (Matyu 7:21-23) Orait, dispela “wokboi” i husat?
8 Dispela “wokboi” em dispela liklik lain brata bilong Jisas long 1914 ol i kolim Sumatin Bilong Baibel, na bihain long 1931 ol i kisim nem olsem ol Witnes Bilong Jehova. (Aisaia 43:10) Ol tasol i autim tok olsem Kingdom long lain bilong Devit i kamap bek pinis. (Matyu 24:14) Ol tasol i no insait long ol pasin bilong dispela graun, na ol tasol i kamapim nem bilong Jehova. (Jon 17:6, 14) Ol tasol i truim ol tok profet i makim lain bilong God long taim bilong las de. Insait long ol dispela tok profet, Daniel sapta 12 i kolim sampela de o taim, olsem dispela 1,335 de bilong kamapim amamas.
Dispela 1,260 De
9 Daniel 12:7 i tok long namba wan hap taim, olsem: “Ol dispela narakain samting bai i stap inap long 3 na hap yia. Na taim strong bilong ol manmeri bilong God i pinis olgeta, . . . ol dispela samting tu bai i pinis.” Na Kamapim Tok Hait 11:3-6 tu i toktok long dispela hap taim na i tok, ol witnes bilong God bai pasim klos bilong sori na ol bai autim tok inap 3 na hap yia, na nau ol man bai kilim ol i dai. Na Daniel 7:25 i tok: “Bai em i tok nogut long God Antap Tru na daunim ol manmeri bilong en. Na em bai traim long senisim ol lo bilong lotu na bilong ol bikpela de bilong lotu. Na em bai i bosim ol manmeri bilong God inap long 3 na hap yia.”
10 Dispela “em” i makim namba 5 bikpela gavman bihain long taim bilong Babilon, na i makim dispela “liklik kom” i bin stap long taim Jisas “i kamap king” na em i kisim “strong na biknem.” (Daniel 7:8, 14) Pastaim dispela kom i bin makim Briten, na bihain em i makim gavman bilong Briten wantaim Amerika, na nau Amerika i namba wan bilong tupela. Inap 3 na hap yia dispela gavman bai putim hevi long lain bilong God na traim senisim ol taim na lo, na bihain moa em bai daunim dispela lain bilong God.—Lukim tu KTH 13:5, 7.
11 Wanem samting i bin kamap bilong truim ol dispela tok profet? Planti yia paslain long Namba Wan Pait lain remnan bilong Jisas i bin toksave olsem taim bilong “ol arapela lain” bai pinis long yia 1914. Tasol ol man i no bilipim tok bilong ol, na dispela bikpela pait i kamap. “Wel animal” em ol wok politik bilong graun, na long dispela taim Briten i bosim, na Satan i mekim wok long en bilong “traim long senisim ol lo” na taim na bai Kingdom bilong God i no ken kamap na bosim graun. (KTH 13:1, 2) Tasol Satan i no inap. Kingdom i kamap long heven na i no inap ol man bilong graun i ken mekim nogut long en.—KTH 12:1-3.
12 Bikpela traim i painim lain bilong God long taim bilong dispela pait. Kirap long Janueri 1914 ol i bin wok long soim wanpela piksa bilong ol samting bilong Baibel (Photo-Drama of Creation) long ol man, na i kamapim ol tok profet bilong Daniel. Long dispela yia pait i kirap, na taim bilong “ol arapela lain” i pinis long Oktoba, na nau dispela lain remnan i save ol man bai kirap mekim nogut long ol. Yia-teks bilong ol bilong 1915 i kamapim klia dispela tingting bilong ol; em wanpela askim Jisas i bin givim long ol disaipel: “Yutupela inap dring long dispela kap mi bai dring long en?”—Matyu 20:22.
13 Kirap long Disemba 1914 dispela liklik lain witnes i “pasim klos bilong sori” na long pasin daun ol i autim tok long strafe Jehova bai givim long ol man. Ol i kirap nogut long taim C. T. Russell i dai long 1916, em namba wan presiden bilong Sosaiti Was Taua. Ol man i givim bel long pait, na ol i putim hevi long ol Witnes na kalabusim sampela. Ol i givim bikpela pen long sampela, olsem Frank Platt long Inglan na Robert Clegg long Kanada. Long Jun 21, 1918, gavman i sutim tok giaman long nupela presiden bilong Sosaiti Was Taua, em J. F. Rutherford, wantaim ol dairekta bilong Sosaiti, na kot i makim bikpela yia ol i mas kalabus. Olsem na dispela 1,260 de i pinis, na “liklik kom” i kilim i dai wok bilong autim tok.—Daniel 7:8.
14 Ol tok profet long Kamapim Tok Hait i kolim ol samting i kamap bihain long dispela taim. Inap liklik taim tasol ol i stap nating—i olsem ol i bin dai na skin bilong ol i slip i stap long rot “inap 3 na hap de,” na bihain long en dispela lain remnan i kirap bek gen long wok. (KTH 11:11-13) Long Mas 26, 1919, presiden wantaim ol dairekta bilong Sosaiti Was Taua i lusim kalabus, na bihain moa gavman i tok ol i no bin mekim rong. Kwiktaim dispela lain remnan i stretim rot long kirapim gen wok bilong autim tok. Ol samting i bin painim ol em i truim namba wan bikpela hevi Kamapim Tok Hait i stori long en; i olsem ol i bin lusim bikpela hul na i kam ausait olsem ol grasopa na bikpela smok i kam wantaim ol, na dispela i makim bikpela hevi ol bai givim long ol lotu giaman. (KTH 9:1-11) Inap sampela yia moa ol i kisim ol gutpela save long ol samting bilong spirit na dispela i strongim ol long karim wanem ol hevi samting bai painim ol. Long 1921 ol i kamapim wanpela buk (The Harp of God) bilong helpim ol nupela man na ol yangpela long lainim tok i tru bilong Baibel. (KTH 12:6, 14) Ol dispela samting i kamap insait long narapela hap taim nau bai yumi stori long en.
Dispela 1,290 De
15 Ensel i tokim Daniel: “Stat long taim ol birua i tambuim ol Israel long ol i no ken mekim ol ofa long God long olgeta de na ol i sanapim dispela samting nogut tru insait long haus bilong God, 1,290 de i mas i go pinis pastaim.” (Daniel 12:11) Long Lo God i givim long ol Israel, ol i mas kukim ol ofa long alta long haus lotu long Jerusalem. Ol Kristen i no save mekim kain ofa olsem, tasol ofa ol i mekim long olgeta taim em i samting bilong spirit. Pol i tok: “Oltaim yumi mas givim biknem long God . . . olsem ofa . . . Maus bilong yumi i mas litimapim nem bilong en.” (Hibru 13:15; lukim tu Hosea 14:2.) Long Jun 1918, samting i pasim ol Kristen na ol i no inap mekim dispela ofa. Orait, wanem “dispela samting nogut tru” yumi mas save long en? Em Lig ov Nesen, na ol kantri i winim Namba Wan Pait ol i helpim em long mekim olsem.a Na em i “samting nogut tru,” long wanem, ol misin i tok em tasol inap kamapim gutaim, tasol ol i mas tok, Kingdom bilong God tasol bai kamapim gutaim. Ol i kamapim Lig ov Nesen long Janueri 1919, na sapos yumi skruim 1,290 de (3-pela yia na 7-pela mun) long Janueri 1919, em bai olsem Septemba 1922.
16 Orait, nau wanem samting i kamap? Long Septemba 1922 lain bilong Jehova i klia pinis long Bikpela Babilon, na ol i strong na ol i redi bilong kirap mekim save long ol misin giaman. (KTH 18:4) Long Septemba 1922 ol i kibung long Sida Poin long Ohaio long Amerika, na ol i tokaut long strafe God bai givim long ol misin giaman. (KTH 8:7-12) Ol misin i pilim bikpela pen long taim ol dispela grasopa i kaikaim ol! Orait, nau namba 2 bikpela hevi i painim ol. Bikpela lain Kristen i mekim dispela wok, em lain remnan na bihain planti tumas ol narapela Kristen i bung wantaim ol, na ol i go long olgeta hap bilong graun. (KTH 7:9; 9:13-19) Taim dispela 1,290 de i pinis, lain bilong God i kisim bikpela amamas.b Na i no dispela tasol—sampela samting moa i mas kamap.
Dispela 1,335 De
17 Daniel 12:12 i tok: “Ol manmeri i stap strong na i wet long God inap long 1,335 de i go pinis, ol i ken amamas.” Ol dispela de em inap 3-pela yia na 8 mun na hap, na em i kirap long taim 1,290 de i pinis, olsem long Septemba 1922, na i pinis long Me samting long 1926. Wanem ol samting i bin kamap long dispela 1,335 de?
18 Maski ol bikpela samting i bin kamap long 1922, planti ol i ting ol samting i bin kamap paslain long 1922 i moa gutpela. Ol i stadi yet long wanpela buk (Studies in the Scriptures) C. T. Russell i bin raitim. Na planti man i kisim wanpela buklet (Millions Now Living Will Never Die) i kamapim tingting olsem, long 1925 God i laik kirap long kamapim gen Paradais long graun na kirapim bek ol bilipman i dai pinis. Lain remnan i bin ting klostu nau hevi bilong ol bai pinis. Tasol sampela insait long dispela lain Sumatin Bilong Baibel ol i no laik autim dispela gutpela tok long ol man.
19 Tasol taim dispela 1,335 de i go moa, ol samting i senis. Bilong strongim ol brata, ol i bung long ol grup na ol i stadi long Wastaua. Sosaiti i toktok long wok bilong autim tok, na long Me 1923 Sosaiti i tok long ol i ken mekim long namba wan Tunde long olgeta mun, na taim kongrigesen i miting namel long wik ol i toktok long dispela wok bilong kirapim ol long mekim. Long Ogas 1923 long kibung long Los Enjeles long Kalifonia long Amerika ol i stori long tok piksa bilong Jisas long ol sipsip na meme, na long truim bilong en i mas kamap taim Jisas i no kirap yet long bosim graun inap wan tausen yia. (Matyu 25:31-40) Long 1924 redio-stesin WBBR i kirap na i bilong salim gutnius i go long ol man. Wastaua bilong Mas 1, 1925 i kamapim gut insait bilong tok bilong Kamapim Tok Hait sapta 12. Nau ol brata i save gut long as bilong ol hevi i bin painim ol long 1914 inap 1919.
20 Yia 1925 i pinis, tasol samting ol i wetim i no kamap yet! Kirap long yia 1870 samting, ol Sumatin Bilong Baibel i bin ting ol i mas wok i go inap 1914 na nau pinis bai kamap, tasol nogat. Na nau ol i ting em bai kamap long 1925, tasol em tu nogat. Olsem na nau ol i save ol i mas mekim wok bilong Jehova i go inap long taim em yet i makim. Wastaua bilong Janueri 1, 1926, i gat wanpela bikpela tok olsem: “Husat Bai Givim Biknem Long Jehova?” Dispela tok i kamapim strong olsem nem bilong Jehova i bikpela samting tru. Na kibung i kamap long Landon long Inglan long Me 1926, na ol i redim wanpela toksave olsem: “Wanpela Toksave Ol Gavman i Mas Harim.” Dispela i kolim stret tok tru bilong Kingdom bilong God na liklik taim ol wok bilong Satan bai bagarap. Na ol i kamapim wanpela buk (Deliverance) i gat strongpela tok long en, na bihain i gat sampela moa em ol i senis bilong wanpela olpela buk (Studies in the Scriptures). Lain bilong God i no tingim moa ol samting i bin kamap bipo—nau ol i tingim ol samting bilong bihain. Orait, nau dispela 1,335 de i pinis.
21 Sampela i no bin amamas long ol dispela senis, tasol ol narapela i no les—ol i stap strong na ol i amamas tru. Na taim yumi tingim truim bilong ol dispela samting yumi tu i amamas, long wanem, nau yumi save tru, dispela liklik lain remnan Kristen i bin lukim ol dispela samting i kamap, ol tasol ol i dispela “wokboi i gat gutpela tingting, na i save mekim gut wok bilong en.” Na long taim ol dispela de i pinis na i kam inap nau oganaisesen bilong Jehova i kamap bikpela tru, na dispela lain “wokboi” i stap yet long lukautim ol wok bilong en. Lain remnan wantaim ol narapela “sipsip” i ken tingting long sampela amamas moa bai kamap! Yumi ken stori long dispela long sampela tok moa bilong Daniel i kamap bihain long dispela.
[Ol Futnot]
a Lukim Wastaua Epril 1, 1986, pes 9-21.
b Lukim Wastaua Me 1, 1991, pes 12.
Yu Inap Bekim?
◻ Olsem wanem yumi save truim bilong sampela tok profet bilong Daniel i mas kamap long taim bilong yumi?
◻ Olsem wanem yumi save lain remnan em i dispela “wokboi”?
◻ Dispela 1,260 de i kirap long wanem taim na i pinis long wanem taim?
◻ Dispela 1,290 de i bin kamapim wanem gutpela samting long lain remnan?
◻ Lain i bin stap strong inap 1,335 de i pinis, bilong wanem ol i amamas?
[Askim Bilong Stadi]
1. Bilong wanem planti man ol i no stap amamas tru? Bilong i stap amamas tru, yumi mas mekim wanem?
2. Olsem tok profet i makim, lain remnan i amamas long wanem samting nau long taim bilong las de? I gat wanem ol askim long dispela?
3. Long yia 537 paslain long Krais, King Sairus i larim ol Juda i mekim wanem na ol i amamas tru? Tasol Sairus i no tokim ol long mekim wanem?
4, 5. (a) Kingdom bilong Devit i pinis long wanem taim? Bilong wanem em i pinis? (b) Jehova i mekim wanem na bai ol Juda i ken save, wok king long lain bilong Devit bai kamap gen?
6. Olsem wanem yumi save truim bilong sampela tok profet bilong Daniel bai kamap long taim bilong yumi?
7. (a) Taim bilong “ol arapela lain” i pinis long wanem taim? Long dispela taim ol i mas save long wanem samting? (b) Husat i no dispela “wokboi”?
8. Husat dispela “wokboi” long taim bilong las de? Yumi save olsem wanem?
9, 10. Wanem ol samting i mas kamap olsem Daniel 7:25 i tok na i samting bilong dispela 3 na hap yia? Wanem sampela skripsa moa i toktok long dispela samting?
11, 12. Wanem ol samting i bin kamap paslain long taim bilong dispela 1,260 de?
13. Wanem samting i painim lain bilong Jehova taim ol i autim tok long dispela 1,260 de na i olsem ol i pasim klos bilong sori? Olsem wanem long taim dispela 1,260 de i pinis?
14. Wanem senis i painim lain remnan long 1919 na bihain long en?
15. Olsem wanem yumi ken save long taim dispela 1,290 de i bin kirap? Em i pinis long wanem taim?
16. Taim 1,290 de i pinis, wanem ol samting i kamapim klia olsem remnan i redi long mekim wok?
17. Wanem taim 1,335 de i kirap? Wanem taim em i pinis?
18. Olsem wanem yumi save, long 1922 ol i gat wok yet long kisim sampela save moa?
19, 20. (a) Wanem ol senis i bin kamap long taim bilong 1,335 de? (b) Wanem ol samting i bin kamap long taim 1,335 de i pinis? Nau lain bilong God i tingting long wanem samting?
21. Lain bilong God long bipo i ting olsem wanem long ol senis i bin kamap? Yumi ting olsem wanem long ol dispela truim i bin kamap?
[Piksa long pes 8]
Kirap long 1919 ol samting i kamap i makim klia olsem lain remnan em i dispela “wokboi i gat gutpela tingting na i mekim gut wok”
[Piksa long pes 10]
Hetkota bilong Lig ov Nesen long Jeniva long Swiselan
[Kredit Lain]
UN photo
[Blok long pes 11]
OL DISPELA DE DANIEL I BIN KOLIM
1,260 de:
Disemba 1914 inap Jun 1918
1,290 de:
Janueri 1919 inap Septemba 1922
1,335 de:
Septemba 1922 inap Me 1926