Yu Inap Kisim Bel Isi?
Long yia 1854, wanpela man Amerika bilong raitim buk, em Henry Thoreau, em i tok: ‘Bel bilong ol man i no stap isi.’
Ating long taim bilong em planti manmeri i no stap bel isi. Tasol em i bin mekim dispela tok inap 150 yia i go pinis. Yu ting ol samting i narapela kain nau long taim bilong yumi? O yu ting tok bilong Thoreau i stret long nau tu? Olsem wanem long yu yet? Yu save stap bel isi? O yu save tingting planti long ol samting bai kamap bihain, na bel bilong yu “i no stap isi” olsem Thoreau i bin tok?
SORI TRU, i gat planti samting bilong dispela graun i mekim na ol man i no stap bel isi. Yumi ken kolim sampela tasol. Olsem: Long planti kantri ol man i no gat wok mani o ol i kisim liklik pe long wok bilong ol, olsem na ol i stap rabis na ol i gat bikpela hevi long mani. Long sampela narapela kantri planti ol i lusim strong bilong ol long painim mani kago. Tasol planti taim pasin bilong wok strong long kisim planti samting bilong skin i mekim na man i tingting planti, na em i no inap i stap bel isi. Sik, pait, pasin raskol, ol man i no mekim stretpela pasin long narapela, na ol i daunim ol narapela, ol dispela samting tu i mekim na ol man i no stap bel isi.
Ol i Laik Stap Bel Isi
Planti man i no laik ol samting i stap olsem tasol—ol i laik bai senis i mas kamap. Antônioa em i lida bilong wanpela lain i save helpim ol wokman long wanpela traipela faktori long Sau Paulo, Brasil. Em i laik mekim sindaun bilong ol wokman i kamap gutpela moa, olsem na em i insait long ol mats, tasol dispela i no mekim na em i stap bel isi.
Sampela ol i ting taim ol i marit dispela bai mekim na ol i ken stap bel isi, tasol ating samting ol i wet long en i no kamap. Marcos em i gat bisnis i save wok gut. Em i insait long wok politik na em i kamap wanpela bikman bilong wanpela taun i gat planti bisnis long en. Tasol sindaun bilong famili bilong em i bagarap olgeta. Taim ol pikinini bilong em ol i go sindaun long haus bilong ol yet, em na meri bilong em ol i no sindaun wantaim, long wanem, ol i no inap stretim ol hevi i stap namel long ol.
Gerson i save slip long rot long Salvado, Brasil, na em i laik raun na lukim ol nupela hap. Em i raun long narapela narapela taun long ol trak em i pasim long rot. I no longtaim na em i kalabus long ol drak, na em i stilim ol samting bilong ol man bilong kisim mani bilong baim drak. Planti taim ol polis i holim em. Tasol maski em i man bilong kros pait, Gerson i laik stap bel isi. Olsem wanem? Em inap kisim bel isi?
Taim Vania i yangpela yet, mama bilong em i dai, na Vania i mas mekim ol wok bilong haus na lukautim susa bilong em, em i sik. Vania i save go long lotu, tasol em i pilim olsem God i no tingim em. Em i no stap bel isi.
I gat stori bilong Marcelo tu. Em i laik painim amamas tasol. Em i laik pati wantaim ol narapela yangpela—em i laik danis, dring, na kisim ol drak. Wanpela taim em i pait na bagarapim wanpela yangpela man. Bihain em i bel hevi tru long samting em i bin mekim, na em i beten askim God long helpim em. Em tu i laik stap bel isi.
Ol dispela stori i kamapim sampela kain sindaun em ol inap bagarapim bel isi bilong man. Olsem wanem? Dispela lida bilong lain bilong helpim ol wokman, na man i wok politik, na pikinini i slip long rot, na pikinini meri i gat planti wok tumas, na yangpela man bilong painim amamas, yu ting i gat rot na ol inap kisim dispela bel isi ol i wok long painim? Ol samting i bin painim ol i lainim yumi long sampela samting? Bekim bilong dispela tupela askim em yes, olsem stori i kamap bihain bai kamapim.
[Futnot]
a Mipela i senisim nem bilong sampela.
[Piksa long pes 3]
Yu laik stap bel isi?