Stori Bilong Wanpela Man
Man i Putim Jehova i Stap God Bilong Em, Em i Ken Amamas
EM STORI BILONG TOM DIDUR
Mipela i rentim wanpela haus bung. Mipela i ting olsem 300 manmeri bai kam long kibung long Porcupine Plains, Saskatchewan, Kanada. Long Trinde sno i stat long pundaun, na long Fraide bikpela sno tru i pundaun na i hatwok tru long lukim ol samting. Ples i kamap kol nogut tru (-40°C). Inap olsem 28 manmeri na ol pikinini i kam bung. Long dispela taim mi gat 25 krismas na em i namba wan kibung mi go long en olsem wanpela nupela wasman sekit, olsem na mi tingting planti. Paslain long mi tokim yu long wanem samting i bin kamap, larim mi stori long olsem wanem mi bin kisim dispela gutpela wok.
MIPELA 8-pela pikinini long famili na mi namba 7 pikinini, mipela olgeta pikinini man tasol. Namba wan pikinini em Bill, bihain long em, Metro, John, Fred, Mike na Alex. Mama i karim mi long 1925, na Wally em laspela pikinini. Mipela sindaun klostu long Ukraina, Manitoba, long dispela hap papamama bilong mi, Michael na Anna Didur i gat wanpela liklik fam. Papa i wok long rot bilong tren, em i save lukautim wanpela hap bilong rot bilong tren. Mipela i stap long fam, long wanem, haus bilong ol man i wok long rot bilong tren em i liklik na i stap longwe tumas long taun na i no gutpela long bikpela famili i stap long en. Planti taim papa i stap long ples bilong wok tasol, olsem na mama i mas mekim bikpela long mipela. Sampela taim mama i save go stap wantaim papa inap wanpela o tupela wik samting, tasol mipela i stap orait, long wanem, em i bin lainim mipela gut long kuk na mekim ol wok bilong haus. Mipela i bilong lotu Grik Katolik, olsem na mama i lainim mipela long ol beten na sampela pasin bilong lotu.
Harim Tok i Tru Bilong Baibel
Laik bilong mi long kisim save gut long Baibel, dispela i bin kirap taim mi yangpela. Wanpela man i sindaun klostu long mipela, em wanpela Witnes Bilong Jehova, em i save kam lukim famili bilong mipela na ritim sampela hap bilong Baibel i stori long Kingdom bilong God, Armagedon, na ol blesing bilong nupela taim. Mama i no laik harim tok bilong dispela man, tasol Mike na Alex i laikim tok em i kamapim. Samting ol i lainim i kirapim tru bel bilong tupela na ol i no laik insait long ami long taim bilong Namba Tu Pait. Ol i makim Mike long i stap long kalabus inap sotpela taim, na ol i salim Alex i go long wanpela haus kalabus long Ontario. Bihain liklik, Fred na Wally tu i kisim tok i tru. Tasol tripela bikpela brata bilong mipela i no kisim tok i tru. Inap sampela yia mama i birua long tok i tru, tasol bihain em i mekim mipela olgeta i kirap nogut taim em i kirap mekim wok bilong Jehova. Em i kisim baptais taim em i gat 83 krismas. Mama i dai taim em i gat 96 krismas. Papa tu i laikim tok i tru paslain long em i dai.
Taim mi gat 17 krismas, mi go long Winnipeg bilong painim wok na long bung wantaim ol Witnes em ol i ken helpim mi long stadi long Baibel. Long dispela taim ol i tambuim wok bilong ol Witnes Bilong Jehova, tasol ol i save mekim yet ol miting long olgeta taim. Namba wan miting mi go long en em long haus bilong wanpela man. Mi go bikpela insait long lotu Grik Katolik, olsem na ol samting mi harim long dispela miting i narapela kain. Tasol isi isi mi kisim save olsem Baibel i no as bilong pasin bilong ol pris pasto long i stap narapela kain long ol man nating bilong lotu, na mi kisim save long as na God i no orait long pasin bilong ol pris pasto long blesim ol samting bilong woa. (Aisaia 2:4; Matyu 23:8-10; Rom 12:17, 18) Taim mi kisim save olsem ol man bai stap long Paradais long graun, dispela i gutpela moa na i stret, winim dispela tingting olsem ol man bai i go stap long wanpela longwe ples inap oltaim oltaim.
Mi bilip tru olsem dispela em i tok i tru, olsem na mi dediket long Jehova na mi kisim baptais long 1942 long Winnipeg. Long 1943 ol i rausim tambu long wok bilong ol Witnes Bilong Jehova long Kanada, na wok bilong autim tok i go bikpela. Na tu, mi pilim moa yet ol tok bilong Baibel. Mi mekim wok elda long kongrigesen na mi insait tu long wok bilong mekim ol pablik-tok na mi autim tok long ol teritori ol i no bin makim bilong wanpela kongrigesen. Mi go long ol bikpela kibung long Amerika na dispela tu i mekim mi kamap strong long ol samting bilong spirit.
Mekim Bikpela Wok Moa Bilong Jehova
Long 1950, mi insait long wok painia na long mun Disemba bilong dispela yia ol i singautim mi long mekim wok wasman sekit. Charlie Hepworth, em wanpela brata i gat save long mekim wok wasman sekit, i lainim mi long mekim dispela wok klostu long Toronto. Na tu mi amamas olsem long laspela wik long trening bilong mi, mi stap wantaim brata bilong mi Alex, em i mekim wok wasman sekit long Winnipeg.
Namba wan kibung bilong mi, em mi bin stori pinis long en long kirap bilong stori, mi no inap lusim tingting long en. Mi bin tingting planti long en. Wasman distrik bilong mipela, Brata Jack Nathan, i givim ol wok long mipela na dispela i mekim mipela i bisi na mipela i amamas. Mipela i stori long ol tok bilong kibung wantaim ol narapela. Mipela i kamapim ol ekspiriens na mekim traim long pasin bilong autim tok long ol haus, mekim ol gobek, na pasin bilong mekim ol Baibel-stadi. Mipela mekim ol singsing bilong Kingdom. Na i gat planti kaikai. Mipela i kaikai na dring kofi long olgeta tupela tupela aua. Sampela i slip long ol fom na long pletfom, na ol narapela i slip long plua. Long Sande i no gat planti sno i pundaun olsem na 96 man i kam harim pablik-tok. Dispela samting i kamap i lainim mi long pasin bilong sanap strong long taim bilong hevi.
Bihain long dispela, ol i makim mi long go long hap not bilong Alberta, British Columbia, na hap bilong Yukon, ol i kolim dispela hap olsem hap bilong san bilong biknait. Taim mi raun long haiwe Alaska na autim tok, kirap long Dawson Creek, British Columbia, na i go long Yukon (olsem 1,477 kilomita), mi mas strongim bel na was gut, long wanem, sno i save bruk i kam daun long maunten, ol rot long maunten i wel, na taim sno i pundaun, i hatwok long lukluk gut.
Mi kirap nogut long lukim olsem wanem tok i tru i go long Hap Not. Wanpela taim, mi na Walter Lewkowicz i go long wanpela haus klostu long Lower Post, British Columbia, long haiwe Alaska klostu long boda bilong Yukon. Mipela i save olsem i mas i gat wanpela man i stap long dispela haus, long wanem, mipela i lukim liklik lait long windo. Em olsem 9 klok long nait taim mipela paitim dua. Wanpela man i singautim mipela long kam insait long haus na mipela i go insait. Mipela i kirap nogut long lukim wanpela lapun man i slip i stap long bet na em i wok long ritim nius Wastaua! Em i holim wanpela nupela Wastaua, tasol Wastaua mipela tingting long givim em i no nupela. Em i tokim mipela olsem em i save kisim ol nius bilong em long rot bilong balus. Mipela i no bin bung wantaim kongrigesen inap 8-pela de, olsem na mipela i no gat ol nupela nius. Dispela man i tokim mipela olsem nem bilong em Fred Berg, na maski em i save kisim ol nius inap sampela yia nau, dispela em namba wan taim bilong em long bungim ol Witnes Bilong Jehova. Fred i tokim mipela long slip long haus bilong em long dispela nait. Mipela i stori long em long planti tok i tru bilong Baibel na mipela i stretim rot bilong ol narapela Witnes em ol i save go kam long dispela hap planti taim long ol i ken lukim em.
Inap sampela yia mi lukautim tripela sekit. Dispela raun bilong mi i kirap long Grande Prairie, Alberta, long is na i go olgeta long Kodiak, Alaska, long wes, i longwe olsem 3,500 kilomita.
Mi amamas long kisim save olsem long ol ples i longwe tru, wankain olsem long ol narapela hap, pasin marimari bilong Jehova i bilong olgeta man na spirit bilong God i save kirapim tingting na bel bilong ol man, em bel bilong ol i gutpela tru bilong kisim laip i stap gut oltaim. Wanpela man olsem em Henry Lepine, em i bilong Dawson City, Yukon, nau ol i kolim Dawson. Henry i sindaun long wanpela ples i longwe long taun. Em i no bin lusim dispela ples ol i save painim gol long en winim 60 yia olgeta. Tasol spirit bilong Jehova i kirapim dispela man i gat 84 krismas long raun inap olsem 1,600 kilomita bilong i go long wanpela kibung sekit long Anchorage, maski em i no bin go long wanpela miting bilong kongrigesen bipo. Em i laikim tru program bilong kibung na em i amamas long bung wantaim ol brata sista. Taim em i go bek long Dawson City, Henry i stap gut long Jehova i go inap long taim em i dai. Planti man i save long Henry ol i laik save wanem samting i bin kirapim em long i go longwe tru olsem. Dispela i kirapim sampela lapun moa long kisim tok i tru. Long dispela rot i olsem Henry i autim tok long ol.
Kisim Marimari Bilong Jehova
Long 1955, ol i singautim mi long i go long namba 26 klas bilong Wastaua Baibel Skul Bilong Gileat. Skul mi kisim i strongim bilip bilong mi na i helpim mi long i go klostu long Jehova. Taim mi pinis long skul ol i makim mi long wok yet olsem wasman sekit long Kanada.
Inap wanpela yia, mi mekim wok long provins Ontario. Bihain ol i makim mi long mekim wok gen long Alaska. Long tingting bilong mi, mi inap lukim yet ol haiwe i raun bihainim ol naispela raunwara na ol maunten i gat ais antap long en. Long taim bilong san, i gat planti naispela plaua i gat kain kain kala. Win i gutpela na wara i klin tru. Ol wel animal olsem bea na weldok na dia i raun long dispela hap.
Tasol i hatwok long mekim wok wasman long Alaska—mi mas raun long ol longwe hap na sampela taim ples i kol nogut tru. Sekit mi lukautim em inap 3,200 kilomita kirap long is na i go long wes. Long dispela taim ol i no save givim ka long ol wasman sekit. Ol brata long ol kongrigesen mi go lukim i save amamas long kisim mi long ka bilong ol i go long narapela kongrigesen em mi bai lukim. Tasol sampela taim mi mas sanap long rot na pasim ka long kisim mi.
Wanpela samting olsem i bin painim mi long wanpela hap bilong haiwe Alaska em namel long rot bilong Tok Junction, Alaska, na Mile 1202, o Scotty Creek. Tupela kastam ofis long dispela tupela hap i stap longwe long narapela narapela inap 160 kilomita. Mi lusim kastam ofis bilong Yunaitet Stets long Tok na kalap long wanpela ka i kisim mi i go inap 50 kilomita. I no gat narapela ka i kam, olsem na mi mas wokabaut i go inap 40 kilomita inap 10-pela aua olgeta. Long dispela taim mi no save long as na i no gat wanpela ka i kam, tasol bihain mi kisim save olsem taim mi bin lusim kastam ofis, sno i bin bruk i kam daun long maunten na pasim rot klostu long kastam ofis. Long biknait ples i kamap kol nogut tru [-23°C], na mi stap longwe yet long ol haus inap olsem 80 kilomita. Mi mas painim wanpela ples bilong mi ken malolo, nogut mi bagarap.
Taim mi wokabaut i go, mi lukim wanpela ka ol man i bin lusim i stap long rot, na sno i karamapim. Mi ting olsem sapos mi go insait long ka na slip long sia bilong ka, bai mi inap long stap gut long dispela nait i kol nogut tru. Mi rausim sampela sno na mi opim dua, tasol i no gat wanpela samting i stap insait long ka, ol i bin rausim olgeta sia bilong ka na ain tasol i stap. Mi amamas olsem i no longwe liklik long rot mi painim wanpela haus i no gat man i stap long en. Pastaim i hatwok liklik long go insait, tasol bihain mi go insait na mi wokim paia na mi malolo liklik. Long moning, mi kalap long wanpela ka na mi go long wanpela haus pasindia na long hap mi kisim kaikai na mi pasim ol sua long pinga bilong mi.
Jehova i Mekim Wok i Go Bikpela Long Alaska
Namba wan taim mi go long Fairbanks dispela i strongim mi tru. Mipela amamas long planti man i harim tok taim mipela autim tok, na 50 manmeri i kam harim pablik-tok long Sande. Mipela bung long liklik haus misineri em Vernor na Lorraine Davis i save stap long en. Ol manmeri i subim het bilong ol i kam ausait long haus kuk na rum slip bambai ol i ken harim tok. Planti manmeri i kam bilong harim tok na dispela i kamapim klia olsem i mas i gat wanpela Haus Kingdom na dispela bai helpim wok autim tok long Fairbanks. Jehova i helpim mipela na mipela i baim wanpela bikpela haus em bipo em i wanpela haus bilong danis na mipela kisim dispela haus i go putim long wanpela gutpela hap graun. Mipela i digim hul long graun bilong kisim wara i kam antap na mipela wokim ples bilong waswas na putim masin bilong hatim wara. Wanpela yia i no pinis yet na i gat wanpela Haus Kingdom long Fairbanks. Bihain ol i wokim wanpela haus kuk tu, na long 1958 ol i mekim kibung distrik long dispela haus, na 330 manmeri i kam bung.
Long 1960, mi raun long ka inap longwe tru bilong i go long hetkota bilong ol Witnes Bilong Jehova long New York bilong insait long wanpela skul bilong helpim mipela ol wasman sekit long Amerika na Kanada. Taim mi stap yet long hap, Brata Nathan Knorr na ol narapela brata i gat wok long bosim ol samting, ol i toktok wantaim mi bilong painimaut sapos i gutpela long wokim wanpela brens-ofis long Alaska. Sampela mun bihain, mipela amamas long harim olsem kirap long Septemba 1, 1961, Alaska bai i gat brens-ofis bilong en yet. Ol i makim Brata Andrew K. Wagner long lukautim ol wok bilong brens. Em na meri bilong em, Vera, i bin mekim wok long Brooklyn inap 20 yia na em i gat save tu long mekim wok wasman sekit. Mipela i amamas taim ol i tok orait long Alaska i mas i gat brens bilong em yet, long wanem, nau wasman sekit i no inap raun longwe tru bilong mekim ol wok bilong em, na tu, dispela i helpim em long tingim ol samting ol kongrigesen na ol grup i stap longwe i mas kisim.
Jun 1962 em wanpela taim bilong amamas long hap bilong Not. Ol i dediketim haus brens bilong Alaska, na i gat wanpela kibung distrik long Juneau, Alaska. Ol i wokim ol nupela Haus Kingdom long Juneau na Whitehorse, Yukon, na tu, sampela nupela liklik grup i kamap long ol ples i stap longwe.
Go Bek Long Kanada
Inap sampela yia, mi bin raitim pas i go long Margareta Petras, em i bilong Kanada. Reta, olsem ol i save kolim em, em i kirap mekim wok painia long 1947, em i winim Skul Gileat long 1955, na em i mekim wok painia long hap is bilong Kanada. Mi askim em long maritim mi na em i tok orait. Mipela i marit long Whitehorse long Februeri 1963. Long Novemba bilong dispela yia, ol i makim mi long mekim wok wasman sekit long westen Kanada, na mipela bin amamas long mekim wok long dispela hap inap 25 yia.
Skin bilong mipela i no strong moa, olsem na long 1988 ol i makim mipela long mekim wok painia salim long Winnipeg, Manitoba. Mitupela i lukautim tu Haus Kibung inap faipela yia. Mipela i save mekim yet wok bilong kamapim disaipel inap long mak mipela inap mekim. Taim mipela i stap long wok sekit mipela i bin kirapim planti Baibel-stadi, tasol mipela i mas lusim long han bilong ol narapela long mekim stadi. Tasol nau, long pasin marimari bilong Jehova, mipela yet inap lukautim ol Baibel-stadi mipela i kirapim na mipela i kisim amamas long lukim ol i kamap strong na dediket na kisim baptais.
Mi bilip tru olsem wok bilong Jehova em i nambawan gutpela wok yumi ken mekim long i stap bilong yumi. Em i gutpela wok i gat as bilong en, na em i kirapim yumi long givim bel moa yet long Jehova long olgeta wan wan de. Dispela wok i save mekim yumi i stap amamas tru. Wanem kain wok tiokratik yumi mekim, o yumi stap long wanem hap bilong graun, yumi olgeta bai wanbel long tok bilong man bilong raitim song, em i tok: “Ol manmeri i putim Bikpela i stap God bilong ol, ol tu i ken amamas.”—Song 144:15.
[Piksa long pes 24, 25]
Long wok sekit
[Piksa long pes 25]
Mi go lukim Henry Lepine long Dawson City. Mi long han kais
[Piksa long pes 26]
Namba wan Haus Kingdom long Anchorage
[Piksa long pes 26]
Reta na mi long 1998