Wastaua INTENET LAIBRERI
Wastaua
INTENET LAIBRERI
Tok Pisin
  • BAIBEL
  • Ol PABLIKESEN
  • Ol MITING
  • w02 2/15 p. 8-12
  • Sios na Gavman Long Bisantiam

No gat vidio bilong dispela seksen.

Sori, popaia kamap long lodim vidio.

  • Sios na Gavman Long Bisantiam
  • Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—2002
  • Ol Liklik Het Tok
  • Wankain Infomesen
  • Ol i “Bilong Dispela Graun”
  • Wok Politik na Baim Namba
  • Aninit Long King
  • Ol Bilip na Wok Politik
  • Samting Nogut i Kamap
  • Olsem Wanem Ol Misin i Bin Kamap Samting Bilong Dispela Graun
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1993
  • Ol Kristen Bilong Bipo na Gavman
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1996
  • I Stret Ol Pris Pasto i Insait Long Wok Politik?
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—2004
  • Namba Siks Bikpela Gavman Long Graun−Rom
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1989
Lukim Moa
Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—2002
w02 2/15 p. 8-12

Sios na Gavman Long Bisantiam

MAN i kamapim lotu Kristen em i tokaut klia olsem ol disaipel bilong em ol i mas i stap narapela kain tru long ol man bilong dispela graun ol i stap longwe long God. Jisas i tokim ol disaipel: “Yupela i no man bilong dispela graun. Nogat. Mi makim yupela pinis bai yupela i lusim pasin bilong dispela graun. Olsem na ol manmeri bilong graun i save birua long yupela.” (Jon 15:19) Jisas i tokim Pailat, em wanpela mausman bilong gavman, olsem: “Kingdom bilong mi em i no bilong dispela graun.”​​—⁠Jon 18:⁠36.

Bilong ol Kristen i ken inapim wok bilong ol na autim tok “long olgeta hap bilong graun,” ol i no ken larim ol wok bilong graun i pulim nabaut tingting bilong ol. (Aposel 1:⁠8) Olsem Jisas, ol Kristen bilong pastaim i no save insait long wok politik. (Jon 6:​15) Ol Kristen i stap gut long God ol i no bin holim wok i gat namba insait long gavman. Tasol bihain, dispela samting i senis.

Ol i “Bilong Dispela Graun”

Bihain liklik long laspela aposel i dai pinis, ol hetman bilong lotu i amamas long senisim sampela tingting bilong ol​—⁠ol i kisim sampela nupela tingting long ol yet na i stap bilong ol wantaim ol lain bilong dispela graun. Ol i kirap long tingim wanpela “kingdom” bai kamap, em i stap long graun na i bilong dispela graun tu. Orait nau yumi ken stori long olsem wanem wok lotu i pas wantaim wok politik long Gavman Bisantin​—⁠olsem gavman bilong Rom long hap is, em Bisantiam (nau ol i kolim Instanbul) i nambawan biktaun bilong en.

Long dispela taim bipo, lotu i save mekim bikpela wok long i stap bilong ol man, olsem na Sios Bisantin, em Bisantiam i stap olsem ples bilong en, em i holim bikpela strong bilong bosim ol man. Panayotis Christou, em man bilong raitim stori long ol samting i bin kamap bipo insait long Sios, em i tok: “Ol Bisantin i ting misin bilong ol i olsem Kingdom bilong God i kamap long graun.” Tasol dispela i no tingting bilong Gavman. Olsem na sampela taim kros i kamap namel long Sios na Gavman. Wanpela buk (The Oxford Dictionary of Byzantium) i tok: ‘Ol bisop bilong Konstantinopel [olsem Bisantiam] ol i save bihainim kain kain pasin​—⁠ol i pret na stap aninit long strongpela king, o ol i wok wantaim king long helpim ol yet, o ol i strong long sakim laik bilong king.’

Het-bisop bilong Konstantinopel em hetman bilong Isten Sios, na em i kamap man i gat bikpela namba. Em yet i makim husat man bai kamap king, olsem na em i ting king i gat wok long helpim Sios. Na het-bisop i save bosim wok bilong lukautim ol mani samting bilong sios, olsem na em i wanpela maniman. Em i holim namba long bosim bikpela lain bruda, na ol man nating tu bilong lotu, na dispela samting i givim strong long em.

Planti taim het-bisop i gat rot long sakim tok bilong king. Em i strong long kamapim laik bilong em long nem bilong God​—⁠em inap tok long rausim king long sios, o mekim wok long ol narapela rot bilong rausim namba bilong em olsem king.

Isi isi lain bilong gavman i lusim strong long bosim ol man i sindaun ausait long nambawan biktaun, na dispela i mekim na ol bisop i kamap nambawan bikman long ol taun bilong ol​—⁠ol i holim wankain strong olsem bilong ol gavena i bosim ol provins, em ol bisop i bin makim ol. Ol bisop i save harim ol kot na helpim wok bisnis em sios i insait long en, na long taim sios i no insait long ol dispela samting tu. Na samting i mekim na ol bisop i kisim bikpela strong, i olsem: Ol pris na ol bruda, em olgeta i stap aninit long bisop, ol i planti planti tausen.

Wok Politik na Baim Namba

Olsem dispela stori i kamapim klia, wok bilong lotu na wok politik i pas strong wantaim. Lain pris ol i planti, olsem na i mas i gat bikpela mani tru bilong lukautim dispela lain wantaim ol wok lotu bilong ol. Ol pris i gat bikpela namba, klostu olgeta ol i gat gutpela sindaun tru. Taim sios i kisim strong na planti mani, ol i no bihainim moa pasin bilong ol aposel na stap rabis na holi. Sampela pris na bisop i baim namba na wok ol i holim. Ol het-bisop na pop tu i save mekim olsem. Ol pris em ol maniman i helpim ol, ol i save resis long kisim wok lotu i gat namba long haus bilong king.

Na bilong kisim helpim long ol bisop, gavman i bin mekim wok long grismani. Taim Kwin Zoe (c. 978-​1050 C.E.) i putim tok na ol man i kilim i dai man bilong em Romanus Namba 3 na em i laik maritim pren bilong em​—⁠em dispela man bai kamap King Michael Namba 4​—⁠kwiktaim Zoe i singautim Het-bisop Alexius long kam long haus bilong king. Long dispela hap, het-bisop i kisim save long i dai bilong Romanus na long Zoe i laik bai em i stretim marit bilong em. Em i tingting planti. Narapela samting i givim hatwok long Alexius i olsem: Long dispela nait stret sios i laik mekim ol samting bilong Gut Fraide. Tasol kwin i grisim em long ol gutpela gutpela presen, olsem na em i stretim marit bilong em.

Aninit Long King

Long taim bilong Gavman Bisantin, sampela taim king i bin mekim wok long namba bilong em olsem king na em i makim het-bisop bilong Konstantinopel. Insait long ol dispela taim, i no gat wanpela man inap kamap het-bisop o holim dispela wok inap longpela taim sapos king i no orait long dispela.

King Andronicus Namba 2 (1260-​1332) i senisim ol het-bisop inap 9-pela taim. Em i mekim olsem, long wanem, em i laik bai i gat het-bisop i daun long em. Long buk The Byzantines, wanpela het-bisop i raitim tok promis long king “long mekim olgeta samting king i tokim em long mekim, maski em samting i brukim lo, na em i no ken mekim wanpela samting king i no laikim.” King i strong long sios i mas bihainim laik bilong em, olsem na i gat tupela taim em i bin makim wanpela long famili bilong em yet long kamap het-bisop. King Romanus Namba 1 i bin putim pikinini man bilong em Theophylact, em i gat 16 krismas tasol, long i stap het-bisop.

Sapos het-bisop i no mekim samting king i laikim, king bai strong long em i mas lusim dispela wok o em i tokim lain bilong bosim sios long rausim em. Buk Byzantium i tok: ‘Long taim bilong Gavman Bisantin, wok bilong makim ol bisop em i stap long han bilong ol bikman na king tu.’

King​—⁠em het-bisop i sindaun wantaim em⁠—em i bosim tu ol bung bilong lotu. Em i stiaim ol toktok, na kamapim ol samting sios i mas bilip long en, na tok pait wantaim ol bisop, na ol man i no bilip tu, na em i pinisim ol tok pait bilong ol long rot bilong pasim ol long pos na kilim ol i dai. Na tu, ol tok ol i bin pasim long bikpela bung bilong lotu, king i putim olsem lo. Em i tok ol man i sakim tok bilong em, ol i mekim rong long em yet na ol i kamap birua bilong sios na bilong God tu. Wanpela het-bisop i stap 600 yia bihain long Krais, em i tok: “Sios i no ken mekim wanpela samting i pait wantaim tok na laik bilong King.” Ol bisop i mekim wok long haus bilong king, em ol i no gat bun na ol i orait long kisim grismani, ol i bihainim pasin bilong het-pris na ol tu i no save kamapim rong bilong king.

Olsem: Taim Het-bisop Ignatius (c. 799-​878 C.E.) i no larim Nambawan Minista Bardas i kisim komiunio, minista ya i bekim nogut long em. Bardas i tok Ignatius i bin insait long wanpela wok bilong daunim king. Olsem na ol i holim het-bisop na rausim em i go long narapela kantri. Bilong senisim em, minista i putim wanpela man nating bilong lotu, em Photius, na insait long 6-pela de tasol, Photius i wokim rot na kamap het-bisop. Yu ting Photius i winim mak bilong mekim dispela wok het-bisop? Ol stori bilong em i tok em ‘i bin strong tumas long kisim bikpela namba, na i hambak, na i save moa yet long mekim wok politik.’

Ol Bilip na Wok Politik

Ol tok pait bilong lotu i haitim pasin birua insait long lain politik, na ol samting bilong wok politik i stiaim tingting bilong planti king​—⁠wok bilong kamapim ol nupela bilip, nogat. Planti taim king wanpela tasol i holim wok long kolim ol bilip em sios i mas bihainim, na sios i mas bihainim laik bilong em.

Olsem: King Heraclius (575-​641 C.E.) i bin wok strong long stretim wanpela tok pait i bin kamap long Krais, em i God o nogat, na i laik brukim ol lain em i bosim em ol i no gat strong. Bilong stretim dispela samting, em i kamapim wanpela nupela bilip, Monothelitism.a Orait nau, bilong kirapim ol lain long provins bilong em long hap saut long stap gut long em, Heraclius i makim wanpela nupela het-bisop bilong Aleksandria, em Cyrus bilong Phasis. Cyrus i orait long dispela nupela bilip king i kamapim. Tasol king i no mekim Cyrus i kamap het-bisop tasol, nogat; em i mekim em i kamap kiap tu bilong Isip na holim namba long bosim ol narapela hetman long dispela hap. Cyrus i putim hevi long ol lain bilong sios long Isip, olsem na planti i kirap na orait long dispela bilip.

Samting Nogut i Kamap

Olsem wanem ol dispela samting i ken stret wantaim beten bilong Jisas em i tok ol disaipel bilong em ol i “no bilong dispela graun”? I no inap, a?​​—⁠Jon 17:​14-​16.

Long taim bilong ol Bisantin na bihain long taim bilong ol, ol hetman i tok ol i Kristen, ol i bin kisim nogut long wok bilong ol long insait long wok politik na ami. Orait samting yumi bin stori long en i lainim yu long wanem samting? Yu ting ol hetman bilong Sios Bisantin i bin mekim ol samting God na Jisas Krais i laikim?​​—⁠Jems 4:⁠4.

Ol dispela hetman bilong lotu i strong long kisim namba, wantaim ol pren politik bilong ol, ol i no bin helpim lotu Kristen tru. Wok bilong lotu insait long wok politik i bin bagarapim nem bilong lotu tru em Jisas i bin skulim ol man long en. I gutpela sapos yumi larim dispela samting i skulim yumi na bai yumi stap yet olsem man “i no bilong dispela graun.”

[Futnot]

a Monothelitism i olsem Krais i hap God na hap man, tasol em i gat wanpela laik tasol.

[Blok/Piksa long pes 10]

“OLSEM WANPELA GOD I WOKABAUT RAUN LONG PLES ANTAP”

Ol samting Het-bisop Michael Cerularius (c. 1000-​1059) i bin mekim em i makim ol samting ol hetman bilong sios inap mekim insait long Gavman, wantaim wok ol i mekim bilong kisim bikpela namba moa. Taim Cerularius i kisim pinis wok olsem het-bisop, em i wok strong long kisim bikpela namba moa. Ol stori bilong em i tok em i wanpela man bilong hambak na bikhet na i strong tru long ol narapela i mas bihainim tingting bilong em​​—⁠“pasin bilong em i olsem wanpela god i wokabaut raun long ples antap.”

Cerularius i laik kisim bikpela namba, olsem na long 1054 em i bruk long pop long Rom, na subim king long orait long dispela samting. Cerularius i amamas long dispela na em i wokim rot bilong putim Michael Namba 6 i stap king na em i helpim em long kamap strong. Wanpela yia bihain, Cerularius i subim king long lusim wok bilong em na em i putim Isaac Comnenus (c. 1005-​1061) i stap king.

Dispela pait i stap namel long het-bisop na king i go bikpela. Cerularius i ting ol manmeri i sapotim em, olsem na em i strong long king i bihainim laik bilong em, na em i pretim king, na mekim pait tu. Wanpela man i bin stap long dispela taim bipo na raitim stori, em i tok: ‘Cerularius i bin tokaut olsem strong bilong King bai pinis, na em i tok: “Yu longlong man, mi putim yu i stap king, na nau bai mi rausim yu long wok bilong yu.” ’ Tasol Isaac Comnenus i holim em, na putim em long kalabus, na salim em i go kalabus long ailan Imbros.

Ol dispela stori i soim olsem het-bisop bilong Konstantinopel inap kamapim planti hevi na em inap sakim tok bilong king. Planti taim king i mas mekim wok wantaim kain man olsem, em ol i save gut tru long mekim wok politik, na ol inap long sakim tok bilong king na ami tu.

[Mep/Piksa long pes 9]

(Bilong save ol dispela rait i stap we long pes, lukim buk o magasin)

Ol Hap Bilong Gavman Bisantin

Ravenna

Rom

MASEDONIA

Konstantinopel

Solwara Blaksi

Naisia

Efesus

Antiok

Jerusalem

Aleksandria

Solwara Mediterenian

[Kredit Lain]

Map: Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.

[Ol Piksa long pes 10, 11]

Comnenus

Romanus 3 (han kais)

Michael 4

Kwin Zoe

Romanus I (han kais)

[Ol Kredit Lain]

Comnenus, Romanus III, and Michael IV: Courtesy Classical Numismatic Group, Inc.; Empress Zoe: Hagia Sophia; Romanus I: Photo courtesy Harlan J. Berk, Ltd.

[Piksa long pes 12]

Photius

[Piksa long pes 12]

Heraclius na pikinini bilong em

[Ol Kredit Lain]

Heraclius and son: Photo courtesy Harlan J. Berk, Ltd.; all design elements, pages 8-​12: From the book L’Art Byzantin III Ravenne Et Pompose

    Tok Pisin Pablikesen (1983-2025)
    Log Aut
    Log In
    • Tok Pisin
    • Serim
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Lo Bilong Yusim
    • Privacy Policy
    • Ol Praivesi Seting
    • JW.ORG
    • Log In
    Serim