Amamas—Em Hatwok Tru Long Kisim
INAP longtaim tru ol saveman i bin wok long kisim save long ol samting bilong kros, tingting planti, na bel hevi. Tasol nau long dispela taim ol saveman i gat namba ol i bin wok long kisim save long wanpela gutpela samting ol man i laik kisim, em amamas.
Wanem samting inap helpim ol man long i stap amamas moa? Sapos ol i stap yangpela liklik, o ol i gat sampela mani moa, o skin i stap gutpela na ol i no sik tumas, o ol i longpela bun moa, o skin i lusim sampela gris, yu ting dispela inap mekim na ol i stap amamas moa? Wanem samting i olsem rot bilong i stap amamas tru? Klostu olgeta manmeri i no inap bekim dispela askim o ol i gat hatwok long bekim. Ol man long planti hap ol i wok long kisim amamas, tasol dispela wok i lus nating, olsem na ating sampela i no hatwok tumas long bekim askim olsem, wanem samting i no rot bilong kisim amamas.
Inap longtaim tru ol dokta i gat nem long wok bilong skelim pasin bilong ol man ol i save tok, rot bilong kisim amamas i olsem: Man i mas tingim ol samting bilong em yet tasol. Ol i bin wok long kirapim man i no amamas, long em i mas tingting tasol long inapim ol samting em yet i laik mekim. Taim ol dispela dokta i bin mekim wok bilong stretim sik bilong tingting, ol i bin kamapim sampela tok olsem: “Bihainim pasin bilong yu stret,” “pilim ol pasin i stap long skin bilong yu,” na “kisim save long tingting na pasin tru bilong yu.” Tasol sampela bilong ol dispela dokta em ol i bin kamapim strong ol dispela tingting, nau ol i wanbel long tokaut olsem pasin bilong tingim yu yet tasol em i no rot bilong kamapim amamas bilong i stap oltaim. Pasin bilong tingim tumas yu yet, dispela bai kamapim pen na hevi. Pasin bilong inapim laik bilong yu yet tasol i no rot bilong kisim amamas.
As na Ol i No Amamas
Yes, pasin bilong painim ol amamas bilong skin i no rot bilong kisim amamas. Tingim saveman King Solomon bilong Israel long bipo. Long Baibel long hap bilong Saveman, em i tok: “Mi no bin pasim laik bilong mi liklik. Nogat tru. Long taim mi laikim wanpela samting, orait mi kisim tasol. Na mi bin amamas tru long olgeta wok mi bin mekim. Na dispela amamas i olsem pe bilong dispela wok.” (Saveman 2:10) Solomon i wokim ol haus bilong em yet, na em i planim ol gaden wain, na wokim ol gaden na pak na ol liklik raun wara bilong em yet. (Saveman 2:4-6) Wanpela taim em i kamapim dispela askim: “Husat i save kisim gutpela kaikai na dring olsem mi?” (Saveman 2:25, NW) Em i amamas long harim ol nambawan gutpela singsing na musik, na i gat ol meri i olsem poroman bilong em—long olgeta hap bilong kantri i no gat wanpela meri i gat naispela skin olsem ol.—Saveman 2:8.
Olsem na yumi ken save, Solomon i no pasim laik bilong em long kisim ol amamas bilong skin. Em i kisim planti planti gutpela samting bilong amamas na dispela i bin givim wanem tingting long em? Em i tok: “Bihain mi tingting gut long ol dispela samting mi bin mekim long hatwok bilong mi, na mi pilim olsem, olgeta dispela samting i olsem samting nating tasol na i no inap long helpim mi liklik. I olsem man i ran i go bilong holimpas win.”—Saveman 2:11.
Ol samting dispela king i kisim save long en em i stret tru, na long nau tu i stret yet. Yumi ken tingim wanpela kantri i gat planti mani, olsem Yunaitet Stets. Insait long 30 yia i go pinis, ol man bilong Amerika i bin dabolim ol samting bilong skin ol i holim, olsem ka na televisen. Tasol ol dokta i gat wok long stretim sik bilong tingting ol i tok, ol dispela samting i no bin mekim na ol Amerika i stap amamas. Wanpela nius i tok, “insait long dispela hap taim, ol man i gat bikpela bel hevi ol i kamap planti moa yet. Namba bilong ol yangpela i kilim i dai skin bilong ol yet i go bikpela inap 3-pela taim. Namba bilong ol marit i bruk i go bikpela olsem dabol.” Nau tasol ol saveman i bin skelim ol samting bilong mani na amamas bilong ol man long 50 kantri, na ol i kisim tingting wankain olsem dispela nius i kamapim—yumi no inap baim amamas.
Olsem na yumi ken tok: Pasin bilong wok strong long kisim planti mani kago samting em i rot bilong kisim hevi—i no rot bilong kisim amamas. Aposel Pol i tok: “Ol man i laikim tumas long kisim planti mani samting, ol traim bai i kamap na holimpas ol olsem umben i holimpas wanpela abus. Bel bilong ol bai i kirap long mekim planti samting nogut na dispela bai i paulim ol tru. Na long dispela pasin ol bai i bagarap olgeta. Pasin bilong laikim tumas mani em i as bilong olgeta pasin nogut. Sampela man ol i bin laikim tumas mani, na dispela pasin i pulim ol na ol i lusim bilip pinis, na ol i karim bikpela hevi moa.”—1 Timoti 6:9, 10.
Mani kago, no gat sik, stap yangpela, naispela skin, mekim wok bos, ol dispela samting i no inap kamapim amamas bilong oltaim. Bilong wanem? Long wanem, yumi no gat strong bilong pasim ol samting nogut i kamap. King Solomon i tok stret olsem: “Yumi no save wanem bikpela hevi bai i kamap long yumi. Taim nogut i save painim yumi wantu tasol, olsem umben i holimpas pis o pisin.”—Saveman 9:12.
Hatwok Long Kisim
Maski ol saveman i wok strong long kisim save bambai ol yet inap kamapim rot bilong kisim amamas, ol i no inap. Na Solomon i tok moa: “Mi bin lukim wanpela samting moa long dispela graun. Ol man i save ran strong tumas i no save winim resis. Ol strongpela soldia i no save winim pait. Ol man i gat gutpela tingting o bikpela save, ol i no save kisim planti mani samting. Na ol hapman bilong kain kain wok, ol i no save kisim ol bikpela wok. Taim nogut i save painim yumi olgeta.”—Saveman 9:11.
Planti man i wanbel long dispela tok ol i kisim tingting olsem i no gat rot bilong i stap amamas tru. Wanpela tisa i gat namba em i tok, “amamas em i samting bilong tingting tasol.” Sampela narapela i bilip olsem rot bilong kisim amamas em i olsem samting i stap hait, na wan wan saveman tasol em ol i gat narapela kain save, ol tasol inap long save long as bilong en.
Tasol maski i gat ol dispela kain tingting, ol man i wok yet long traim kain kain samting bilong painim amamas. Yes, maski wok bilong ol man i go pas long ol long painim amamas em i lus nating, planti man long nau ol i wok yet long kisim ol amamas bilong skin, mani kago, wok bos, o gutpela skin—ol i ting em rot bilong kisim amamas. Wok bilong mekim olsem i go yet, long wanem, planti man i bilip tru long bel bilong ol olsem amamas bilong i stap oltaim em i no samting bilong tingting tasol. Ol i laik bai amamas i olsem wanpela samting tru ol inap kisim. Orait ating yu laik save, ‘Olsem wanem mi inap kisim amamas?’