Krismas—Em i Samting Bilong Ol Kristen?
WANPELA buk (The World Book Encyclopedia) i tok: “Krismas em i de bilong ol Kristen long wokim betde bilong Krais Jisas.” Tasol buk i tok tu olsem: “Ol Kristen bilong pastaim i no save wokim pati samting bilong tingim de mama i bin karim [Jisas], long wanem, ol i tingim dispela pasin bilong wokim pati bilong betde em i wanpela pasin bilong ol haiden.”
Wanpela buk (The Making of the Modern Christmas) bilong Golby na Purdue i wanbel long dispela na i tok: “Ol Kristen bilong pastaim i no bin wokim pati bilong tingim de mama i bin karim Krais. Bipo ol haiden i save wokim pati bilong betde. Fopela Gutnius [long Baibel] i no kolim de mama i bin karim Krais.”
Orait sapos lotu Kristen i no as bilong pasin bilong mekim betde, olsem wanem betde bilong Krais i kamap olsem wanpela bikpela de “Kristen”?
Ol Haiden i As Bilong “Krismas”
“Olgeta manmeri i kaikai na amamas, na ol i lusim wok na bisnis bilong ol pastaim, na ol i bilasim ol haus long ol lip bilong diwai lorel na ol narapela lip, na narapela i save go lukim narapela, na ol i givim presen long ol pren bilong ol, na ol bisnisman i save givim presen long ol man i save baim ol samting bilong ol. Dispela em i taim bilong amamas na belgut long man, na ol man i save mekim kain kain pilai long dispela taim.”—Buk Paganism in Christian Festivals, bilong J. M. Wheeler.
Yu ting dispela buk i stori long ol amamas bilong Krismas olsem yu save long en? Ating bai yu kirap nogut long save, em i no samting bilong Krismas! Em ol samting ol haiden long Rom i bin mekim bipo long bikpela de bilong ol, ol i kolim Saturnalia. Inap wanpela wik olgeta ol i bin mekim ol bikpela amamas bilong tingim taim bilong san bai kamap strong gen (lukim pes long hapsait). Dispela bikpela de bilong ol, olsem betde bilong san, i bin kamap long Disemba 25, em wanpela bikpela de bilong kaikai na amamas long lotu Mitra bilong Rom.
Olsem wanpela buk (The New Encyclopædia Britannica) i tok, ‘Disemba 25 em betde bilong Mitra, em wanpela god bilong Iran, olsem god bilong lait, na em i bikpela de bilong san, na dispela de na de bihain long Saturnalia, misin i kisim na makim olsem Krismas, em de mama i bin karim Krais, bilong daunim strong bilong ol dispela bikpela de bilong amamas.’ Olsem na dispela betde ol haiden i bin mekim bikpela amamas long en i stap yet—ol i senisim nem bilong en tasol—pastaim ol i kolim betde bilong Mitra, na nau ol i kolim betde bilong Krais!
Tasol ating yu pilim olsem de mama i bin karim Pikinini bilong God, em Jisas, em i bikpela de tru na yumi mas tingim. Orait, i gutpela sapos yumi lukim sampela tok bilong Baibel long dispela.
Taim Bilong Amamas
Long namba 2 sapta bilong Gutnius em Luk i raitim, em i toktok long ol samting ol ensel bilong heven, na ol wasman bilong sipsip, na ol gutpela wokboi bilong God, na Maria yet i bin mekim long dispela bikpela taim.
Pastaim yumi ken tingim ol “wasman bilong sipsip i stap ausait long taun” na “ol i was long ol sipsip bilong ol long nait”—em ol i no ken mekim olsem long taim bilong bikpela kol. Taim “ensel bilong Bikpela” i kamap long ol na bikpela lait bilong God i lait long ol, pastaim ol wasman bilong sipsip i pret. Tasol ensel i tokim ol: “Yupela i no ken pret. Harim. Mi bringim gutnius i kam long yupela, em nius bilong mekim olgeta manmeri i amamas tru. Long dispela de . . . wanpela meri i karim pikinini. . . . Em i Bikpela, na em i man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en.” Orait, “wantu planti ensel moa bilong ami bilong heven i kamap,” na nau ol wasman i save, dispela pikinini i narapela kain long ol narapela pikinini ol meri i karim. Na tingim dispela samting: Ol ensel i no bringim ol presen i kam bilong dispela nupela pikinini, nogat. Ol i litimapim nem bilong Jehova na ol i tok: “Litimapim nem bilong God i save stap antap tru. Na long graun ol manmeri God i belgut long ol, ol i ken stap bel isi.”—Luk 2:8-14, NW.
Ol wasman i laik lukim dispela pikinini, long wanem, Jehova yet i tokaut long dispela gutpela samting i kamap. Ol i go na lukim pikinini i slip i stap long bokis kaikai bilong bulmakau, na ol i tokim papamama long tok bilong ol ensel. Orait, ol wasman i go bek na “ol i wok long litimapim nem bilong God”—ol i no litimapim nem bilong pikinini.—Luk 2:15-18, 20.
Ating mama bilong Jisas, em Maria, i amamas long em i bin karim gut namba wan pikinini bilong em. Na em “i putim dispela olgeta tok long bel bilong en.” Orait em wantaim man bilong em Josep i bihainim Lo Bilong Moses na ol i go long Jerusalem. Ol i no i go bilong mekim pati bilong betde, nogat. Ol i go bilong givim pikinini long God, olsem lo bilong Jehova i tok: “Ol namba wan pikinini man mama i karim, ol dispela yupela i mas givim long Bikpela.”—Luk 2:19, 22-24.
Long tempel long Jerusalem, Maria na Josep i bungim Simeon, em Luk i tok em i “man bilong mekim stretpela pasin na em i . . . wetim dispela man God i bin makim bilong mekim gut bel bilong ol Israel.” Spirit holi i tokim em pinis, bai em i no dai kwik. Pastaim em i mas lukim “dispela man Bikpela i bin promis long salim i kam.” Orait nau spirit holi i kirapim em na em i kisim pikinini na holim em. Simeon i no laik givim presen long pikinini, nogat. Em i laik litimapim nem bilong God. Em i tok: “Bikpela, . . . nau yu ken larim mi i go . . . Ai bilong mi i lukim pinis samting yu mekim bilong kisim bek mipela.”—Luk 2:25-32.
Orait nau lapun profet meri Ana i kam klostu, na em tu i “tenkyu long God. Na em i autim tok bilong dispela pikinini long olgeta manmeri i wet long God i kisim bek ol.”—Luk 2:36-38.
Maria, Simeon, Ana, ol wasman bilong sipsip, na ol ensel tu, olgeta i amamas long nupela pikinini Jisas. Tasol tingim dispela: Ol i no wokim pati bilong de mama i karim em, na ol i no givim sampela presen long em, nogat. Ol i litimapim nem bilong Jehova, em Man bilong givim dispela pikinini long ol bilong kisim bek ol.
Tasol ating sampela bai tok, ‘Mi ting i no gat rong long givim presen long taim bilong Krismas, long wanem, “tripela saveman” i givim ol presen long Jisas.’
Ol Presen Bilong Krismas
Orait nau yumi ken skelim gen dispela stori long Baibel, i stap long Matyu sapta 2. I no gat wanpela tok olsem ol dispela “saveman” i bin wokim pati bilong betde bilong Jisas, na Baibel i no kolim taim stret ol i bin kam lukim em. Tasol yumi ken save, ol i bin kam longtaim liklik bihain long taim Maria i bin karim Jisas. Long Matyu 2 ves 1, Matyu i tok ol dispela man i bilong “hap sankamap,” na sampela Baibel i tanim tok bilong ves 1 olsem ol i man bilong lukluk long ol sta bilong kisim save. Olsem na ol i haiden na ol i no gat save liklik long God Jehova. Dispela sta ol i bihainim, em i no bringim ol i go long Betlehem, em ples Maria i bin karim Jisas. Em i bringim ol i go long Jerusalem, em ples King Herot i sindaun long en.
Taim dispela king nogut i harim ol i askim nabaut long “nupela pikinini, em king bilong ol Juda,” em i singautim ol pris na em i askim ol: “Dispela man God i bin promis long salim i kam . . . em bai i kamap long wanem ples?” King i laik kilim i dai dispela pikinini. Ol pris i kolim tok profet bilong Maika i tok, Mesaia bai kamap long Betlehem. (Maika 5:2) Herot i giamanim ol “saveman” na em i tokim ol: “Yupela go na wok strong long painim dispela pikinini. Na taim yupela i lukim em pinis, orait yupela bringim tok i kam bek long mi, na bai mi tu mi go lotu long em.” Orait ol i go na “dispela sta i go paslain long ol na i go stap antap long haus pikinini i stap long en.” Na tingim dispela: King i no kolim em “nupela pikinini”—em i tok “pikinini” tasol.—Matyu 2:1-10.
Ol dispela “saveman” i lukim pikinini na ol i brukim skru long em na “ol i givim ol presen long em,” olsem gol na gutpela sanda samting. Na Matyu i tok: “Long driman God i tokim ol olsem, ol i no ken i go bek long Herot. Olsem na ol i bihainim narapela rot na ol i go bek long ples bilong ol.”—Matyu 2:11, 12.
Tasol ating sampela man i laik yet long painim sampela tok bilong helpim pasin bilong givim presen long taim bilong Krismas. Tasol wanpela buk (Discovering Christmas Customs and Folklore) i tok, pasin bilong nau long givim presen, as bilong en em pasin ol Rom i bin mekim long bikpela de Saturnalia, em ol i save givim presen long ol rabisman. Buk i tok, ‘Misin bilong pastaim i bin kisim dispela pasin olsem wanpela pasin bilong lotu bilong makim ol presen ol saveman i bin givim.’ Tasol ol man i lotu tru long God—olsem ol dispela wasman bilong sipsip—ol i no mekim olsem. Taim Maria i karim Jisas ol i litimapim nem bilong God tasol!
Givim Biknem Long Krais Em King!
Long nau Jisas i no stap pikinini moa. Em i wanpela strongpela King—em i King bilong Kingdom bilong God—na yumi mas tingim dispela na givim biknem long em.—1 Timoti 6:15, 16.
Sapos nau yu bikpela pinis, ating yu save sem taim sampela i soim ol man long ol piksa bilong yu bilong taim yu liklik pikinini yet, a? Tru ating taim papamama i lukim, ol i tingim amamas ol i bin kisim taim yu kamap. Tasol nau yu bikpela pinis na yu laik bai ol man i tingim yu olsem nau yu stap, a? Na i olsem tu long ol man i tok ol i lain bilong Krais—sapos ol i bihainim pasin bilong Krismas em ol haiden i as bilong en na ol i givim biknem long wanpela pikinini ol i no save daun long em olsem King, dispela i mekim nogut long Krais, a? Bipo aposel Pol i tok, yumi mas tingim Krais olsem nau em i stap—em i King long heven. Pol i tok: “Tru bipo yumi save long Krais olsem man bilong graun, tasol nau yumi no save tingim em moa olsem”!—2 Korin 5:16, NW.
Krais em i King bilong Kingdom, olsem na liklik taim bai em i truim tok profet i gat promis long pinisim pen, hevi, sik, dai. Em yet bai lukautim ol man na bai olgeta i gat haus na gutpela wok long Paradais hia long graun. (Aisaia 65:21-23; Luk 23:43, NW; 2 Korin 1:20; KTH 21:3, 4) Dispela i gutpela as tru na yumi no ken bagarapim nem bilong Jisas!
Ol Kristen tru i save bihainim pasin bilong Krais yet na ol i strong long givim wanpela gutpela presen tru long ol man—em gutpela save long ol samting God i laik mekim, em dispela save inap helpim man long kisim laip i stap oltaim. (Jon 17:3) I gat bikpela amamas long givim dispela kain presen, olsem Jisas i tok: “Amamas bilong man i givim samting long ol arapela man, dispela i winim amamas bilong man i kisim samting bilong em yet.”—Aposel 20:35; Luk 11:27, 28.
Ol Kristen i tingim tru ol narapela, ol i save kamapim sori bilong ol, maski em i wanem taim bilong yia. (Filipai 2:3, 4) Olsem: Sapos pikinini Kristen i harim wanpela tok bilong Baibel long miting na em i wokim piksa bilong en na salim long man i bin mekim dispela tok, olsem presen bilong tok tenkyu long em, ating man bai amamas tru, a? Na sapos wanpela wanblut i salim presen long yu bilong makim olsem em i tingim yu, bai yu amamas, a? Na ol papamama Kristen tu i save kisim amamas long givim presen long pikinini long taim ol yet i makim. Kristen i no ting em i mas givim presen long man long wanpela bikpela de o bihainim wanpela pasin haiden long givim presen, nogat.
Olsem na long nau planti Kristen bilong olgeta kantri, winim 4 na hap milion, ol i no save mekim ol amamas bilong Krismas. Em ol Witnes Bilong Jehova, ol i save wok strong long givim gutnius bilong Kingdom long ol man. (Matyu 24:14) Ating liklik taim bai yu bungim ol taim ol i kam long haus bilong yu. Sapos yu amamas long kisim dispela gutpela tok ol i laik givim long yu, bai yu wantaim famili bilong yu i kisim bikpela amamas tru, na bai yu lain long litimapim nem bilong God Jehova long olgeta de bilong yia.—Song 145:1, 2.
[Piksa long pes 7]
Ol Kristen tru i save givim wanpela gutpela presen tru long ol man—em gutpela save long ol samting God i laik mekim, em dispela save inap helpim man long kisim laip i stap oltaim
[Piksa Kredit Lain long pes 4]
Culver Pictures